http://ascenteq.com/project/epdp

EPDP Information Office

Picking up a timely topic on public diplomacy, Mr. Menghesteab Asmerom, chairman of the Eritrean People’s Democratic Party (EPDP), on November 1, 2014, addressed a gathering of German friends in Frankfurt, briefing them on the refugee phenomenon that has bedeviled Eritrea and its people for the past 50 years.

Organized by a discussion group at Kirchplaz in Frankfurt, the meeting aimed to create awareness among Germans about the frightening social collapse in Eritrea and the worsening refugee exodus of young Eritreans.

Earlier publicized in a leading German daily newspaper as a public seminar on the root cause of the refugee exodus from Eritrea and its possible solutions, the event attracted many German intellectuals and leading figures in Frankfurt, the commercial hub in central Europe.

The EPDP chairman opened the discussion with an introductory background on the refugee problem in Eritrea that started in 1967 and continued till the present time. He explained four waves of refugee exodus from Eritrea and explained their causes including all the hazards Eritrean refugees face in their risky ventures while trying to escape the worse things they left at home.

Mr. Menghesteab Asmerom also dealt on what could be done to at least improve the sad situation. He listed six actions as temporary solutions, and these included: effective support programmes for refugees in the neighbourhood of Eritrea; improvement of relations between Eritrea and its neighbours; abolishing or at least limiting the the period of national service; improvement of governance in refugee-producing countries and others.

Following his presentation, Mr. Mussie Semere, a young party member in Germany, read a summary of the pastoral letter issued last May by four Eritrean Catholic Bishops on the ongoing alarming societal breakdown in Eritrea.

Seminar participants discussed the presentations and raised very important questions regarding the disquieting condition in Eritrea and the plight of its people, including the refugees.

Causes of the Exodus of Eritrean

Refugees and Suggested Solutions

By Menghesteab Asmerom,

Frankfurt, 01.11.2014

Eritrea is a small country with an estimated population of 6 million and a size of about 120,000 square kms. It was established as one colonial territory 124 years ago by Italy. The population is composed of 9 ethnic/linguistic groups and the majority are agriculturalists, nomadic cattle herders and fishermen.

Eritrea has been successively colonized/ruled by Italy, Britain and Ethiopia. The Eritrean people's resistance against its colonizers has taken many forms, peaceful and armed. Eritrea became independent in 1991 after 30-year long (1961-1991) armed struggle against Ethiopian occupation and has become a sovereign nation through an internationally recognized popular referendum 1n 1993.

As we all know, the main causes of human displacements and refugee flows are natural disasters, wars, poverty, bad governance and corruption.

The first wave of Eritrean refugees:-

Eritreans began to flee their country in large numbers in 1967, when the Ethiopian army started to carry its scorched-earth policy by burning and bombarding whole villages in the lowland areas of Eritrea where the Eritrean Liberation Front (ELF) fighters were active. These refugees were mostly Muslims inhabiting the lowland regions of Eritrea as well as some from the highlands. The first group took refuge in the Sudan.

The second wave of refugees:-

In 1974 Emperor Haileselassie was deposed by a military junta, the Derg. The military junta carried out successive campaigns of terror against the people of Eritrea and intensified its attacks against the Eritrean liberation movements, ELF and EPLF. As a result, many Eritreans were forced to flee their country to the Sudan, the Middle East and even as far as Europe and North America.

The third wave of refugees:-

The cause for this flow of refugees was the civil war in 1980-81 that was waged between the two biggest Eritrean liberation movements. As a result of this, tens of thousands of ELF fighters and civilians were forced to enter the Sudan. Many of these fighters were in due time able to reach Europe and North America through legal and illegal means. More refugees left the country in 1984-85 because of drought and famine.

The fourth wave of refugees:-

This flow of refugees happened after the border war between Eritrea and Ethiopia of 1998-2000 and it has not shown any sign of coming to an end. Nowadays, the cause for the flow of refugees is the open-ended national service. Originally the project was meant for 18 months’ service for Eritreans between the ages of 18-40.

The great majority of the refugees in the ongoing fourth wave are the youth, the majority of whom are under 25 years of age, and, as noted, the main reason why they are fleeing their country is their opposition to the endless national service and the flagrant abuse of their human rights by the one man dictatorial regime in Eritrea.

According to reports of the UN, there are over 300,000 Eritrean registered refugees in the Sudan. Many more stay with their relatives and countrymen without passing through the refugee camps. There are about 150,000 Eritrean refugees in Ethiopian refugee centers.

According to UNHCR estimates, not less than 3,000 Eritrean refugees cross the border and enter into the Sudan every month. Some are killed by the Eritrean border guards while crossing the border.

There are two refugee routes:-

1. Eritrea...Sudan/Ethiopia...Libya...Italy

2. Eritrea...Sudan/Ethiopia...Egypt/Sinai...Israel

The second route was opened in 2006 when Italy and Libya agreed to curb the flow of refugees to Europe. Israel is holding the refugees in concentration camps because they are considered as illegal infiltrators rather than refugees by the government. It has also entered into bilateral agreements with third countries in Africa to send back refugees.

Smugglers and Human Traffickers:-

The main groups involved in human smuggling in the region are the Rashaida in the Eritrea-Sudan border region and the Bedouin of Sinai. But the network of human traffickers is much more complex. There are Eritrean, Ethiopian, Sudanese, Egyptian, Libyan security and military officials, extremist Islamic parties in addition to doctors and gangs trafficking with arms, drugs and human organs in the network.

Victims are sold several times to successive human traffickers` groups. Every kidnapped refugee has to pay ransom between 2,000 to 50,000 US dollars in order to be released by his/her captors. The captors use different types of torture to force their prey to pay the ransom money. The torture methods used includes beatings, dropping molten plastic on their backs, hanging on the ceilings and rape.

If the victims have relatives in Europe, they are expected to pay a big amount of money. In order to pay the requested money the relatives will be connected to their respective relative through a mobile phone while being tortured and hear his/her sufferings and cries for help to save him/her from his captors.

If the ransom money is not paid, some of the victims’ internal organs are reportedly taken away and sold to human organ traffickers or die under torture.

