http://ascenteq.com/project/epdp

ኣህጉራዊ ፕሮጀክት ማእሰርትን ኮሚተ ንፍትሕን ዝተባህላ ሰብኣዊ ትካላት፡ ብዛዕባ ኣብ ሃገር ግብጺ ዝፍጸም ማእሰርቲ ስደተኛታትን ሓተቲ ዑቕባን ናብ ኣባላት ኮሚሽንን ፓርላማን ሕብረት ኢውሮጳ፡ ኣብ ሕቡራት ሃገራት ብጃምላዊ ማእሰርቲ ስደተኛታት ዝግደስ ኣካል፡ ኣብቲ ሕብረት ስቓይን ግህሰትን ናይ ዝከላኸል ኮሚተ ኣባላት፡ ከምኡውን ጉዳይ ሰብኣዊ መሰል ናብ ዝሕለቑ ኣካላት ህጹጽ ፍታሕ ንክረኽቡ መጸዋዕታ ኣቕሪበን።

እተን ሰብኣዊ ትካላት ከም ዝጠቐሰኦ፡ ካብ ሱዳን ናብ ግብጺ ብዙሓት ስደተኛታት ኣብ ዝኣተዉሉ፡ እቲ ጉዳይ ዝምልከቶም ግብጻውያን ኣብ ክንዲ ብኣህጉራዊ ሕግታት ስደተኛታትን ንሳቶም ብዝኣተዉዎ ውዕልን ዝቕየዱ ብጃምላዊ ማእሰርቲ ከም ዝቐበልዎምን ናብቲ ዝመጽዎ ዘይውሑስ ቦታ ንክምለሱ ከም ዘገድድዎምን ኣቃሊዐን።

ከምዚ ዝኣመሰል ኣንጻር መሰል ስደተኛታት ዝረአ ዘሎ ግህሰት፡ ሕብረት ኤውሮጳ ኣብ ኣተሓሕዛ ስደተኛታት ንምሕጋዝ ንግብጺ ዝህቦ ደገፍ  ኣብ ዝወሰኸሉ እዋን ምዃኑ እተን ግዱሳት ትካላት ተጠቒሰን። እተን  ትካላት ናብ መንግስቲ ግብጺ ኣብ ዘቕረብኦ መጸዋዕታ፡ ኣብ ክንዲ ጃምላዊ ማእሰርቲ፡ ስደተኛታት ናብ ግብጺ ኣብ ዘእቱ ዶባት፡ መሰሎም ንምክልኻልን መንነቶም ናብ ዝምልከቶ ንምግላጽን ናብ ዝኽእልሉ ዘይሻራዊ ኣካል ዝቐርብሉ ኩነታት ንክፍጠር ጸዊዖም። ነብሶም ንምድሓን ናብታ ሃገር ስለ ዝኣትዉ ቪዛ ንከይሕተቱ ድማ ምሕጽንታ ኣቕሪቦም።

ኣብዚ እዋንዚ ኣብ ግብጺ ካብ ዘለዉ ስደተኛታት እቶም ዝበዝሑ ሱዳናውያን ኮይኖም፡ እቲ ኣብ 2021 ኣስታት 20,778 ዝነበረ ብዝሒ ኤርትራውያን ስደተኛታት ሎሚ ወሲኹ ከም ዘሎ ርዱእ እዩ። እዚ ከምዚ እንከሎ ግብጺ ብተደጋጋሚ ኤርትራውያን ስደተኛታት ኣገዲዳ ናብ ህግደፍ ከተረክብ ዝጸንሐት ሃገር እያ።

ናይ ቻይና ፍሉይ ልኡኽ ቀርኒ ኣፍሪቃ፡ ዡ ቢንግ፡ ናይታ ሃገር መራሒ ዢ ፒንግ መልእኽቲ ንምብጻሕ  ኣብ መወዳእታ ሰሙን ወርሒ መጋቢት 2024 ዑደት ከም ዘካየደ መርበብ ሓበሬታ ኦል ኣፍሪቃ/ All AFRICA ኣፍሊጣ። እቲ ፍሉይ ልኡኽ ኣብ ጅቡቲ ሶማሊያን ኢትዮጵያን ናብ መራሕቲ እተን ሃገራት መልእኽቱ ከብጽሕ እንከሎ፡ ናብ ኤርትራ ብዛዕባ ምብጽሑ ዝተሓበረ የለን።

