ኤርትራ ኩነታት ሰብኣዊ መሰል ኢትዮጵያ ብዝከታተል ኮሚስዮን ተኸሲሳ
Written by ቤት ጽሕፈት ዜና ሰዲህኤ
ኩነታት ሰብኣዊ መሰል ኢትዮጵያ ክከታተል፡ ብ17 ታሕሳስ 2021 ብባይቶ ሰብኣዊ መሰል ሕቡራት ሃገራት ናይ ዝተመዘዘ ኮሚስዮን ኮሚሽነር ራድሂካ ኮማራስዋሚ ኣብ ትግራይ ብሰራዊት ኤርትራ ዝፍጸም ብሓፈሻ ገበን፡ ብፍላይ ድማ ጾታዊ ዓመጽን ቅትለትን፡ ቀጻሊ ከም ዘሎ ከሲሶም። እቶም ኮሚሽነር ነዚ ክሲ ዘቕረቡ፡ ብ18 መስከረም 2023 ኣብ ዝሃብዎ ጋዜጣዊ መግለጺ እዩ። ኣብዚ መግለጺኦም ፈደራል መግስቲ ኢትዮጵያ፡ ኣብ ህላወ ሰራዊት ኤርትራ ኣብ ትግራይ፡ ስቕታ ምምራጹ ከም ምድጋፍ ነቲ ዝፍጸም ገበናት ዝውሰድ ምዃኑ ጠቒሶም።
ኣተሓሒዞም ድማ ኣብ መንጎ ፈደራላዊ መንግስቲ ኢትዮጵያን ክልል ትግራይን ካብ ዝኽተም ናብ ዓመቱ ዝገማገም ዘሎ ስምምዕ ደቡብ ኣፍሪቃ ድምጺ ጥርይኳ እንተ ኣዕገሰ፡ ኣብ ልዕሊ ህዝቢቲ ክልል ዝፍጸም ከበናት ከቋርጽ ስለ ዘይከኣለ፡ እቲ ትጽቢት ዝተገብረሉ ሰላም ዘይጭበጥ ኮይኑ ከምዘሎ እቶም ኮሚሽነር ናይቲ ዓለም ለኻዊ ኮሚሽን ኣብቲ ጋዜጣዊ መግለጺ ሓቢሮም።
ናይቲ ኮሚስዮን ጸብጻብ፡ ረቂቕን ስልታውን ጥሕሰት ሰብኣዊ ሕግታትን ፍጻመ ዓመጽን ሰራዊት ኤርትራን ዕጡቕ ሓይሊ ኣምሓራን ኣብ ትግራይ ቀጻሊ ከም ዘሎ ኣብ ልዕሊ ምርግጋጹ፡ ብኣንጻሩ እቲ ዘይሰብኣዊ ተግባራት ናብ ዝተፈላለዩ ከባብታት ኢትዮጵያ ይልሕም ከምዘሎ ኣስፊሩ። ተግባራት ሰራዊት ኤርትራን ዕጡቕ ሓይሊ ኣምሓራን ኣብ ትግራይ ዓለም ለኻዊ ሕግታት ጥራይ ዘይኮነ፡ መንግስቲ ኢትዮጵያ ኣለኒ ንዝብሎ ሰብኣዊ ቅሩብነትን ግዝኣታዊ ሓድነትን እውን ዝጻረር ምዃኑ ተገሊጹ።
እቲ ኮሚሽን ሰብኣዊ መሰል ኩነታት ትግራይ ጥራይ ዘይኮነ፡ ኣጠቓላሊ ሃለዋት ሰብኣዊ መሰል ኢትዮጵያ ኣዝዩ ከም ዘሰክፎ እውን ኣይሓብኣን
ባህግናBahgna 168፣ ኣገደስቲ ሰሙናዊ ዜናታት፣ ወዮ ህዝባዊ ማዕበል ከይዕንቀፍ! ርእሰ ዓንቀጽ ሰዲህኤ 17.09.2023
Written by Bahgna MediaMedia
