http://ascenteq.com/project/epdp

أدانت محكمة ايطالية اليوم الإثنين (8 فبراير/ شباط 2016) ستة رجال على علاقة بحادثة غرق مأساوية انتهت عند جزيرة لامبيدوزا منذ أكثر من عامين راح ضحيتها 366 قتيلا، فيما يعد أول حكم قضائي من نوعه يصدر بحق أعضاء في منظمة لتهريب البشر.

وتعتبر حادثة غرق القارب في الثالث من أكتوبر/ تشرين الأول 2013، وقتها، هي الأكثر دموية في تاريخ البحر المتوسط، وكانت بمثابة صدمة للمجتمع الأوروبي، وأدت إلى إطلاق إيطاليا لمهمة الإنقاذ البحرية بهدف منع غرق المهاجرين في عرض البحر.

وذكرت وكالة الأنباء الايطالية (أنسا) إن القاضية أنجيلا جيرارادي أصدرت بحق المتهمين، وجميعهم من إريتريا، أحكاماً بالسجن تتراوح بين سنتين إلى ست سنوات وأربعة أشهر وذلك بعد محاكمة وصفت بالسريعة في باليرمو بجزيرة صقلية.

وأصدرت السلطات الإيطالية حكما مخففاً لمدة خمس سنوات بحق أحد المتهمين، بعد تعاونه مع السلطات في التحقيق.

Source=http://www.alwasatnews.com/news/1077357.html

ብዕለት 07.02.2016 ጨንፈር ፍራንክፎርትን ከባቢኣን ስሩዕ ወርሓዊ ኣኼባኡ ኣካይዱ። ኣኼባ ብሓው ታደሰ ኣስመላሽ ኣቦ መንበር ጨንፈር ሰናይ ምንዮት እዩ ኸፊቱ። ቀጺሉ ኣብዚ ኣኼባዚ ክዝረበሎም ተታሒዞም ዘለዉ እዋናዋን ዛዕባታት ኣኼባ ሓቢሩ።

• ኣብ እዋናዊ ፡ሃገራውን ሰልፋውን ዞናውን ሓበሬታታት ምልውዋጥ፤
• መንእሰያት ኣባላት ምስ ሰዲህኤ ንምልላይ ዝግበር ኣስተምህሮ፤
•  ውጽኢት ሰሚናር  ንኡስ ዞባ ጀርመንን ናይ ዕለት 23.01.2016ን መጻኢ መደባትን
• ናይ መጻኢ ብጨንፈር ኣብ ምምሕያሽ ዝርከቡ ናይ ኣሰራርሓ ቅጥታትን ንኡስ ዞባ ዝተለሞም ዕማማትን፡

ቀዳማይ ዘሎ ኣጀንዳ ዝያዳ ግዜ ዝወሰደ ምርድዳኣት ዝተገብረሉ ኣዃ ኣንተነበረ፡ መንግስቲ ሱዳን ቅድሚ ሕጂ ዝወሰዶን ሕጂ‘ውን ዝወስዶ ዘሎ ንመራሕቲ ተቓወምቲ ውድባት ናይ ምእሳር ስጉምቲ፡ ብሓደ ሸነኽ፡ ንረብሓ ዲክታቶርያዊ ስርዓት ኤርትራ ዘገልግል፡  ንሽግራት ህዝቢ ኤርትራ ድማ ዘናውሕ ብምዃኑ፡ በቲ ካልእ መዳይ ድማ ንዝጸንሐ ዝምድናታት ክልቲኡ ኣህዛብ ዘበላሹ ብምዃኑ ዘይቅኑዕን ሃሳይን እዩ። ስለዚ እቲ ኣቦ መንበር ሰደህኤ ሓው መንግስትኣብ ኣስመሮም ብ4 የካቲት 2016 ዘውጽኦ መግለጽን፡ ካልኦት ኤውርትራውያን ውድባትን ህዝባዊ ትካላትን ዘውጽእዎ መግለጺታት ኣብ ቦታኡ ምዃኑ‘ውን ኣኼበኛ ኣስሚሩሉ። ከምኡ‘ውን ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ  ንዝገብሮ ዘሎ ዲፕሎማስያዊ ንጥፈታት ንኢዱ።