እቲ ፍሉይ ልኡኽ ኣብዘን ሃገራት ኣብ ዘካየዶ ምብጻሕ፣ ምስ መራሕትን ላዕለዎት ሰብ መዝን ብምርኻብ ቻይና ኣብዚ ዞባ ዘለዋ ኣተኩሮ ብምርግጋጽ፣ ኣብ ምትሕግጋዝ ዘተኮረ ዝምድና ንምሕያል ኣብ ዝምልከቱ ጉዳያት ከም ዝተመያየጠ ተፈሊጡ። ብፍላይ ምስ ፕረሲደንት ሶማሊያ ኣብ ዝገበሮ ርክብ፡ ክልቲአን ሃገራት ኣብ ጉዳይ ሰላምን ምርግጋእን ቀርኒ ኣፍሪቃ ተቐራሪበን ከም ዝሰርሓ ምርድደኦም ጋሮውኦንላይን/Garow-online ዝተባህለት ናይ ሶማሊያ መርበብ ምንጭታት ቪላሶማሊያ ብምጥቃስ ኣፍሊጣ።

እቲ  ልኡኽ ቻይና ነዚ ዑደት ዘካየዶ፡ ኣብ ቀይሕ ባሕሪ ብሰንክቲ ኣብ መንጎ የመናውያን ሑትን ምዕራባያውንን ብዝተፈጥረ ወጥሪ ኣጋጢሙ  ዘሎ ቅልውላው፡ ቻይና መራክባ’ኳ ዒላማ ዕጡቓት ሑቲ እንተዘይኮና፡ ነቲ ኣብ ጅቡቲ ዘለዋ 500 ወተሃደራት ጥራይ ዝሓዘ ወተሃደራዊ መደበር ዝያዳ  ናይ ምድልዳሉ ምስ ዘለዋ መደብ ዝተተሓሓዘ እዩ።

ኣብ ኣፍሪቃ ሰፊሕ ናይ ዕደና፡ ህንጻን ጸዓትን ወፍርታት ዘለዋ ቻይና፡ ኣብ ዞባ ቀርኒ ኣፍሪቃ ምስ ዝተራእየ ቅልጡፍ ምቅይያራት ካብ 2022 ኣትሒዛ እያ ፍሉይ ልኡኽ መዚዛ።

ምስሊ ሩባ ዓንሰባ ካብ ማሕበራዊ መዲያ

ሓረስቶት ዞባ ዓንሰባ ኣብ ጀራዲኖም ዘፍረይዎ ፍረታትን ኣሕምልትን ኣብ ሰሙን ክልተ ቀወምቲ መዓልታት ጥራይ ናብ ዕዳጋ ከቕርቡ ብህግደፍ ከም ዝተገደቡ ዝተፈላለያ ማሕበራዊ መራኽብታት ኤርትራ  ምንጭታተን ብምጥቃስ ሓቢረን። ኣብ ልዕሊ እቶም ኣብ ሰሙን ካብ ክልተ ግዜ ንላዕሊ ምህርቶም ናብ ዕዳጋ ዘውርዱ ሓረስቶት ከቢድ መቕጻዕቲ ከም ዘጋጥሞም ከኣ እቲ ሓበሬታ ኣረዲኡ።

እዚ ናይ ዕዳጋ መዓልታት ምድራት ስለምንታይ ከም ዝተወሰደ ኣብቲ ሓበሬታኳ እንተዘይተጠቕሰ፡ ነቲ ዕዳጋ ንናይ ህግደፍ ትካላት ንምሕዛእ ከም ዝኮነ ይግመት።

ምስዚ ብዝተተሓሓዘ ጉጅለ ህግደፍ ናይ ጣልያን ዝነበረ መኽዘናትን ካልእ ንብረትን  ገዚእኩም ብዝብል ከም ዝወርስን ካብቶም ግዳያት ምውራስ ዝኾኑ ትካላት ሳቫና ዝተባህለ ሆቴል ከም ዝርከቦ ጠቒሶም፡ ቅድሚ ሕጂ እውን ኣብቲ ዞባ ኣስታት 22 ትካላት ካቶሊካዊት ቤተክርስቲያን ከም ዝወረሰ ኣብቲ ዜና ሓቢሩ።