ህዝብን ሃገርን ምስ መንግስትን እቲ ሓደ ክለዓል እንከሎ እቲ ካልእ ከይተጠቕሰ ዘይሕለፍ ተቐራሪቦም ዝጥቀሱ ኣካላት እዮም። ፍልልያት የብሎምን ማለት ግና ኣይኮነን። ሃገርን ህዝብን ነበርቲ ክኾኑ እንከለዉ መንግስቲ ግና ይሕመቕ ይጸብቕ መዋእሉ ወዲኡ ዝሓልፍን ብኻልእ ዝትካእን እዩ። ሃገርን ህዝብን ልኡላዊ መሬትን ነባሪኡን ፈላሊኻ ዝርኣየሎም ኣይኮኑን። ምኽንያቱ ናይ ሓዲኦም ህልውናን ልኡላውነትን ብብኩራት ናይቲ ካልእ ትርጉም ስለ ዘይህልዎም። ኣየነኦም ምውሓስ ይቐድም ኣየናይከኣ ይጽናሕ ኣብ ዝበሃለሉ ከኣ እቲ ሓደ ከተውሕስ እቲ ካልእ ይጽናሕ ዘይበሃሉ ብማዕረ ዝዕቀቡ እዮም።
መንግስቲ ግና ከም ሃገርን ህዝብን ነባሪ ዘይኮነ፡ እቲ ሓደ ክሓልፍ እቲ ካልእ ዝስዕብ እቲ ሓደ ክወድቕ እቲ ካልእ ዝትንስእ ሓደ ዓይነት ኣመጻጸኣን ኣካይዳን ክህልዎ ናይ ግድን ዘይኮነ እዩ። ኤርትራን ህዝባን በቲ በብግዜኡ ክረአ ዝጸንሐ ምዕባለታት እናተጸልዉ ኤርትራ ሃገር ካብ እትኸውን ካብ 1890 ብሓጐጽጐጽ ህልውናኦም ዓቂቦም ክጐዓዙ ጸኒሖም፡ ሎሚ’ውን ኣለዉ ንመጻኢ ከኣ ክቕጽሉ እዮም። መንግስታት ኢጣልያ፡ እንግሊዝ፡ ንጉሳዊ ምምሕዳር ሃይለስላሴን ደርግን እውን ዝተፈላለዩ ፖለቲካውን ምምሕዳራውን ባህርያት ለቢሶም ከበራረይሉ ዝጸንሑ እዮም። እነሆ ሎሚ ድማ ህግደፍ “ናይ መጀመርያ ኤርትራዊ መንግስቲ” ተባሂሉ፡ ንተግባሩን ባህሪኡን ዘይምጥን ስምን መንግስታዊ መዓርግን ለቢሱ ካብቶም ኣሉታዊ መግዛእታዊ በሰላ ገዲፎምሉ ዝሓለፉ ባዕዳውያን መንግስታት ብዝኸፈአ ንኤርትራን ህዝባን ኩሉ መሰላቶም ገፊፉ ብድኽነትን ስግኣትን ይድህኾም ኣሎ። ጽባሕ ከኣ ኤርትራን ህዝባን ክቕጽሉ እዮም፡ ህግደፍ ግና ሕማቕ ስምን ጸሊም ውርሻን ገዲፉ ክሓልፍ ናይ ግድን እዩ። ህዝቢ ካብ መንግስቲ ዝፍለየሉ ነባሪ ምዃኑ ጥራይ ዘይኮነ፡ ወትሩ ወጽዓ ኣሜን ኢሉ ዘይቅበል ምዃኑ እውን እዩ። እቲ ህዝቢ ኤርትራ ቅድም ኣንጻር ባዕዳውያን ሎሚ ድማ ኣንጻር ዘቤታዊ ጨቋኒ ጉጅለ ዘካይዶ ዘሎ ቃልሲ ድማ ናይዚ መርኣያ እዩ።
በቲ ሓደ ወገን ሃገርን ህዝብን በቲ ካልእ ወገን ድማ መንግስቲ ፍልልዮም ኣዝዩ ብሩህ ብምዃኑ ንምውድዳሮም ዘጸግም ኣይኮነን። ከም ህግደፍ ዝኣመሰሉ መንግስታት ብተግባሮም ስለ ዘይተኣማመኑ፡ ምስ ናይ ሃገርን ህዝብን ጸጋን ሰብኣዊ ክብርን ከም ቁርዲድ ተጣቢቖም ዕድመ ስልጣኖም ናይ ምንዋሕ ሜላ ክጥቀሙ ይፍትኑ። ብዓመጽን ሓይልን ናብ ስልጣን ስለ ዝመጹ ግና ምስ ህዝቢ ዘለዎም ዝምድና ናይ ሰማይን ምድርን ስለ ዝኸውን ንግዜኡ እንተዘይኮይኑ፡ ብህዝቢ ተሓቢእካ ናይ ምንባር ዕድሎም ጸቢብ ስለ ዝኾነ ኣብ ስግኣት እዮም ዝነብሩ። ህግደፍ ሎሚ ምስ ህዝቢ ኤርትራ ብመሰረታዊ ኣተሓሳስባ ከም ዝተባተኸ ስለ ዝተረደአ እዩ ኣብ ኤርትራዊ ዘይኮነ ኣጀንዳታት ዳምዳም ዝብል ዘሎ።
