ምስቲ ቅድሚ ሕጂ ዝርአ ዝነበረ ክወዳደር እንከሎ፡ ኣብዚ እዋንዚ ኣብ ኤርትራ ዝረአ ዘሎ ፖለቲካዊ ምብርባር ተስፋ ዝህብ እዩ። ብዙሓት ኤርትራውያን ካብ ኤርትራን ኩሉ ኩርነዓት ዓለምን ብዛዕባ ፖለቲካ ሃገሮም ብጋህዲ “ጉጅም” ኣብ ዝብልሉ ደረጃ ኢና እንርከብ። ክሳብዚ ቀረባ ግዜ ንኤርትራ ዝምልከት ፖለቲካዊ ዕላል ንውሱናት ህግዲፍ ዝተፈላለየ ሕማቕ ሳጓ ዝልጠልፈሎም፡ ንኣብነት “ወያነ” እሞ ኣብ ወጻኢ ዝነብሩ ኤርትራውያን ጥራይ ዝምልከት እዩ ነይር። ሎሚ ግና እቲ ካብ ኤርትራ ወጻኢ ዘሎ ብፖለቲካውን መጻኢ ዕድል ሃገርካ ምሽቓልን መተካእታ ዝበልካዮ ሓሳብ ምምንጫውን ኣብ ቦታኡ ኮይኑ፡ ኣብ ሕንብርቲ ኤርትራ ከተማ ኣስመራ እውን፥ “እዚ ርጉም ሰብኣይ ቅድም ናትና ይመስለና ነይሩ፡ ሎሚ ግና ናትና ኣይኮነን፡ ቅድም ኤርትራ ናይ ምሕዋይ ድሌትን ቅሩብነትን እናሃለዎ ዝተጸገመ ይመስለና ነይሩ፡ ሎሚ ግና ኮነ ኢሉ ኤርትራን ህዝባን ንምጥፋእ ወጢኑ ክሰርሕ ዝጸንሐ ምዃኑ በሪሁልና ኣሎ” ዝብሉ ስምዒታት ሳዕሪሮም ምህላዎም ኣስመራ ገይሾም ዝተመልሱ’ሞ ነቲ ኩነታት ኣዕሚቖም ዝመዘንዎ ዝህብዎ ሚዛን ኮይኑ ኣሎ።
ህግዲፍ ኣሚንሉ ድዩ ተገዲዱ ቀስ ኢልና ከነጽነዖ ኢና። ብዙሓት ናይ ከባቢና ፖለቲካ ናይ ነዊሕ ግዜ ተዓዘብቲ ግና ኢሳይያስ ብናይ ምዕራብ ሓይልታት ስለ ዝተሸረጠ እዩ ኢሎም ብዘእምኑ ምኽንያታት ይገልጽዎ። እቲ ካብ ቀደም ብፈንጠጋር ተግባሩ ዝፍለጥ ኢሳይያስ ምስ ብኹሉ መለክዒ መዛንኡ ዘይኮኑ ባእታታ ክቆጻጸ ዝውዕል ዘሎ እውን ብውነኡ ኣይኮነ ክሳብ ምባል ዝበጽሑ ኣለዉ። እቲ ዝዛረቦ ቃላትን ዘርእዮ ኣካላዊ ምንቅስቓስን ከኣ ንኤርትራውያን ብሓፈሻ ብፍላይ ከኣ ነቶም ሓደ እዋን “ውሰደየ ኢስሳይያስ በዓል ስረ” ዝብልሉ ዝነበሩ ግሩሃት ስንባደ ፈጢሩ ከም ዘሎ ንዕዘብ ኣለና። እቶም ሓደ እዋን ተዓሚቶም “ ወዲ ኣፎም ብሪየ ንሱ ኣንበሳ ዓሻክሩ ነብርየ” ዝብሉ ዝነበሩ ርትዓውያን እንተኮይኖም ሎሚ ክሓፍርሉ ዝግበኦም ግዜ እዩ። ምኽንያቱ ኢሳይያስ ከምቲ ዝገመትዎ ዘይኮነስ ኣብ ጥቓ ዝገመትዎ ከም ዘየለ ብተግባር ተረጋጊጹ ስለ ዝኾነ። እቲ መፍትሒ ግና ብዝሓለፈ ምሕፋር ዘይኮነ፡ ካብኡ ተመኲርካ ዝሓሸ ሒዝካ ምቕራብ እዩ።
ነዚ ኣርእስት’ዚ ከልዕል ዘገደደኒ፡ ኣብዚ እዋንዚ’ውን ናብ ህግዲፍ እንዳተማሕጸኑ፡ ካብኡ መፍትሒ ዝጽበዩ ምህላዎም ስለ ዝተዓዘብኩ እየ። ኣብዚ እዋንዚ ዓይንኻ እንዳረኣየ፡ ልብኻ እንተዓዝበ ናብቲ ዲክታተር ኢሳይያስ ከም መኸወሊ ዝጥቀበሉ ስማዊ ህግዲፍ፡ “ወተሃደራዊ ኣገልግሎት ደረት ይሃልዎ፡ ቅዋም ይተግበር፡ ባይቶ ኤርትራ ይተኣከብ፡ ልዕልና ሕጊ ይረጋገጽ፡ ናይ ሕልና እሱራት ይፈትሑ” ዝብሉን ዝኣመሰሉን ጠለባት ኣብ ሕልና ህግዲፍ ቦታት ክህልዎም ይኽእል’ዩ ኢልካ ምሕሳብ፡ ብርኢቶይ ነቲ ንሓልፎ ዘለና ኤርትራዊ ህይወት ብግቡእ ዘይምርዳእ ዘመልክት እዩ። ካብዚ ሓሊፉ ከምዚ ዓይነት ጸማም እዝኒ ዝተዋህቦ ጠለባት ብመንገዲ ህግዲፍ ከተተግብር ምፋታን “ኣብ ዘይሰምምዓካ ደብሪ ምምህለል” ዘብል እዩ።
እዚ ክንብል እንከለና ግና ብዛዕባቲ ጸገምና ኣይንዛረብ ማለት ኣይኮነን። ክንዛረብ ጥራይ ዘይኮነ ካብዚ ህዝብናን ሃገርናን ዘለዉዎ ደልሃመት ናይ ምውጻእ ሓላፍነት እውን ኣብ ቅድሜና ተገቲሩ ዘሎ ሓላፍነትና እዩ። እቲ ክብሎ ዝደለኹ እቲ ፍታሕ ናብ ህግዲፍ ምሕጽንታ ብምቕራብ ዘይኮነ ንህግዲፍን ናይ ጭቆና ትካላቱን ኣወጊድካ ጥራይ ዝረጋገጽ ምኳኑ ንምምልካት እዩ። ናይቲ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ጸገም ክብደትን ዕምቆትን ምስ ኩልና ኣሎ ዝብል እምነት ስለ ዘለኒ ናብ ምዝርዛሩ ኣይኣቱን እየ። እቲ ኣዝዩ ዘገርም ግና ሓደ ኣብዚ ቀረባ ግዜ ኣብ ዝተወሰነ ከባቢ ኤርትራ ዝበጸሐ ሰብ “ኣብ ኤርትራኮ፡ መንግስታዊ ፍትሕን ሓልዮት ጥራይ ዘይኮነ፡ ንስሙ መንግስቲ’ውን ዘሎ ኣይመስልን እዩ። ዝያዳ ኩሉ ድማ እቲ ናይ ኩሉ ነገር ወሳኒ ሰብ እውን ኣብ ኤርትራ የለን። ኣብ እትገብሮ ምንቅስቓስ መንእሰይ ምርኣይ ሳሕቲ እዩ። እዚ ብፍላይ ቀደም ንኣስመራ፡ ምጽዋዕን ዝኣመሰላ ከተማታትን ኤርትራ ንዝፈልጥ ዘሕዝን እዩ።” ዝበለኒ ኣዝዩ ዘሰንብድ እዩ። “ኤርትራ ደልየ ከይደ ስኢነያ ተመሊሰ” ዝብል ሰብ’ውን ኣጋጢሙኒ።
ኣብ ኤርትራ ዘሎ መንግስቲ እየ በሃላይ፡ ኮነ ኢሉ ትሕተ ቅርጸኣ ጥራይ ዘይኮነ ናይ ህዝባ ሃገራዊ ኣተሓሳስባ እውን ከፍርስ እዩ ጸኒሑ። ብዙሓት ተዓዘብቲ ኩነታት ኤርትራ ምስ ተመኩሮ ብዙሓት፡ ብውግእን ቁጠባዊ ድኽነትን ዝሓለፋ ሃገራት ክወዳደር እንከሎ ፍሉይ እዩ ዝብል እምነት ኣለዎም። ምኽንያቱ ምስ ኩሉ ጸገማት ናይቲ ዝመርሕ ኣካል ቅርቡነትን ሓልዮትን እንተልዩ ይውሕድ እምበር ናይ ሕውየት ምልክት ይረአ እዩ። ኣብ ኤርትራ ግና ንምልክት እውን የለን። ብኣንጻሩ ዝነበረ ክፈርስ እንከሎ ኢኻ እትዕዘብ። እዚ ከኣ ናይ ዓቕሚ ውሱንነት ጉዳይ ዘይኮነ፡ ኮነ ኢልካ ሃገር ናይ ምፍራስ ተንኮል እዩ። ካልእ ነዚ ዘራጉድ ከኣ እዚ ንዛረበሉ ዘለና ጉጅለ ንኤርትራ ነፊጉ፡ ካብ ኤርትራ ወጻኢ ገዚፍ ኣታዊ ዝረኽበሉ ወፍርታት ዘካይድ ምዃኑ እዩ። መንግስቲ ኢድ እንተሓጸሮ ብዘለዎም ዓቕሚ ኣብ ሃገሮም ከውፍሩ ንዝደልዩ ኤርትራውያን ሰብ ጸጋ ምኽንያታት ፈጢሩ ደፊኡ ምስ ኣውጸኦም፡ ዓደማቶም ከልምዑ ምግዳዶም’ውን ናይዚ ህዝብን ሃገርን ናይ ምጥፋእ ምህዞ ኣካል እዩ።
ስለዚ ኢሳይያስ ሓድሽ ካብ ክውነት ናይ ምህዳም ሜላ ቀይሱ፡ መራሒ ምምሳል እምበር መራሒ ምዃን ስኢኑ፡ ካብኡ ብዝሓሸ ኣብ ጉዳይ ሃገራቶም ፈንጠርጠር ምስ ዝብሉ መራሕቲ ንሓንሳብ ናብ ሶማልያ፡ ደሓር ከኣ ናብ ኬንያን ደቡብ ሱዳንን ኮለል ክብል እንከሎ፡ ንሕና ህዝብን ሃገርን ናይ ምድሓን ሓላፍነት ኣብ እንግደዓና ዘሎ ወገናት ናትና ክንገብር ይግበኣና። ከምኡ እንተዘይገርና ግና ንሕና’ውን ካብ ተሓታትነት ኣይክንድሕንን ኢና።
