ህዝቢ ኤርትራ ምእንቲ ናጽነቱ መሪር ቃልሲ ኣካይዱ ክቡር ዋጋ ዝኸፈለ፡ ናይ ምውጋእ ህርፋን ስለ ዝነበሮ ዘይኮነ፡ ካልእ ምርጫ ስለ ዘይነበሮ እዩ። ዕላማ ቃልሲ ህዝቢ ኤርትራ ነዊሕን ዓሚቕን ትርጉም ዝነበሮ ኮይኑ፡ ናጽነትን ልኡላውነትን ሃገርን ሓርነት ህዝብን ናይ ምልባስ ኣርሒቑ ጠማቲ ራኢ ዝሰነቐ እዩ ነይሩ። ቃልሲ ህዝቢ ኤርትራ ታሪኻውን መተካእታ ዘይነበሮን ምንባሩ ኣብ ህዝቢ ኤርትራ ዝሰረጸ ጥራይ ዘይኮነ፡ ኣብ ቅድሚ ሕብረተሰብ ዓለም እውን ብፍትሓውነቱ ግቡእ ታሪኻዊ ቦታ ዝረኸበ እዩ።
ገዛእቲ ስርዓታት ኢትዮጵያ ናይ ኤርትራ ናጽነት ብኹሉ መለክዒ ቅቡል ክነሱ ስለ ዘይተዋሕጠሎም ኣይተቐበልዎን። ኣይተቐበልዎን ጥራይ ዘይኮነ፡ ቃልሲ ንናጽነት ኤርትራ ንምኹላፍ ዘይፈንቀልዎ ኣእማን ኣይነበሮምን። “ኤርትራ መሬታ’በር ህዝባ ኣየድልየናን” ዝብል ጨካን ፖሊሲኦም ከተግብሩ ፈቲኖም’ውን ኣይተዓወቱን ። እንተኾነ ሕቶ ናጽነት ኤርትራ፡ ዘይተኣደነ ቁጠባውን ሰብኣውን ክሳራ ደኣ ኣኽፊሎም እምበር፡ ፍትሓዊ ስለ ዝነበረ ንድሕሪት ኣይተመልሰን። ምስጢር ዓወት ቃልሲ ህዝቢ ኤርትራ ብመንጽር እቲ ሽዑ ዝነበረ ሚዛን ኣሰላልፋ ሓይልታት፡ ኣጽዋርን ዘይመጣጠን ብዝሒ ህዝብን ናይ ብዙሓት መዛረቢ ነይሩ። እቲ ምስጢር ግና ናይ ህዝቢ ኤርትራ ሓድነትን ጽንዓትን ኣብ ምዕዋት ናጽነት እዩ ነይሩ። ነዚ ዝተረድኡ ገዛእቲ ነቲ ምስጢር ዓወት ንምፍራስ ሓድነት ህዝቢ ኤርትራ ንምዝራግ ብብዙሕ መልከዓት ፈቲኖም እንተኾነ ኣይተዓወቱን።
ብዘይካቲ ናይ ማሕበር ኣንድነት ምንቅስቓስ ኣብ 50ታት፡ ብድሕሪ ምብሳር ብረታዊ ቃልሲ ምእንቲ ናጽነት ኤርትራ እውን፣ ተሓቢኦም ኤርትራ ኣካላ ዝኾነት ዓባይ ኢትዮጵያ ናይ ምምራሕ ዘይተዓወተ ሕቡእ ናይ ሕልሚ ባህጊ ዝነበሮም፡ ኤርትራውያን ነይሮም እዮም። ሓደ ካብኣቶም ኣቶ ኢሳያስ ኣፈወርቂ ምዃኑ ካብ ቅድም ዝጀመረ ድሕሪ ናጽነት እውን ዝቐጸለ መዘራረቢ ዛዕባ እዩ። እዚ ቅድም ሓሜታ ዝነበረ ደሓር ግና ብዙሓት ወገናት ምስክርነቶም ሂበምሉ እዮም። ሓደ ካብ ገዳይም መራሕቲ ህዝባዊ ግንባር ሓርነት ኤርትራ ኣቶ መስፍን ሓጐስ፡ ኢሳያስ ብ1991 ኣብ መጀመርታ ወርሒ ለካቲት ኣብ ኣፍዓበት ዝጸውዖ ኣኼባ ማእከላዊ ኮሚተ ናይቲ ግንባር፡ ንዝተወሰኑ ኣባላት ፈልዩ ዝተወደአ ብዝመስል ሓበሬታ፡ “ምስ ኢትዮጵያዊ ግንባር ኢህወደግ ናይ ሓባር መንግስቲ ክንምስርት ዳርጋ ኣብ ምርድዳእ በጺሕና ኣለና” ከም ዝበለን ተቓውሞ ምስ ኣጋጠሞ ድማ፡ “ደሓን እሞ ህጹጽ ኣጀንዳ ስለ ዘይኮነ ዘይንገድፎ” ብዝብል ኣተሃድማ ዕቡያት ከም ዘርኣየ፡ ኣብ ዝተፈላለዩ መድረኻት ገሊጽዎ እዩ። እዚ ንኢሳያስ ጥራይ ዘይኮነ፡ ነቶም ጥልመቱ ሰሚዖም ከምዘይሰምዑ ኮይኖም ዝሓለፍዎ ሽዑ ኣባላት ማእከላይ ኮሚተ ዝነበሩ እውን ኣብ ትዕዝብቲ ዘውደቖም እዩ፣
ኣብ ድሮ ውድቀት ስርዓት ደርጊ፡ ኣብ ከተማ ለንደን ኣሜሪካዊ ዲፕሎማት ሀርማን ኮሀን ኣብ ዝመርሕዎ፡ ወከልቲ ህዝባዊ ግንባር ሓርነት ኤርትራ፡ ህዝባዊ ወያነ ሓርነት ትግራይን ግንባር ሓርነት ኦሮሞን ዝተሳተፍዎ ኣኼባ’ውን ኢሳያስ ነዚ ዘይተዓወተ ኢትዮጵያ ናይ ምምራሕ ሕልሙ ከም ዘንጸባረቖ ብሰፊሑ ይንገር እዩ። እንተኾነ ተወከልቲ ህወሓት “ህዝቢ ኤርትራ ን30 ዓመታት ንናጽነት ተቓሊሱ ከብቅዕ ናብ ኢትዮጵያ ክምለስ ኣይግበኦን” ብዝብል ንህርፋን ኢሳያስ ስለ ዝነጸግዎ ሕልሙ ኣይሰመረሉን። ህወሓት በዚ ኣብ ለንደን ዘንጸባረቖ መርገጹ፡ ኮነ ኢሉ “ኤርትራ ኣነጺሉ ንኢትዮጵያ ኣፍደገ ባሕሪ ዘስኣነ እዩ” እናተባህለ ክሳብ ሎሚ ዝኽሰሰሉ ዘሎ እዩ። ኣሜሪካ ግና ከም መቐጸልታ ናይቲ ንህዝቢ ኤርትራ ብዘይድሌቱ ብፈደረሽን ምስ ኢትዮጵያ ንምቑራን ዝወሰደቶ ስጉምቲ፡ ኣብ ኣኼባ ለንደን እውን ደጋፊት ርኢቶ ኢሳያስ ከም ዝነበረት ርእዮምን ሰሚዖምን ዝምስክሩ ብዙሓት እዮም። ኢሳያስ ካብቲ ኣጋጣሚቲ ንደሓር “ወያነ ዓባይ ኢትዮጵያ ካብ ምምራሕ ኮሊፎሙኒ” ዝብል ቂም ከም ዝጸንሖ ድሕሪኡ ዝተራእዩ ወስታታት መስከርቲ እዮም።