If for some reason the flow of refugees to Sinai or Libya decreases or dries the criminal gangs kidnap the ones that are registered in the refugee camps whose fate will certainly be the same as their predecessors.

Many refugees die in the deserts due to thirst, hunger, sickness and overcrowding or drown in the high seas. On 3 October 2013 more than 360 Eritreans drowned near the coast of Lampadusa, Italy, a tragedy that shock the world at large.

Pope Francis, who described 3 October as “a day of tears” and “shame” to the world because of its failure to contain such tragedies, inspired many actors to give attention to the situation in Eritrea, including Italy and the European Union.

This inspiration by the Pope also seems to have encouraged four Eritrean Catholic Bishops to issue inside Eritrea on 25 May 2014 a strong pastoral message calling on all Eritreans to act and solve the problem before it gets too late. The message expressed the fear of total societal collapse in Eritrea within a short time unless Eritreans react and stop the unchecked exodus of the young.

What should be done?

1. Until a lasting solution is found, Eritrean refugees in the Sudan, Ethiopia, Djibouti and Yemen must have the right to education, training and employment in their respective countries of asylum.

2. There must be a mechanism to establish permanent peace between Eritrea, Ethiopia and the Sudan.

3. Security must be strengthened in and around the refugee camps in the Sudan and Ethiopia.

4. The marginalized or alienated communities in Sudan and Egypt (The Rashaidas and the Bedouin) should be accommodated in their respective governments and be involved in the affairs of their countries.

5. Eritrea, Ethiopia and the Sudan should coordinate their fight against human traffickers.

6. Political changes must be realized in the refugees’ source country/ies. In Eritrea, for example, if not total change, at least the rule of law should be established in a constitutional state, national service programme be limited or totally abolished, political space be opened, political prisoners released, the military be demobilized and job opportunities created.

This can serve as an opening of our discussion today.

Thank you for listening.

ቤት ጽሕፈት ዜና ሰዲህኤ

ብቐዳም 1 ሕዳር 2014 "ጠንቅታት ዋሕዚ ኤርትራውያን ስደተኛታትን መፍትሒ ይዀኑ ኢዮም ዝተባህሉ ርእይቶታትን" ኣብ ትሕቲ ዝብል ቴማ፡ ብኣቶ ክሪስቶፍ ቡሽ፡ ወይዘሮ ሃይከ ሀከር፡ ኣቶ ደበሳይ ነጋስን መንግስተኣብ ኣስመሮምን ዝተዳለወ፡ ንስደት ኤርትራውያን ዝምልከት ክፉት ሰሚናር ኣብ ጀርመን፡ ኪርሽፕላትስ፡ ተኻይዱ።

ኣቶ ክሪስቶፍ ቡሽን ወይዘሮ ሃይከ ሀከርን

እዚ ካብ ሰዓት 3፡30 ድ.ቀ. ክሳብ ሰዓት 6፡30 ናይ ምሸት ዝቐጸለ ብናይ እንቋዕ ደሓን መጻእኩም ዝብል ቃል ብወይዘሮ ሃይከ ሀከር ኢዩ ተኸፊቱ። ኣስዒቡ ኣቶ ቡሽ፡ መንነቱ ድሕር ምፍላጥ፡ ብዛዕባ'ታ ነዚ ሰሚናር'ዚ ዘዳለወት 4 ዝኣባላታ ኮሚቴ፡ ከምኡ'ውን፡ ብዛዕባ'ቲ ንሱ ዝመርሖ ብቋንቋ ጀርመን ምምሃር ጀሚሩ ናብ ጋዜጣታት ጀርመን ምንባብ ዝሰገረ ናይ ፕረስ ክላብ ዝብሃል ጕጅለ ሓጺር ድሕረ ባይታ ኣቕሪቡ። ቀጺሉ፡ እቲ ቴማ ናይ'ቲ ኣኼባ ብመንግስተኣብ ኣስመሮም ዝተዳለወ ምዃኑ ሓቢሩ። ነቶም ነዚ ኣኼባ ኣብ ምድላው ብተክኒካዊ መዳይ (Power Point) ዝተሓባበሩ ከም ኣቶ ክርስትያን ብራውዘን ፍጹም ደበሳይን ዝኣመሰሉ ሰባት ድማ ምስጋና ኣቕሪቡ። ኣስዒቡ፡ ንሓው መንግስተኣብ ኣስመሮም ድሕሪ ምልላይ መደረኡ ከቕርብ ናብ መድረኽ ዓዲምዎ።

ሓው መንግስተኣብ ኣስመሮም፡ ኣቦ መንበር ሰዲህኤ

ሓው መንግስተኣብ ኣስመሮም፡ ኣቦ መንበር ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ (ሰዲህኤ) ምዃኑን ንድሕረ ባይታኡ ዝገልጽ ብኣቶ ክሪስቶፍ ቡሽ ዘይተጠቕሰ ነጥብታት መሊኡ ነብሱ ኣላልዩ። ንኣዳለውቲ ሰሚናር፡ ንክርስታያን ብራውዘ ፍጹም ደበሳይን ኵሎም ዕዱማት ኣጋይሽን ድሕሪ ምምስጋን፡ ነቲ ብቛንቋ እንግሊዘኛ ዘዳለዎ መግለጺ ኣቕሪቡ። ሓው መንግስተኣብ ዘንበቦ መግለጺ ብቋንቋ ጀርመን ተተርጕሙ ኣኼበኛታት ብፓወር ፖይንት ከምዝከታተልዎ ተገይሩ። ብድሕር'ዚ፡ መድረኽ ንሕቶን መልስን ርእይቶታትን ተኸፊቱ።

ብድሕሪ ናይ ሓጺር ዕረፍቲ፡ ናብ ጀርመን ዝተተርጐመ ጽሟቕ ናይ'ቲ ብ4 ካቶሊካውያን ጳጳሳት ኤርትራ ዝተዘርግሐ ሃዋርያዊ መልእኽቲ ብሓው ሙሴ ሰመረ ተነቢቡ። እዚ ውን፡ ንበይኑ ናይ ሕቶን መልስን ክትዕን መደባት ተኻይድሉ።

ኣብ'ቶም ዝተነበቡ 2 መግለጺታት ብኣኼበኛታ ካብ ዝቐረቡ ገለገለ ሕቶታትን ዝተዋህቡ መልስታትን ከም'ዚ ዝስዕቡ ነበሩ።

ሓው ሙሴ ሰመረ

1. መንግስቲ ኤርትራ ብናይ መን ሓገዝ እዩ ዝነብር ወይ ምንጪ ፋይናንሳዊ እቶቱ እንታይ ኢዩ?