ኣኼበኛ፡ ነቲ ኣብ ኣዲስ ኣበባ ዝተኻየደ 6ይ ኣህጉራዊ ኣኼባ በርጌሳዊ ማሕበራት ዘመሓላለፎ መልእኽቲ እውን ኣገዳስነቱ ርእዩ። ዲክታቶርያዊ ስርዓት ኤርትራ፡ ነቲ ባዕሉ ዝፈጠሮ ውሽጣዊ ጸገማት ህዝብና፡ ብናይ ደገ ሓይልታት ዝመጸ ጌሩ ክገልጾን እንተክኢሉ ድማ ክሓብኦን ዝጸንሐ ጉዳይ፤ ሕጂ እዚ 6ይ ኣህጉራዊ በርጌሳዊ ማሕበራት ናይቲ ስርዓት ናይ መሰል ሰብ ምግሃስ ዝፈጠሮ ምዃኑ እዩ ኣቃሊዑ። ስለዚ ጉዳይ ኤርትራ ብደረጃ ክፍል-ዓለምና ኣቓልቦ ብምርካቡ፡ ንተነጽሎ እቲ ስርዓት ዘግድድ ክኸውን ከምዝኽእል እውን ተመልኪቱ። ነቲ ፍሊፖ ግራንዲ፡ ላዕለዋይ ልኡኽ ስደተኛታት ዓለም፡ ኣብዚ መጀመርያ ወርሒ 2016፡ ኣብቲ ኣብ ህጻት ዝተባህለ ኣብ ኢትዮጵያ ዝርከብ መደበር ስደተኛታት ኤርትራውያን ብኣካል ከይዱ ሽግራቶም ሰሚዑ ዝሃቦ ኣተባባዒ መብጽዓታት‘ውን ኣዎንታዊ ምዃኑ ተሓቢሩ።

ብድሕሪኡ መንእሰይ ክብሮም ዓንዶም፡ ንሕና መንእሰያት ተካእቲ ወለዶ ስለ ዝኾንና ሃገርናን ህዝብናን ካባና ብዙሕ እዩ ዝጽበ። ህዝብና እናጸነተ ስቕ ኢልና ምርኣይ‘ውን ዘሕትተና እዩ። ብዘይ ህዝቢ ሃገር ዝበሃል የለን፤ ሃገር ማለት ህዝቢ ማለት እዩ። ስለዚ ህዝብና ንዘጥፍእ ዘሎ ስርዓትሲ ብተወፋይነት ክንቃለሶ ኣሎና እምበር፡ ነቲ መላኺ ኢሳያስ ክህቦ ዝቐነየ ናይ ደሞዝ ምውሳኽን ካልእ መደናገሪ መደረታትን ከም ኣብነት ብምጥቓስ፤ ንሱ ብዝህቦ ናይ ሓሶት መግለጺታትን ምድንጋራትን ተታሊልና ካብ ቃልሲ ከነድሓርሕር ኣይገባእን። ናብቲ ዘጽንተና ዘሎ ተመሊስና ክንፍርምን ምስኡ ክንደናገጽን‘ውን ኣይግባእን፤ ህዝብናን ሃገርናን ካብ መላኺ ስርዓት ፈላሊና ክንርዮም ኣለና።  ንረብሓ ህዝቢ ክሰርሕ ዝኽእል እንተዝኸውን ቅድሚ ሎሚ‘ውን ክንደይ ሓገዛት ረኺቡ‘ዩ ብምባል ንውሕ ዝበለ ኣዝዩ መሃሪ መግለጺታት ኣቕሪቡ። መንእሰይ ክብሮም ብዘንቀሎ መግለጺ‘ውን ብዙሓት ኣኼበኛታት በብተራ ሰፊሕ መግለጺታት ኣቕሪቦም። 

ካብኡ ብምቕጻል፡ እቲ ኣኼበኛ እቲ ኣብ ሰሚናር ንኡስ ዞባ ጀርመን ብ23.01.2016 ዝተገብረ ድህሰሳን መጽናዕትን ዝተበጽሐ ናይ ስራሕ መደባትን ድሕሪ ምሕባር፡ ኣገደስቲ ሕቶታት ቀሪቦምን ግቡእ መብርሂ ድሕሪ ምቅራብ፡  ንተግባራውነቱ ብምሉኡ ተቐቢሉ፤ ንዝመጽእ ሓድሽ ኣገባብ ተኸቲሉ ክሰርሓሉ ምዃኑ ኣረጋጊጹ።

ኣብ መወዳእታ ናይቲ ኣኼባ ወይዘሮ መስከረም ግርማይ ዝተባህለት ኣባል፡ ኣነ ብሳላ ሰልፍን ጻዕርታት ኣባላት ናይዚ ሰልፊን ኣብ ጀርመን ናይ ምንባር ፍቓድ ረኺበ ኣለኹ፡ ኣነ ክጭነቕ ከለኹ ንዓካትኩም'ውን የሸግረኩም ነይረ ምሳይ እውን ትጭነቁ ኔርኩም፡ ሕጂ ኣብ ሓጐሰይ ድማ ምሳይ ንክትሕጐሱ፡ ነዞም ኣብዚ ኣኼባ ዘለኹም ምሳሕ ኣዳልየ ኣምጺኤ ኣለኹ፡ ክትብል ሓጎሳ ብምግላጽ፡ በብዓይነቱ መግቢ ተቀሪቡ ኣኼበኛ ተደሪሩ፡ ስለቲ ሰናይ ምግባርን ግደ ሰልፍን ጻዕርታት ኣባላቱን ክብሪ ምሃባን ብምምጓስ ኣኼባ ተደምዲሙ። 

A delegation of the Eritrean People's Democratic Party (EPDP), headed by the party chairman, Mr. Menghesteab Asmerom, and including Mr. Goitom Mebrahtu, the party's UK branch chairman, held extensive talks with the Foreign and Commonwealth Office (FCO) of the United Kingdom in London on 2 February, 2016. The EPDP Chairman, now on two-week tour to UK, also held public and private meetings with compatriots in the country.