ኢሳያስ ድሕሪ ናጽነት ንዝምድና ኤርትራን ኢትዮጵያን ኣብ ዝምልከት ይህቦ ኣብ ዝነበረ መግለጽታት “ኪኖ ዶብ ክንሓብ ይግበኣና፡ ነቲ ዶብ ትርጉም ናብ ዘይብሉ ብርኪ ክንቅይሮ ኢና” ዝብሉ ሓረጋት የዘውትር ምንባሩ፡ ብመንጽርቲ ሕልሙ ዝምዘን እዩ። ኤርትራ ናይ ገዛእ ርእሳ ገንዘብ ናቕፋ ከተሕትም እንከላ ኢሳያስ እምብዛ ሕጉስ ከምዘይነበረ ዘዘትዉ ብዙሓት እዮም። ውግእ ኤርትራን ኢትዮጵያን 1998-2000 “ውግእ ባድመ” ዝብል ስም ይወሃቦ እምበር፡ ጠንቁ ዶብ ከምዘይነበረ ኢሳያስ ባዕሉ ደጋጊሙ ተኣሚንሉ እዩ። ጉዳይ ዶብ ካብ ዘይነበረ ኢሳያስ ነቲ ኣብ መንግስቲ ኢትዮጵያ ዝለዓለ ጽልዋ ዝነበሮ’ሞ “ዓንቂፉኒ ክብሎ ዝጸንሐ፡” ሓይሊ ህወሓት ካብ ፖለቲካዊ መድረኽ ኣሊኻ ኢትዮጵያ ናይ ምምራሕ ሃንቀውታ ከም ዝነበሮ ምስቲ ዝሓለፈ ተመኩሮኡ ብምዝማድ ብዙሓት ዝርድእዎ እዩ።
ድሕሪቲ ውግእ ከምቲ ዝደለዮ ዘይምዃኑ፡ ብዙሓት “ከምድላየይ ከይገብር ከዕንቅፉኒ እዮም” ዝበሎም ነባራት መራሕቲ ህዝባዊ ግንባር ዝነበሩ ክትኣምኖ ዘሸግር ክስታት እናጠቀነ ምእሳሩ እውን ናበይ ገጹ መንገዲ ይጸርግ ከም ዝነበረ ምርድኡ ዘጸግም ኣይኮነን። ብሓደ ወገን እቶም ግዳያት ኢሳያስ እንታይ ከም ዝደሊ ምልክታት ከርእዮም ዝጸንሐ ክነሱ፡ ክሳብ ክንድዚ ክሳዶም ንማሕረድቲ ምሃቦም፡ በቲ ካልእ ወገን ድማ እቶም ክሳብ ሎሚ ምስኡ ዘለዉ ብጾቶም ኣሕሊፎም ምሃቦም ዘገርም እዩ።
ብ2018 ኢሳያስ ምስ ዶር ኣብይ ኣሕመድ ክዛመድ እንከሎ፡ እቲ ብንጹር ዝተራእየ ደሓር እውን ብግብሪ ዝተረጋገጸ፡ ንህወሓት ከም ናይ ሓባር ጸላኢ ወሲድካ እንተተኻኢሉ ካብ ገጽ ምድሪ ምጥፋእ እንተወሓደ ድማ ኢሳያስ ኢትዮጵያ ንክመርሕ ዕንቅፋት ናብ ዘይኮንሉ ደረጃ ንምውራዶም ምንባሩ ምግማቱ ዘጸግም ኣይኮነን። ኢሳያስ ነዚ ውዲት ናይ ምፍሓሱ ምስጢር መቐጸልታ ናይቲ ስለ ዝኾለፍዎ ሕነ ክፈዲ ክሕንሕኖ ዝጸንሐ እዩ።
ምስቲ ኣብ ዝተፈላለዩ ኣጋጣምታት፡ “ጉዳይ ኢትዮጵያ ኢድና እነእትወሉ ጉዳይና እምበር ስቕ ኢልና እንዕዘቦ ኣይኮነን።” ክብሎ ዝጸንሐን ደጋጊሙ ንዶር ኣብይ “ንስኻ ምርሓና ኣነ ድማ ኣብ ጐንኻ ኣለኹ” ዝበሎን ኣዛሚድካ ነቲ ክሳብ ሎሚ ዘይተዓወተ ሕልሙ ዘንጸባርቕ እዩ ነይሩ። ኣብይ ኣሕመድ “ኣነን ኢሱን እንተ ተደሚርና እንካፈሎ ወደብ ዓሰብ እዩ” ዝብሎ እውን ናብቲ ሕልሚ ኢሳያስ ዘቕነዐ እዩ።
ኣብዚ ቀረባ ግዜ መስራትን ነባር መራሕን ግንባር ሓርነት ኦሮሞን ፈታዊ ኢሳያስ ኣፈወርቂ ምዃኖም ዝንገረሎምን ኣቶ ለንጮ ለታ፡ በቲ ሸው/BETTY SHOW ምስ ዝተባህለ ዩቱብ ኣብ ዝገብርዎ ቃለ-መጠይቕ “ኢሳያስ ኢትዮጵያ ናይ ምምራሕ መደብ ነይርዎ። ንሱ እንተዝትግበር ከኣ ኢትዮጵያ ናይ ወደብ ጸገም ኣይመሃለዋን። ኣብ ታሪኻ ድማ ነዊሕ መራሒ መረኸበት። እንተኾነ መራሕቲ ህወሓት ኢሳያስ ንኢትዮጵያ ክመርሕ ስለ ዘይደለዩ እቲ ዝሓለሞ ኣይተዓወተን።” ብዝብል ምስክርነቶም ምሃቦም እዮም። ካብዚ ዝዓቢ ኢሳያስ ዘይተዓወተ ኢትዮጵያ ናይ ምምራሕ ሕልሚ ከም ዝነበሮ ዘረጋግጽ መርተዖ የለን። ነባር ኢትዮጵያዊ ፖለቲከኛ ሻለቃ ዳዊት ወልደጊዮርስ እውን ብተደጋጋሚ ተመሳሳሊ ምስክርነት ክህቡ ካብ ዝጸንሑ ሓደ እዮም። “ሎሚኸ ቀቢጹ ድዩ ኣይቀበጸን?” ድማ ሓቢርካ ዝርአ እዩ። ከምቲ “ደርሆሲ እንተዘይበላዕኩዎ ይጽሕትሮ” በለት ዝበሃል፡ “ኣነ ዘይመርሓ ኢትዮጵያ ክትዝረግ ኣለዋ” ካብ ዝብል ቅርሕቲ ከምዘይወጸ ግና ምልክታቱ ንርእዮ ዘለና እዩ። ጉዳይ ኤርትራን ህዝባን ከምዘይናቱ ጠንጥኑ፡ ካልእ ይደሊ ምህላዉ ምርዳእ ግና ዘጸግም ኣይኮነን።