ህግደፍ ብዘይሕገመንስቲ ዝገዝእ፡ ህዝቢ ናይ “ይኹነና” ቆጽሊ ዘየውደቐሉ፡ ብኢደ-ወነናዊ መንገዲ ዝጐዓዝ፡ ብዓመጽን ጉልበትን ዝመጸ ምዃኑ ባዕሉ እውን ዘይክሕዶ እዩ። ንዓመጹ ንቡር ንምምሳል ከኣ ሕገመንግስቲ ኮነ ምርጫ፡ ከምኡ እውን ልዕልና ፍትሒ መግለጺ ዲሞክራሲ ኣይኮኑን ዝብሎ ከኣ ከምቲ “በዓል ኢንታይስ መስቆርቆሪ” ዝበሃል፡ ንህዝቢ መንገዲ ዓመጽን ብኩራት ዘይምዕሩይ ምምሕዳርን ከለማምዶ ዝገብሮ ፈተነ እዩ። ካብዚ ሓሊፉ “ንሕና ህዝቢ ንሕና ሃገር፡ ሓደ ህዝቢ ሓደ ልቢ” ዝብል፡ ጭረሖኡ ድማ ግጉይን ሓደ ዘይኮኑ ሓደ ከም ዝኾኑ ጌርካ ናይ ምቕራብ ዘይክውንነታዊ ሸፈጥን እዩ። ኣይኮነንዶ ከም ናይ ህግደፍ ዝኣመሰለ ብጥልመት ዝመጸን ንጹር ኣካላት መንግስቲ ዘየብሉ ምምሕዳርሲ፡ ብፈቓድ ህዝቢ ዝድይብን ዝወርድን መንግስቲ እውን ማዕረ ናይቶም ዘይሓልፉ ነበርቲ ሃገርን ህዝብን ኣይኮነን። ህዝቢ ኤርትራ ንሸፈጥን ምድንጋርን ናይዚ ሓላፊ ጉጅለ ህግደፍ ኣብ ዝምልከት ሃዲኡ ግዜ ረኺቡን ኩነታት መዚኑ ከይሓስብ ንምድንጋሩ ብመዝሙር “ንኺድ ጥራይ” ኣድራሻኡ ናብ ዘይፈልጦ ጉዕዞ እዩ ዝደፋፍኦ። እዚ ግና ምናልባት ደኣ ግዝያዊ መዕገሲ ይፈጥር ይኸውን እምበር፡ ህዝቢ ኣንጻር ህግደፍ ከይትንስእ ዝዓግቶ ኣይኮነን። እነሆ’ኳ ደገፍቱ ናብ ምክልኻል ገጾም የንቆልቁሉ ኣለዉ።
መራሕቲ ህግደፍ፡ ድሕሪ ብኸምዚ ዝኣመሰለ ስንኩፍ ተንኮል ንመንግስቲ ምስ ሃገርን ህዝብን ኣጣቢቖም፡ ንዝኾነ ናብኣቶም ዝቐንዕ ወቐሳን ተቓውሞን ኣብ ልዕሊ ሃገርን ህዝብን ከም ዝተፈጸመ በደል ኣምሲሎም ብምቕራብ ዝፈጥርዎ ተንኮለኛ ኣካይዳ ሎሚ ኩሉ ተረዲእዎ እዩ። ካብ ቀደሙ ኣብ ኤርትራ ኣብ ዝኾነ መዳይ ናይ ህግደፍ ኢድ ዘይተሓወሶ ንቕሎ ኣይኮነንዶ ኣብ ውሽጢ ሃገር ኣብ ዲያስፖራ’ውን የለን። ንገለ ምንቅስቓሳት ኢድ ህግደፍ ሓቢእካ ናይ ህዝቢ ድዩ ናይ ማሕበረ-ኮም ኣምሲልካ ንምቕራቡ ዝግበሩ ፈተነታት ኣለዉ። እዚ ከኣ ናይ ህግደፍ ተግባራት ንዝቃወሙ በሃግቲ ለውጢ ወገናት “ናይ ህዝቢ መድረኽ ደፊሮምን ተቓዊሞምን” ዝብል፡ ጸለመ ንምዝርጋሕ መንገዲ ንምጽራግ ዝእለም እዩ።