The delegation took the opportunity to explain the ever worsening political, economic and social situation in Eritrea, and the plight of its refugees in the Horn of Africa region and beyond. The EPDP officials stressed the urgency of improving the situation of Eritrean refugees in the Sudan and Ethiopia and also the few survivors of risks who finally succeed to reach the gates of Europe.

The EPDP chairman and his colleague in the delegation reminded the British Government that what has been documented by organs of the UN Human Rights Council, Amnesty International, Human Rights Watch Reporters Without Borders is not something to be denied by wishful thinkers in Europe and that the Eritrean people deserve to be listened to. Any technical assistance to the regime in Asmara calls for absolute scrutiny in order to make sure that at least part of it reaches the people.

The EPDP delegation also urged the UK Government to heed the call for support to Eritrean political and civil society organizations so that democratic transition could be a success in post-dictatorship Eritrea. On his part, the FCO official, Mr. K. Steers, reassured the delegation that the discussions at the meeting will be duly conveyed to higher officials in FCO and in the UK Government.

 It is to be recalled that during his two-week visit to UK, the EPDP chairman, Mr. Menghesteab Asmerom, held several public and private meetings with compatriots and other interested groups.

In the public meeting of 24 January in London, he was joined by EPDP colleagues including Messrs Hamid Drar, Assefaw Berhe and Goitom Mebrahtu (see picture above).

At the London meeting, which was attended by key figures leading the struggle for democratic change in Eritrea, the EPDP chairman and his colleagues expounded in great detail in Arabic and Tigrinia the prevailing situation in Eritrea and the status of the struggle in diaspora.  

In particular, they focused the recent developments that included conferences for discussion on the problems of political transition in Eritrea and what could be done as a matter of urgency. Contents of issues raised at the recent Frankfurt and Nairobi conferences were raised for further scrutiny.

On 25 January, a delegation led by the EPDP chairman attend discussions at the UK House of Lords that was organized by Baroness G Kinnock and 'All Party Parliamentary Group on Eritrea' that advocates human and political rights in our country.

In a public meeting organized on 30 January by the youthful Zereselassie Redie in Leeds,  the EPDP chairman talked extensively on the political stands of his party, its day-to-day activities to expose the regime and mobilize the nation, with emphasis on the young generation which is expected to take over the responsibility of transforming and rebuilding the devastated country.

 The EPDP chairman and his delegation also addressed the public meeting organized in Birmingham on 31 January and discussed all hot issues being raised at Eritrean gatherings these days.

EPDP Central Council members Assefaw Berhe and Haile Woldu also availed themselves at the public meetings of London, Leeds and Birmingham to take part in further expounding responses to different questions and political issues raised by interested meeting participants, in particular the youth.

At all gatherings, discussants appreciated the EPDP for giving them the opportunity to discuss in public all what is going on in the opposition camp and what can be done next in order to shorten the suffering of the nation as a whole.

ኣብ ዓመተ 2015 ከም ሳዕቤን ምልካዊ ምሕደራ ፕረሲደንት ኢሰያስ ኣፈወርቂ ክልተ ቀንዲ ነገራት ማዕቢሉ:- ኤርትራውያን ሃገር ጠንጢኖም ምውሓዝ ቀጺሎም፤ ከምኡ ውን እቲ 453 ገጻት ዘለዎ ጸብጻብ ናይ ውድብ ሕቡራት ሃገራት መርማሪ ኮምሽን ዝኾነ ኣሽሓት ኤርትራትራውያን ሃገሮም ገዲፎም ኣብ ወጻኢ ዑቕባ ንክሓቱ ዘገደደ ምግሃስ ሰብኣዊ መሰላት ዘካተተ መግለጺ ናብ ሕትመት በቒዑ።

 ብመሰረት ኣብ መወዳትእታ 2014 ብናይ ውድን ሕቡራት ሃገራት ላዕለዋይ ኮምሽን ዝቐረበ ጸብጻብ፡ 416 857 ኤርትራውያን  ብወግዒ ዑቕባ ሓቲቶም ወይ'ውን ከም ሰደተኛታት ተመዝጊቦም። እዚ ማለት ድማ ልዕሊ 9 ሚእታዊት ናይ ምሉእ ህዝቢ እታ ሃገር ማለት እዩ። ናይ ውድብ ሕቡራት ሃገራት ላዕላዋይ ኮምሽን ስደተኛታት ንናይ 2015 ኵነታት ኣመልኪቱ ዝርዝራዊ መግለጺ ኣየውጽአን ኣሎ። እንተኾነ፡ 39 000 ኤርትራውያን ክሳብ ታሕሳስ ኣብ ብኢንዱስትሪ ዝማዕበላ ሃገራት ዑቕባ ሓቲቶም ከምዘለዉስ ጸብጻብ ሂቡ ኣሎ። ኣብ ጥቅምቲ ‘ውን 10 ኣባላት ሃገራዊት ጋንታ ኵዕሶ እግሪ ኤርትራ ኣብ ቦትስዋና ዑቕባ ሓቲቶም እዮም።    