ሎሚ ህዝቢ ኤርትራ ብዝተፈላለዩ ምኽንያታት ስሙ ከይተጸውዐ ኣብ ዘይውዕለሉ መድረኽ ንርከብ ኣለና። ብዓብይኡ ኣብቲ ምእንቲ ናጽነት ንሰላሳ ዓመታት ዝተኻየደ ቃልሲ ዝኸፈሎ ዋጋ ብኣውንታዊ ኣብነትን ጽንዓትን ዝጥቀስ ተመኩሮ ዘለዎ እዩ። ኣብ ናይ ድሕሪ ናጽነት ዓመታት ብኣንጻሩ ብደቁ ናይ ዝተጠልመ፡ ኩሉ መሰላት ዝተነፍገን ብዝምእዘዞ ዘይኮነ፡ ኣፈራሪሑን ኣርዒዱን ብዝገዝኦ ዓመጸኛ ጉጅለ ይሳቐ ምህላዉ ናይ ኣሉታ ኣብነትን ዕለታዊ መዛረቢ ኣጀንዳ ብዙሓትን ኮይኑ ኣሎ።
“ጽንዓት፡ ይኽእል እየ በሃልነት፡ ብቐጻሊ ማሕበረ ቁጠባዊ ጸገም ዘይምድሃል፡ ብምንዋሕን ምምራርን ቃልሲ ዘይምርብራብን ምእንቲ ሃገር ህይወትን ንብረትን ክትከፍል ሰጋእ ዘይምባልን መለለይ ህዝቢ ኤርትራ እዮም። እዞም ናይ ጽንዓት መለለይታት ኣብ ልቦና ህዝቢ ኤርትራ ዝሰፈሩ ጥራይ ዘይኮኑ፡ ዓለምና እውን ከም መግለጺ ጽንዓቱ ዝተቐበለቶም መወከሲ ውርሻታት እዮም። ስም ህዝቢ ኤርትራ ብኸምዚ ደረጃ ኣብ ብዙሕ መድረኻት ምንጽብራቑ ከኣ፡ ነቲ “በትሪ ሓቅስ ትቐጥን እምበር ኣይትስበርን” ዝብል ቁምነገር ኣረጋጊጽዎ እዩ።
ህዝብና ከምቲ “ንወሃብ ጸባዶ ትኸልኦ ማይጭባ” ዝበሃል፡ ኣብ ክንዲ ሞሳን ኣበርክቶን ቃልሱ ብዝርደኣሉን ኣብ በሪኽ ቦታ ዘንብሮን፡ ካብ ግዜ መግዛእቲ ብዝኸፈአ ኩሉ መሰላቱ ግሂሱ፡ “ነዚ ድየ ደኣ ዝተቓለስኩ” ንኽብል ኣብ ትሕቲ ዝድርኾ ስርዓት ምውዳቑ እቲ ካልእ ህዝቢ ኤርትራ ዝግለጸሉ ዘሎ ዘሕዝን ተረኽቦ እዩ። እንተኾነ ተቓሊስካ ምዕዋት ከምዝከኣል ካብ ተመኩሮኡ ዝርዳእ ኤርትራዊ ተግባራት ህግደፍ ዘነድሮ እምበር ተስፋ ዘቑርጾ ኣይኮነን። ይኹን እምበር፡ ኣብዚ ናይ ሎሚ ቃልሲ ሓድነትን ብርታዐን ህዝቢ ኤርትራ ኣብ ልዕሊ ወጻዒኡ ጸብለል ኣብ ምባል፡ ከምቲ ናይ ግዜ ቃልሲ ምእንቲ ናጽነት ዘይምህላዉ ዘየሰክፍ ኣይኮነን።
ህዝቢ ኤርትራ ንክቱርን መወዳድርቲ ዘየብሉን ወጽዓ ህግደፍ “ሓንጐፋይ ኢሉ እንተዘይቅበሎ ምስቲ ዘለዎ ተመኩሮን ዝወርዶ ዘሎ ምረትን፡ ምውጋዱ ህግደፍ ኣይመጸገሞን” ዝብል ተረድኦ ዝሓደሮም ወገናት፡ ንሓርበኛ ህዝቢ ኤርትራ” ክልተሻብ ዝተራእየ ህዝቢ” ክብልዎ ይስምዑ እዮም። ህዝቢ ኤርትራ ብዘይሕገ-መንግስትን ብዘይመረጾም ውልቀ ሰባትን ይምራሕ ከም ዘሎ፡ ዝኽተለን እምነታት ተቖጺረን ከም ዝወሃብኦ፡ ብናይ ሓንቲ ጋዜጣ፡ ሓንቲ ሬድዮን ሓንቲ ተለቪዥንን ጥራይ ብዝዝርጋሕ ሓበሬታ ዝተሻበበ፡ ከምኡ እውን ኩሉ ብኩራት መሰል ከምዘለዎ ርኡይ እዩ። እቶም ክሳብ ሬሳ ዜጋታት ኣብ ሃገሩ ናይ ምቕባር መሰል ዝተነፍጎ ምዃኑ ዝርድኡ ወገናት ግና “ህዝቢ ኤርትራ ጸጊምዎ እንተዘይኮይኑ፡ ንምምሕዳር ህግደፍ ኣሚኑ ልቡ ከምዘይህቦ ይርድኡ እዮም። እቲ ሓይሊ መግዛእቲ ኣብ ምምካት ንነዊሕ ግዜ ክምህ ዘይበለ ዓቕምን ተመኩሮ ህዝቢ ኤርትራ ሎሚ ደኣ ናበይ ከይዱ?” ዝብል ሕቶ፡ ምስዚ ህልዊ ስቕታኡ ተዛሚዱ ክለዓል እትጽበዮ እዩ። “ህዝቢ ኤርትራ ጉዳይካ ግበር” ክንብል እንከለና ከኣ ነዚ መሰረታዊ ሕቶዚ ግቡእ መልሲ ሃበሉ ማለትና እዩ።