ህግደፍ ዝብሎን ዝሰርሖን ቅኑዕ መሲልዎም ኣብ ጽንብላቱ ሃንደፍ ኢሎም ኣትዮም ናይቲ መጻወድያኡ ግዳይ ዝኾኑ ንጹሃት ኣይሰኣኑን እዮም። ምስቶም ኮነ ኢሎም ፈትዮም ኣገልገልቲ ህግደፍ ክኾኑ ዝወሰኑ ከኣ ይልከሙ። መድረኻት ህግደፍ ከምቲ ዝዝመረሎም ንህጻናት ባህሊ ሃገሮም ዝምህሩ ዘይኮኑ፡ ኣብ ርእሲቲ ዝጉስጉስዎ ጽልእን ንካለኦት ምንእኣስን፡ ከመይ ጌርካ ተዋጋይ ከም ዝኽወን ኣብ ስደት ንዝዓብዩ ህጻናት ዘለማምዱ እኩያት ምዃኖም ተራእዮም እዮም። ስለዚ ቅድሚ “ስለምንታይ ኣእማን ተደርብዩና?” ኢልካ ምምራር ናብ ከመይ ዝኣመሰለ ናይ ሸርሒ ዳሳት ትኣቱ ከምዘለኻ ምስትውዓል ኣገዳሲ እዩ። ካብኡ ሓሊፉ “ኮፍ መበሊ ጸይቖምስ ምስ ዓዳላይ ይበኣሱ” እዩ ዝኸውን።
ስለዚ እቶም በቲ ህግደፍ ዓይኑ ብጨው ተሓጺቡ፡ ሃገር፡ ህዝብን መንግስትን ሓደ ኣምሲሉ ብምቕራጽ፡ ኣንጻር ጸረ ህዝቢ ተግባሩ ንዝቃለሱ ወገናት፡ ኣንጻር ህዝብን ክብሪ ሃገርን ከም ዝተሰለፉ ኣምሲሉ ብምቕራብ፡ ከጽለኦምን ክንጽሎምን ዝፍትኖ፡ ብመሰረቱ ጌጋ ስለ ዝኾነ፡ ኤርትራውያን ፖለቲከኛታት ከሰንይዎ ኣይግባእን። እዚ ማለት ግና ክእረም ዝግበኦ ጉድለታት ኣይተኣረም ማለት ኣይኮነን። እቲ ዘይሓልፍ ህዝቢ ኤርትራ ድማ ከም ናይ ቅድሚ ሕጂ ጽንዓቱ፡ መሳርሒ ናይ’ቲ መላገጺ ጉጅለ ምእንቲ ከይከውን፡ ኣብቲ ዘይምልከቶ ወፍርታት ህግደፍ “እዚሲ ነዓይ ዝምልከት ኣይኮነን” ዝብል ድምጹ ከስምዕ ይግበኦ። እቲ ዝዳሎ “ናይ ህዝቢ” ዝብል ስም ዝወሃቦ መድረኻት፡ ብሓቂ ኤርትራዊ እንተኮይኑ ድማ ብዘይኣፈላላይ ንኹሉ ኤርትራዊ ዘሳትፍን ኩሉ ኤርትራዊ ኣተሓሳስባ ብማዕረ ዘተኣናግድን ክኸውን ይግበኦ።
ኢሚግራሽን ስዊዘርላንድን ምቁራጽ መንግስታዊ ፈስቲቫላት ኤርትራን
Written by ቤት ጽሕፈት ዜና ሰዲህኤ
ምስሊ ካብ ማሕበራዊ መዲያ
ኣብ ስዊዘርላንድ ኦፊኮን ኣብ እትበሃል ከባቢ ኣውራጃ ዙሪክ፡ ኤርትራውያን ተቓወምትን ደገፍትን መንግስቲ ምግጫዎም ናይታ ሃገር ኢሚግሬሽን ከም ዝገለጸ፡ ብዛዕባ ፖለቲካ ቀርኒ ኣፍሪቃ ተመራማርን ተንታንን ነባር ጋዜጠኛ ማርቲን ፕላውት ሓቢሩ። እዚ ተረእዮ ንናይታ ሃገር ላዕለዎት ሓለፍቲ ኢሚግረሽ ኣዝዩ ከም ዘሻቐሎም እውን ማርቲን ኣብ ጽሑፉ ኣስፊሩ።