መርማሪ ኮምሽን ኣብ ውሳኔኡ ሓደገኛ ምግሃስ ሰብኣዊ መሰላት "ኤርትራውያን ብቐጻሊ፡ ብብዝሒ ሃገሮም ንኽሓድጉ" ዝድርኽ ዘሎ ጠንቂ ምዃኑ ኣስፊሩ ይርከብ። ምስ ልዕሊ 500 አርትራውያን ዝተገብረ ቃለ-መሕትታት መሰረት ብምግባር እቲ ናይ ውድብ ሓቡራት ሃገራት ኮምሽን መንግስቲ ኤርትራ "ስይስተማውን ሰፊሕን ንዀነ ምግሃስ ሰብኣዊ መሰላት" ከምዝፍጽምን እቲ ግህሰታት ድማ "ኣብ ትሕቲ ፍጹም ግዝኣተ-ሕጊ ዘይብሉ ኵነታት" ከምዝፍጸምን ውጽኢቱ ድማ "ኤርትራ ሕጊ ዘይኮነ ፍርሒ ከምዝገዝኣ" ይገልጽ።

ነቲ ኮምሽን ንሃገር ከይኣቱ ከልኪሉ ከብቅዕ፡ እቲ መንግስቲ ነቲ ውጽኢት መርመራ ናይቲ ኮምሽን ካብ ሃገር ዝተኣከበ ኣፈናዊ ጸብጻብ ከምዘይኮነ ብምምልካት ተቓውሞኡ ኣስሚዑ። እቲ መንግስቲ ግና ብዝኾነ መንገዲ ንውድብ ሕቡራት ሃገራት ብፍሉይ መዳያዊ መንገዲ እውን እንተዀነ መርመርቱ ናብ ሃገር ክኣትዉ ብፍጹም ኣየፍቀደን።

ኣብ ሰነ ናይ ውድብ ሕቡራት ሃገራት ቆንስል ሰብኣዊ መሰላት እቲ ዕማም ናይቲ ኮምሽን ክሳብ መፋርቕ 2016 ንክቕጽል ኣፍቂዱ። ኣብዚ ድማ እቲ ኮምሽን ገለ ካብቶም ግህሰታት ብደረጃ ሰብኣዊ ገበናት እውን ክረኣዩ ዝኽእሉሉ ደረጃ እንድሕር ኣሎ ንኽምርምር መምርሒታት ተዋሂቡ።

ናይ ግዜ ገደብ ዘይብሉ ወተሃደራዊ ኣገልግሎትን ስራሕ ብኣስገዳድን

ብሕጊ መሰረት፡ ነፍሲ ወከፍ ኤርትራዊ ካብ 18 ዓመት ዕድመ ኣትሒዙ ን18 ወርሓት ጥራይ ኣብ ሃገራዊ ኣገልግሎት ክሳተፍ ይብል። ኣብ ግብሪ ግና እቶም ዝዓስከሩ ናይ ግዜ ገደብ ዘይብሉ ኣገልግሎት ይህቡ፣ ገሊኦም ንልዕሊ 10 ዓመት ኣብ ኣገልግሎት ዘሕለፉ ውን ኣለዉ። ሓደ ዝኾብለለ ሰብ፣ ንብዙሓት ዝውክል ድምጺ ብዘስምዕ፣ "ሃገራዊ ኣገልግሎት ምዃኑ ኣይመሰከፈንን፡ ግና እቲ ኣገልግሎት ኣብ ኤርትራ መወዳእታ ዘለዎ ኣይኰነን፣ ምስኡ ድማ መሰል ዝበሃል የብልካን" ክብል ንተዓዛቢ ሰብኣዊ መሰላት ገሊጹ። መብዛሕትኦም ኤርትራውያን ወተሃደራዊ ታዕሊም ካብ እታ መወዳእታ ዓመተ-ትምህርቲ ናይ ካልኣይ ደረጃ እዮም ዝጅምርዎ። እንተዀነ ግና ወላ ትሕቲ ዕድመ ዝዀኑ ዕድሚኦም ክሳብ 15 ዓመት ዝግምገሙ ዜጋታት እውን ይዕስከሩ እዮም። እቲ ዕማሞም ድማ ብመንግስቲ ንዝውነና ናይ ህንጻ ትካላትን ሕርሻን ናይ ኣፍረይቲ ትካላትን ብዝወሃብ ስርሓት ብኣስገዳድ ምዕያይ ዘጠቓለለ ግዴታ ይርከቦ።