ህልዊ ኩነታት ኤርትራ ኣይኮነንዶ ንህዝባ ንዓለም ዘጨንቕን ዘሻቕልን ዘሎ እዩ። ኣንጻር’ቲ ጸዋዒት ህዝቢ ከይሰምዕ ዘጽቀጠ ጉጅለ ህግደፍ፡ ብደረጃ ዓለም ዓገብ ዝብሉን ገበናቱ ዘቃልዑን ኣካላትን መዲያታትን ሎሚ ይበዝሑ ኣለዉ። ኣብ ገዛእ ሃገሮም ተወዲብካ ናይ ምቅዋምን መማረጺ ሓሳብ ናይ ምቕራብን መሰል ዝተነፍጎም ኤርትራውያን ኣብ ወጻኢ ዘካይድዎ ዘለዉ ናይ ለውጢ ቃልስን ዘስምዕዎ ዘለዉ ድምጽን ናይ ህዝቢ ኤርትራ ብምዃኑ መቓልሑ ቀልቢ ብዙሓት ይስሕብ ኣሎ። ጐኒንጐኑ ብዛዕባ ኣረመንያዊ ምምሕዳር ህግደፍ ዝሓትት፡ ዝመራመርን መዋጸኦ ዝእምትን መስርሕ ይብርኽ ኣሎ። ህዝቢ ኤርትራን ህግደፍን ብኸምዚ ንዕዘቦ ዘለና ደረጃ ፊትንፊት ተጻረርቲ ኣካላት ምዃኖም ኣብ ልዕሊ እቲ ጉጅለ ዘሕድሮ ስንባደ ምግማቱ ዘጸግም ኣይኮነን። ኢሳያስ ኣፈወርቂ ኣብ ፈቐዶ መድረኻት ዘስመዕም ዘሎ፡ ኣብ ኤርትራዊ ባይታ ብዘሎ ሓቂ ዘይኮነ፡ ብስምዒት፡ ቂምን ዓቕሊ ጽበትን ዝተደረኹ ውግእ ዝናፍቑ መደረታት ናይዚ መርኣያ እዮም።
ኣብ ወጻኢ ብኤርትራውያን ዝግበር ዘሎ ቃልስን ዝተፈላለዩ ናይ ግዳም ሓይልታት ዘሕድርዎ ተጽዕኖን ዘይሩዘይሩ፡ ነቲ ህዝቢ ኤርትራ ኣብ ሃገሩ ኮይኑ ዘካይዶ ቃልሲ፡ ዘሰውድን ዘራጉድን እምበር ዝትክእ ከምዘይኮነ ህዝብና ክግንዘቦ ዝግባእ መሰረታዊ ዛዕባ እዩ። ህዝቢ ክንድቲ ናይቲ ወጽዓ ቀዳማይ ተጠቃዒ ግዳይ ኮይኑ ዘሎ፡ ናይቲ ምእንቲ ሰላም፡ ሓድነትን ዲሞክራስን ኤርትራ ዝግበር ቃልሲ ቀንዲ ቀላስን ወሳንን እውን ባዕሉ እዩ። ስለዚ ግዜን ዓቕምን ከይበቐቐ፡ ካብ ካልኦት ከይተጸበየን ንጽባሕ ከይበለን ክለዓለሉ ዝግባእ ዕማሙ እዩ። ንሱ ብቕምጡ ብስም “ድምጺ ህዝቢ ንኸውን ኣለና” ኣብቲ ብመሪር ቓልሱን ብኽቡር ዋጋን ዘረጋገጾ ናጽነቱን ልኡላውነቱን ንዝወራዘዩ ወገናት፡ ተንኮሎምን ውዲቶምን ክሳብ ዝስዕርር ዕድል ከይህቦም ክጥንቀቕ ይግበኦ። እዚ ቀንዲ ገጽ ናይቲ “ጉዳይካ ባዕልኻ ምውጋን” እዩ። ኢሳያስ ዘርእዮ ዘሎ ዓቕሊ ጽበታዊ ሸበድበድ ከምቲ ደገፍቱ ዝብልዎ፡ ተሰማዕነቱን ተቐባልነቱን ዘዛይድ ዘይኮነ፡ ብህዝባዊ ማዕበል ከይጐሓፍ ናይ ምስግኡ ምልክት እዩ።
ህግደፍ ኣብ መንጎ ህዝቢ ኤርትራን ናይ ለውጢ ውዳበታቱን ዝስስን ርክብ ስለ ዘስገኦ፡ ንምርሕሓቖም ካብ ምስራሕ ዓዲ ኣይውዕልን እዩ። ከም 5ይ መስርዕ፡ የሚን፡ ወያነን ዝኣመሰሉን ገጸ-ባህርያት ይስእል እሞ፡ ብህዝቢ ከም ዝጽልኡ ይገብር። ድሕሪኡ ካብ ህዝቢ ክንጸል ንዝደልዮ በዚ ቅጽላት ከም ዝጽዋዕ ይገብር። ኣብዚ እዋንዚ ብሓፈሻ ንኹሎም ሓይልታት ለውጢ፡ ብፍላይ ከኣ ነቲ ብብሪገድ ንሓመዱ ዝጽዋዕ ዘሎ ህዝባዊ ናዕቢ ናይዚ ግዳይ ክገብሮ ይጽዕር ኣሎ። እንተኾነ እዚ ተንኮልዚ ንነዊሕ ግዜ ኣብ ዝተፈላለዩ ውድባትን ባእታታትን ተፈቲኑ ዝኸሰረ እዩ።
ብኻልእ ወገን ድማ ህዝቢ ኤርትራ ካብቲ ህግደፍ ዝነዝሖ ሓሶት ዝተፈልየ ሓበሬታ ከም ዘይረክብ ምግባሩ ካልእ ተንኮል ህግደፍ ኮይኑ ዝጸንሐ እዩ። ሎሚ ግና ሳላ ዘመናዊ ምዕባለ ተክኖሎጂ መራኸቢ፡ መዲያታት ሓጹር ህግደፍ ጥሒሰን ኣብ ህዝቢ ኤርትራ ይበጽሓ ስለ ዘለዋ፡ ህዝብና ኣብቲ ጉዳዩ ንምርኣይ ዝገብሮ ቃልሲ ዝሕግዞ ሓበሬታ ናይ ምርካብ ዕድሉ ይሰፍሕ ኣሎ። እዚ ድማ ሓደ ካብቲ ንመራሒ ህግደፍ ጸላዕላዕ ዝብሎ ዘሎ እዩ።
መጀመርያ ንዅሉኹም ሰላምታይ የቕርበልኩም። ቀጺለ፣ ነዚ ክቡር በዓል ምጅማር ዕጥቃዊ ሰውራ ኤርትራ ዘበሰረ ዕለት ሓደ መስከረም 1961 ብሓባር ከነኽብር በቓዕና። እምበኣር ቀሪበያ ዘለኹ ግጥሚ ነጸብራቕ ናይ ተሞክሮይ፡ ማለት ከም መብዛሕትና ኣብ ሜዳ ክንቃለስ ከለና፡ ምስ ህዝቢ ኤርትራ እንዳተዋሳእና ዘጥረናዮ ፍልጠት፣ ተሞክሮ፣ ንቕሓትን ፍቕርን ኣብ ኣእምሮና ዝነብር ተዘክሮታት ዝምንጩ እዩ። ኣነ’ውን በቲ ተዋሂቡኒ ዝነበረ መደባት ኣብ ዝተፈላለየ ከባብታት /ዓድታት ናይ ከበሳ፣ ሰምሃር፣ ባርካ፣ ኣውራ ድማ ጋሽ ተንቀሳቒሰ ዘጥረቕዎ ትሕዝቶ ምዃኑ ኣብቲ ግጥሚ ዝበርህ እዩ።