ሾሞንተ መጋቢት መሰል ደቂ ኣንስትዮ ከተራጋግጽን ክትጣበቕን ዝተወሰነት መዓልቲ ምዃና ኩሉ ዝፈልጣን ዝቃላሓላን ዘላ መዓልቲ ኢያ። እዛ ኣገዳሲትን ዓባይን መዓልቲ ብሕብረተሰብኣዊን፤ ቁጠባውን፤ ባህላዊን፤ ፖለቲካዊን ፍጻሜ ዘካተተት ፍርቂ ሕብረተሰብ ዓለም ዝወነነት ክብርቲ መዓልቲ ኢያ።
ብዝዀነ መንግስትን ገበርቲ ሰናይ ማሕበራትን፡ ዓበይቲ ትካላትን ኣካዳሚያዊ ማዕከንን ዘይውንኖ ብርቱዕን ነጻን ዝዀነ ጾታዊ ሓይሊ ምንቅስቓስ ድማ ኢዩ። ኣዚ ኣገዳሲን ዓቢን ዓለምለኻዊ መዓልቲ ንመሰል ደቂ ኣንስትዮ ዝጣበቕ ሓይሊ ቅድሚ ሓደ ዘመን (ልዕሊ 100 ዓመት ) ጥራይ ዝቖመ ወይ ዝተመሰረተ ምዃኑ ታሪኽ ዝምስክሮ ሓቂ ኢዩ። ንኣብነት ኣብ ኤእዋኑ ዝጀመረሉን ዝተመስረተሉን ሓደ ብሓደ ዘርዚረ ክጽሕፎ ዝከኣል ይኹን እምበር ብኽፋሉ ክጠቅስ ኢየ። ኣብ 1908 ዓ.ም. 15.000 ደቂ ኣንስትዮ ኣብ ንዮርክ ኣመሪካ ንክብርን ፍትሕን ኢለን ዝመረሸኦ ነልዕል። ንዮርክ ሕቡራት መንግስትታት ኣመሪካ ንሒደት ሰዓታትን ኣገልጊልካ ርቡሕ ደሞዝን መሰል ምድማጽን ደቂ ኣንስትዮን ዘንጸባርቕ ምልዕዓልን ምንባሩ ይግለጽ። ኣብ 1975 ዓምለኸ ደቂ ኣንስትዮ ኣብ ሕቡራት መንግስታት ከቢሩ ከም ዝወዓለ። ኣብ 2011 ናይ 100 ዓመቱ ዓለምለኻዊ በዓል ኣብ ኣውስትርያ ደኒማርክን ጀርመንን ስዊዘርላንድን ሓቡራት መንግስታት ኣመሪካን ኣኽቢሩ ውዒሉ። ከምኡውን ኣብ ዝተፈላለየ ሃገራት ኢውሮጳን ካልእን እንዳቀጸለ ዓበይቲ ኣኼባታትን እንዳተገብረ ሸትኡ ከመዝግብ ክኢሉ። እዚ ኣብ ላዕሊ ዝተጠቕሰ እዋን ምንቅስቓስ ኣብ መብዛሕትኡ ኣብ ከባቢ ቀዳማይን ካልኣይን ውግእ ዓለም ዝነበረሉ እዋን ምንባሩ ክጥቀስ እንከሎ ንምፍጻሙ ጸገማት ከም ዝነበሮ እውን ግሉጽ ነገር ነይሩ ክብሃል ይከኣል።
እንተኾነ ንመሰልካን ግቡእካን ብምሉእ ድሌትን ግደታ ንነፍሰ ረብሓኻን ክትምክትን ክትቃለስን ከቢድ መስዋእትን ፈተነታትን ኣሕሊፍካ ክትዕወት ዓቢ ታሪኻዊ ተልእኾ ፈጺምካ ንዘልኣለም ተሓጊሽካ ትነብረሉ ፍጻሜ ተራእዩ። ምልስ ኢለ ከምቲ ኣብ ላዕሊ ዝጠቐስክዎ እዚ ፍጻመታት እዚ ብመንጽር ሃገርና ኤርትራ ፍልይ ዝበለ ብክቡራት ኣቦሓጎታት ዝቘመን ዝተሓስበን ብተግባር ዝተተርጐመን ኣብ ኩሉ ሕብረተሰብ በቢኣውራጅኡን ቀበሊኡን ቅድሚ 525 ዓመታት በብቛንቁኡን ዝተጻሕፈን፡ ኣብ ኣእምሮ ዓበይቲ ሽማግለታት ዓዲን ዝተዓቀበን ፤ሕጊ እንዳባ ድሕሩ ድማ ብግቡእ ተጻሒፉ ብመጽሓፍ ተዘርጊሑ ንመዋእል ዓመታት ከገልግል ዝጸንሔ ቅዋም ሕጊታት ኣሎና። እዚ ከኣ ስርዓት ኣድግና ተገልባ ኣድከመ ምልጋእ ስርዓት ሎጎጭዋን፡ ሕጊ ሰዓርትን ላምዛን ወቐርትን፡ስርዓት ሃብስሉስ፡ ናይ ደቀዳሽምን፡ ስርዓት ካርነሽም፡ዋዕላ ሸውዓተ ዓንሰባ ዘማት ታሕታይ፡ ክልኤ መንሳዕን ድግም ወፍትሕ ወዓድታትን፡ ይርከቦ። እዚ ሕጊዚ ብጉዳይ መሰል ደቂ ኣንስትዮ ኣዝዩ ብማዕረ ዝሕለቕ ገይሩ ኣስፊርዎ ይርከብ።
ኣብ ዝተፈላለየ ቦታታት ብምኽንያት ባህልን ሃይማኖትን ፍልልያት ክርከቦ ይኽእል እምበር ዳርጋ ኩሉ ሓደ ዓይነት መሰል ዝሓለወ ኢዩ። ኣብዚ ምስዞም ዝጠቐስክዎም ሃገራት ከወዳድሮም ኰለኹ ኣመጻጽእኦምን ኣገባብ ኣቀራርብኦምን ፍልይ ዝበለ እዩ። መሰል ደቂ ኣንስትዮ ሃገርና ብወለዲ ኣቦታትና ተሓሲቡን ተገዲሱን ዝቘመን ክኸውን እንኰሎ፤ ኣብ ካልእ ዓለምና ግን ደቂ ኣንስትዮ ብገዛእ ርእሰን ዘበገስኦን ተቓሊሰን ዘምጽኤኦን ምዃኑን ኢዩ። ካልኣይ ድማ ኣቦታትና ክሳዕ ክንደይ ተገዳስነትን፡ ሓልዮትን፡ ሰብኣዊ ሕልናን፡ መንፈሳዊ ስምዒትን ኣብ መሰል ጓል ኣንስተይቲ ብጸይቶምን ስነ ኣእምሮ ዓቕሞም ልዑል ምንባሩ የተሓሳስበካ። ሳልሳይ በደራጃ መዋእል ምስረታ ጊዜኡን፡ ኣተሓሳስብኡን፡ እንተተመልከትና ሓመሽተ ጊዜ ዘመን ቅድመ ዓለምለኸ መሰል ደቂ ኣንስትዮን ካልእ እኹል ትሩፍ ከነባብሮምን፡ ክቕይዶም ዝኽእል ደሞክራስያዊ ቅዋም ምንዳፎምን ንሕና ዘይኰናስ ንምዕራባውያን ሃገራት ዘደነቐን ዘተሓሳሰበን ሕጊ ኣብ ኣፍሪቃ ምፍጣሩ ንዓና ኤርትርውያን ንሕበነሉን ንዀርዓሉን ሃብታም ታሪኻዊ ውርሻ ኣሎና። ካብዚ ብምብጋስ ኣሰርን ልምድን ህዝብና ተደሪኽና ብስምምዕ ጓልናን ደቅናን ብጉዳይ ሃገርናን ህዝብናን ሓቢርና ተቓሊስናን ተዋዲቕናን ነጻነትና ኣምጺእና ኢና።
ሃገርና ብብዙሓት ዝተፈላለዩ ገዛእቲ በብጊዜኡ ትውረርን ትግዛእን ምንባራ ታሪኽ ዝምስክሮ ሓቂ ኢዩ።ትገዛእ እምበር ንሕግታትናን ያታናን ዝደፈሮ ገዛኢ ኣይነበረን። ብግምጣሉ ግን ሕማቕ ዕድል ኰይኑ ጽቡቕን ቅዋምን ዘባህርሮ ኣዕናዊ ጉጅለ ህግደፍ ንባህልናን ቅዋማትናን ያታናን ዝምድምሳስ ብምምጽኡ ሃገርናን ህዝብናን ኣብ ዓቢ ፖለትካዊ ወጥሪ ወዲቓ ትርከብ።
እዚ ከኣ ብኣግኡ ፈሊጥናዮን ኣለልናዮን ክንስና ብድኽመትና ከም ዝሻደነን ዝዓብለለን ሓሶት ዘይብሃሎ ሓቂ ኢዩ። እንተኾነ ብሕጽር ዝበለ በዚ ገባቲ ጉጅለ ህግደፍ ኩሉ ውጡን ምንዮትናን ዕላማናን ኣብ ማይ ክኣቱ ኰሎ፡ መሰል ደቂ ኣንስትዮ ጥራይ ዘይኰነስ ብዓንደርእሱ ሃገርናን ህዝብናን ፍጡር ክርኽቦ ዘይግመት ንምግላጹ ዘሸግር ኵነታት ወዲቑ ይርከብ። ይኹን እምበር ኣብዚ ኣረሜናዊ መግዛእቲዚ ካብ ሕብረተ-ስብና እተን ብዝያዳ ኣሎ ዝብሃል ሕሰምን፡ ግህሰትን፡ ተርእዩ ዘይፈልጥ ጸይቂ ፍጻሜን፡ ዝረኸበት ጓል ኣንስተይቲ ኤርትራዊት ምዃና ዓለም ዝዛረበሉ ዘሎ ተረኽቦ ኢዩ። ስለዚ ኩልና ሓቢርካ ምቅላስ ኣብ ቦትኡ ይሃሉምበር ነዚ ሕሰምን በደልን ንምብዳህ ቀዳማይ ንዓለምና ምቅላሕ፡ ከምኡውን ነተን ብፍላጥ ድየን ብዘይ ፍላጥ ኣብ ትሕቲ ጉጅለ ህግደፍ ኰይነን ናይ ኤርትርውያን ኣሕዋተን ወጽዓ ዘይተረድኤን ኤርትራውያን ኣሓትና፡ ኣብ ልበን ክምለሳ ምኽሕኳሕን፡ምቅላስን ግደታ፡ስለ ዝኾነ ከምኡውን ንኹለን ወጹዓት መጻኢ ወለዶ ኤርትርውያን ደቅናን፡ ደቂ ደቅናን ጥጡሕ ባይታ ፈጢርካ ክተጽንሓለን ምቅላስ ኣድላዪ ምኻኑ ከስምረሉ እፈቱ።