ጸሓፊት ኢሚግረሽን ስዊስ ነዚ ተረኽቦ ብዝምልከት ተሓቲተን፡ ብቑጠዐ “ቀይሕ መስመር ዝጠሓሰ ተግባር እዩ” ኢለን፡ እዚ ንሃገር ስዊዘርላንድ ዘይጠቅምን ዘይምልከታን ተግባር “ኣብ መሬትና ምፍጻሙ የተሓሳስበኒ” ከም ዝበላ ማርቲን ፕላውት ኣብቲ ጽሑፉ ጠቒሱ። እተን ጸሓፊት ኣተሓሒዘን ህውከት ዝፈጥር መድረኻት ፈስቲቫል ተቐባልነት ከምዘየብሉን ምስ ዝኣምኑ ኣካላት ኮይነን ንምቁራጹ ከም ዝሰርሓን ምግላጸን እውን ተፈሊጡ።
ብድሕሪቲ ህውከት ዘስዓበ ፈስቲቫላት ናብ መንግስቲ ኤርትራ ዝቐረቡ ወደብቲ ኣካላት ከም ዘለዉን ነቲ ኣጋጣሚ ከም መእከቢ ገንዘብ ነቲ ዲክታቶርያዊ ጉጅለ ከም ዝጥቀምሉን ምርድአን እተን ጸሃፊት ምግላጸን እቲ ጸብጻብ ዘርዚሩ። እቲ ፈስቲቫላት ብጉልባብ ዝኽሪ ብረታዊ ቃልሲ ኤርትራ ዝተበሰረሉ ከም ዝተወደበ፡ ብኣንጻሩ ተጻረርቲ ናይ ስርዓት ኤርትራ ከም ዝተቓወምዎ፡ እዚ ድማ ኣብ ስዊስ ጥራይ ዘይኮነ ኣብ ብዙሓት ሃገራት ኤውሮጳ፡ ኣሜሪካ፡ ካናዳን እስራኤልን ከም ዝተኸስተ ብዝርዝር ጠቒሰን።
ምስዚ ብዝተተሓሓዘ፡ ነዚ ዕግርግር ብዝምልከት ካብ ዙሪክ “ደገፍቲ ናይቲ መንግስቲ ናብ ሃገሮም ይመለሱ” ዝብል ሓሳብ ከም ዝቐረበ ብምጥቃስ፡ እተን ጸሓፊት ኢሚግረሽን ብወገነን ብቀጥታ ነዚ ዝድግፍ ብዙሕ ሓሳብ ብቐጥታ ከም ዝበጸሐን መስኪረን።
ናይ ኣውራጃ ዙሪክ ህዝባዊ ኣኽባር ሕጊ ብወገኑ፡ ድሮ ኣብ ልዕሊ 15 ትኹረት ዝተገብረሎም ኤርትራውያን ክሲ ከም ዝመስረተ ኣፍሊጡ። እቶም ሰባት ዝተጠርጠርሉ ጉዳይ “ሰላም ምዝራግ” ኮይኑ፡ ካልእ ገበናዊ ክሲ ከስዕብ ከም ዝኽእል እውን ተጠቒሱ። እተን ጸሓፊት ኢሚግረሽን ኤርትራውያን ካብ ኤውሮጳ ናብ ሃገሮም ምጥራዝ ቀሊል ኣይኮነን ምኽንያቱ እቲ መንግስቲ ስለዘይተሓባበር፡ እንተኾነ ስዊዘርላንድ ንጸጥተኣ ሓደገኛ እንተኮይኑ፡ ላዕለዎት ሓለፍታ መሰል ስደተኛታት ክስርዙ ሕጋ ከም ዘፍቅድ ኣብቲ ጸብጻብ ተሓቢሩ።
There were brutal scenes at a meeting of Eritrean clubs in the middle of Stuttgart: around 200 people attacked participants and police officers. The organizer accuses the police of having underestimated the situation.