እዛ ግጥሚ፡ ተሳትፎ ዜጋታት ኤርትራ ኣብ ሰውራኦም፣ በብማሕበራዊ ክፍልታቶምን ደርብታቶምን እንዳጠቐሰት፡ ብሃገራዊ ስምዒታት፡ ሓቦ-ኒሕ፡ ታሪኽ ቆራጽነትን ተወፋይነትን ናጽነቱ ከምዝመንዝዐ እትዝክር እያ። ግፍዕታት ምልካዊ ስርዓትን ክጐሓፍ ከምዘለዎን’ውን ትጽውዕ እያ።
ሓበን ሓደ መስከረም
ኤርትራ ሃገረይ ሓበንና መበቆልና
ብጋህዲ ብሕልሚ ወትሩ ምሳና
ኣብ ዓዲ ኣብ ስደት፣ ኣብ ዘለና ሃሊና
ትጕዓዚ ምሳና ሰፊርኪ ኣብ ልብና
ንሕና ናትኪ ንስኺ`ውን ናትና
ናጽነትኪ ተጓናጺፍኪ ብደም ጀጋኑና
ዘልኣለማዊ ክብርን ዝኽርን ንሰማእታትና።
ኣንጊሁ ንሃገራዊ ናጽነት ዝኸተተ
መኣዝኑ ንጹር ጐደና መኸተ
ኣብ ጎቦታት ኣዳል ተኲሱ ዘመልከተ
እዋኑ 1961 ሓደ መስከረም ዕፉን ምስ ሸወተ
ክዝክሮ መጀመርያ ተጋዳላይ ሓምድ ዓዋተ
ጅግና ተሰዊኡ`ምበር ነይሞተ።
ሰብ ቁምጣ ስረ ጎታናት፣ ሚዶ ኣብ ርእሶም
ሽዳ ሳእኖም፣ ጋምባለ ኣብ እግሮም
ካዝና ጠያይቲ ምስ ነታጒ ኣብ ዕጥቆም
ብረት ኣብ መንኩቦም ተሓንጊጦም
ሕቡናት ኤርትራውያን ጉዳይ ሃገር ዝዓጦም
ንናጽነት ሃገር ወፍዮም ክቡር ሂወቶም።
ብፈኲስ ብረት ብኸቢድ ሓቦ
ውፉይ ንሃገር ንዓደቦ
መደበራትካ ኣብ ስንጭሮ ኣብ ጎቦ
ንሰራዊት መግዛእቲ ከተኽብቦ
ብዝናብ ጠያይትኻ ዓቕሉ ኽጸቦ
ሬሳኡ ስገር ንዝሃድም ሓዞ ኣርክቦ
ዕጥቁ ሰሊብካ ማሪኽካ ትእክቦ
ብስድሪ ብእመት መሬትካ ሓራ ኣውጺእካ ትዕቅቦ
ህዝብና ኣብ ጎንኻ ኔሩ፣ ዓለም`ውን ዝተገንዘቦ።
ታ`ደይ ታ`ሓብተይ ሸጥ ኣቢላ ቅናታ
ተጋደልቲ ዝቐለበት ሰንኪታ ግዒታ
ታ`ዋዕሮ ተሰሊፋ ኣብ ጎኒ ኣሕዋታ
ግቡኣ ዝፈጸመት ንመግዛእቲ መኪታ
ክብርን ዝኽርን ብማዕረ ይምልከታ።
እቶም ጓሶት ኣሕኦም ገዲፎም
እቶም ሓረስቶት ራሕሪሖም ማሕረሶም
እቶም ሰራሕተኛታት ደሞዞም ጠንጢኖም
እቶም ተመሃሮ ኣቐሚጦም ማህደሮም
እቶም መማህራን ኩርሾም ደርብዮም
ደቀንስትዮ`ውን ኣብ ጐኖም ኣብ ኣሰሮም
ክቡር መስዋእቲ ከፊሎም
ኤርትራ ሓራ ኰይና ሳላ ኵሎም
ብኽብሪ ንዘልኣለም ንዘክሮም።
32 ዓመታት ድሕሪ ናጽነት
ኣብ ትሕቲ ምልካዊ ስርዓት
ኣብ ክንዲ ህንጻ ልምዓት
ዘይምኽኑይ ዘየድሊ ኲናት ምስ ጎረባብቲ ሃገራት
ርኹስ ሜላ ስልጣን ንምብሓት
ንህዝቢ ኤርትራ ኣውሪድካሉ መዓት
ዕድኡ ከቢድ`ዩ ኣስተውዕል ኣይትስሓት
ትመጸካ’ላ ታ’ዘይትተርፍ ዕጫ ዲክታቶራት።
ብሓደ መስከረም 1961 ነቒልና
ን30 ዓመታት መስዋእቲ ከፊልና
ብ1991 ሃገራዊ ናጽነትና መንዚዕና
ደጊም የለን ዝደፍሮ ልዑላውነትና
ተዓቂቡ ዝቕጽል ንውሉድ ወለዶና
እዚ እዩ ቃልና፣ ንሱ እዩ ታሪኽና።
ሰብኣውን ደሞክራስያውን መሰላትና
ናይ ኵሎም ውልቀ-ዜጋታትና
ብልዕልና ሕጊ ብቕዋምና
ፍትሕን ሰላምን ምስ ብልጽግና
ብሓደ መስከረም ዝተበገሰ ትልምና
ትጽቢትና ሕልምና ክገሃድ`ዩ ብቓልስና።
ትጽቢትና ሕልምና ክገሃድ`ዩ ብቓልስና።
ክብርን ዝኽርን ንሰማእታትና
ሓደ መስከረም ንዘልኣለም ትዘከር
ናጻን ልዑላዊትን ኤርትራ ንዘልኣለም ትንበር።
ዕድመ ንዝኽሪ መበል 62 ዓመት ሓደ መስከረም ምጅማር ብረታዊ ተጋድሎ
Monday, 28 August 2023 20:55 Written by ፖለቲካውያን ሓይልታት ኤርትራ
ጅግና ተጋዳላይ ታረቀ በራኺ
ስውእ ጅግና ተጋዳላይ ታረቀ በራኺ እንካብ ወለድቱ ኣቶ በራኺ ኃብተሚካኤልን ወ/ሮ ለተንጉሥን ኣብ ከተማ ደቀምሓረ ተወሊዱ ዝዓበየን ዝተማህረን ከምኡ ከኣ ማትሪክ ሓሊፉ ኣብ ኣዲስ ኣበባ ዩኒቨርስቲ ትምህርቱ ዝቐጸለን እዩ።ንሱ ንሃገሩን ሓልዮት ሕዝቡን ኣዝዩ ግዱስን በዓል ሓቦን ብምንባሩ ኣብ ፖለቲካ ኤርትራ ዓቢ እጃም ኣበርኪቱ እዩ።