ክቡራትን ክቡራንን ህሉው ኵነታት ሃገርና ኣብ ግምት ብምእታው ቃልሲ ደቂ ኣንስትዮ ቃልሲ ኩሉ ህዝቢ ኤርትራ ከም ምዃኑ ተረዲእና ብጾትና ደቂ ኣንስትዮ ኣብ ዝገብርኦ ጻዕርታትን ቃልስታተን ሓቢረን ክምክተኦ፡ ከም ዘለወን ናትና ናይ ደቂ ተባዕትዮ ብጾተን ምኽርን ምሉእ ምትሕብባርን ክህልወና እላቦ።
ቃልስና ሓቀኛን ፍትሓውን ስለ ዝዀነ ተስፋ ብዘይ ምቑራጽ ሰማእታትና ዝወደቕሉ መኺኑ ክተርፍ ከምዘይክእል ብምትእምማን፤ ንሕና ኩላትና ኤርትርውያን ኣሓትን፡ ኣሕዋትን ሓድነትና ኣረጋጊጽና ብምቅላስ ዓወትና ህያው ምዃኑ ኣይጠራጠርን።
ዓወት ንቃልሲ ደቂ ኣንስትዮ ብሓባር
8 መጋቢት ዘንተ ዓመት ትኽበር
ክብርን ዝኽርን ንሰማእታትና
ዋንነት ቃልሲ ህዝቢ፥ እቲ ዓወት ድማ ዓወት ህዝቢ እዩ። ይኹን እምበር እቲ ኣብ ውሽጢ እቲ ቃልሲ ብመራሕቲ ዝተፈጸመ ጌጋታት፡ ነቲ ካብ 1961 ብረታዊ ቃልሲ ምጅማሩን ቅድሚኡን ዝተሰውኡን ዝተሰወኣን ጀጋኑ ኣቦታትናን ኣደታትናን ዝተሰርሐ ታሪኽ ምስክር ሃገራውነትና እዩ። ምልኪ ብዘስዓቦ መዘዝ ታሪኽና ክንድውንን ክነነእኣስን ኣይግባእን። ኣብ ክንድኡ ዕምሪ ምልኪ ንምሕጻር ተሳኒናን ሓቢርናን ምቅላስ ቀንዲ ዕላማና ክኸውን ኣለዎ።
ኣብ ዓለምና፥ ገለ ካብቶም ዓይነታት ዲክታቶራውያን ከም ኣብነት ንምጥቃስ ዝኣክል፡ ወተሃደራዊ ምልኪ፥ ኣሃዳዊ-ሰልፋዊ ምልክን፥ ኢምብራጦርያዊ ምልክን ኢዮም። ኣብ ናይ ኤርትራ ምልኪ ምናልባት ነፍሲ ወከፍና ነናትና ርዲኢት ክህልወና ይኽእል ኢዩ። ይኹን እምበር ናይ ኢሰያስ ምልኪ ወተሃደራዊ ምልኪ ዲዩ ወይ ኣሃዳዊ-ሰልፋዊ-ምልኪ ወይ ናይ ውልቀ ስርዓታዊ ምልኪ።? ምናልባት እንተተሰማሚዒና እዚ ዳሕረዋይ ማለት ናይ እንኮ ወይ ውልቀ ስርዓታዊ ምልኪ ኢዩ ክኸውን። ምኽንያቱ ንሱ ዝዕብልሎ ገባርን ሓዳግን ብምዃኑ፡ ንኹሉ ኣብ ትሕቲ ቁጽጽሩ ዘእትወ እንኮ-ስርዓተ ምልኪ ኢዩ። ስለዚ ምልካዊ ስርዓት ስልጣኑ ከደልድልን፡ ህዝቢ ክስዕቦን ኣብ ሓይልን ናይ ሰለያ መሳርሕን ተመርኲሱ፥ ንዝኾነ ይኹን ምንቅስቓስ ብኣግኡ ንምግታእ ዘኽእሎ ሜላ ይውንን። ኣንጻሩ ዝብገስ ሓይሊ ኣይህሉን፡ እንተልዩ ፍሕት ከይበለ ዘየለ ምስምስ ብምምጻእ፡ ንዝስእሰር ኣሲሩ፡ ንዝቕተል ቀቲሉ፡ ነቲ ኣንጻሩ ምንቅስቓስ ቀጻልነት ከምዘይህልዎ ይገብሮ። ብተወሳኺ፥ ቁጠባዊ ብልጽግና ተረጋጊጹ ህዝቢ እፎይ ኢሉ ከይቀስን ድማ፡ ኣብ ትሕቲ ኢዱ ገቢቱ ህዝቢ ብምልኡ ኣብ ትሕቲ ርህራሄኡ ተሸቚሪሩ ክነብርን ነዛ ድራር ዕለት እንጌርኡ ንኸውሕስ ጥራሕ ከምዝሓሳብ ይገብሮ። ደገፍ ህዝቢ ንኽረክብ እምበኣር ካብ ምፍርራህ ወይ ራዕዲ ወይ እውን ገለ ሽመት ወይ ሓለፋታት ብምሃብ ንገለን ድማ ተሪር መቕጻዕቲ ይጥቀም።
ውልቀመላኺ ስርዓት ኢሰያስ ምናልባት ደገፍ ህዝቢ ንምርካብ ነቲ ጂሆ ሒዝዎ ዘሎ ህዝቢ ኣታሊሉ ንግዚኡ ተስፋ ክህቦ ይኽእል ኢዩ። እዚ ድማ ንቁጠባዊ ብልጽግና እንተስ ብኣፍ እንተስ ብተግባር ንምርግጋጽ፥ ንይመሰል ከንቀሳቕስ ይኽእል ይኸውን። ንኣብነት ከምዚ ሕጂ ብጉዳይ ሃገሩን ህዝቡን ከይተገደሰ፥ ኣብ ዞና ቀርኒ ኣፍሪቃ ቁጠባውን ፖለቲካውን ንምውህሃድ ኪኖ ሃገርና ክንሓስብን ክንጽዕርን ኣሎና እናበለ ንህዝቢ ዝጥብሮ ዘሎ ኢዩ። እዚ ግን ንህዝቢ ኣብ ጎኑ ንኽስለፍ ወይ እውን እምነት ንኸሕድር ዝገብሮ ምስሉይነት ኢዩ። እዚ ስርዓት እዚ ገንዘብ ህዝቢ ወኒኑ ባዕሉ ኣብ ወርሒ ክንድዚ ክትጥቀም ኣሎካ ኢሉ ዝስልዕ፥ ንዕለታዊ ህይወት ናይ ዜጋታት ዝቆጻጸር እዩ።
እዚ ኹሉ ኣብ ልዕሊ ኤርትራዊ ዜጋ ዝፍጸም ተግባራት ናይ መብዛሕትኦም ምልካውያን ተግባር ክኸውን እንከሎ፥ ግፍዒ ኤርትራዊ ምልኪ ግን ኣዝዩ ዝኸፍኤ ኢዩ። ኣብ ከምዚ ዝተጨቘነን ዝተገፍዐን ህዝቢ ከኣ፡ ውዒሉ ሓዲሩ መስተርሆ ዝረኽበሉ መዋጽኦ ከፈጥር ምዃኑ ዘይከሓድ ሓቂ ኢዩ። እምበኣር ህዝቢ ኣብ ከምዚ ዝዓይነቱ ጭቆና እናነበረ ንምልኪ ከልግሶዶ ይኽእል።? ዝብል ሕቶ ክለዓል ባህሪያዊ ኢዩ። መልሱ ድማ እወ ኢዩ ክኸውን። ምኽንያቱ ቁጠዔን ቅረታታትን ህዝቢ ልዕሊ መዳፍዕን ታንክታትን ስለዝኾነ። ሎሚ፡ እቲ ህዝቢ ካብ ክቱር መከራን ሕሰመን ሕማቕ ምሕደራን ዝሓደሮ ስምዒት ኣለዎ። እዚ እቲ ምልክታት ብሰንኪ እቲ ናይ ፈላሊኻ ግዛእ፥ ነቲ ዝስመዖ ክሳብ ሓባራዊ ስጉምቲ ምውሳድ ዝበጽሕ ብተናጸል ክፍጽሞ ሓይሊ ኣልቦ ኮይኑ ይረኣዮ። ካብዚ ነቒሉ ነቲ ስርዓት ንግዚኡ ኣብ ቃልዕ ብፍርሓት ክኣምኖ እንከሎ፥ ኣብ ብሕቲ ግና ናቱ ርዲኢት ኣለዎ። ንሱ ድማ ነቲ ስርዓት ክሓምዮን፥ ቅሬታኡ ክገልጽን ኢኻ ትረኽቦ። እዚ እቲ ምልኪ ምንቁልቋል ህዝባውነቱ ዝጅመረሉ ምልክት ኢዩ። እዚ ቅረታታትን ተስፋ ምቚራጽን፥ ብፍላይ እታ ብደሙ ዘምጸኣ ሃገር ብዝካየድ ዘሎ ሽጣራታት ብቐሊሉ ካብ ኢዱ ክትመልቆ ኣይፈቅድን ኢዩ። እቲ ጥልመት እናጎልሀን፥ እቲ ግፍዒ እውን እናተደራረበን ኣብ ዝቕጽለሉ እዋን ከኣ፥ እቲ ቅረታታት ናይ ህዝቢ እናዛየደን እናሰፍሐን ይኸይድ። እዚ እናጠጠዔ ክኸይድ እንከሎ ድማ እቲ ፍርሒ እናተቐንጠጠ፥ ንትእዛዛት ምልኪ ኣብ ዘይምቕባል ናይ ኣብያ ምልክት የርኢ። ከምኡ እውን ነቲ ኣብ ንሓድሕዱ ዝገብሮ ስለያ ከቋርጾ ይጅምር።
ስለዚ እዚ ከምዚ ኢሉ እናኸደ እቲ ናይ ምልኪ ምዕናው ዝረኣየሉ እዋን እምበኣር፥ እቲ ህዝቢ፥ ብሄርዶ፥ ኣውራጃዶ፥ ክስታናይ ኣስላማይ ወይ ከበሳ መትሓት ከይበለ ክጠራነፍ ይጅምር። እቲ ህዝቢ ኣብ ምጥርናፍ ዘድህበሉ እዋን፥ እቲ ምልኪ ህዝባዊ ደገፍ ወይ እምነት ይስእንን፥ ብሰንኪ ጭቆናዊ ምሕደራኡ ድማ፥ ድሌት ህዝቢ ከማልእ ስለዘይክእልን፥ ሸለው ኢሉ ዝጸድፈሉ እዋን ይኸውን።