እቶም ዕስኩራት ድማ ይትረፍዶ ስድራኦም ክሕግዙስ ንነብሶም ዝኣክል እውን ክፍሊት ኣይረኽቡን። ኣብቲ ግዜ ዕስክርናኦም ብወተሃደራዊ ዲሲፕሊን ይምእዘዙ ይቕየዱን፡ ክሳብ ኣገልግሎቶም ዘብቅዕ ድማ ብሕማቕ ይተሓዙ። ብሃዳምነት ዝተጠርጠሩ ድማ ይእሰሩን ክሳብ መግረፍቲ ዝበጽሕ ኣሰቃቒ ኣካላዊ ግፍዒ ድማ ይወርዶም። እቶም ወተሃደራዊ መራሕቶቲ ድማ ንንውሓት ግዜ ማእሰርቲ እሱርን ዓይነት መቕጻዕትን ኣብ ምውሳን ገበርትን ሓደግትን እዮም። መብዛሕትኡ ግዜ ደቀንስትዮ እሱራት በቶም ሓለፍቲ ጾታዊ ዓመጽ የጋጥመን። ንዓመጽ መከላኸሊ ክኸውን ዝኽእል ስርዓት የልቦን። ተቓውሞ ኣንጻር እዚ ዓመጽ ድማ ናብ ዝኸፍአ መቕጻዕቲ ከብጽሕ ይኽእል።

ኣብ 2015 ገለ ላዕላዎት ሓለፍቲ ንወጻእተኛታት በጻሕቲን ዲፕሎማሰኛታትን እቲ መግስቲ ነዞም ልዕሊ 18 ወርሓት ዘገልግሉ ዘለዉ ከፋኑ ምዃኑን ንብድሕሪ ሕጂ ድማ ኣገልግሎት ን18 ወርሓት ጥራሕ ክኸውን ከምኾነ ገሊጹ እኳ እንተዀነ፡ ፕረዚደንት ኢሳያስ ግና ብዛዕባ እዚ ናይ ፖሊሲ ለውጢ'ዚ ንዝምልከት ዝኾነ ይኹን ህዝባዊ መግለጺ ኣይሃበን ወይ'ውን እዚ ኣብ ግብሪ ከምዝወዓለ ዝገልጽ ዝኾነ ነጻ ዝዀነ ትካል የለን። የማነ ገብረኣብ፣ ፖለቲካዊ ኣማኻሪ ናይ'ቲ ፕረዚደንት ንሓደ ናይ ወጻኢ ሪፖርተር ምጥያስ ወተሃደራት እንተተገይሩ እቲ ህሉው ኩነታት ቁጠባ ነቶም ተጣየስቲ ከኣንግድ ይኽእል'ዶ ኣይፋል ኣብ ዝብል ጕዳይ ዝተንጠልጠለ ምዃኑ ተኣሚኑ ነይሩ።

ወላኳ እቶም ካብ ሃገራዊ ኣገልግሎት "ተፋንዮም" ዝበሃሉ እንተኾነ'ውን ወላኳ ካብቶም ኣብ ዕስክርና ዘለዉ ዝሓሸ ክፍሊት ዝወሃቦም ክኸውን ዝኽእል እንተኾነ፡ ብኣስገዳድ እዮም ነቲ መንግስቲ ዝሰርሑሉ እምበር ኣብ ባዕሎም ዝመረጽዎ ስራሕ ክዋፈሩ ኣይክእሉን እዮም። ብዕድመ ዝደፍኡ ናይ ቀደም ዕስኩራት እውን  ኣብ ን"ህዝባዊ ሰራዊት" ዝምልከት በብእዋኑ ዝካየድ ታዕሊምን ሰሙናዊ ዝዀነ ፕሮጀክትታት ናይ ህዝባዊ ስራሓት፣ ዋርድያን ጸጥታዊ ሮንዳታትን ብዘይ ክፍሊት ተሳተፍቲ እዮም።

ሃንደበታዊ ማእሰርቲ፣ ዝተናውሐ ቀይዲን ኢሰብኣዊ ኵነታትን

ሃንደበታዊ ማእሰርቲ ንቡር ኰይኑ እዩ። ሓደ እሱር ንምንታይ ከምዝተኣስረ ምንጋር እውን ንቡር ኣይኰነን ጥራይ ዘይኰነ እቶም ኣመሓደርቲ ቤት ማእሰርቲ እውን እቲ እሱር ንምንታይ ከምዝተኣስረ ኣይሕበሮምን እዩ። እቶም እሱራት ማእሰርቶም ናይ ግዜ ገደብ የብሉን። ካብ ማእሰርቲ ምፍናው እውን ከምቲ ምእሳር ሃንደበራዊ እዩ። ኣዝዮም ውሑዳት እሱራት እዮም ኣብ ቤት ፍርዲ ዝቐርቡ።