ታረቀ ንሓደ ዓመት National Service ኣብ ከተማ ሓረር ብዩኒቨርስቲ መደብ ተዋሂቡዎ ከብቅዕ ቅድሚ ናብ መደቡ ምኻድ ግን ሥድራቤቱ ክርኢ ናብ ከተማ ደቀምሓረ መጸ። ኣብ ዓላ ዝበሃል ቦታ ተጋደልቲ ተጋድሎ ሓርነት ኤርትራ ብኣብርሃም ተወልደ እትምራሕ ሰሎሙን ወልደማርያም ፖለቲካዊ ኮምሽነራ ጋንታ ተጋደልቲ ነበሩ። ስለዚ ከኣ ታረቀ በራኺ ናብዞም ተጋደልቲ ብምኻድ ምስኦም ተረዳዲኡ ኣብ ኣዲስ ኣበባን ከባቢኣን ውሽጣዊ ስርርዕ ንኸካይድ ተሰማሚዑ ጉዕዝኡ ናብ ኢትዮጵያ ቀጸለ። ኣብ ኣዲስ ኣበባ ከኣ ውሽጣዊ ስርርዓት እንዳ ኣካየደ ከሎ ብሃንደበት ፀጥታ መንግሥቲ ኢትዮጵያ ሒዞም ብምእሳር ናብቲ ሽዑ እዋን መመርመሪ ናይ ፖለቲካ እሱራት ዝነበረ ኣብ ናይ መሰልጠኒ ኮማንዱስ ደቀምሓረ ምስ ካልኦት ብዙሓት እሱራት ኤርትራውያን ኣምጽኡዎ። ኣብቲ ናይ ምርመራ ቤት ማሰርቲ ከኣ ካብ ውሽጢ ኤርትራ ዝተኣሰርና ብዙሓት ጸናሕናዮም። ድሕሪ ብርቱዕን ግፍዒ ዝተሓወሶ ምርመራን ከኣ ናብ ሰንበል ኣሥመራ ቤት ማእሰርቲ ወሲዶም ናብ ቤት ፍርዲ ኣቕረቡና። ከልከል ዝተባህለ ዓቃቢ ሕጊ ኣብቲ ቤት ፍርዲ ካብ ሰሎሙን ወልደማርያም ምስ ኮማንዱስ ኣብ ውግእ ዝተኻየደሉ ጊዜ ዝወደቐት ምሉእ ሰነዳት ኣስማትና ዘለዋ ደብተር ኣቕረበ። በዚ ምኽንያት ከኣ ፍርድና ካብ ሓደ ዓመት ክሳዕ ዓሰርተ ዓመት ዝኣክል ተበየነልና። ኣነ ናይ ክልተ ዓመት ተፈሪደ ሓደ ዓመትን ገለ ኣዋርሕን ተኣሲረ ብድሕሪኡ ጃንሆይ ምሕረት ሂቦምና ክወጽእ ከለኹ ታረቀ በራኺ ግን ንሓሙሽተ ዓመት ተፈረደ። ድሕሪ ማእሰርቱ ምውዳእ እንደገና ናብ ኣዲስ ኣበባ ከይዱ ነቲ ቅድሚ ምእሳሩ ዝጀመሮ ውሽጣዊ ስርርዓት ብዝያዳ ብዕቱብን ጽፉፍን ኣገባብ ቀጸሎ። ነዊሕ ከይጸንሐ ከኣ ናብ ሜዳ ኤርትራ ኣትዩ መጀመርታ ምስ ክፍሊ ዕዮ ዜና ኮይኑ ኣብ ከበሳ ንሓጺር እዋን ኣገልጊሉ ቀጺሉ ምስ ጋንታ 104 ቸንቶ ኩኣትሮ ኮይኑ ካብቶም ቀንዲ ፈዳይን ኣብ ኣሥመራ ብምዃን ተጋደለ። ታረቀ ብዙሕ መስተንክራት ንምእማኑ ዘጸግም ስርሒታት ይሃልዎ እንበር ሓደ ካብቲ ዓቢ ዓወት ዘመዝገቦ ንዶክተር በረኸት ኃብተሥላሰ ካብ ትግራይ ተቐቢሉ ናብ ኣሥመራን ሜዳ ኤርትራን ዘሰጋገረ ከምኡ`ውን ንጀነራል ጎይትኦም ብተወሳኺ ንልዕሊ 900 እሱራት ኣብ ቤት ማሰርቲ ሰንበል ተዳጒኖም ዝነበሩን ከምኡ`ውን ኣብ ሆስፒታላት ዝእለዩ ዝነበሩን ብብርቱዕ ጥንቃቀን ሜላን ኣገባብ ተጠቒሙ ነጻ ብምውጻእ ናብ ሜዳ ኤርትራ ከምዝጽንበሩ ገበረ። ቀጺሉ ብ 1975 ዓ.ም.ፈ ኣብ ካልኣይ ሃገራዊ ጒባኤ ተጋድሎ ሓርነት ኤርትራ ብምስታፍ ናኣባልነት ገድላዊ ባይቶ ተመዘዘ። ብመጀመርታ ሓላፊ ናይ ስነ-ኪነት ሙዚቃን ባህልን ኮይኑ ንሓጺር ጊዜ ኣገልጊሉ ቀጺሉ ናብ ቀይሕ መስቀልን ወርሕን ኤርትራ ተመዲቡ ናብ ዝተፈላለያ ሃገራት ምስ ብጾቱ ኮይኑ ብምኻድ ብዙሕ ዓይነት መግብን መድኃኒትን ቴንዳታትን ወዘተ ... ክረክብ ከኣለ። ብ 1977 ዓ.ም.ፈ ኣብ ተ.ሓ.ኤ ንለውጢ ዴሞክራስያዊ ምንቅስቓስ/ ኢ.ዲ.ም ፋሉል ተባሂሉ ዝጽዋዕ ተፈጢሩ ታረቀ በራኺ እውን ኣባል እቲ ምንቅስቓስ ስለዝነበረ ኣብ ካርቱም ሱዳን ብፀጥታ ተ.ሓ .ኤ ምስ ብጾቱ ከምዘይሓልፍ ተሃደነ። ንዘይመውት ፈውሲ ኣለዎ ተባሂሉ ከምዝተመሰለ ታረቀ በራኺ ብናቱ ክእለትን ሜላን ተጠቒሙ ብጀርመን ኣቢሉ ናብ ኣሜሪካ ክኣቲ ከኣለ። ኣብ ኣሜሪካ ናብራ ስደት ሕይወቱ እንዳ መርሐ ሸውሃት ቃልሱ ገና ስለዘይረወየ ዕላማኡ ኣብ ሽቶ ንምብጻሕ ምስ ብጾቱ ኢ.ዲ.