እዚ ከምዚሉ እንከሎ፡ ስርዓት ህግደፍ ካብ ናይ ቅድሚ ሕጂ ብዝተፈልየ ተገዲዶም ናብ ሳዋ ዝኣትዉ ዕሸላት ብጉዳዮም ብቐረባ ዝሕተት ዋሕስ ንከፈርሙ ዘገድድ ሕጊ ከም ዘውጸአ ንምፍላጥ ተኻኢሉ። ኣብ ርእሲዚ እቲ ኣብ ዝመጽእ ዘሎ ወርሒ ሰነ ክካየድ ተመዲቡ ዝነበረ ጉዕዞ ናብ ሳዋ፡ ኣቐዲሙ ኣብ ወርሒ ጉንበት ከካይዶ ከም ዝመደበ  ተፈሊጡ።

እቲ ስርዓት ነዚ ሕጊ ዘውጸአ፡ ነቲ ኣብ ሳዋ እናተዓለሙ ኮነ ናብ ኣሃዱታት ምስተመደቡ፡ ዝረአ ምምልጥ ንምዕጋት እዩ። ስለዚ ኣብ ዝኾነ ግዜ ኣብ ዘጋጥም ህድማ እቲ ዝፈረመ ዋሕስ ተሓታታይ ንምግባሩ እዩ። እቶም ምንጭታት ኣብዚ እዋንዚ ኣብ ሳዋ ተዓሊሞም ናብ ሰራዊት ዝተመደቡ መንእሰያት ብብዝሒ ይሃድሙ ከም ዘለዉ ብምጥቃስ፡ ኣብ ዶብ ትግራይ ከባቢ ዛላንበሳ ካብ ዘላ ክፍለ ሰራዊት 58 ብብዝሒ  ናብ ትግራይ ይኣትዉ ከም ዘለዉ ሓቢሮም።

ህግደፍ ቅድሚ ሕጂ እውን ካብ ግዱድ ዕስክርና ንምድሓን ካብ ሃገር ናይ ዝወጹ መንእሰያት ቤተሰብ ክሳብ ሓምሳ ሺሕ ናቕፋ ክኸፍሉ የገድድ ከም ዝነበረ ዝዝከር እዩ።

ሌፍተናንት ጀነራል ኢብራሂም ጃብር፡ ምክትል ኣዛዚ ልኡላዊ ባይቶ ሱዳን፡ ወተሃዳራዊ ሓይልታት ሱዳን ተሳትፎ ሲቪላዊ ፖለቲካዊ ጉጅለታት ብወግዒ ከም ዝነጽግ ሱዳን ትሪቡን ኣፍሊጣ። እቲ ጀነራል ሓደ ዓመት ኮይንዎ ዘሎ ውግእ ሱዳን ንምፍታሕ ዝተገብረ ፈተነታት ክሳብ ሎሚ ከምዘይተዓወተ ጠቒሱ፡ ምምቕራሕ ስልጣን ምስ ሲቪላዊ ጉጅለታት ዝነጸገሉ ምኽንያት ምስቲ ዕጡቕ ተወርዋሪ ሓይሊ ምድንጋጽ ስለ ዘለወን ምዃኑ ኣስፊሩ።

እቲ ጀነራል ኣብ ገዳርፍ ንዝርከቡ ወተሃደራት ኣብ ዘስመዖ ቃል፡ ተሳትፎ ሲቪል ፖለቲከኛታት ኣብ ልዕሊ ምንጻጉ፡ ድሕሪ ደጊም ኣብ ሱዳን ካልእ ተወዳዳሪ ዘየብሉ፡ ሓደ ሃጋራዊ ሰራዊት ጥራይ እዩ ዘሎ ኢሉ። ኣተሓሒዙ ድማ  ዝኾነ መሰጋገሪ ዝበሃል ኣካል ኣይህሉን እዩ። እቲ ወተሃደራዊ መንግስቲ ባዕሉ ህዝቢ   ሱዳን  መንግስቲ ናብ ዝመርጸሉ መስርሕ ከም ዘሰጋግሮ  ኣቃሊሑ።