ዲክታቶርያዊ ስርዓት ኤርትራ ኣብ ደገ ዝነብር ኤርትራዊ 2% ካብ እቶቱ ክኸፍል ዘገድድ ሕጊ ኣለዎ። ኩሎም ኣብ ወጻኢ ዝነብሩ ኤርትራውያን ነዚ ስልዕቲ'ዚ ክኸፍሉ ግዱዳት ኢዮም። እዚ እንተዘይገይሮም ከም ዜጋታት ኣብ ሃገሮም ክረኽብዎ ዝኽእሉ ዜግነታዊ መሰላት ከረጋግጹ ኣይኽእሉን እዮም። ንኣብነት፡ ንብረት ናይ ምውናንን ናይ ምውራስን መሰል ይንፈግጉ፣ ናይ ትውልዲ ምስክር ወረቓቕቲ ይኹን ናይ ንግዲ ትካላት ፍቓድ ኣይውሃቦምን፣ ኣብ ሃገሮም ገዛ ክሰርሑ ኣይክእሉን፣ ከም ዜጋታት ካብ ኤምባሲታት ናይቲ ስርዓት ክግበረሎም ዝኽእል ኣገልግሎት'ውን ኣይረኽቡን። ...ወዘተ።

በዚ መሰረት እቲ ምስ ውሽጢ ሃገር ዝግበር ርኽክብን መሰላትን ምስዚ ናይ 2% ምኽፋልን ዘይምኽፋልን ዝተታሓሓዘ እዩ። ኣብ ርእስ'ዚ፡ ኣብ ወጻኢ ዝነብሩ ኤርትራውያን ናብ ቤተሰቦም ዝሰድዎ ገንዘብን (remittances) ናይ ሓዋላ ኣታዊታትን ውን ምንጪ ናይ መንግስቲ ፋይናንስ ኢዮም። ከምኡ'ውን፡ እቲ ኣብ ሃገራዊ ኣገልግሎት ተዋፊሩ ዘሎ ጕልበት ብስማዊ ደሞዝ ኢዩ ዝሰርሕ። እቲ ብጕልበቱ ዝርከብ ኣታዊታት መንግስቲ ኤርትራ ኢዩ ዝወስዶ።

ብዘይካዚ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ቁጠባዊ ቅዋም፡ ምዱብ ምጣኔ ሃብታዊ ባህሪ (command economy) እዩ። በዚ መሰረት ብዘይካ ገለ ናእሽቱ ዋኒናት መላእ ሃገራዊ ሃብቲ እንተላይ መሬት ኣብ ትሕቲ ዋንንት ናይ ሰልፊ ህግዲፍ/መንግስቲ እዩ። ኣብ ትሕቲ ከምዚ ዝኣመሰለ ኲነታት፡ እቲ መንግስቲ ዘካይዶን ዝቘጻጸሮን ብርክት ዝበለ ዘይሕጋዊ ንግዲ ኣሎ። ብተወሳኺ፡ ካብ ገለ መለኽቲ ዲክታቶርያዊ ስርዓታት ናይ ሃገራት ዓረብን ማእከላይ ምብራቕን ዝረኽቦ ሓገዛትውን ኣለዎ እዩ። ብሓፈሽኡ ክረኤ ኣንከሎ ግን፡ እቲ ስርዓት ንህዝቢ ብምርዓድን ኣገዲዱ ካብዝረኽቦ እቶትን እዩ ዝነብር ክባሃል ይካኣል እዩ።

2. ንህዝቢ ብስም ወትሃደራዊ ኣገልግሎት ኣብ ዕስክርና ንኽነብር ዘገድደሉ ምኽንያትስ እንታይ ዘስግኦ ነገር ኣሎ እዩ?

ድሕሪ ነጻነት ኤርትራ ኣብ 1993 ብረፈረንዱም ምድምዳሙ፡ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ስርዓት ምስኩለን ኣብቲ ከባቢ ዝርከባ ጐረባብቲ ሃገራት ባዕሉ ብዝጻሕተሮ ውግኣት ኣብ ኲናት ኣትዩ እዩ። እተን ኣብ ባእስን ኲናትን ክኣትዋ ዘገደደን ሃገራት ግን ብመጀምርታ ንናጽነት ኤርትራ ዝተቐበላ እየን ነይረን። ስለ'ዚ ካብ ደገ ክመጾ ዝኽእል ንህዝቢ ኣብ ዕስክርና ዘንብር ዝኾነ ይኹን ስግኣታት ዝፈጥር ነገር ኣይነበረን የለን እውን። እቲ ስርዓት ግን፡ ባዕሉ ኣብ ነብሱን ኣብ ህዝብን ጐረባብቲ ሃገራት ዝፈጥሮ ናይ ራዕድን ሽበራን ስግኣታት ኣለዎ። ናይ ውሽጡ ስግኣታት ጥራሕዩ ዘለዎ። በዚ መሰረት ንመንእሰይ ኤርትራ ካብ ኩሉ ሰብኣዊ መነባብራኡን ከም ሰብ ተፈጥራዊ ህይወት ከየስተማቕርን ገይርዎ ይርከብ። መንግስቲ ኤርትራ ኣብ ውግእን ህውከትን ዝነብር፡ ኣብ ሰላምን ራህዋን ጠቕሚ ዘይብሉ ሃዋኺ ስርዓት እዩ።

3. ኤርትራን ኢትዮጵያን ካብ ቀደም ሓንቲ ሃገር ዲየን ነይረን ወይስ ዝተፈላለያ ሃገራት እየን ነይረን?