ርኢቶታትና ናይ ምምሕዳር ሓላፍነትና ርእሰ-ዓንቀጽ ሰዲህኤ 07 03 2019
ርእሰ-ዓንቀጽ ሰዲህኤ
8 መጋቢት ዓለም ለኸ መዓልቲ ደቂ ኣንስትዮ ኣብ እንዝከረሉ ግዜ ንርከብ ኣለና። ኣብ ኣመዓባብላ እዛ ዕለት ካብ 1909 ኣብ ሕቡራት መንግስታት ኣሜሪካ ጾታዊ ወጽዓ ዘንቀሎ ምልዕዓል ደቂ ኣንስትዮ ከም ዝጀመረን ድሕሪ ሓደ ዓመት ድማ ኣብ ከተማ ኮፐንሃገን ኣስታት 100 ደቂ ኣንስትዮ ዝተሳተፋሉ ብዛዕባ ወጽዓአን ዝዝቲ ኮንፈረንስ ከም ዝተኻየደ ይፍለጥ። ድሕሪዚ ብ1911 ኣብ 19 መጋቢት ኣብ ሃገራት ኦስትሪያ፡ ደንማርክ፡ ጀርመንን ስዊዘርላንድን ዝያዳ ሓደ ሚልዮን ደቂ ኣንስትዮን ደቂ ተባዕትዮን ዝተሳተፍሉ ማዕርነት ደቂ ኣንስትዮ ዝጠልብ ሰላማዊ ሰልፍታት ከም ዝተኸየደ፡ ታሪኽ ቃልሲ ደቂ ኣንስትዮ ይሕብር። እዚ ምንቅስቓስ ደቂ ኣንስቶዮ ኣብ 1913-14 ቀዳማይ ውግእ ዓለም ጠጠው ንክብል ግደ ከም ዝነበሮን፡ ኣብ ኤርትራዊ ሜዳ ካብ 1975 ጀሚሩ ድማ ብቀዋምነት ኣብ 8 መጋቢት ብደረጃ ይኽበርን ይዝከርን ከም ዘሎ ይፍለጥ። ሕቡራት ሃገራት ከኣ ኣቐዲሙ ብ1945 ማዕርነት ደቂ ኣንስትዮ ዘውሕስ ቻርተር ኣጽዲቑ።
እነሆ ናይ 2019 ዓለም ለኻዊ መዓልቲ ደቂ ኣንስትዮ 8 መጋቢት ከኣ “ብማዕርነት ምሕሳብ፡ ብልሓት ምምዕባልን ንለውጢ ምዕጣቕን” ብዝብል ቴማ ይዝከር ኣሎ። ብዙሓት ከም ዝሰማምዕሉ ደቂ ኣንስትዮ ማዕረ ክፋል ሕብረተሰብ ኣብ ልዕሊ ምዃነን፡ ጓለንስተይቲ መሰረት ሕብረተሰብ ስለ ዝኾነት ናታ ዓወት ናይ መላእ ሕብረተሰብ ዓወት እዩ። ምስዚ ኩሉ ማዕረ ተሳትፎን ተጠቃምነትን ደቂ ኣንስትዮ ብኣዋጅ ዘይኮነስ ብግብራዊ ቃልሲ ከም ዝረጋገጽ ተመኩሮና ይምህረና። እቲ ንማዕርነት ደቂ ኣንስትዮ ዝግበር ቃልሲ ከኣ እንተላይ ብተሳትፎ መላእ ሕብረተሰብ እምበር ብናተን ድሩት ቃልስን ጻዕርን ክረጋገጽ ጥራሕ ከምዘይክእል ካልእ ካብ ተመኩሮ ዘረጋግጽናዮ ሓቂ እዩ።
ኣብ ኩነታት ኤርትራውያን ደቂ ኣንስትዮ ክንመጽእ እንከለና፡ ብሓፈሻ ኣብ ኩሉ ህይወት፡ ብፍላይ ከኣ ኣብቲ ምእንቲ ናጽነት ኤርትራ ዝተኻየደ ነዊሕን መሪርን ቃልሲ ንኹሉ ጸገማት ክኢለን፡ ንካለኦት ደቂ ኣንስትዮ’ውን ናይ ጽንዓትን ትብዓትን ኣብነት ከም ዝነበራ ምስኩር እዩ። ነዚ ኩነታት ኣብ ድሕሪ ናጽነት ኤርትራ ክንመዝኖ እንከላን ግና፡ ናብ ካልእ ጫፍ ከይዱ እተን ዝያዳ ዝተበደላን ምስ ተሳትፎአን ኣብ ቃልሲ ዘይመጣጠን መነባብሮ ዘሕልፋን ኮይነን ኣለዋ። መላእ ህዝቢ ኤርትራ ኣብ ትሕቲ ባርነት ህግደፍ ኣብ ዝሃለወሉ፡ ደቂ ኣንስትዮ በይነን ከምዘይርህወን’ኳ ፍሉጥ እንተኾነ፡ ተፈጥሮኣዊ ናይ ኣደነት ትዕድልተን ተወሲኽዎ፡ ናታተን ወጽዓ ዝገደደ ከም ዝኸውን ብብዙሕ ኣብነታት ምርግጋጹ ዝከኣል እዩ።
8 መጋቢት ደቂ ኣንስትዮ ዝሓለፈ ወጽዓአን ንከይርሳዕ ዝዝክራሉ እምበር፡ ሕሉፍ ናይ ክሳብ ሕጂ ወጽዓአን ምዝርዛር ከም ቀንዲ ኣጀንዳአን ዝወስዳሉ ክኸውን ኣይግበኦን። ብኣንጻሩ ናይ ዝሓለፈ እሱራት ከይኮና መጻኢ ናብ ብሩህ ማዕረ ተሳተፍነትን ተጠቃምነትን ዝመርሕ መንገዲ ዘማዕድዋሉ እዩ ክኸውን ዝግበኦ። ብጽሒት ደቂ ተባዕትዮ ኣብ ቃልሲ ምእንቲ ማዕርነት ደቂ ኣንስትዮ ኣነኣኢስካ ዝረአ’ኳ እንተዘይኮነ፡ እቲ ወሳኒ ግደ ናይ ደቂ ኣንስትዮ እዩ።
ሎሚ ኣብ ኤርትራዊ ደንበ ተቓውሞና፡ ተሳትፎ ደቂ ኣንስትዮ ከምቲ ዝድለ ዘይምህላዉ ከም ቀንዲ ኣሻቓሊ ካብ ዝውሰድ ነዊሕ ግዜ ኮይኑ ኣሎ። ነዚ ሻቕሎትዚ ንምፍዋስ ከኣ ዝተፈላለዩ ወገናት ከም ቀንዲ ዕማሞም ይወስድዎ ኣለዉ። ብመንጽር እዚ ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ (ሰዲህኤ) ንጉዳይ ደቂ ኣንስትዮ ነብሱ ብዝኸኣለ ቤት ጽሕፈት ኣብ ርእሲ ምቛሙ ኣብ ፖለቲካዊ መደብ ዕዮኡ “ደቂ ኣንስትዮ መሰለን ብሕጊ ተሓልዩ፡ ብግብሪ ኣብ ኵሉ ህይወት ሕብረተ-ሰብ ኤርትራ ማዕረ ተሳትፎ ከምዝህልወን ንምግባር፡ ከይተሓለለ ክሰርሕ እዩ።” ዝብል ሓሳብ ኣስፊሩ ንረኽቦ። እንተኾነ እዚ መበገስን መርኣያ ድልዉነቱ ንማዕረ ተሳታፍነትን ተጠቃምነትን ደቂ ኣንስትዮ እምበር፡ ጌና ብዙሕ ቃልሲ ከም ዝጽበዮ ይኣምንን ኣብዚ ታሪኻዊ ኣጋጣሚ ንምዕዋቱን ዘለዎ ቅሩብነት የረጋግጽን።
መዓልቲ ደቂ ኣንስትዮ ከም ዝኾነ ተርእዮ ብእዋናዊ ምዕባለ ክጽሎ ባህርያዊ እዩ። በምንጽር’ዚ ኤርትራውያን ደቂ ኣንስትዮ ኣብዚ ዓመትዚ ዘቃልሕኦ ቴማ፡ ኣብ ህልዊ ኩነታት ሃገርናን ህዝባን ዘትከለ፡ ነቲ ኣብ ወትሃደራዊ መደበራት ኤርትራ፡ ኣብ መዓስከር ስደተኛታትን ኣብ ጉዕዞ ናብ ስደትን ዝፈስስ ዘሎ ንብዓት ኣሓተን ንምሕባስ፡ ዝዓለመ ክኸውን ይግበኦ። ኣብዚ እዋንዚ መላእ ህዝቢ ኤርትራ ብሓፈሻ ብፍላይ ድማ ደቂ ኣንስትዮ፡ ዝያዳ ዝሐለፉ ዓመታት ብጸረ ህዝቢ ተግባራትን ጥልመትን ህግደፍን መራሒኡ ዲክታቶር ኢሳይያስ ኣፈወርቅን ኣብ ኣዝዩ ዘማረረሉ ኢና ንርከብ ዘለና። ህዝብና ክንድቲ መረርኡ ኣንጻር ወጽዓ ይለዓዓል ምህላዉ ከኣ ተስፋ ዝህብ እዩ። ስለዚ ኤርትራውያን ደቂ ኣንስትዮ፡ ነዚ ኣብ ግምት ከእትወኦ ይግበአን። ደቂ ኣንስትዮ ጾታዊ ተጽዕኖ ስዒረን ማዕረ ተሳተፍትን ተጠቀምትን ንክኾና ቀንዲ መሳርሒአን ሓድነት ምድልዳል ምዃኑ ኣሚነን ኣብዚ ንርከበሉ ዘለና እዋን፡ ብሰንኪ ዘይመሰረታዊ ምኽንያታት ዝተረሓሓቐ ዓቕመን ናብ ሓደ ዘምጸኣሉ መንገዲ ክፈጥራ ይግበአን። ብዘይካዚ ቃልሰን ብዘይተሳተፎ ደቂ ተባዕትዮ ክዕወት ከምዘይክእል ተረዲአን፡ ደቂ ተባዕትዮ መተሃላልኽተን ዘይኮኑ ተደጋገፍተን ምዃኖም ተገንዚበን ነዚ ዝብቀዐን ኣገባብ ክሕዛ ከድልየን እዩ። ኤርትራውያን ደቂ ተባዕትዮ እውን ዓወት ጓለንስተይ ዓወት መላእ ሕብረተሰብ ምዃኑ ተገንዚቦም ኣብ ጐነን ክስለፉ ይግበኦም።
8 መጋቢት መዓልቲ ደቂ ኣንስትዮ ንዘለኣለም ትንበር!