በቲ ካልእ ወገን ድማ ካልእ ምክትል ኣዛዚ፡ ያሲር ኣል ዓጣ፡ ንብኩራት ተሳትፎ ሲቪላዊ ፖለቲካዊ ማሐረሰብ ብምጽራር፡ ቀዳማይ ሚኒስተርን ክልላዊ ኣመሓደርትን ንምምራጽ  ዘኽእላ ኮሚተታት ምድላው ከም ዝግበር ገሊጹ። ምክትል ፕረሲደት እታ ሃገር ማሊክ ኣጋር ወገኑ፡ ድሕሪ ስዕረት እቲ ዕጡቕ ተወርዋሪ ሓይሊ፡  ኣብ ሱዳ ሲቪላዊ ምምሕዳር ክምስረት እዩ ክብል ገሊጹ።

እዚ ኣብ ሕድሕዱ ብዛዕባ ሲቪላዊ ተሳትፎ ዝገራጮ ዘሎ ወገን ሱዳን፡ እቲ ብኤርትራ፡ ግብጽን ሳዑዲ ዓረብን ይሕገዝ ከም ዘሎ ዝንገረሉ እዩ። እዚ ከምዚሉ እንከሎ ወኪል ውድብ ሕቡራት ሃገራት ኣብ ሱዳን ፐሪየሎ፡ ድሕሪ ዒድ-ኣልፈጢሪ ብ18 ማዝያ 2024 መስርሕ ሰላም ሱዳን ምቕጻል ርክብ ከም ዝግበር ኣፍሊጡ።

ክልል ኣምሓራ ኣብ ስርዓተ ትምህርቱ መሬት ወልቃይትን ራያን ናብ ክልሉ ዘእተወ ሓድሽ ካርታ ምዝርግሑ ብምቅዋም፡ ካቢነ ግዝያዊ ምምሕዳር ትግራይ ብ25 መጋቢት 2024 ተሪር ናይ ተቓውሞ መግለጺ ኣውጺኡ። ኣብቲ መግለጺኡ እቲ ተፈጢሩ ዘሎ ጌጋ ቀልጢፉ ንክእረም ጸዊዑ፡ እንተዘይ ተኣሪሙ ግና ነቲ ተበጺሑ ዘሎ ስምምዕ ውዕል ፕሪቶርያ ዘዕቅፍ ክኸውን እዩ ክብል ኣጠንቂቑ።

መግለጺ ካቢነ ክልል ትግራይ፡ እቲ ካርታ እንተዘይ ተኣሪሙ፡ በቲ ከጋጥም ዝኽእል ሳዕቤት ዝሕተት ክልላዊ መንግስቲ ኣምሓራ ምዃኑ ጠቒሱ፡ ቅድሚ ሕጂ ክፍጸሙ ንዝጸንሑ ተመሳሰልቲ ጌጋታት ዘይምእራሙ ፈደራላዊ መንግስቲ ኢትዮጵያ’ውን ኣካል እቲ ጸገም ምዃኑ ብምጥቃስ ከኣ ነቒፉ።

እዚ ከምዚሉ እንከሎ፡ ብሰንኪ ኣብ ዝተፈላለዩ ዓንቀጻት ዘይምስምማዕ ይፍጠር ምህላዉ፡ ውዕል ሰላም ፕሪቶርያ እናሓደረ ናብ ወጥሪ ገጹ እዩ ዘምርሕ ዘሎ። ካብቶም ቀንዲ ዘይምስምማዕ ፈጢሮም ዘለዉ ጉዳያት፡ ኣብ ትሕቲ ምቁጽጻር ኣምሓራን ኤርትራን ዘለዉ፡ ቅድሚ ውግእ ኣካል ክልል ትግራይ ዝነበሩ ከባብታት ናብ ዝነበርዎ ዘይምምላስን ብሰንኪ ውግእ ዝተመዛበሉ ሚልዮናት ተጋሩ ናብ መረብቶም ዘይምምላሶምን እቶም ቀንዲ እዮም።