ብመጀመርታ ኤርትራ ከም ኩለን ኣፍሪቃውያን ሃገራት ብመግዛኣቲ ዝቖመት ሃገር እያ፡ ናይዛ ሎሚ እንፈልጣ ኤርትራ ሃገርነት ምስ መግዛእቲ ጣልያን ዝተኣሳሰረ እዩ። ጣልያን ኣብ ኤርትራ ወሪሩ ምስ ኣተወ፡ ኣብ 1890 ክሳብ 1910 ዘሎ ግዜ ምስናይቲ እዋን መንግስቲ ኢትዮጵያ ዳግማዊ ምነሊክ ዶባዊ ውዑላት ተገይሩ፡ ጣልያን ኣብ ካልኣይ ውግእ ዓለም ተሳዒራ ክሳብ ትወጽእ ኤርትራ ግዝኣት ናይ ጣልያን ነይራ። ድሕር'ዚ ን10 ዓመታት ኣብ ትሕቲ ሞግዚትነት እንግሊዝ ጸኒሓ። ድሕርዚ ኤርትራ ከም ሃገር ምስ ኢትዮጵያ ኣብ 1952 ብፈደራላዊ ውዑል ትማሓደር ነይራ። ኣብ 1962 ስርዓት ሃይለ ስላሰ ነቲ ፈደረሽን ምሉእ ብምሉእ ኣፍሪሱ፡ ንኤርትራ ኣብ ዝጐበጠሉ ግዜ፡ 30 ዓመታት ዝወሰደ ነጻነታዊ ኲናት ተኻይዱ ኤርትራ 1991 ካብ መግዛእቲ ሓራ ኰይና፡ ኣብ 1993 ረፈረንዱም ተገይሩ ምልእ ነጻነት ተኣዊጁ ኣብ ዓለም ከም ሃገር ተቐባልነት ረኺባ።

4. ኤርትራ፡ እንታይ ኰይና ኢያ ንድሕሪት ተመሊሳ?

ብግዝኣተ-ሕግን ብቕዋምን ዘይሰርሕ፡ ንሰብኣዊ መሰላት ዜጋታት ዘየኽብር፡ ኣብ ምጽሕታር ግርጭት ዝኣምን ስርዓት ስለዘለዋ ኢያ ንድሕሪት ተመሊሳ።

5. እዚ መግለጺ ዝተጨበጠ ፍታሕ ዘቕረበ ኣይመስልን፡ ከም ኤርትራውያን ኣብዚ ዝሑፍዚ ዘለኩም ርእይቶ ከመይ እዩ? 

ብመጀመርታ እቲ ጽሑፍ ኣብ ትሕቲ ከመይ ዝኣመሰለ ኲነታትን መንግስትን ኢዩ ተጻሒፉ ዝብል ኢና ክንርኢ ዘለና። ኣብ ኤርትራ ምልካዊ ስርዓት ኣሎ፡ ምልካዊ ስርዓት ድማ ናይ ምጽሓፍ ኮነ ምዝራብ መሰል ኣየፍቕድን እዩ። ተቓውምን ነቄፈታን ዘይጻወር ስርዓት እዩ። ንኹሉ ብሓይልን ዓመጽን ኣርዒዱ ዝነብር ዘሎ እዩ። ስድራታት ንከይታኣማመን ውሽጣዊ ሰኪዐታት በቲኑ ኣብ ሕድሕድ ምትሕልላው ዘንብር ስርዓት ኢዩ ዘለና። ኣብ ከምዚ ዝኣመሰለ ኲነታት ዝተጻሕፈ መግለጺ ብምዃኑ ነፍሰ ተወፋይነትን መስዋእትን ዝኽፈሎ ናይ ተባዓት መግለጺ እዩ። ንነብሶም በጅዮም ዝወሰድዎ ብምዃኑ ድማ ድሮ ሰዓብቲውን ኣጥርዩ ኣሎ። እቲ ጽሑፍ ኩሉ ኤርትራዊ ብውልቀ ይኹን ከም ህዝቢ ክገብሮ ዘለዎ ሓላፍነታት ኣመልኪቱ ኣሎ፡ ድሕነት ሃገርን ህዝብን ድማ ኣብ ኢድ ህዝቢ እምበር ንውልቀ ሰባት ዝተርፍ ከምዘይኮነ ፈሊጡ ህዝቢ ሓላፍነት ክስከም ኣለዎ።

እቲ ጽሑፍ ብዙሕ እዩ፡ ክሳብ 32 ገጻት ይርከቦ። ቀንዲ ትሕዝትኡ ድማ ህዝቢ ግዲኡ ከበርክት ዝሓትት እዩ። ኤርትራ ከም ሃገርን ህዝብን ክትጸሮ ኣብዘይትኽእል ምብትታን ኣትያ ምህላዋ የገንዝብ ኣሎ። ነዚ ኲነታትዚ ናይ ምቕያር ሓላፍነት ዘለዎ ድማ ህዝቢ እዩ። እቲ ክግበር ዘለዎ ፍታሓት ካብ'ኣቶም ጥራሕ ክንጽበዮ ኣይግባኣን።

ብዘይካዚ፡ እቲ ዝሑፍ ካብ ተራ ሰባት ዝወጸ ከምዘይኮነ ምፍላጡ ኣገዳሲ እዩ። ካብ ከም'ዚኦም ዝመስሉ ሰባት ዝወጽእ ጽሑፍ ድማ ክሳብ ክንደይ ጥንቓቐ ከምዘድልዮ ምግንዛቡ ዘሸግር ኣይመስለንን። መንእሰያት ንወጻኢ ኣብ ምስዳዶም ብሓፈሻኡ ንህዝቢ ምስካም ግን ቅኑዕ ኣይመስለንን፡ ከም መግለጺ ግን ተባዕ ስጉምቲ እዮም ወሲዶም።

6. እቲ መንግስቲ ኣብ ልዕሊኦም ስጉምቲ ከይወስድ ስግኣታት ኣሎኩም'ዶ?