ም ኮይኑ ቀጸለ። ድሕሪ ነጻነት ኤርትራ እንተኾነ እውን ኣብ ኤርትራ ብምእታው ከም መምህር ኮይኑ ኣብ ዩኒቨርስቲ ናይ ኣሥመራ ንሓጺር እዋን ኣገልገለ። ንኣካይዳን ጒዕዞን ጊዝያዊ መንግሥቲ ኤርትራ ተዓዚቡን ኣጽኒዑን ከኣ ከምዘየወጻጽኦ ተገንዚቡ እንደገና ናብ ስደት መዕቆቢኡ ኣመሪካ ተመልሰ። ወላዲት ኣዴኻ ብጽኑዕ ሓሚማ ተባሂሉ ምስ ተነግሮ ከኣ ናብ ኣሥመራ ኣትዩ ደቀምሓረ ብምኻድ ንወላዲቱ ክሕብሕብን ከፈውስን ላዕልን ታሕትን እንዳበለ ንርእሱ ብሓደገኛ ሕማም ተታሒዙ ኣብ ኣፍ ሞት በጽሐ። ነዚ ኲነታት ዝተሓበረት በዓልቲ ቤቱ ብቕጽበት ንደቀምሓረ ከይዳ ናብ ኣሥመራ ብምውሳድ ብሕክምናዊ ረድኤት ኣፈዊሳ ካብ ሞት ከምዝድሕን ገይራ ንጀርመን ኣእተወቶ። ኮይኑ ግን ኣብ ጀርመን ምስ ኣተወ እውን ጸቕጢ ብዝሒ ደም ገይሩ ስትሮክ ሒዙዎ ምስ ሕማም ሽኮር ተወሳኺ ስቓይ ገበረሉ። ንሓያሎ ዓመታት ኣብ ትሕቲ ሕክምና ረድኤት ብበዓልቲ ኪዳኑ እንዳተኣለየ ጻውዒት ኣምላኽ ፈጣሪ ኮይኑ ብዕለት 16.08.2023 ኣብ ሃገረ ጀርመን ዓረፈ። ስነ-ሥርዓት ቀብሩ ብዕለት 25.08.2023 ሰዓት 11፡00 ቅ.ቅ. ኣብ መቓብር ቦከንሃይም/ፍራንክፈርት ብግዕዝ ሪቱስ ተዋህዶ ቤተ ክርስትያን ብዙሓት መተዓብይቱን መቓልስቱን ፈተውቱን መላእ ቤተሰቡን ካብ መላእ ኣውሮጳን ካናዳን ኣሜሪካን ኣብ ዝተረኸቡሉ ብዓጀብን ክብርን ብመዝሙር ተ.ሓ.ኤ. ብባንዴራ ኤርትራ መለይ ተሰንዩ ተፈጸመ። ብዓርኩን ፈታዊኡን ኣቶ ሃይለ ገ/ትንሳኤ ካብ ኣሜሪካ ብሓብቱ ኣበባ ዝተነበ ግጥሚ ከምኡ`ውን ብመተዓብይቱ ኣቶ ኣንገሦም ገ/ዮውሓንስ ካብ ጀርመን ዝተገበረሉ ወየ ... ወየ ምስ ተፈጸመ ብዶ/ር ሕሩይ ባይሩ ዘገርም ሓጺር መግለጺ ጒዕዞ ቃልሲ ታረቀ በራኺ ተዋህበ። ቀባሮ ናብ ዝተዳለወሎም ኣደራሽ ብምኻድ ተመጊቦም ካብ ኣሕዋት ነፍሰኄር መዋቲ ምሥጋና ንቐባሮ ተዋሂቡ ብዙሓት መቓልስቱ ዝነበሩ ከኣ ምስክርነቶም ብምቕራብ ብፍላይ ንበዓልቲ ቤቱ ወ/ሮ በላይነሽ ዮውሃንስ ቃል ኪዳና ሓልያ ንበዓል ቤታ ኣብ እዋን ሽግሩን ስቓዩን ዝኣለየትን ዝሓብሓበትን ደረት ዘይብሉ ምስጋንኦም ገሊጾም ተዛዘመ።
ጅግና ሓርበኛ ታሪኹ እዩ ነባሪ !
ዘልዓለማዊ ዝኽርን ክብርን ንስውኣትና
25.08.2023 ፍራንክፈርት/ጀርመን
ፈደራላዊ መንግስቲ ኢትዮጵያ ብመሰረት ውዕል ሰላም ደቡብ ኣፍሪቃ፡ ካብ ምዕራብን ደቡብን ትግራይ ዝተመዛበሉ ተጋሩ ኣብ ሓጺር ግዜ ናብ ቦታኦም ንምምላስ ወሲኑ ይሰርሕ ከምዘሎ፡ ሚኒስተር ምክልኻል ኢትዮጵያ ዶር ኣብረሃም በላይ ብ22 ነሃሰ 2023 ኣፍሊጦም። እቶም ሚኒስተር ነዚ ዝፍለጡ ብምኽንያት ክብረ በዓል ኣሸንዳ 2023 ብፈይስቡክ ኣብ ዘመሓላለፍዎ ናይ ሓጐስ መልእኽቲ እዮም።
እቶም ሚኒስተር ኣብቲ ብዝርዝር ካብ ዘስፈርዎ ነጥብታት፡ 1ይ፡ ብመሰረት ስምምዕ ፕሪቶርያ ከሰሓሕብ ዝጸንሐ ቦታታት ናብ ትግራይ ክምለስል እዩ። ሕቶታት እንተልዮም ብሕገ-መንግስቲ ጥራሕ ዝምለሰሉ ኩነታት ንምርግጋጽ ይስራሕ ኣሎ።
2ይ፡ ተመዛበልቲ ናብ መረበቶም ዝምለሱ መራሕቲ ክልላት ትግራይን ኣምሓራን ኣብ ዘለዉሉ ፈደራል መንግስቲ ኢትዮጵ ብዝወሰኖ መሰረት እዩ።
3ይ፡ እቲ ኣብ ሓጺር ግዜ ናብ መረበቱ ዝምለስ ህዝቢ ሕገ-መንግስታዊ መሰሉ ተጠቒሙ ምምሕዳሩ ባዕሉ ክምስርት እዩ :: ኣብዘን ከባብታት ካብ ሕጊ ወጻኢ ነቲ ተፈጢሩ ዝነበረ ኩነታት ውግእ ተጠቂሙ ተመስሪቱ ዝጸንሐ ምምሕዳራት ክፈርስ እዩ። ኣብቲ ከባቢ ካብ ሓይሊታት ፀጥታ ፌደራል ወጻኢ ዝተዓጠቀ ሓይሊ ኣይክህሉን እዩ።
4ይ፡ ህዝቢ ድልዊ ኣብ ዝኾነሉ ብናቱ ውሳነ ብዘይተጽዕኖ፡ ብመሰረት ሕገመንግስቲ ረፈረንደም ዘካይደሉ ኩነታት ክፍጠር ይኽእል። ዝብሉ ነጥብታት ይርከብዎ።
ድሕሪ ስምምዕ ደቡብ ኣፍሪቃ፡ ንተመዛበልቲ ምዕራብን ደቡብን ትግራይ ዝምልከት ብዝለዓለ በዓል መዚ ፈደራል መንግስቲ ኢትዮጵያ ብኸምዚ ደረጃ ክግለጽ ናይ መጀመርያ ምዃኑ ተዓዘብቲ ይገልጹ’ለዉ።