Radio Demtsi Harnnet Kassel 07 03 2019
Written by Demtsi Harnnet Kassel
ኤርትራውያን ተቐማጦ ዳርምሽታትን ከባቢኡን ጥርኑፍ ባይቶ ኣቚሞም
Written by ባይቶ ኤርትራውያን ዳርምሽታትን ከባቢን
ኣብ ኢትዮጵያ ምስ ምምራጽ ሓድሽ ቀዳማይ ሚኒስተርን ስዒቡ ዝተራእየ ናይ ኣልጀርስ ስምምዕ ምሉእ ብምሉእ ምቕባልን፣ ናይ ሰላም ኣዋጅ ምቅልሑን ንህዝብታት ክልቲኡ ሃገራት ዓብዪ ተስፋን ምልክት ሰናይ ጉርብትናን ምፍጣሩ ዝዝከር እዩ። ምኽንያቱ ህዝቢ ካብ ሰላምን ርግኣትን ሰናይ ጉርብትናን ከምዝረብሕ ኣጸቢቑ ስለ ዝፈልጥ። ከድምይዎ ዝጸንሑን ዘለዉን እውን ስርዓታት እምበር፡ብህዝቢ ዝተላዕለ ውግእ ኣይነበረን። ስለዝኾነ ብናይ ክልቲኤን ጎረባብቲ ሃገራት ናይ ሰላም ኣዋጅ ዘይተሓጎሰ ኣይነበረን፡ ክስተት መንገዲ ፍትሕን ዲሞክራስን ክኸውን እውን ትጽቢት ነይሩ።
ይኹን እምበር፣ ካብ ናይ ሰላም ኣዋጅ ሓሊፉ፡ ህዝቢ ዘይፈልጦን ብርሑቕ ኮነ ብቐረባ ሓበሬታኦም ዘይብሉ ስምምዓት፡ ንልኡላውነት ሃገርናን መንነታዊ ክብሪ ህዝቢ ኤርትራን ታሪኻዊ ቃልስታቱን ዝግህስ ጉዕዞን ወስታታትን ኣብ ዝራኣየሉ ግዜ በጺሕና ምህላውና ዝያዳ ስግኣታት ፈጢሩ ምህላዉ ርዱእ እዩ። ምስ ዝሓለፈ ተመኩሮ ጥልመታት ስርዓት ህ.ግ.ዲ.ፍ.ን ናይ ሎሚ ዘይግሉጽ ኣከያይዳኡን ድማ ኤርትራዊ ኲነታት ካብ እዋን ናብ እዋን እናኸፍኤ ይኸይድ ምህላዉ ዝተገንዘቡ፡ ኣብ ወጻእ-ሃገር ዝነብሩ ኤርትራውያን ድማ፡ ሃገርን ህዝብን ንምድሓን ብዝተፈላለየ መልክዓት ብጥርኑፍ ኮነ ብተናጸል ድምጾም ከስምዑ ጸኒሖምን ኣለዉን።
ሓደ ካብኡ ድማ እቲ ብግዱሳት ኤርትራውያን ተቐማጦ ዳርምሽታት ዝተበገሰ ናይ ምጥርናፍ ተበግሶ፣ ብዕለት 03 መጋቢት 2019 አብ ዝተኻየደ ፈላሚ ኣኼባኡ ብወግዒ ተልእኾኡን ዕላምኡን ኣነጺሩ። ባይቶ ኤርትራውያን ዳርምሽታትን ከባቢን ብዝብል ስም ዝቆመ በርጌሳዊ ማሕበር ኮይኑ፡ ኣብ’ዚ ጀማሪ ጉባኤኡ እዚ ባይቶ ተሳተፍቲ
- ብህጹጽ ቅዋም ኤርትራ ክእወጅን ክትግበርን
- ናይ ዶብ ኮምሽን ቆይሙ ምኽላል ዶብ ክጅምር
- ፖለቲካውያን እሱራት ክፍትሑ
- ካብ ወጻእን ውሽጢ ሃገርን ናይ መላእ ህዝቢ ውክልና ዘሎዎ ግዝያዊ መንግስቲ ክቐውም፡
- ብቅዋም ኤርትራ ዝተቐየደ ህዝባዊ ዲሞክራስያዊ መንግስቲ ክሳብ ዝትከል „ህዝቢ ዘይፈልጦ“ ምፍርራም ኣህጉራዊ ውዑላት ደው ክብል
- ሃገራዊ ባይቶን መንግስትን ብህዝባዊ ምርጫ ክትከል
ዝብሉ ጠለባት ኣብ ግብሪ ንኽውዕሉ ክዕጠቁን ብዕቱብ ክነጥፉን ከምዘለዎም ዘትዩ። ባይቶ ኤርትራውያን ዳርምሽታትን ከባቢኡን፡ ሓድነት ህዝብን መሬትን ዘዕቆበት ሃገር ብምርግጋጽ፡ ኣብ ሃገርና ኤርትራ ሰላምን ፍትሕን ክሰፍን ምግባር፡ መድረኻዊ ቃልስና ሃገርናን ህዝብናን ንምድሓን ኮይኑ፡ ንምልካዊ ስርዓት ብፍትሓዊ፡ ቅዋማውን ህዝባውን ስርዓት ንምትካእ እዩ። ኩሎም ዜጋታት ብዘይገለ ተጽዕኖን ደረትን ኣብ ፖለቲካዊ ሂይወት ሃገሮም ክሳተፉን ተሓታትነቶም ንህዝቢ ዝኾነ መንግስታዊ ትካላት ኬቁሙ መሰሎም ምዃኑ ይኣምን ኣብ ትሕቲ ዚብል ተልእኾ፣ ንኹሎም ኣብ’ቲ ከባቢ ዝርከቡ ኤርትራውያን ብዘይ ዝኾነ ይኹን ኣፈላላይ ጠርኒፉ ሃገራዊ ክብሪ ንምርግጋጽን ሕድሪ ሰማእታት ኤርትራ ንምዕቃብን ዝቆመ ባይቶ እዩ።
ዕላማ ባይቶ ኤርትራውያን ዳርምሽታትን ከባቢን፡ ምልካዊ ስርዓት ኣልጊስካ ብቅዋም ዝምእዘዝ: ፍትሓዊ ህዝባዊ ዲሞክራስያዊ ስርዓተ-መንግስቲ ብምትካል፡ ንዅሉ ሰብኣውን ዲሞክራስያውን መሰላት ህዝብናን ተቐማጦኣን ዘኽብርን ዝጣበቕን፤ ብሓድነት ኤርትራን ህዝባን ኣሚኑ፡ ህዝቢ ኤርትራ ጎይታ ህይወቱን ሃገሩን ምዃኑ ኣረጋጊጹ፡ መሰል ምውዳብን፡ ምዝራብን፡ ምጽሓፍን፡ ከምኡ‘ውን መሰል ሰላማዊ ተቓውሞ ንክኽበርን ንኸይገሃስን፡ ማዕረነት ናይ ኩሎም ዜጋታት ንምርግጋጽ ኣውራጃዊ፡ ብሔራዊ፡ ጾታዊ ይኹን ዓሌታዊ ኣድልዎን ጽቕጠትን ንኽእለን ንኸይህሉን፡ መሰል ምቛም ፖለቲካዊ ማሕበራትን ሰልፍታትን ንኽህሉን ንከይገሃስን ካልእ ንመሰረታዊ መሰል ዜጋታት ዘካተተ ነጥብታትን ንኽቃለሰ ዝቆመ ባይቶ እዩ።
ተሳተፍቲ ኣኼባ ባይቶ ኤርትራውያን ኣብ ናይ ዕለት 03.03.2019 ውዕሎኦም፡ ኣብ’ዞም ዝተጠቕሱ መለለይታት መሰረት ዝገበረ ሰፊሕን ኣገዳስን ልዝብ ኣካይዶም። ብተግባር ንምስናዩን ንዝሰፍሐ ጥርናፈ ክጽዕቱ ምዃኖምን ከኣ ኣረጋጊጾም። እቲ ልዝብ ኣብ ሃገርና ዘሎ ኲነታት ኢድካን ኣግርኻን ኣጣሚርካ ንኽትጽበዮ ግዜ ዘይህብ ናይ ኣፈ’ርክቡ ጉዳይ ምዃኑ ብምንዛብ፡ ምጽንቓቕ ዝጸንሐ ተስፋታት ህዝብና ኣብ ግምት ዘእተወን፡ ኩሎም እቶም ንስርዓተ-ምልኪ ንምእላይ ክፍጸሙ ዝግብኦም ዕማማት ንኽትግበሩ፣ ንሁር ናይ ቃልሲ መንፈስ መንእሰያት ዘመልከተ እዩ ነይሩ።
ብዘይካ’ዚ፡ ባይቶ ኤርትራውያን ዳርምሽታትን ከባቢን፣ ናይ ርሑቕን ቀረባን ዕማማቱ ብፍላይ ኣብ’ቲ ከባቢ ክካየዱ ዝግብኦም ህዝባውን ዲፕሎማስያውን ዜናውን እዋናዊ ስራሓት ኣነጺሩ ከቕርብ ከሎ፡ ተሳተፍቲ ኣብ ዝመረጹዎ ክፍለ-ስራሓት ተዋፊሮም ንምፍጻም ብኹሉ ዓቕምታቶም ድሉዋት ምዃኖም ኣረጋጊጾም። ምስ‘ዚ ብምትሕሓዝ፡ ዕምሪ ምልኪ ንምሕጻር ሓባራዊ ስራሕ መላእ ህዝባዊ ምንቅስቓሳት ተደላዩ ምዃኑ ብምእማን፣ ባይቶ ኤርትራውያን ምስ ኣብ ከባቢኡን ኣብ ካልኦት ክፍለ ዓለማትን ንፍትሒ ዝነጥፋ ማሕበራት ወይ ውድባት ዝምድናኡ ኬሕይልን ንምርጋጹ ክጽዕር ምዃኑን ኣብ መደባቱ ኣስፊርዎ አሎ።
ምስ’ዚ ብምትሕሓዝ ባይቶ፡ ኣፍልጦ ናይ ኣባላቱ ንምስፋሕ፡ ብዛዕባ እተፈላለዩ ኣጀንዳታት ኣስተምህሮታትን ሰሚናራትን ንምቕራብ‘ውን ከም መደብ ተታሒዞም ከም ዘለዉ ኣፍሊጡ።
ኣብ መጠረስታ፡ ናይ ዝመጽእ ሰለስተ ኣዋርሕ ናይ ኣኼባታትን ናይ ምስዮትን ግዜን ቦታን ብምጽዳቕ፣ ኣኼባ ብናይ ሓባር ምርድዳእን ስምምዕን ተፈጺሙ።
ክብርን መጎስን ንሰማእታት ኤርትራ!!
ውድቀት ንዲታቶርያዊ ስርዓት!!
ዓወት ንቃልሲ ውጹዕ ህዝቢ ኤርትራ!!
March 5, 2019
“It was important our first Congressional Delegation trip of this Congress be to the Horn of Africa because of the change the region is going through following the historic peace agreement between Ethiopia and Eritrea that ended 20 years of conflict,” said Representative Bass. “Prime Minister Abiy Ahmed came into office with a serious reform agenda aimed at ending political repression. Since coming into office, the Prime Minister has freed thousands of political prisoners, opened the media, and appointed women to half of the cabinet posts. I was in Ethiopia shortly after the Prime Minister took office and looked forward to an update on his progress. Our delegation was fortunate to meet with the President of Ethiopia and several of the new female cabinet members.