እሱራት ኣብ ካብ ዓቐኑ ንላዕሊ ዝመልአ ኣብ ትሕቲ መሬት ዝተሰርሐ ሸላታት ወይ'ውን ኮንተይነራት ክድቅሱሉ ዝኽእሉ ቦታ ይኹን መብራህቲ ዘይብሉን ብሃሩር ወይ ብቑሪ ኣጨናቒ ኣብ ዝኾነ ቦታ እዮም ዝእሰሩ። መግቢ ይኹን ማይ ከምኡ'ውን ኩነታት ጽሬት ዝተማልአ ኣይኰነን።

ኣብ ቤት ማእሰርትታት መግረፍቲን ክሳብ ኣብ ሞት ዘብጽሑ ካልእ ዓይነታት ኣካላዊ ማህሰይትታትን ብቐጻሊ እዮም ዝንገሩ። መርማሪት ኮምሽን ከምዝደምደመቶ፡ ቀጻልነት ስቓይ "ርኡይ ዝኾነ ብፍላጥ ዝግበር ፖሊሲ" ኰይኑ "ኣብ ህዝቢ ፍርሂ ንኽነግስን ንተቓውሞ ከበርዕንን" ተባሂሉ ዝግበር እዩ። ብዙሓት እሱራት ድማ ብፍጹም ሃለዋቶም ብዘይፍለጥ ይጠፍኡ።

ናይ ምዝራብ ናጽነትን ማሕበራትን

ፕረሲደንት ኢሰያስ ብዘይ ትካላዊ ኣገባብ እዩ ዝገዝእ። እቲ ኣብ 1997 ዝጸደቐ ቅዋም ክሳብ ሕጂ ኣይተተግበረን። ካብ ግዜ ናጽነት ኣትሒዙ ክሳብ ሕጂ ሃገራዊ ምርጫ ዝበሃል ኣይተገብረን። ኤርትራ ካብ 2002 ጀሚራ ሃገራዊ ባይቶ የብላን። ፈጻሚ ኣካል ኣብ ልዕሊ ስርዓተ ፍትሒ ምቁጽጻርን ምትእትታውን የካይድ። ዘይመንግስታውያን ውድባት ኣብታ ሃገር ፍቓድ የብለንን።

መርማሪ ኮምሽን ናይቲ መንግስቲ ሕዱር ዝዀነ ስለላን "ዝተመሳቐለን ወተሃደራውን ስርዓተ ስለያን" ኣመልኪቱ እውን መዝጊቡ ኣሎ። ስድራቤታት መብዛሕትኡ ግዜ  ቤተሰበን ብዝወሰድዎ ስጕምትታት ምኽንያት ንመቕጻዕቲ ዝተቓልዓ እየን። እዚ ድማ ካብ መንግስቲ ንዝርከብ ናይ ኩፖንን ካልእን ኣገልግሎት  ምቍራጽን ሓደ ሓደ ግዜ እውን ክሳብ ናይ ገንዘባዊ መቕጻዕትን ማእሰርትን ከም ዘኸትል ምዃኑ ይፍለጥ።

እቲ መንግስቲ ኵለን ናይ ዜና ማዕከናት ይቈጻጸር። ኮሚተ ምክልኻል ጋዜጠኛታት፥ ኤርትራ ኣብ ዓለም እታ ዝለዓለ ሳንሱር ግበረላ ሃገር ምዃና ይምዝግብ። 16 ጋዜጠኛታት፣ ገሊኦም ካብ 2001 ጀሚሮም ብዘይ ፍርዲ ተኣሲሮም ኣለዉ። ንማእሰርቶም ይኹን ንግዝያዊ ምፍታሖም ዝምልከት ወላ ሓንቲ ምኽንያት ኣይወሃቦምን።   

ኣብ መጋቢት ሰበስልጣን ኣብ ደቡባዊ ምብራቕ ካብ ኣስመራ እትርከብ ከተማ ዓዲ ቐይሕ ሓያሎ "ዘይሕጋውያን" ገዛውቲ ኣፍሪሶም። እቶም ነበርቲ እታ ከተማን ተመሃሮ ኮለጅ ማሕበራዊ ስነፍልጠትን ኣእማንን ኣባትርን ሒዞም ምስ ኣደሙ ኣባላት ጸጥታ ተኵሶምሎም። ክልተ ሰባት ተቐቲሎም ካልኦት ድማ ቆሲሎም። ብመሰረት ናይ ውድብ ሕቡራት ሃገራት ፍሉይ ልኡኽ መሰረት፣ ገለ ገዛውቲ ኣብ ጥቓ ዋና ከተማ ዝኾነት ኣስመራ ኣፍሪሶም ከም ሳዕቤኑ ከኣ 3000 ሰባት ቤት ኣልቦ ኮይኖም።