ብርግጽ እቲ ስርዓት መኣረምታን ነቐፈታን ዝጻወር ኣይኰነን። ኣብ ተመኩሮና ድማ፡ ብዙሕ ከምኡ ዝኣመሰለ ናይ ምእሳርን ምቕትልን ትግባርት ርኢና ኢና። ኣካያይዳና ንኣርም ዝበልዎ ኣባላት ፓርላማን መቓልስቱን ኣዳህሊሉ ሒዙ ኣብ ማኣሰርቲ ዘብሊ ዘሎ ስርዓት እዩ። ንኣቡናትን ሸኻትን ዝእስርን ካብ ሓላፍነቶም ዘውርድን ስርዓት እዩ። ነዞም መግለጺ ኣውጺኦም ዘለዉ መራሕቲ ሃይማኖትውን ዝጥዕሞ ግዜ እዩ ዝጽበ ዘሎ ኣምበር ይገድፎም እዩ ዝብል እምነት የብልናን። ቅድሚ ሕጂ'ውን ንዕስክርና ዝተቓወሙ ምእመናን ዮሆዋን ጰንጠን ዝኣሰረን ካብ ሃገር ዘባረረን ትካላቶም ዝዘመተን፡ ዶብ ንኽሰግሩ ዝፍትኑ ስደተኛታት ተኵሱ ዝቐትል ስርዓት ምዃኑ ንፈልጦ ኢና። ካቶሊካዊት ቤት ክርስትያን ኣብ ኤርትራ ድማ ካብ ነዊሕ በዚ ስርዓትዚ ክትሳቐ ዝጸንሐት እያ። ንዝተቓወምዎ መራሕቲ ሃይማኖት ብሜላ ካብ ሃገሮም ዘባረሮም መራሕቲ ሃይማኖት ውን ኣለዉ። ንብረታ ተመንዚዓን መጽሔታ ተኣጊዱን እዩ።

7. ኣብዚ ከተማ ብዙሓት ትሕተ ዕድመ ተሰዲዶም ዝመጹ ኤርትራውያን ኣለዉ፡ ናይዚኦም ምስዳድ ጽቡቕ መነባብሮ ከሕልፉ ዝመጹን ስድርኦም ዝሰደድዎምን ኣንተዘይኰይኖም ከመይ ኢሎም መጺኦም?

ጽቡቕ ዝጸልእ ሰብ ከምዘየለ ፍሉጥ እዩ። እዞም መንእሰያት እዚኣቶም ግን ጽቡቕ መነባብሮ ከናድዩ ብስድርኦም ተደሪኾም ዝመጹ ዘይኰኑስ፡ ካብቲ ዝጽበዮም ወታሃደራዊ ኣገልግሎት ከምልጡ ብኣጋኡ ዝወስድዎ ዘለዉ ስጉምቲ እዩ። ተስፋኦም ዘጸልመተ ስርዓት ከሎ፡ ብሰላም ብፍትሒ ክነብሩ ከምዘይክእሉ ፈሊጦም ኢዮም ዝስደዱ ዘለዉ። ሕጂ፡ ሻውዓይ፡ ሻምናይ ክፍሊ ዘለዉ፡ ድሕሪ ገለ ዓመታት ሳዋ ክወርዱ ምዃኖም ይፈልጡ ኢዮም። ብሳዋ ከይሓለፉ ዝኸድዎ ካልእ ትምህርቲ ድማ የለን።

ሓደ ግዳይ ሳዋ ዝነበረ መንእሰይ ኣብቲ ኣኼባ ተረኺቡ ምስክርነቱ ከቕርብ እንከሎ፡ ካብ'ዞም ኣብ'ዚ ኣኼባ ዘለና ህይወቱ ባዕሉ ክሕልፍ ዝደሊ ኣለኩም'ዶ ብዝብል ሕቶ ጀሚሩ። ኣይመስለንን ክብል ባዕሉ ድሕሪ ምምላስ፡ ኣነ ናይ ዓይኒ ምስክር እየ ኣብ ነብሰይ ዝወረደ ድማ'የ ክሕብረኩም ይብል። "ኣብ ሳዋ፡ ኣርባዕተ ዓመት መመላእታ ክእሰር፡ ክፍታሕን ክቕጻዕን ኢየ ኣሕሊፈዮ። ኣብ ልዕለይ ናይ ምቕትል ፈተነ ውን ተኻይዱ ኢዩ። ኣብ ሳዋ ብዘይካ ወታሃደራዊ ታዕሊም ትምህርቲ ኣይነበረናን። ኣብ ትሕቲ ወታሃደራዊ ታዕሊም ኰንካ ትምህርቲ ዝብሃል ነብስኻ ዝቕበሎ ኣይኰነን። በዚ ክስደድ መሪጸ ብኽንደይ ሽግር ኣብዚ በጺሔ፡ ኣብዚ ክበጽሕ 12 ሽሕ ዶላር ተኸፊሉልይ። እዚ ዓቐን ገንዘብ'ዚ ኣብ ኤርትራ ብዙሕ ገንዘብ እዩ። ሰሪሐ ክነብረሉ ይኽእል ነይረ። ኣብ ኤርትራ ግን ነጽነት ናይ ምንባርን መሰል ወዲ ሰብን ዝባሃል ስለዘየለ፡ ገንዘበይ ኣጥፊኤ ክስደድ ተገዲደ። ስለዚ ስእነት ገንዘብን ጽቡቕ ናብራ ስለዝደለናን ኣይኰናን ንስደድ ዘለና" ክብል ገሊጹ።

ሓው መንግስተኣብ ኣስመሮም ኣብ መዛዘሚ እቲ ኣኼባ፡ ንኣኼበኛታት ዘርኣይዎ ምውቕ ተኻፋልነት ኣመጕሱ። ጠንቂ ናይ ስደት ኤርትራውያን እቲ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ናይ ሓደ ውልቀሰብ ኢክታቶርይዊ ስርዓትን ሕማቕ ምሕደራ ምዃኑ ኣሚቱ። እቲ መፍትሒ ናይ'ቲ ሽግር ድማ ቀሊል ዘይኰነስ፡ ሃገራት'ቲ ዞና፡ ኣህጕራዊ ማሕበረሰብ ዓለምን አእጃሞም ከበርክቱ ዝሓትት ዝተሓላለኸ ጕዳይ ምዃኑ ኣረዲኡ። እቲ ዝድለ ፍታሕ፡ ግዝኣተ-ሕጊ ዘስፍን፡ ንሰብኣዊ መሰላት ዘኽብር ቅዋማዊ ስርዓት ምትካል ምዃኑ ኣብሪሁ። ዶባት ምዕጻውን ንዝኣተዉ ስደተኛታት ናብ ሃገሮም ምምላስን ጥራሕ መፍትሒ ከምዘይኰነ ኣስሚርሉ። ህዝቢ ኤርትራ ኣብ ሃይማኖታዊ መራሕቱ እምነት ስለዘለዎ እቲ ሃዋርያዊ መልእኽቲ ንብዙሓት ክጸሉ ኢዩ ዝብል ገምጋም ከምዘለዎ ሓቢሩ።