“In addition to wanting to send the signal that we support Prime Minister Abiy Ahmed’s reform agenda, our delegation was also meant to encourage the new peace between Ethiopia and Eritrea. The last U.S. Congressional Delegation to visit the country was in 2005, when my predecessor on the Subcommittee, the late Congressman Donald Payne of New Jersey, traveled to Eritrea. Our delegation had a number of productive conversations with Eritrean government officials. We discussed the need for transformation and urged officials to be vigilant about human rights abuses in Eritrea and to implement respect for civil liberties. We also discussed Eritrea’s unlimited national service requirement, which is one of the main reasons why thousands have fled the country. The government officials we met with informed us that the policy is under review now that the security situation in Eritrea has improved. We also met with young Eritreans and were able to hear about their daily lives and their hope for the future.
“This Congressional Delegation to the Horn of Africa was critical because it signals to the region as a whole that we are supportive of positive reforms.”
“I echo Chairwoman Bass’ statement, and appreciated the opportunity to join her on this diplomatic CODEL trip to Ethiopia and Eritrea,” said Representative Neguse. “I look forward to further discussions with my colleagues and the State Department on how to further promote peace, security, human rights, and democratic reforms in the region.”
“I was impressed with the regional thaw in East Africa after Eritrea and Ethiopia made peace,” said Representative Omar. “As a member of the House Foreign Affairs Subcommittee on Africa, my focus has been on peace and human rights and shifting our focus on humanitarian aid to developmental aid. It was a great honor to join Chairwoman Bass for the first official CODEL to the Horn of Africa. America has been supportive of Prime Minister Abiy’s reform agenda, and I believe we must use this opportunity to foster prosperity in the region and make investments that will fundamentally transform our relationship with the region.”
Source=https://bass.house.gov/media-center/press-releases/congressional-delegation-returns-africa
In-depth analysis: Can Ethiopia make the transition to stability?
Written by AdisstandardMore...
Eritrea, Ethiopia, South Sudan leaders agree to boost regional integration
Written by Sudan Tribune
March 4, 2019 (JUBA) - Eritrea, Ethiopia and South Sudan leader Monday have agreed to bolster regional integration and work coordinate position on regional and international issues.
President Isaias Afwerki of Eritrea and Prime Minister Abiy Ahmed of Ethiopia paid a one-day visit to Juba where they received by President Salva Kiir.
In a joint communiqué issued at the end of the visit, the three leaders pointed to the need to consolidate peace implementation in South Sudan and to "seek to coordinate the positions of the three countries on both Regional and Global issues"
On the regional integration, the joint statement said they three leaders tasked their foreign ministers and other relevant government agencies "to work out the common projects that will facilitate the attainment of the goal of Regional Economic integration and shared prosperity".
Citing the office of the Prime Minister, the Ethiopian News Agency said that the three leaders would hold talks on regional peace, economic ties and infrastructure development, and ways to develop joint capacities and working together in an integrated manner.
The official agency stressed that the visit "comes in the framework of the regional efforts to consolidate economic and political integration of the East African region which has been initiated by Premier Abiy".
In the Sudanese capital, the presidency did not issue a statement to explain why Abiy did not make a stop at Khartoum airport as announced on Sunday to meet President al-Bashir on his way to Juba.