ሃይማኖታዊ ናጽነት

እቲ መንግስቲ ብዘይካ ነተን ንሱ ዝፈልጠን 4 ሃይማኖታት ማለት ሱና እስልምና፣ ኦርቶዶክሳዊት ክርስትያን፣ ካቶሊክን ሉተራዊ ቤተክርስትያንን ንዝኽተል ሰብ እውን ይውንጅል እዩ። ዝዀነ ናይ ጸሎት ምትእኽኻብ ካብዘን እምነታት እዚአን ወጻኢ ዝዀነ እንድሕር ኣሎ ይብተንን ኣባላቱ ድማ ይእሰሩን። ካብ ማእሰርቲ ዝፍትሑ ሰባት ድማ እምነቶም ወረቐት ብምፍራም ክሓድጉ ይግደዱ።

ተኸተልቲ ጅሆቫ መስኻክር ብቐጻሊ እዮም ዝጋፍዑ። ሰለስተ ናይ ጅህቫ መሰኻክር ካብ 1994 ጀሚሮም ን21 ዓመታት  ኣብ ወተሃደራዊ ኣገልግሎት ምስታፍ ስለዝኣበዩ ተኣሲሮም። ኣብ 2015 ኣስታት 56 እሱራት ጅሆቫ መሰኻክር ኣለዉ።

ብተዋሳኺ፡ እቲ መንግስቲ ወላ ኣብተን ዝኣምነለን እምነታት ከይተረፈ ምትእትታው ይገብር እዩ። ኣብ 1996 ንሓደ ተኸታሊ ሱኒ እስልምና ዝዀነ ሰብ ከም ኢማም መዚዙ። ኣብ 2005 ንፓትርያርክ ኦርቶዶክስ ካብ ስልጣኑ ብምውራድ፡ ንዕኡ ዝትክእ ካልእ ጳጳስ መዚዙ። እቲ ስልጣኑ ዝተሓደገ ፓትርያርክ ኦርቶዶክስ ድማ ን10 ዓመት ዝኸውን ኣብ ቤቱ ተሓይሩ ይርከብ።

ንስደተኛታት ዝምልከት ፖሊሲ

ኣብ 2014 ኣገልግሎት ኢምግረሽን ደንማርክ ኩነታት ምግሃስ ሰብኣዊ መሰላት ኣብ ኤርትራ ዝሓሸ ምዃኑ ጸብጺባን ኤርትራውያን ካብተን ዑቕባ ዝሓተቱለን ሃገራት ናብ ሃገሮም እንተተመሊሶም እውን ጕድኣት ከጋጥሞም ከምዘይክእል ሓቢራን። ኣብ 2015 እዚ ሓበሬታ እዚ ክልተ ካብቶም ጸሓፍቲ ዝኾኑ ሰባት ተቓዊሞሞ እንዳሃለዉ እቲ ብዛዕባ ነዚ መስርሕ መጽናዕቲ ዝምልከት ሕቶታት እንዳበዝሐ ምስ፡ ሓደ ካብቶም ጸሓፍቲ ናይቲ ጸብጻብ እቲ ኣብቲ ጽሑፍ ዝተወስደ ጥቕስታት ካብ መስመሩ ዝወጸን ነቲ ሓቀኛ ኵነታት ዘንጸባርቕ ዘይምዃኑን ተጌሩ ብሓለፍቱ ከምዝቐረበ ይገልጽ። እዚ ድማ ፖለቲካዊ ዕላማኡ ንኤርትራውያን ስደተኛታት ሓተቲ ዑቕባ ናብታ ሃገር ንኸይመጹ ክድርኽ ተባሂሉ ከምዝተገብረን ይእምት።  

ወላኳ ኣንጻር ናይቲ ጸብጻብ ዴንማርክ ሰፊሕ ተቓውሞ እንተነበረ ሆም ኦፊስ ናይ ዓባይ ብሪጣንያ ኣብ መጀመርታ 2015 መምርሒኡ ቀይሩ፣ ከምውጽኢቱ ድማ "ንኤርትራ ብዘይሕጋዊ መንገዲ ሓዲጎም ዝወጹ" ሓተትቲ ዑቕባ "ንዓዶም እንተተመልሱ ኣብ ሓደጋ ኣይወድቁን ወይውን ክሳብ ኣብ ሓደጋ ዘብጽሕ ሕማቕ ኣተሓሕዛ ኣየጋጥሞምን እዩ" ክብል ኣስፊሩ።  

ቀንዲ ዓለምለኻውያን ተዋሳእቲ

ርክባት ኤርትራ ምስ ኢትዮጵያን ጅቡቲን ገና ብሓርፋፉ እዩ ዘሎ። ድሕሪ 15 ዓመታት ናይቲ ደማዊ ዝኾነ ዶባዊ ኵናት፡ ኢትዮጵያ ኮምሽን ዶብ ናይ ኤርትራ ኢሉ ዝፈረዶ ገለ ክፋል መሬት ኤርትራ ሒዛ ትርከብ። እዚ ድማ ነታ ኵናት ዝጀመረላ ከተማ ባድመ ሓዊስካ እዩ። ፕረሲደንት ኢሳያስ ድማ ነዚ "ኣይሰላም ኣይኵናት" ዝዀነ ኩነታት ከም ምኽንያት እንዳተጠቕመ ንህዝቡ ኣብ ትሕቲ ፍጹም ምልኪ ይገዝእ ኣሎ።