ፈደራላዊ መንግስቲ ኢትዮጵያ፡  እቲ ናብ ዝነበሮ ይመለስ ዝበሃል ዘሎ መሬት ምዕራብን ደቡብን ትግራይ ኣብ ትሕቲ ፈደራላዊ መንግስቲ ክጸንሕ፡ ዝተመዛበሉ ወገናት ኣብ ትሕቲ ጸጥታዊ ሓላፍነት ሓይልታት ፈደራል ናብ ዝነብርዎ ክምለሱ፡ እቶም ነበርቲ ሓቢሮም  ዘመሓድርዎም ኣካላት ክመርጹ፡ ኣብ መወዳእታ ድማ ዋንነት ናይቲ መሬት ብረፈረንደም ክውሰን  ዝብል እዩ። ነዚ ክሳብ ሎሚ በብምኽንያቶም ክልቲኦም ክልላት ኣይተቐበልዎን።

ብዙሑት ነቲ ኩነታት ብቐረባ ዝዕዘብዎ ዘለዉ ኣካላት፡ ውዕል ሰላም ፕሪቶርያ እንተ ዘይተተግቢሩ ሳዕቤኑ ንኢትዮጵያን ትግራይን ጥራይ ዘይኮነ ዞባዊ ቅልውላው ከም ዘኸትል የጠንቅቑ ኣለዉ።

ጉጅለ ኣምበሳድራት ምብራቕ ኣፍሪቃ ኣብዚ ዝሓለፈ መዓልታት ብጉዳይ ንሰበኽ ሳግም  ዘጋጥሞም ብደሆታት፡ ዕድላትን ኣገጣጥማኡን ኣኼባ ኣካይዶም። 33 ኤርትራውያን ዝርከዎም 91 ስደተኛታትን ሓተቲ ዑቕባን ድማ ካብ ሊቢያ ናብ ሩዋንዳ ተጓዒዞም።

ኣብቲ ኣብ ቤልጅም ቤት ጽሕፈት ኤምባሲ ኢትዮጵያ ዝተኻየደን ወከልቲ ትካል መግቢ ዓለም/FAO ኣብ ዞባ ምራቕ ኣፍሪቃን በልጅምን ዝመርሕዎ ኣኼባ እቶም ኣምበሳድራት ብዛዕባቲ ንሰበኽ ሳግም ዘጋጥሞም ጸገማትን ኣፈታትሕኡን ብሰፊሑ ከም ዝተመያየጡ  ኣፍሪቃ ቢዝነስ/Africa BUSINESS ዝተባህለት መርበብ ኣፍሊጣ።

ነቲ ጸገማት ሕረተ-ሰብ ሰበኽ ሳግም ካብ ዘጋድዱ፡ ምቅይያር ኩነታት ኣየር፡ ምምሕዳር ሃብቲ ማይ፡ ናይ ድሕሪ ቀውዒ ኣተሓሕዛ እቶት፡ ሕጽረት መግቢ እንስሳን በብግዜኡ ዘጋጥሙ ከባብያዊ ግጭታትን ምዃኖም ተዘርዚሮም ኣብቲ ኣኼባ ተዘሪብሎም። ብመሰረት ናይ ሰለስተ ዓመት ጸብጻብ ትካል መግቢ ዓለም ኣብዚ እዋንዚ ዕዙዝ ናይ መግቢ ሓገዝ ዘድልየን ሃገራት ብደረጃ ዓለም 45 ክኾና እንከለዋ፡ ካብ ኣተን እተን 33 ካብ ኣፍሪቃ እየን።

ብኻልእ ወገን ድማ 91 ስደተኛታትን ሓተቲ ዑቕባን ካብ ሊቢያ ናብ ሩዋንዳ ከም ዝተመሓላለፉን ካብዚ ኣቶም እቶም 33 ኤርትራውያን ከም ዝኾኑን ቢቢሲ ሓቢራ። እዞም ስደተኛታት ናብ ሩዋንዳ ዝተጓዕዙ ትካል ስደተኛታት፡ ሕብረት ኣፍሪቃን ሕብረት ኤውሮጳን ብዘውጽእዎ መደብ እዩ።