************

ምሉእ ትሕዝቶ ናይ'ቲ ብሓው መንግስተኣብ ኣስመሮም ብእንግሊዘኛ ዝቐረበ ጽሑፍ፡ ትርጕሙ ከም'ዚ ዝስዕብ ኢዩ።

ጠንቅታት ዋሕዚ ኤርትራውያን ስደተኛታትን መፍትሒ ይዀኑ ኢዮም ዝተባህሉ ርእይቶታትን

መንግስተኣብ ኣስመሮም

ኤርትራ፡ 120,000 ትርብዒት ኪሚ ዝስፍሓታ፡ 6 ሚልዮን ተቐማጦ ዝነብሩላ ንእሽቶ ሃገር ኢያ። ኤርትራ፡ ከም ሃገር ቅድሚ 124 ዓመት ብመግዛእቲ ጣልያን ኢያ ቆይማ። ኣብ ኤርትራ 9 ብሄራት ኣለዋ። መብዛሕትኡ ህዝባ ብሕርሻ፡ መጓሰን ምግፋፍ ዓሳን ኢዩ ዝናበር።

ኤርትራ፡ ኣብ ትሕቲ ሰንሰለታዊ መግዛእቲ ባዕዳውያን ሓይልታት ኢያ ጸኒሓ። ህዝቢ ኤርትራ፡ ብዝተፈላለዩ ኣገባባት፡ ማለት ብሰላማውን ዕጥቃውን ኣገባብ ኣንጻር ገዛእቱ ተቓልሱ። ድሕሪ ናይ 30 ዓመታት (1961-1991) ብረታዊ ተጋድሎ ድማ ብ1991 ካብ ባዕዳዊ ጐበጣ መንግስቲ ኢትዮጵያ ናጻ ኰይና። ብ1993 ብዝተኻየደን ኣህጕራዊ ተፈላጥነት ብረኸበን ህዝባዊ ሪፈረንደም ድማ ኣቢላ ድማ ብ1993 ልዓላዊት ሃገር ክትከውን በቒዓ።

ኵላትና ከም እንፈልጦ፡ ጠንቂ ናይ ሰብኣዊ ምፍንቓልን ስደትን ባህርያዊ ሓደጋታት፡ ውግኣት፡ ድኽነት፡ ሕማቕ ምሕደራን ብልሽውናን ኢዮም።

ቀዳማይ ማዕበል ዋሕዚ ኤርትራውያን ስደተኛታት፡-

ኤርትራውያን ብብዝሒ ክስደዱ ዝጀመርሉ እዋን ብ1967 ዓ.ም ኢዩ። ኣብ'ዚ ዓመት'ዚ፡ ሰራዊት ኢትዮጵያ፡ ዓሳ ንምቕታል ማይ ምንጻፍ ካብ ዝብል ፖሊሲ ተበጊሱ፡ ኣብ'ቶም ተጋደልቲ ተጋድሎ ሓርነት ኤርትራ ዝንቀሳቐስሉ ዝነበሩ ክባቢታት ኣብ ቆላታት ኤርትራን ኣብ ምብራቓዊ ገማግም ኣከለጕዛይን ንዝርከብ ህዝቢ ብጅምላ ክቐትልን ዓድታቶም ከቓጽልን ጀመረ። ብሰንክ'ዚ ኣረሜናዊ ተግባር'ዚ፡ ብዓሰርተታት ኣሽሓት ዝቝጸሩ ኤርትራውያን መብዛሕትኦም ድማ ኣስላም ናብ ሱዳን ተሰደዱ።

ካልኣይ ማዕበል ዋሕዚ ኤርትራውያን ስደተኛታት፡-

ብ1974 ዓ.ም ወተሃደራዊ ደርግ ኣብ ኢትዮጵያ ንንጉስ ሃይለስላሰ ዓልዩ ስልጣን ጨበጠ። ደርግ፡ ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ኤርትራ ሰንሰለታዊ ናይ ራዕዲ ወፈራታት ኣካየደ። ኣብ ልዕሊ ተሓኤን ህግሓኤን ዝገብሮ ዝነበረ መጥቃዕትታት ድማ ኣዛየደ። ከም ውጽኢት ናይ'ዚ ውግኣት'ዚ ብዙሓት ኤርትራውያን ካብ ኵሉ ኵርንዓት ናይ ኤርትራ ሃገሮም ገዲፎም ናብ ሱዳን፡ ማእከላይ ምብራቕን እንተላይ ናብ ኣውሮጳን ኣመሪካን ክስደዱ ተራእዩ።

ሳልሳይ ማዕበል ዋሕዚ ኤርትራውያን ስደተኛታት፡-

ጠንቂ ናይ'ዚ ዋሕዚ'ዚ ብ1980-81 ኣብ መንጐ'ተን ክልተ ዓበይቲ ውድባት ኤርትራ ተሓኤን ህዝባዊ ግንባርን (ህወሓት ውን ኣብ ጐድኒ ህዝባዊ ግንባር ኰይኑ ተዋጊኡ) ዝተኻየደ ናይ ሕድሕድ ውግእ፡ ብዓሰርተታት ኣሽሓት ዝቝጸር ሰራዊት ተሓኤ ተደፊኡ ናብ መሬት ሱዳን ኣትዩ። ብዙሓት ካብ'ኦም ድማ ብሕጋውን ዘይሕጋውን ኣገባብ ኣቢሎም ክሳብ ማእከላይ ምብራቕ፡ ኣውሮጳን ኣመሪካን በጺሖም ኢዮም። ብተወሳኺ፡ ብሰንኪ'ቲ ብ1984-85 ኣብ ቀርኒ ኣፍሪቃ ወሪዱ ዝነበረ ድርቅን ጥሜትን ብዙሓት ኤርትራውያን ንስደት ከምርሑ ተአራእዮም ኢዮም።