(ST)
ድሕሪቲ ኣብ መንጎ ዲክታቶር ኢሳይያስ ኣፈወርቅን ቀዳማይ ሚኒስተር ኢትዮጵያ ዶ/ር ኣብይ ኣሕመድ ዓልን ተኸዲኑ ክበስል ዝጸንሓ ክሳብ ሕጂ ሓቀኛ ሕብሩ ዘይፍለጥ ዕርክነት ምግንፋሉ፡ በቲ ዲክታተር ብዙሓት ካብኡ ይወጹ ኣለዉ ኢልካ ክትኣምኖም ዘጸግሙ፡ ዘገርሙ፡ ዘሕዝኑን ኣዝዩ ፈኲስ ምዃኑ ዘቃልዕዎን፡ ኣበሃህላታት ክንሰምዕ ጸኒሕና። ካብኡ ናብኡ ድማ እታ “ህዝቢ ኤርትራን ህዝቢ ኢትዮጵያን ክልተ ህዝብታት እዮም ዝብሉ እቶም ነቲ ሓቂ ዘይፈልጡ እዮም” ዝበላ ብዝያዳ ኣገራምነታ ተመዝጊባትሉ ኣላ። ኣፍልቡ ምውቃዕ ክውስኸላ እንከሎ ከኣ፡ ካብ ምግራም ሓሊፋ “ሰብኣይ ኣብ ጥዕናኡ ኣበር ገይሩ ኣሎ” ዘበለት እያ።
ኣብዚ ሓድሽ ምዕራፍ ካብ ናይቲ “ነታ ሓቂ ኣነ እየ ዝፈልጣ” በሃላይ ዲክታቶር፡ ኣበሃህላታት ጐሊሖም ዝረኣዩ፡ “ህዝቢ ኤርትራን ህዝቢ ኢትዮጵያን ክልተ ህዝቢ እዮም ዝብሉ ነቲ ሓቂ ዘይፈልጡ እዮም፡ ንዶር ኣብይ ኣሕመድ ንኩልና ክመርሓና ሓላፍነት ሂበዮ ኣለኹ፡ ድሕሪ ሕጂ ነቲ ቀያድን ናይ መወዳእታ ብይን ዶብ ኤርትራን ኢትዮጵያን ዘልዕሉ ወገናት፡ ነቲ ተረኺቡ ዘሎ ሰላም ክስምሙ ዝደልዩ እዮም፡ ሎሚ ብዛዕባ 5 ሚልዮን ህዝቢ ኤርትራ ዘይኮነ፡ ብዛዕባ ዝያዳ 480 ሚልዮን ህዝቢ ምብራቕ ኣፍሪቃን ዞባ ቀይሕ ባሕርን ኢና እንሓስብ፡ ኣብቲ ከባቢ 20 ሺሕ ኤርትራውያን መንእሰያት ዝተሰውእሉ ውግእ ኤርትራን ኢትዮጵያን ከሲብና እምበር ኣይከሰርናን፡” ዝብሉ ንረክብ።
ብኣንጻሩ ደላይ ሰላምን ፍትሕን ሓላው ልኡላውነቱን ዝኾነ ህዝቢ ኤርትራ፡ ኣብዘን ዝንቡዓትን ጠላማትን ኣበሃህላ ናይቲ ዲታተር ዘለዎ ሚዛን፡ “ህዝቢ ኤርትራን ህዝቢ ኢትዮጵያን ብሓፈሻ፡ ብፍላይ ድማ ምስ ህዝቢ ትግራይ፡ ብዘይካቲ ብጀኦግራፍያዊ ኣቀማምጣኦም ዝጐራበቱ፡ ብባህሊ፡ ብቋንቋ፡ ብታሪኽ፡ ቁጠባውን ካለኦት ማሕበራዊ ዛዕባታትን ዝቀራረቡን ኣብ ሓቢርካ ምስራሕ ዝጠቓቐሙን ክልተ ህዝብታት እዮም፡ ዲክታቶር ኢሳይያስ ብቃልሲ ህዝቢ ምስተወገደ ንኤርትራ ዝመርሓ፡ ብሕገማንግታዊ መስርሕ ልዕልና ህዝቢ ብዘውሕስ ኣገባብ ዝተመርጸ ኤርትራዊ እዩ፡ ቀያድን ናይ መወዳእታ ብይን ዶብ ኤርትራን ኢትዮጵያን ምትግባሩ፡ ንመጻኢ ውሑስ ሰላምን ጽቡቕ ጉርብትናን መሰረት ስለ ዝኾነ፡ ክትግበር ይግበኦ፡ ኣብቲ ብሰንክ’ቲ ቅድም ሕቡእ ዝመስል ዝነበረ፡ ሎሚ ግና ዝያዳ ዝበርህ ዘሎ ኣጀንዳ ኢሳይያስ ኣብ መንጎ ኤርትራን ኢትዮጵያን ብዶብ ኣመሳሚስካ ዝተኻየደ ናይ ክልተ ዓመታት ዝያዳ 20 ሺሕ ኤርትራውያን መንእሰያት ዝበለዐ ውግእ ክሳራ ወሪዱና እዩ፡ ቅድሚ ምስ ህዝቢ ከባቢና ብሓባር እንሰርሕ፡ ዘቤታዊ ጸገማትና ፈቲሕና ከም ኤርትራ ብኹሉ መዳያት እግርና መሊእና ክንረግጽ ይግበኣና። ንኤርትራ ዝመርሕ ከኣ ቅድሚ ካብ ኤርትራዊ ጉዳያት ንምህዳም ሰማይ ሰማይ ምርኣይ ኣብዚ ኤርትራዊ ዘቤታዊ ጉዳይ ከድምዕ ይግበኦ። ድሕሪ እዚ ኤርትራን ህዝባን ናይ ከባቢና ሰከም ዘይኮነስ ብቑዓት ተዋሳእቲ ክኾኑ ይግበኦም” ዝብል ይርከቦ።
ኣብዚ ኩነታት እዩ እምበር፡ ከምቲ “ዘበንያ ግርንቢጥስ ማይ ንዓቐብ፡ ወይ ካብ በዓል ጣፍስ በዓል ኣፍ” ዝበሃል ኢሳይያስ ነቲ ኣብ ባይታ ዘሎ ክውንነት ዝድህስስ ናይ ህዝብና ብሱል ሚዛን ንምንእኣስን ንምፍርራሕን “ከምዚ ዝብሉ ነቲ ሓቂ ዘይፈልጡ እዮም” እንዳበለ ዝባጭው ዘሎ። ኣብ ተመኩሮ ኢሳይያስ ምልስ ኢልና ምስ እንድህስስ እቲ ክምረሓሉ ዝጸንሐ ሜላ፡ ንሓሳብ ብሓሳብ ናይ ምርትታዕ ዘይኮነ፡ ኣፈራሪሕካን ነቶም ካብ ናቱ ዝተፈልየ ሓሳብ ዘቕርቡ ብምእላይን ተቐባልነት ናይ ምርካብ ጥበብ እዩ ነይሩ። ሕጂ እውን ካብዚ ኣይወጸን። ናይቲ ኩሉ ከካይዶ ዝጸንሐ ቅንጸላታትን ምስዋርን ትርጉም እውን ካብዚ ወጻኢ ዝረአ ኣይኮነን። ብፍላይ እታ “ነቲ ቀያድን ናይ መወዳእታ ብይን ዶብ ኤርትራን ኢትዮጵያን ዘልዕሉ ወገናት ነቲ ተረኺቡ ዘሎ ሰላም ክስምሙ ዝደልዩ እዮም” ዝበላ መፈራርሒት መልእኽቲ፡ ምስቲ ቅድም ባዕሉ “ዶብና ከይተሓንጸጸ፡ ልኡላዊ መሬትና ብወረርቲ ተታሒዙ እንከሎ ኩነታት ኤርትራን ኢትዮጵያን ናብ ንቡር ንምምላስ ንዛተ ማለት ሕልሚ እዩ” ክብሎ ዝጸንሐ እሞ ደሓር ባዕሉ ተገልቢጡ ዘኽዞኽ ዝወሰኸሉ ኣረኣኢኻ ክሳብ ክንደይ ዘይጭበጥ ተበላጺ ፍጡር ምዃኑ ዘነጽር እዩ።
እንተኾነ ከምቲ “ከም ቀደም ይመስለክን እሞ ውሕጅ ይወስደክን” ዝበሃል፡ ኢሳይያስ ንዘለኣለም እንዳፈራርሐ ክነብር ከምዘይክእል ርኡይ ምልክታት ንዕዘብ ኣለና። እቲ ካብ ቀደሙ “ዓገብ ንኣካይዳ ኢሳይያስ” ክብል ዝጸነሐ ነባር ኤርትራዊ በሃጊ መሰረታዊ ለውጢ ኣብ ቦታኡ ኮይኑ፡ ሎሚ ንነዊሕ ግዜ ናይቲ ዲክታቶር ዓንዲ ሕቘ ኮይኖም ኣሰዊዶም ኣብዚ ዘብጽሕዎ፡ ኣብ ዓዲ ይኹን ኣብ ውጻኢ ዝርከቡ ደገፍቱ ዝነበሩ ኤርትራውያን ብንጹር ቃላት ምስ ነድሩ “ይኣክል፡ ነቲ ሓቂ ዘይትፈልጥስ ንስኻ ኢኻ” ይብልዎን ኣለዉ። እቲ ዝሓለፈስ ሓሊፉ እዩ። ዝፈሰሰ ማይ ከኣ ኣይሕፈስን እዩ። እንተ ድሕሪ ሕጂ ብኢሳይያስ ዝድህለልን ንናይ ኢሳይያስ “ናይ ሓሶት ሓቂ” ናተይ እውን እዩ ዝብልን ኤርትራዊ ኣይክህሉን እዩ።
ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ (ሰዲህኤ)፡ ብቐዳም ዕለት 2 መጋቢት 2019 ኣብ ከተማ ብቦን፡ ጀርመን፡ ክፉት ናይ ህዝቢ ኣኺባ ኣካይዱ። ሓው ዓንደብርሃን ዮውሃንስ፡ ኣቦ መንበር ጨንፈር ሰዲህኤ ቦን-ክለንን ከባቢኣን፡ ንኣኼበኛታት ናይ እንቋ|ዕ ደሓን መጻእክኩም መልእኽቱ ድሕሪ ምትሕልላፍ፡ ንዝተገብረሎም ዕድመ ኣኽቢሮም ብምምጻኦም ዝተሰምዖ ሓጐስን ክብርን ብምግላጽ መድረኽ ንኣቦ መንበር ሰልፊ ኣረኪብዎ።
ኣቦ መንበር ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ (ሰዲህኤ)፡ ሓው መንግስተኣብ ኣስመሮም ድማ፡ ንኣኼበኛታትን ንኣዳለውቲ ኣኼባን ድሕሪ ምምስጋን ብዛዕባ ህልዊ ኵነታት ዓለምና፡ ዞናናን ሃገርናን ኣዝዩ ሰፊሕ መግለጺ ኣቕሪቡ።