Written by Martin Plaut
Source: Der Spiegel September 16, 2023, 9:31 p.m
Confrontation in Stuttgart: There were violent riots at a meeting of Eritrean clubs Photo: Jason Cheplyakov / dpa There were violent riots at an Eritrea event in Stuttgart . Up to 200 people attacked participants in the event and police officers with stones, bottles and wooden slats, a police spokesman told the German Press Agency on Saturday. 24 police officers were injured, two of them seriously. A police spokesman reported this on Saturday evening. Four people have been arrested so far. Videos on social media show men attacking police officers with wooden boards and bottles. A police spokesman reported that 200 people gathered in the Roman fort on Saturday afternoon for an event organized by the Association of Eritrean Clubs in Stuttgart and the surrounding area. It is an information event. According to the police spokesman, the clubs sympathized with the dictatorial government in Eritrea. According to the police, opponents of the regime met in small groups at Bad Cannstatt train station and Stuttgart main station and made their way to the venue. The situation there quickly escalated. The police are flying in additional emergency servicesThe officers defended themselves against the attackers with batons and pepper spray and tried to separate the groups and keep the attackers out while the event was still ongoing in the building. The streets around the Roman fort were closed. Emergency services were flown in by helicopter and called in from surrounding headquarters. For hours, the police reported skirmishes and a confusing situation. In the evening it was said that the situation was largely stable. The police surrounded 170 men to record their personal details. They are all accused of serious breach of the peace. From the perspective of the organizers of the Eritrea meeting in Stuttgart, the police underestimated the situation. "We asked for police protection and said what these people are capable of," said Salomon T., who organized the event and did not want to be quoted with his full name. The event was a “seminar with information about Eritrea”. 