ሰዲህኤ፡ ሓጺር ሓበሬታን (profile) ፖለቲካዊ ውሳኔታት 4ይ ጉባኤ 2023ን
Wednesday, 23 August 2023 10:31 Written by 4ይ ጉባኤ ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራኣብ ቀዳማይ፡ ቀዳመ-ሰንበት ወርሒ ነሃሰ 2023 ኣብ ስያትልን ተረንቶን ተወጢኖም ዝነበሩ ናይ ህግደፍ ናይ ሸፈጥን ሸርሕን ፈስቲቫላት ኣሰር ጊሰንን ስቶክሆልምን ተኸቲሎም፡ “ወፍሪ ላምፓዱሳን ሰላምን” ብዝብሉ ጭረሖታት ብሓያልን ዘይሕለልን መኸተ ብ5 ነሃሰ 2023 ከም ዝፈሸሉ፡ ማዕከናት ዜና ሓይልታት ለውጢ ኤርትራን ዓለምን ብምስልታት ኣሰንየን ሓቢረን።
ብሪጌድ ንሓመዱ ስያትል ቅድሚ ናብ መኸተ ምውፋሩ ኣብ ልዝብ
ኣብቲ ስያትል ዝነበረ ፈስቲቫል ህግደፍ፡ ኤርትራውያን መንእሰያት ተሓለቕቲ ለውጢ ንፍትሕን ዲሞክራስን ብሓፈሻ ብፍላይ ድማ ኣባላት ብሪጌድ ንሓመዱ፡ “ኣይተኸውንን እያ፡ ፍትሒ ንደሊ፡ ፈስቲቫል ዲክታተር ይሰረዝ” ዝብሉ ዝርከብዎም ጭረሖታት እናቃልሑ ተቓውሞኦም እናስምዑ እንከለዉ፡ ናይቲ ፈስቲቫል ወደብቲ ደገፍቲ ህግደፍ ብዝጀመርዎ ናይ ሓይሊ ስጉምቲ፡ ነብሶም ክከላኸሉ ጀሚሮም ብኡንብኡ ድማ ኩሉቲ ውራይ ህግደፍ ንምድማቕ ተተኺሉ ዝነበረ ዳሳት ምስ ምሉእ ትሕዝቶኡ ካብ ጠቕሚ ቀጻኢ ኮይኑ፡ ደገፍቲ ህግደፍ ድማ ከየትከሉ እግረይ ኣውጽእኒ ሃዲሞም።
እቶም ኣብ ሓጺር ግዜ ነቲ ፈስቲቫል ዘፍሸሉ ኣዝዩ ዝነኣድን ስሙርን ኣወዳድባን ምንባብን ዝነበሮም ኣባላት ብሪጌድ ንሓመዱ፡ ፖሊስ ስያትል ናብቲ ቦታ ኣብ ዝበጸሓሉ፡ ተልእኮኦም ፈጺሞም፡ ንቀጻሊ ቃልሲ’ውን ድሉዋት ምዃኖም እናገለጹ ናብቲ ዝተበገስሉ ኣዳራሽ ብዓወት ተመሊሶም። ኣብቲ ኣዳራሽ ምስ ዘድሊ ምድላው ብአደታት ዝተገብረሎም ኣቀባብላ ከኣ ኣብነታዊ ነይሩ።
ኣብ ካናዳ ቶሮንቶ ብተመሳሳሊ፡ ኣባላት ብሪጌድ ንሓመዱ ናብቲ ኢርል ስኮርት ኣብ ዝተባህለ ፓርክ፡ ዝተዳለወ ፈስቲቫል ህግደፍ ከይዶም ፊትንፊት ኣብቲ ዝተፈቕደሎ ኩርናዕ ኮይኖም፡ ናይ ተቓውሞ ድምጾም እናስምዑ እንከለ፡ በቲ ድምጺ ዝረዓዱን ዓቕሎም ዝጸበቦምን፡ ሕልነኦም ንጸረ-ህዝቢ ተግባራት ህግደፍ ብዝሸጡ ኤርትራውያን መጥቃዕቲ ምስ ተኸፈቶም ኣብ ዝገበርዎ ምክልኻል ብዝተፈጥረ ህውከት ዳሳት ህግደ ዓነውነው እንከሎ፡ ኣብቲ ዕግርግር 9 ሰባት ከም ዝቖሰሉ ፖሊስ ቶሮንቶ ኣፍሊጡ። እቲ መጉዳእቲ ብዘይካ ናይ ሓደ ናይቶም ካለኦት ቀሊል ምዃኑ’ውን ተፈሊጡ።
ኣባላት ብሪጌድ ንሓመዱን ፖሊስ ቶሮንቶን ኣብ ዝተፋጠጥሉ
ድሕዚ ኩነታት ዓሰርተታት ኣባላት ፖሊስ ከተማ ተረንቶ ኣብ ማእከል ተቓወምትን ደገፍትን ተሰሪዖም ንነዊሕ ሰዓታት ተፋጢጦም። ድሕሪኡ እውን ፖሊስ “ነቲ ፈስቲቫል ሰሪዝናዮ ኢና” ዝበሎ ቃል ስለ ዘየኽበረንን ተሳተፍቲ ፈስቲቫል ህግደፍ ነብሶም ዳግማይ ክሰርዑ ስለ ዝፈተኑን፡ ኣባላት ብሪጌድ ንሓመዱ ሓደ ካብ ቀንዲ ጐደናታት ተረንቶ ዓጽዮም፡ ኣብ መኪና ብዝተሰቕለ ንህግደፍ ዘቃልዕ ተንቀሳቓሲ ምስሊ ተሰንዮም ተቓውመኦም ስለ ዝቐጸሉ፡ ወጥሪ ተፈጢሩ ከም ዝነበረ ትካል ዜና ሲቢሲ/CBC NEWS ኣፍሊጣ። ደሓር ግና ምምሕዳር ከተማ ተረንቶ “ምእንቲ ሰላምን ድሕነትን ሕብረተሰብ ነቲ ፈስቲቫል ሰሪዝናይ ኣሎና። በዚ መሰረት 6 ነሃሰ 2023 ኣይክቕጽል እዩ” ዝብል መግለጺ ከም ዘውጸአ ዝተፈላለያ ማሕበራዊ መራኸብታት ኣፍሊጠን።
ከምቲ ድሕሪ ፍሽለት ፈስቲቫላት ህግድፍ ኣብ ጊሰንን ስቶክሆልምን ዝተራእየ ፍሽለት፡ ፈስቲቫላት ህግደፍ ስያትልን ቶሮንቶን እውን ናይ ዝተፈላለያ ማዕከናት ዜና ዓለምን ፖለቲከኛታት ኣጀንዳ ክኸውን ክኢሉ።