ሓው መንግስተኣብ ኣስመሮም፡ ነቲ ኣብ ቀርኒ ኣፍሪቃን ቀይሕ ባሕርን ዝካየድ ዘሎ ናይ ረብሓታት ቅድድማትን ከስዕቦ ዝኽእል ሓደጋታት ኣብሪሁ። ዞባ ቀርኒ ኣፍሪቃ ብውሽጣውን ግዳማውን ወጥርታት ይሕመስ ምህላዉ ድማ ኣረዲኡ። ኣስዒቡ፡ ኤርትራ፡ ናብ ዘይተፈልጠ መጻኢ ትጕዓዝ ኣብ ዘላትሉ እዋን፡ ድሕነት ህዝብን ሃገርን ንምርግጋጽ ተሳትፎ ህዝቢ ክዓብን ኣብ መንጐ ተቓለስቲ ንፍትሒ ዘሎ ፍልልያት ንምጽባብ ዕቱብ ጻዕርታት ክግበር ከምዘለዎ ኣገንዚቡ።
ድሕሪ ናጽነት ኤርትራ እውን ልክዕ ከም’ዚ ሕጂ ተገይሩ ተባሂሉ ዝዝረበሉ ዘሎ ፖለቲካዊ፡ ቍጠባዊ፡ ወተሃደራውን ጸጥታውን …ወዘተ ስምምዓት ኣብ መንገ መራሕቲ ኤርትራን ኢትዮጵያን ተኸቲሙ ምንባሩ ኣዘኻኺሩ። እቲ ስምምዓት ግን ህዝቢ ዘይፈልጦ ስለዝነበረ፡ መራሕቲ ክልቲኡ ሃገራት ኣብ መን ጐብለል ናይ ዞና ኰነ፡ መን ዝያዳ ቍጠባዊ ረብሓታት የረጋግጽ፡ ዝብል ውድድራትን ወጥርታትን ስለዝተሸሙ፡ ንህዝቢ ብዶብ ኣመሳሚሶም ኣብ ደማዊ ኵናት ነቚቶሞ ኢሉ።
ሕጂ ድማ፡ ልክዕ ከም’ቲ ኣብ መጀመርያ ክፍላ ናይ ተስዓታት ዝብልዎ ዝነበሩ ጕዳይ ዶብ ካልኣዊ ኢዩ፡ እቲ ኣብ ኣእሙሮና ወይ ኣተሓሳስባና ዘሎ ዶብ ኢና ክንፈትሖ ዘለና እምበር፡ ዶባት ኣብ መሬት ምጥራር ኣገዳሲ ኣይኰነን ክብሉና ይስምዑ ኣለዉ።
ሓው መንግስተኣብ ኣስመሮም፡ ኣብ መንጐ ኤርትራን ኢትዮጵያን እተገብረ ውዕል ሰላም፡ ኣብ ህዝቢ ኤርትራ ዝዀነ ይኹን ለውጢ ከምዘይገበረ ገሊጹ። ናይ ፖለቲካ እሱራት ኣይተፈትሑን፡ ሃገራዊ ኣገልግሎት ከም ቀደሙ ብዘይ ደረት ይቕጽል ኣሎ፡ ተቓወምቲ ውድባት ኤርትራ ዝዋስእሉ ናይ ውድድር ባይታ የለን፡ መሰላት ዜጋታት ኣይተሓለወን፡ ድሕሪ ዶባት ምኽፋቱ ስደት ብዝኸፍአ ደረጃ ቀጺሉ ኢሉ።
ዲክታቶርያዊ መራሒ ኤርትራ፡ ንህዝቡ ዘየርኣዮ ፍቕርን ስንእንእን ንህዝቢ ኢትዮጵያ ምርኣዩ፡ ንቀዳማይ ሚኒስተር ኢትዮጵያ ንቃልዓለም ኢለ ዘይኰንኩ ንስኻ ኢኻ መራሒና ምባሉ፡ እዚ ህዝብታት’ዚ ክልተ ኢዩ ኢሉ ዝኣምን እንተልዩ ዓሻ’ዩ ዝብል መግለጺ ምሃቡ፡ ቀዳማይ ሚኒስተር ኢትዮጵያ ድማ ብስም ክልቲኡ ሃገራት ምስ መንግስታት ኣውሮጳ ውዕል ክኽትም ምጅማሩ፡ ኣቶ ለማ መገርሳ፡ መን ይፈልጥ ኣብ መጻኢ ባሕሪ ይህልወና ይኸውን ምባሉ…ወዘተ ዝብሉ መግለጺታት ደማሚርካ ክትርእዮ ከለኻ፡ ኣብ ልዕሊ ልዑላውነትና ዝዝንቢ ዘሎ ሓደጋ ዘሻቕል ምዃኑ ኣገንዚቡ። ብፍላይ ድማ፡ ኢሳያስ ኣፍወርቂ ድሕሪ ናጽነት ኤርትራ፡ ንኢትዮጵያ ዝሓወሰ መንግስቲ ክመርሕ ይደሊ ምንባሩ ምቅልዑ ድማ ንስክፍታታትና ኣጐልቢትዎ ኢዩ ኢሉ።
ኣብ መወዳእታ ድማ፡ ሓው መንግስተኣብ ኣስመሮም፡ ብዛዕባ እማመ ሰዲህኤ ንሓባራዊ ዕዮ ዝምልከት መግለጺ ሂቡ። ከምኡ እውን፡ ኣብ መንጐ ሰዲህኤ ሃገራዊ ድሕነት ኤርትራ-ሕድርን ክኸይድ ዝጸንሐ ንምጽንባር ዝዓለመ ርክብ ኣብ ምዝዛሙ ገጹ በጺሑ ከምዘሎ ኣበሲሩ። ብተመሳሳሊ ኣገባብ፡ ኣብ መንጐ ሰዲህኤን ሓድነት ኤርትራውያን ንፍትሕን ንምጽንባር ዝዓለመ ልዝብ ይካየድ ምህላዉ እውን ኣረዲኡ። ቀጺሉ፡ ኣብ መንጐ ሰዲህኤ ኣርባዕተ ውድባት ዝሓቘፈ ኤርትራዊ ሃገራዊ ግንባርን ድማ ሓባራዊ ጽላል ንምቛም ርክባት ይግበር ምህላዉ ሓቢሩ።
ድሕሪ መግለጺ ኣቦ መንበር ናይ ሕቶን መልስን ርእይቶን ዕድል ተዋሂቡ። ኣኼበኛታት ድማ፡ በቲ ኣብ ሃገርና ዝግሃድ ዘሎ ኵነታት ኣዝዩ ይሻቐሉ ክምዘለዉ ሓደ ድሕሪ ሓደ እናተንስኡ ገሊጾም። ካብ’ዚ ጸገም’ዚ ንምውጻእ ድማ፡ ህዝቢ ኣብ ከከተማኡ ዝነብረሉ ሃገርን ክውደብ፡ ተቓወምቲ ውድባት ኤርትራ ድማ ንፍልልያቶም ከቀራርቡ ክጽዕሩ ከምዘለዎም ኣተሓሳሲቦም።
ሓቢርና ንስራሕ ከነድምዕ፡ ሓቢርና ነድምጽ ከነስምዕ
ስሩዕ ኣኼባ ሰልፊ ደሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ ጨንፈር ሽወደን ቊጽሪ ሓደ።
Written by ሰደህኤ ጨንፈር ቁጽሪ 1 ሽወደን
ትማሊ ዕለት 2 መጋቢት 2019 ኣብ ከተማ ኡፕስላ- ሽወደን ዝተኻየደ ኣኼባ ቊጽሪ ሓደ ሽወደን፣ ነቲ ኤርትራ ሃገርናን ህዝባን ኣጓኒፍዎ ዘሎ ምፍትታን ሉዑላውነት ኤርትራ ብዓቢ ኣቓልቦ ዝትዩሉ። እዞም ን 27 ዓመት ንህዝቢ ኤርትራ ኣብ ጸልማት ስእነት ሰብኣዊ መሰላት ቆሪኖም፣ ብፍላይ ድማ ነቶም ኣብ ምዕባለ ሃገር ወሳኒ ተራ ዘለዎም መንእሰያት ኤርትራ ካብ ሃገር ወጺኦም ኣብ ስደት ከም ዝብተኑ ገይሮም። ንዝተረፈ ህዝቢ ዶብና ከይተሓንጸጸ ብዝብል ምስምስ ጅሆ ሒዞም ድሕሪ ምጽናሕ: ብመዝሙር ”ንደመር” ሓድሽ መራሕ መንግስቲ ኢትዮጵያ ሰዲዖም: ኣብ ከተማታት ኢትዮጵያ ኣብ ዝዓንደርሉ: ካብ ኣፍ`ቲ ዑሉል ውልቀ መራሒ ኣብ ኤርትራ: ዘስደምም ከም ክንቲት ዝፈኾሰ፣ ኣብ ታሪኽ ዝኾነ መራሒ ሓንቲ ሃገር ተሰሚዑ ዘይፈልጥ: ንናይ ሎሚ ቀዳማይ ምኒስተር ኢትዮጵያ: ”ንስኻ ኢኻ ትመርሓና: ንቐለዓለም ዘይኮነ ናይ ብሓቂ መራሒና” ኢኻ ብምባል ንነብሱ ናይ ዘመንና ፖለቲካዊ ነውሪ ኣልቢሱ።
ኣኼባና! ነዚ ፈኲስ መራሒ: ”መሪሒነቱ” ንኻልኦት ዘረከበ ኮኒኑ: ብመስዋእቲ ኣሽሓት ደቃ ዝተረኽበት ኤርትራ ምስ ኲሎም ዜጋታት ንምሕላው ነጻ ኤርትራን ንሕጋዊ ፍትሓዊ ስርዓትን ዝተዓጥቁ ህዝባን: ንሕጋዊ መንነታ ምስ ዝድግፉ ኣህጉራውያን መሓዙትናን ኮንና: ክሳብ ምሉእ ሓርነት ከም እንራባረብ መብጸዓና ደጊምና ነራጋግጽ ዝበለ ኣኼባ ጨንፈርና፣ ውደባ መፍትሕ ዓወትና`´ዩ ኢሉ ዝኣምን ስለዝኾነ: ነዚ ኣብዚ እዋን`ዚ ኣብ ምሉእ ዓለም ንዘለው ኣባላት: መሪሒነት ሰልፍና ንመጽናዕቲ ዘርጊሕዎ ዘሎ ሰነድ ንድፊ ቁዋም ንምዝታይ እቲ ካልኣይ ናይዚ ዕለተ ኣኼባ ዛዕባ ነይሩ። ነቲ 43 ገጽ ዝሓዘ ቁዋም ክፋሉ ብምጽናዕ ዝተረፈ ድማ ንዕለት 23 መጋቢት 2019 ካልኣይ ርክብ ክገብር`ዩ።
ሰልፊ ደሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራን ሃገራዊ ድሕነት ኤርትራ-ሕድርን ኣብ ዝመጽእ ሓምለ 2019 ሳልሳይን ሓድነታውን ንዝግበር ጒባኤ ንምዕዋቱ ካባና ዝጥለብ ኲሉ ንምግባር: ጨንፈር ሰደህኤ ቁጽሪ 1 ሽወደን ድልዊ ከምዘሎ ድማ ኣብዚ ኣኼባኡ ኣረጋጊጹ፣
ሓቢርና ንቃለስ ከነድምዕ
ሓቢርና ነድምጽ ከነስምዕ።
ሰደህኤ ጨንፈር ቁጽሪ 1 ሽወደን