ኣብ መስከረም መራሒ ናይ ኢትዮጵያ ተቓወምቲ ደምሒት ዝነበረ ሞላ ኣስገዶም ኣብ ኤርትራ ንነዊሕ እዋን ቦታ ተዋሂቡዎ ክሳብ ኤርትራውያን ይገፍፍን፣ ንፕረሲደንት ኢሰያስ ይከላኸልን ነይሩ ተባሂሉ ዝንገረሉ ሓያል ኣማኢት ሰዓብቱ ሒዙ ብሱዳን ገይሩ ናብ ኢትዮጵያ ኣትዩ። ኤርትራ ገና ንካልኦት ዕጡቓት ተቓወምቲ ኢትዮጵያ ተዕቁብ እያ።

ናይ ውድብ ሕቡራት ሃገራት ባይቶ ጸጥታ፡ ነቲ ጸብጻብ ናይ ኤርትራን ሶማልን ተዓዛቢ ጕጅለ ድሕሪ ምስማዕ፡ ኣብ ልዕሊ ኤርትራ ተበይኑ ዝነበረ ናይ ኣጽዋር እገዳ ንሓደ ዓመት ኣናዊሑዎ። እቲ ጕጅለ ኤርትራ ንሶማላውያን ግብረ ሽበራ ኣልሸባብ ክምትሕግዝ ጭብጢ ዘይብሉ እኳ እንተዀነ፣ ኤትራ ኣብቲ ዝግበር ምጽራይ ከምዘይትተሓባበርን ብዛዕባ እቶም ኣብ ዶባዊ ግጭት 2008 ዝተማረኹ ወተሃደራት ጅቡቲ ሓበሬታ ክትህብ ከምዘይከኣለትን ግና ይኸስስ።

መብዛሕትኡ ናይ ወጻኢ ምንጪ ገንዘብ ኤርትራ በተን ኤርትራ 40 ሚእታዊት መኽሰብ እትረኽበለን ናይ ወርቅን ነሓስን ናይ ዕደና ትካላት እያ እትረኽቦ። ኣብ 2015፣ ሓንቲ መብዛሕትኣ ብናይ ሻንግሃይ ኮርፖራሽን ፎር ፎረይን ኢኮኖሚክ ኤንድ ተክኖሎጂካል ኮኦፐራሽን ዝተባለት ቻይናዊት ትካል እትውነን ድርጅት ስራሓታ ምስታ ብካናዳ እትውነን ኣብ ዕደና ብሻ እትነጥፍ ነቭሱን ብምውህሃድ ጀሚራ ኣላ። ሓንቲ ብመንግስቲ ቻይና እትውነን ሳልሰይቲ ትካል ማለት ሲሹዋን ሮድ አንድ ብሪጅ ማይኒንግ ኢንቨስትመንት ደቨሎፕመንት ኮርፖረሽን እትበሃል ኣብ 2015 ነቲ መብዛሕትኡ ብካናዳውያን ዝውነን ዝነበረ ትካል ገዚኣ ኣብ 2016 ድማ ስራሓ ክትጅምር ትጽቢት ኣሎ። ብመሰረት ናይ ነቭሱን ተመኵሮ፡ እዘን ሓደስቲ ናይ ዕደና ፕሮጀክትታት ናይ መንግስቲ ትሕተቅርጺ ክጥቀማ ክግደዳ እየን፡፡ እዚ ድማ ብተዘዋዋሪ መንገዲ ናይ ዓስከር ጕልበት ክጥቀማ እየን ማለት እዩ። 

ቻይና እታ ናይ ኤርትራ ዝዓበየት ናይ ንግዲ፣ ወፍርን ኮንትራክተርን መሻርኽቲ እያ፡፡ ሓንቲ ቻይና ሃርቦር ኢንጂነሪንግ ኮርፖረሽን ዝተባህለት ቻይናዊት ትካል ኣብ ኤርትራ ንኣስታት 400 ሚልዮን ዶላር ኣመሪካ ዝግመት ብፍላይ ድማ ንምምሕያሽ ቀንዲ ወደብ ኤርትራ ዝኾነት ባጽዕ ዝምልከት ፕሮጀክትታት ሒዛ ትነጥፍ ኣላ።   

ኣብ ግዜ ምጽሓፍ ናይዚ ጸብጻብ እዚ ኤውሮጳዊ ሕብረት ንኤርትራ ንሓሙሽተ ዓመት ዝቕጽል "ንሱር ፍልሰት" ንምህዳእ ዝዓለመ ናይ 200 ሚልዮን ዩሮ ወይ 216 ዶላር ኣመሪካ ዝበጽሕ ረድኤት ክትህባ ኣብ መስርሕ ከምዘላ ተፈሊጡ።