ራብዓይ ማዕበል ዋሕዚ ኤርትራውያን ስደተኛታት፡-

እዚ ዋሕዚ'ዚ ብድሕር'ቲ ኣብ መንጐ ኤርትራን ኢትዮጵያን ዘጋጠም ናይ 1998-2000 ዓ.ም ናይ ዶብ ውግእ ኢዩ። ክሳብ ሕጂ ድማ፡ እቲ ስደት ደው ኣይበለን ዘሎ። እቲ ቀንዲ ጠንቂ ናይ'ዚ ስደት'ዚ፡ እቲ ደረት ኣልቦ መደብ ሃገራዊ ኣገልግሎት ኢዩ። እዚ መደብ'ዚ ብመጀመርያ፡ ኵሎም'ቶም ካብ 18-40 ዝዕድሚኦም ዜጋታት ኤርትራ ን18 ኣዋርሕ ኣገልግሎት ክገብሩ ተባሂሉ ኢዩ ተወሲኑ።

ኣብ'ዚ ራብዓይ ማዕበል ንስደት ዝውሕዙ ዘለዉ ኤርትራውያን መብዛሕትኦም ትሕቲ 25 ዕድመ ዘለዎም መንእሰያት ኢዮም። እቲ ቀንዲ ንስደት ዝደፋፍኦም ዘሎ ምኽንያት ድማ፡ ተቓውሞኦም ነቲ መወዳእታ ዘይብሉ መደብ ሃገራዊ ኣገልግሎትን (ባርነት) ኣብ ልዕሊኦም ዝፍጸም ዘሎ ሰብኣዊ ግህሰታትን ኢዩ። ጸብጻባት ትካላት ሕቡራት ሃገራት ከምዝሕብሮ፡ ኣብ ሱዳን ክሳብ 300,000 ዝዀኑ ምዝጉባት ስደተኛታት ክህልዉ እንከለዉ፣ ኣብ ኢትዮጵያ ድማ 150,000 ኣለዉ። እዚ ቍጽሪ'ዚ ነቶም ኣብ መደበር ስደተኛታት ከይበጽሑ ናብ ኣዝማዶም ዝኣትዉ ወይ ድማ ብቐጥታ ናብ ካልኦት ሃገራት ዝሰግሩ ዘይምዝጉባት ስደተኛታት ዘጠቓልል ኣይኰነን።

ብመሰረት ጸብጻባት ሕቡራት ሃገራት ኣብ ነፍስወከፍ መዓልቲ 3,000 ዝዀኑ ኤርትራውያን ናብ ሱዳን ይስደዱ። ገለ ድማ፡ ዶብ ኤርትራ ክሰግሩ ከለዉ ብጥይት ወተሃደራት ኤርትራ ዝቕተሉ ኣለዉ።

ኤርትራውያን ስደተኛታት ዝጕዓዝሎም ክልተ መንገድታት ኣለዉ። ንሳቶም ከኣ፡-

1. ካብ ኤርትራ ... ናብ ሱዳን/ኢትዮጵያ ... ናብ ሊብያ፡ ናብ ዓዲ ጣልያን

2. ካብ ኤርትራ ... ናብ ሱዳን/ኢትዮጵያ፡ ...ናብ ግብጺ/ሲና... ናብ እስራኤል

እቲ ካልኣይ ናብ እስራኤል ዘብጽሕ መንገዲ ብ2006 ዓ.ም ጣልያንን ሊብያን ንዋሕዚ ናይ ስደተኛታት ደው ንምባል ዘኽእል ስምምዓት ምስ ገበሩ ኢዩ ተኸፊቱ። ስደተኛታት ኣብ እስራኤል ምስ በጽሑ፡ ብዘይሕጋዊ ኣገባብ ዶብ ጥሒሶም ዝኣተዉ ተባሂሎም ኣብ ቤት ማእሰርቲ ኢዮም ዝኣትዉ እምበር ከም ስደተኛታት ኣይቍጸሩን ኢዮም። ኣብ ርእስ'ዚ፡ መንግስቲ እስራኤል ምስ ካልኦት ሃገራት ኣፍሪቃ ተሰማሚዓ ነቶም ስደተኛታት ካብ ሃገራ ከተባርሮም ትርአ ኢያ።

ዘይሕጋውያን ኣሰጋግርትን ነጋዶ ደቂ ሰባትን

ኣብ'ዚ ስራሕ'ዚ ዝዋፈሩ ዘለዉ ዓሌታት ራሻይዳ ናይ ምብራቕ ሱዳንን በደዊን ናይ ሲናን ሊብያን ኢዮም። እቲ መርበብ ግን፡ ኣዝዩ ሰፊሕን ዝተሓላለኸን ኢዩ። ናይ ኤርትራ፡ ሱዳን፡ ኢትዮጵያ፡ ሊብያ፡ ጸጥታውን ወተሃደራውን ባእታታት፡ ከምኡ ውን፡ ኣብ ሰሜን ኣፍሪቃ ዝንቀሳቐሱ ጥሩፋት ናይ እስላም ምንቅስቓሳት፡ ሓካይም፡ ናይ ብረትን ዕጸ ፋርስን ኣካላት ደቂ ሰባትን ዝሸጡ ነጋዶን ዝካፈልዎ መርበብ ኢዩ።