70 people had to wait in the hall during the attacks, said Salomon T. "It was very dangerous."A police spokesman replied that there had always been disruptions at such events in the past, but there was no knowledge that they would be so massive and intense. Valentino Tosto runs an ice cream parlor right on the corner of the action. He was shocked that evening. "This is very bad for us," he said. The rioters took away chairs and stands. He said, "It was very dangerous." Eritrea, with a population of around three million, is located in northeast Africa on the Red Sea and is largely isolated internationally. Since independence from Ethiopia was won in a decades-long war 30 years ago, President Isaias Afewerki has ruled the country in a one-party dictatorship. Other parties are banned and freedom of expression and freedom of the press are severely restricted. There is neither a parliament nor independent courts or civil society organizations. There is also a strict military service and forced labor system, from which many people flee abroad. There are always conflicts between supporters and opponents of the regime. In July there were riots at an Eritrea festival in Gießen, Hesse, with at least 26 injured police officers when opponents of the event attacked security forces by throwing stones and bottles and setting off smoke bombs. Among other things, the officers used batons against them. The organizers of the event in Giessen were close to the controversial leadership of the East African country. In August, violent riots broke out at an Eritrean festival in Stockholm , leaving more than 50 people injured. There are already initial political reactions to the incidents in Stuttgart. For example, Federal Agriculture Minister Cem Ödzemir (Greens) wrote on Platform X that the perpetrators of violence must be brought to justice quickly. |
|
|
ኣብ ከተማ ኣስመራ “ሆቴል ኣስመራ ፓላስ” 8 መዓልታት ዝወሰደ ኣኼባ ዘካየዱ ሱዳናውያን ብ14 መስከረም 2023 ስምምዕ እማመ ከም ዘውጽኡ ዝተፈላለያ ማዕከናት ዜና ሓቢረን። ኣብ'ዚ ናይ ኣስመራ ኣኼባ ዝሳተፉ ሱዳናውያን፡ ኑር ኣል'ዲን ጣሃ ንዲሞክራሲያዊ ቀጽሪ ሱዳናዉያን ዝወከለ፡ ኣማሓዳሪ ዞባ ዳርፉር ሚኒ ኣርኮ ሚናዊ፡ ላዕለዋይ ኣቦ-ወምበር ቤት/ምኽሪ ቤጃ ሳይድ ትሪኪ፡ ላዕለዋይ ተጸዋዒ ሃረንደዋ ኢማም ኣብዱ ራሕማን ዝርከብዎም፡ ወከልቲ ዝተፈላለያ ሰልፍታትን ማሕበረ-ሰብ ሱዳንን ምዃኖም ተፈሊጡ።
እቲ ዜና ከም ዝሓበሮ ናይቲ ስምምዕ እማመ ትሕዝቶ፡ ድሕሪ ኩናት ደው ምባል ኣብ ሱዳን ንክልተ ዓመታት ዝጸንሕ መሰጋገሪ መንግስቲ ክምስረት፡ እቲ ዝምስረት ሃገራዊ መንግስቲ ድማ ወጻኢ ካብ ምትእኽኻብ ፖለቲካዊ ውድባት፡ ንብዙሕነት ኩሉ ዞባታት ሱዳን ኣብ ግምት ዘእተወ ኮይኑ፡ ንኹሉ ክፋላት ሕብረተሰብ ዝውክል ነቲ ዝነበረ ስምምዕ ሰላም ጁባ ዘኽብርን ንሽግር ምብራቅ ሱዳን ፍሉይ ግምት ዝህብን ክኸውን ዝብሉ ይርከብዎ። ነቲ ንክልተ ዓመት ዝመርሕ መሰጋገሪ መንግስቲ ዘቑሙ ኣካላት፡
1) ካብ ልኡላዊ ቤት ምኽሪ ሱዳን ዕጡቓት ሓይልታት ዝውከለሉ ኮይኑ፡ ብዋና ኣዛዚ ሰራዊት ሱዳን ክምራሕ።
2) ቤት ምኽሪ ሚኒስተራት
3) ቤት ምኽሪ ሓጋጊ ኣካል
4) ፍርዳዊ በዓል ስልጣንን ሕገ መንግስታዊ ቤት ፍርድን፡ ዝሓቁፍ ከም ዝኸውን ኣብቲ እማመ ሰፊሩ።