በዚ ሰለስቲኦም ኣካላት ዝፈልጥዎን ዝምልዎን መደብ፡ ካብ 2019 ጀሚሩ ክሳብ ሎሚ 2 150 ሰባት ካብ ሊቢያ ናብ ሩዋንዳ ከም ዝተጓዕዙን ካብዞም 91 ብዘይካቶም 33 ኤርትራውያን፡ 7 ኢትዮጵያውያንን 38 ሱዳናውያንን ከም ዝርከብዎም እውን ተፈሊጡ። ናይ ህጹጽ ኩነታት ሚኒስተር ሩዋንዳ፡ ሃገሩ ቅድሚ ሕጂ ብመሰረት ዝጀመረቶ ንድሕነት እቶም እትርከቦም ስደተኛታት ብትብዓት ከም እትሰርሕ ኣፍሊጡ።

ዓባይ ብሪታንያ ብወገና፡ ናብ ሃገራ ብዘይሕጋዊ ኣገባብ ዝኣትዉ ስደተኛታት፡ ናብ ሩዋንዳ ናይ ምስዳድ መደብ ከም ዝጸንሐ እንተኾነ ክሳብ ሎሚኳ እንተዘይሰረዘቶ ዕንቅፋታት  የጋጥማ ከምዘሎ ዝዝከር እዩ። ካብቶም ካብ 2019 ጀሚሮም ናብ ሩዋንዳ ዝኣተዉ ስደተኛታት ክሳብ ሎሚ 1,600 ዝኾኑ ናብ ዝተፈላለያ ሃገራት ናይ ምኻድ ዕድል ከም ዝረኸቡ ድማ ኣብቲ ዜና ተጠቒሱ።

ምስሊ፡  ሮስላርን ፖሊስ ኬንያን ካብ ማሕበራዊ መዲያ

ፖሊስ ኣየርላንድ ኣብ ወደብ ሮስላር 7 ተሓቢኦም ዝጸንሑ ኤርትራውያን ከም ዝሓዘ ንጋዜጣ ኣይርሽ ክገልጽ እከሎ፡ ፡ ፖሊስ ኬንያ ድማ ኤርትራውያን ብናይ መኪና ሓደጋ ከም ዝሞቱ ሓቢሩ።

ፖሊስ አየርላንድ ኣብ ወደብ ሎስላር ተጸጊዓ ኣብ ዝነበረት ናይ ጽዕነት መኪና ተሰሓቢት 7 ኤርትራውያን ከም ዝሓዘ “ኣይርሽ ታይም” ንዝተባህለት ጋዜጣ ሓቢሩ። እዞም ብ15 መጋቢት 2024 ዝተታሕዙ 7 ኣባጽሕ ዝርከዎም ኤርትራውያን ሓተቲ ዑቕባ፡  ፖሊስ ኣየርላንድ ብመርከብ ናብቲ ዘይተጠቕሰ ዝመጽዎ ቦታ ከም ዝመለሶም ድማ ተሓቢሩ። እዞም ግዳይ ዝኾኑ ኤርትራውያን ሓተቲ ዑቕባ ናብታ ኣካል ዓባይ ብሪታንያ ዝኾነት  ኣየርላንድ ናይ ምእታው መደብ እዩ ነይርዎም።

ብኻልእ ወገን ድማ ኣብ ኬንያ ናኩሩ-ኢልዶረት ኣብ ዝተባህለ ጐደና፡ ብምኒባስ ይጐዓዙ ዝነበሩ ክልተ ኤርትራውያን ብሓደጋ መኪና ሞይቶም ሽዱሽተ ድማ ብኸቢድ ከም ዝቖሰሉ፡  ፖሊስ ትራፊክ ብምጥቃስ ማዕከናት ዜና ናይታ ሃገር ኣፍሊጠን።