እቶም ግዳያት፡ ካብ ሓደ ናብ ካልእ ነጋዳይ እናተሸጡ ኢዮም ዝኸዱ። ካብ ጨወይቶም ሓራ ንኽወጹ ድማ ካብ 2000 ዶላር ክሳብ 50,000 ናይ ኣመሪካ ዶላር ክኸፍሉ ይግደዱ። ነዚ ገንዘብ'ዚ ንምርካብ፡ እቶም ጨወይቲ ዝተፈላለያ ዓይነት ዓዛብ ኢዮም ኣብ ልዕሊ'ቶም ግዳያቶም ዝፍጽሙ። ምቕጥቓጥ፡ ዝመኸኸ ፕላስቲካ ኣብ ዝባኖም ምንጥብጣብ፡ ኣብ ነሓሲ ኣንጠልጢልካ ምቕጥቃጥ፡ ምዕማጽ   ወዘተ ገለ ካብ'ቶም ነቶም እሱራት ዘሳቕይሎም ኣገባባት ኢዮም።

ኣዝማድ ናይ'ቶም ዝተጨውዩ ስደተኛታት ኣብ ኣውሮጳ ወይ ካልኦት ሃገራት ምዕራብ እንተልዮም እቲ ዝሕተት ገንዘብ ብዙሕ ኢዩ። መታን ነዚ ገንዘብ'ዚ ንምርካብ ድማ፡ እቲ ዘመድ ንስቓይን ኣውያትን ናይ'ቲ እተጨውየ ቤሰቡ ብሞባይል ተለፎን ከምዝሰምዕ ይገብሩ። እቲ ዝተጠልበ ገንዘብ እንተደኣ ዘይተኸፊሉ፡ ገለ ካብ ኣካል ናይ'ቲ እሱር ተወሲዱ ናብ ነጋዶ ይሽየጥ። እቲ ግዳይ ድማ መብዛሕቱ ግዜ ይቕተል።

እቲ ዋሕዚ ናይ ስደተኛታት እንተደኣ ብገለ ምኽንያታት ነክዩ፡ ኣብ'ተን መደበራት ስደተኛታት ከይዶም ነቶም ምዝጉባት ስደተኛታት ይጨውይዎም።

ብዙሓት ስደተኛታት፡ ኣብ ጕዕዞ እንከለዉ፡ ብጽምኢ፡ ጥሜት፡ ሕማም፡ ሕጽረት ምስትንፋስ፡ ብወቕዒ ጽሓይ ወይ ብምጥሓል ይሞቱ። ብ3 ጥቅምቲ 2013 360 ዝዀኑ ኤርትራውያን ስደተኛታት ኣብ ገማግም ደሴት ላምፓዱዛ ምጥሓሎም ንዓለም ዘሰንበደ ተራኽቦ ኢዩ ነይሩ።

ሊቀ-ጳጳሳት ካቶሊካዊት ቤተክርስትያን ኣቡነ ፍራንሲስ፡ ዓለምና ነዚ ሓደጋ'ዚ ክትከላኸል ብዘይምኽኣላ፡ ን3 ጥቅምቲ 2013 "ዕለት ናይ ብኽያትን ሕፍረትን" ክብሉ ኢዮም ገሊጾማ። እዚ ድማ ብዙሓት እንተላይ ዓዲ ጣልያንን ሕብረት ኣውሮጳን ንጕዳይ ኤርትራውያን ስደተኛታት ኣስተብህሎ ክገብርሉ ደፋፊኡ ኢዩ።

መግለጺ ሊቀ-ጳጳሳት ካቶሊካዊት ቤተ-ክርስትያን ኣቡነ ፍራንሲስ ድማ፡ ነቲ ብ25 ግንቦት 2014 ብ4 ጳጳሳት ካቶሊካዊት ቤተ-ክርስትያን ኤርትራ ዝተዘርግሐ፡ ንነፍስወከፍ ኤርትራዊ ነቲ ጸገም ኣብ ምፍታሕ እጃሙ ከበርክት ዝጽውዕ ሃዋርያዊ መልኽእቲ ንምትሕልላፍ መገዲ ጸረገ። እቲ ሃዋርያዊ መልእኽቲ፡ ነዚ ዝኸይድ ዘሎ ዋሕዚ ስደት ኣብ ሓጺር ግዜ ደው ንምባል እንተዘይተኻኢሉ፡ ኤርትራን ህዝባን ንሓደጋ ምብትታን ክቃልዑ ኢዮም ዝብል ትሕዝቶ ዘለዎ ኢዩ።

እንታይ ክግበር ኣለዎ?

1. ኣብ'ተን ምንጪ ናይ ስደት ዝዀና ሃገራት ፖለቲካዊ ለውጥታት ክምዝገብ ክኽእል ኣለዎ። ኣብ ኤርትራ ንኣብነት፡ ልዑላውነት ናይ ሕጊ ክኽበር፡ ቅዋም ክህሉን ኣብ ስራሕ ክውዕልን፡ መደብ ሃገራዊ ኣገልግሎት ን18 ኣዋርሕ ክኸውን ወይ ጠሪሱ ደው ክብል፡ ተቓወምቲ ዝዋስኡል ናይ ብዙሓት ሰልፍታት ስርዓት ክቐውም፡ እሱራት ክፍትሑ ...ወዘተ የድሊ።

2. ናይ መወዳእታ ፍታሕ ክሳብ ዝርከብ፡ ኣብ ሱዳን፡ ኢትዮጵያ፡ የመንን ጂቡትን ተዓቚቦም ዘለዉ ስደተኛታት ናይ ትምህርትን ሞያዊ ስልጠናን ኣገልግሎት ክውሃቦምን ናይ ስራሕ ዕድላት ክኽፈተሎምን ይግባእ።

3. ኣብ መንጐ ኤርትራ፡ ኢትዮጵያ፡ ሱዳንን ዘላቂ ሰላም ንምስፋን ምጽዓር።

4. ጸጥታን ሓለዋን መደበራት ስደተኛታት ምሕያል፤

5. ነቶም ዝተረስዑ ቀቢላታት ራሻይዳን በደዊንን ኣብ ናይ ሃገሮም ፖለቲካን ዋኒንን ዝካፈልሉ ዕድላት ምኽፋት።

6. መንግስታት ኤርትራ፡ ሱዳን፡ ኢትዮጵያን ሃገራት ሰሜን ኣፍሪቃን ኣንጻር ነጋዶ ደቂ ሰባት ዘካይድኦ ቃልሲ ከውሃህዳ ምግባር ..ወዘተ የድሊ።