ሓደ ካብቲ ሓደጋ ከይተገድአ ዝደሓነ ኤርትራዊ  ሓታቲ ዑቕባ፡ እቲ ሓገዳጋ ኣብ ዘይተጸበይዎ ኣጋጣሚ ከም ዘጋጠመ ንቢቢሲ ሓቢሩ። እቲ ሓበሬታ ዝሃበ ከም ዝጠቐሶ፡  ካብቶም ዝቖሰሉ መብዛሕትኦም ህሱያት ምዃኖም ጠቒሱ። እቲ ዜና ቢቢሲ ምስዚ ኣተሓሒዙ ኣብዚ እዋንዚ ዝተጨነቑ ኤርትራውያን ካብ ኢትዮጵያ ንወገን ደቡብ ብደረጃ ውልቅውሰብ ክሳብ 2 ሺሕ ዶላር እናኸፈሉ ብዘይውሑስ ኣገባብ ከም ዝጐዓዙ ኣፍሊጡ።

ኣብ ከተማ ካርቱም፡ ኡምዱርማን ዋድ ኑባዊ ኣብ ዝበሃል ከባቢ ዝርከብ፡ ብሸኽ ሓሰን ኣልፋትሕ ዝተሰየመ ዓቢይ መስጊድ ብዝተፈጥረ ባርዕ ሓዊ ከም ዝተጐድአ፡ ሱዳን ትሪቡን ሓቢራ። ምስዚ ብዝተተሓሓዘ ኣብቲ ከባቢ ኣብ ልዕሊ ዝርከቡ መንበሪ ኣባይቲ  ማህሰይቲ ከም ዘጋጠመ’ውን ተፈሊጡ።

ወዲ ወዶም ነቶም እቲ መስጊድ ብስሞም ዝተሰየመ ሼኽ ኣብ ዝሃቦ መግለጺ፡ ውሽጣዊ ክፍልን ደጋዊ መለለይን ናይቲ መስጊድ ብሓውን ነታጉን ከም ዝተጐድአ ገሊጹ። ኣተሓሒዙ ከኣ ካብ ዕንጸይቲ ዝተሰርሓ ናይ መቓብር ኣቦሓጉኡ መኽደኒ ከም ዝነደድ ጠቒሱ። ቀጺሉ ድማ እቶም እቲ መስጊድ ከም ዝነደደ ዝፈልጡ ኣካላት ካብ ተሓታትነት ንምህዳም ብቪዲዮ ንከይእሰኣል ከም ዝኸልከሉ ኣቃሊዑ።

ካብ ወተሃደራት ሱዳን ብምስጢር ዝተረኽበ ቪድዮ፡ ነቲ ዝነደደ ዘርኢ ኮይኑ፡ በቲ ፍጻመ ንዕጡቓት ህጹጽ ሓይሊ ይኸሰስ። ነቲ ተግባር “መንዩ  ፈጺምዎ?” ዝብል ሕቶ ኣብ ማሕበራዊ መድያ ሱዳን ብሰንኪ ናይ ጸጥታ ኣካላት ብኩራት ዘጋጠመ እዩ ብዝብል ዘሰሓሕብ ኮይኑ ከም ዘሎ እውን እቲ ዜና ሓቢሩ። ገለ ወገናት ግና ኣቐዲሞም ኣብ ዋድ ኑባዊ ዓሪዶም ንዝነበሩ ኣባላት ዕጡቕ ተወርዋሪ ሓይሊ ተሓተቲ እዮም ይብልዎም።

ሓደ ካብ ፍሉጣት መራሕቲ ሓይልታት ጀነራል ሕመቲ ብወገኑ ኣብ ዝሃቦ መግለጺ፡ ነቲ ክሲ ነጺጉ ነቲ ተግባር ዝፈጸምዎ ኣብ ጐኒ ሰራዊት ጀነራል ኣልቡርሃን ኮይኖም ዝዋግኡ ዘለዉ ዕጡቓት ምዃኖም ከሲሱ። ኣተሓሒዙ ከኣ ኣብዚ እዋንዚ ነቲ ከባቢ ንሰራዊት መንግስቲ ሱዳን ዝድግፉ ሕሉፋት ዕጡቓት ሓይልታት ይቆጻጸርዎ ከም ዘለዉ ኣፍሊጡ።

ኣብዚ እዋንዚ ጉዳይ ሱዳን ንምፍታሕ ብዝተፈላለዩ ወገናት ዝተገብረ ፈተነታት ዘይተዓወተ ኮይኑ፡ ዳርጋ ዝርሳዕ ዘሎ ይመስል።