ምንጭታት ከም ዝገለጽዎ ኣዛዚ ሰራዊት ሱዳ ጀነራል ዓብደል ፈታሕ ኣል ቡርሃ ብወገኖም ኣብ ኣስመራ ምስ ሓለፍቲ ኤርትራ ምስተራኸቡ፡ ንዝተወሰነ ግዜ ኣብዚ ኣብ ኣስመራ ዝተቓነዐ ኣኼባ ተሳቲፎም ቃል ኣስሚዖም። በዚ መስረት እቶም ጀነራል ደጋፊ ናይ’ዚ ስምምዕ እማመ ከም ዘለዉ ይግመት።
ብኻልእ ወገን ድማ ኣዛዚ ቅልጡፍ ሓይልኢ ሱዳን መሓመድ ሓምዳን ዳጋሎ፡ ብ14 መስከረም ኣብ ዘውጽእዎ መግለጺ ጀነራል ኣል ቡርሃን ኣብ ፖርት ሱዳን መንግስቲ እተመስሪቶም፡ ንሶም ድማ ኣብ ካርቱም ዝተፈልየ መንግስቲ ከም ዝምስርቱ ከም ዘጠንቀቑ ሱዳን ትሪቡን ሓቢራ፡
ህዝቢ ኤርትራ ምእንቲ ናጽነቱ መሪር ቃልሲ ኣካይዱ ክቡር ዋጋ ዝኸፈለ፡ ናይ ምውጋእ ህርፋን ስለ ዝነበሮ ዘይኮነ፡ ካልእ ምርጫ ስለ ዘይነበሮ እዩ። ዕላማ ቃልሲ ህዝቢ ኤርትራ ነዊሕን ዓሚቕን ትርጉም ዝነበሮ ኮይኑ፡ ናጽነትን ልኡላውነትን ሃገርን ሓርነት ህዝብን ናይ ምልባስ ኣርሒቑ ጠማቲ ራኢ ዝሰነቐ እዩ ነይሩ። ቃልሲ ህዝቢ ኤርትራ ታሪኻውን መተካእታ ዘይነበሮን ምንባሩ ኣብ ህዝቢ ኤርትራ ዝሰረጸ ጥራይ ዘይኮነ፡ ኣብ ቅድሚ ሕብረተሰብ ዓለም እውን ብፍትሓውነቱ ግቡእ ታሪኻዊ ቦታ ዝረኸበ እዩ።
ገዛእቲ ስርዓታት ኢትዮጵያ ናይ ኤርትራ ናጽነት ብኹሉ መለክዒ ቅቡል ክነሱ ስለ ዘይተዋሕጠሎም ኣይተቐበልዎን። ኣይተቐበልዎን ጥራይ ዘይኮነ፡ ቃልሲ ንናጽነት ኤርትራ ንምኹላፍ ዘይፈንቀልዎ ኣእማን ኣይነበሮምን። “ኤርትራ መሬታ’በር ህዝባ ኣየድልየናን” ዝብል ጨካን ፖሊሲኦም ከተግብሩ ፈቲኖም’ውን ኣይተዓወቱን ። እንተኾነ ሕቶ ናጽነት ኤርትራ፡ ዘይተኣደነ ቁጠባውን ሰብኣውን ክሳራ ደኣ ኣኽፊሎም እምበር፡ ፍትሓዊ ስለ ዝነበረ ንድሕሪት ኣይተመልሰን። ምስጢር ዓወት ቃልሲ ህዝቢ ኤርትራ ብመንጽር እቲ ሽዑ ዝነበረ ሚዛን ኣሰላልፋ ሓይልታት፡ ኣጽዋርን ዘይመጣጠን ብዝሒ ህዝብን ናይ ብዙሓት መዛረቢ ነይሩ። እቲ ምስጢር ግና ናይ ህዝቢ ኤርትራ ሓድነትን ጽንዓትን ኣብ ምዕዋት ናጽነት እዩ ነይሩ። ነዚ ዝተረድኡ ገዛእቲ ነቲ ምስጢር ዓወት ንምፍራስ ሓድነት ህዝቢ ኤርትራ ንምዝራግ ብብዙሕ መልከዓት ፈቲኖም እንተኾነ ኣይተዓወቱን።
ብዘይካቲ ናይ ማሕበር ኣንድነት ምንቅስቓስ ኣብ 50ታት፡ ብድሕሪ ምብሳር ብረታዊ ቃልሲ ምእንቲ ናጽነት ኤርትራ እውን፣ ተሓቢኦም ኤርትራ ኣካላ ዝኾነት ዓባይ ኢትዮጵያ ናይ ምምራሕ ዘይተዓወተ ሕቡእ ናይ ሕልሚ ባህጊ ዝነበሮም፡ ኤርትራውያን ነይሮም እዮም። ሓደ ካብኣቶም ኣቶ ኢሳያስ ኣፈወርቂ ምዃኑ ካብ ቅድም ዝጀመረ ድሕሪ ናጽነት እውን ዝቐጸለ መዘራረቢ ዛዕባ እዩ። እዚ ቅድም ሓሜታ ዝነበረ ደሓር ግና ብዙሓት ወገናት ምስክርነቶም ሂበምሉ እዮም። ሓደ ካብ ገዳይም መራሕቲ ህዝባዊ ግንባር ሓርነት ኤርትራ ኣቶ መስፍን ሓጐስ፡ ኢሳያስ ብ1991 ኣብ መጀመርታ ወርሒ ለካቲት ኣብ ኣፍዓበት ዝጸውዖ ኣኼባ ማእከላዊ ኮሚተ ናይቲ ግንባር፡ ንዝተወሰኑ ኣባላት ፈልዩ ዝተወደአ ብዝመስል ሓበሬታ፡ “ምስ ኢትዮጵያዊ ግንባር ኢህወደግ ናይ ሓባር መንግስቲ ክንምስርት ዳርጋ ኣብ ምርድዳእ በጺሕና ኣለና” ከም ዝበለን ተቓውሞ ምስ ኣጋጠሞ ድማ፡ “ደሓን እሞ ህጹጽ ኣጀንዳ ስለ ዘይኮነ ዘይንገድፎ” ብዝብል ኣተሃድማ ዕቡያት ከም ዘርኣየ፡ ኣብ ዝተፈላለዩ መድረኻት ገሊጽዎ እዩ። እዚ ንኢሳያስ ጥራይ ዘይኮነ፡ ነቶም ጥልመቱ ሰሚዖም ከምዘይሰምዑ ኮይኖም ዝሓለፍዎ ሽዑ ኣባላት ማእከላይ ኮሚተ ዝነበሩ እውን ኣብ ትዕዝብቲ ዘውደቖም እዩ፣
ኣብ ድሮ ውድቀት ስርዓት ደርጊ፡ ኣብ ከተማ ለንደን ኣሜሪካዊ ዲፕሎማት ሀርማን ኮሀን ኣብ ዝመርሕዎ፡ ወከልቲ ህዝባዊ ግንባር ሓርነት ኤርትራ፡ ህዝባዊ ወያነ ሓርነት ትግራይን ግንባር ሓርነት ኦሮሞን ዝተሳተፍዎ ኣኼባ’ውን ኢሳያስ ነዚ ዘይተዓወተ ኢትዮጵያ ናይ ምምራሕ ሕልሙ ከም ዘንጸባረቖ ብሰፊሑ ይንገር እዩ። እንተኾነ ተወከልቲ ህወሓት “ህዝቢ ኤርትራ ን30 ዓመታት ንናጽነት ተቓሊሱ ከብቅዕ ናብ ኢትዮጵያ ክምለስ ኣይግበኦን” ብዝብል ንህርፋን ኢሳያስ ስለ ዝነጸግዎ ሕልሙ ኣይሰመረሉን። ህወሓት በዚ ኣብ ለንደን ዘንጸባረቖ መርገጹ፡ ኮነ ኢሉ “ኤርትራ ኣነጺሉ ንኢትዮጵያ ኣፍደገ ባሕሪ ዘስኣነ እዩ” እናተባህለ ክሳብ ሎሚ ዝኽሰሰሉ ዘሎ እዩ። ኣሜሪካ ግና ከም መቐጸልታ ናይቲ ንህዝቢ ኤርትራ ብዘይድሌቱ ብፈደረሽን ምስ ኢትዮጵያ ንምቑራን ዝወሰደቶ ስጉምቲ፡ ኣብ ኣኼባ ለንደን እውን ደጋፊት ርኢቶ ኢሳያስ ከም ዝነበረት ርእዮምን ሰሚዖምን ዝምስክሩ ብዙሓት እዮም። ኢሳያስ ካብቲ ኣጋጣሚቲ ንደሓር “ወያነ ዓባይ ኢትዮጵያ ካብ ምምራሕ ኮሊፎሙኒ” ዝብል ቂም ከም ዝጸንሖ ድሕሪኡ ዝተራእዩ ወስታታት መስከርቲ እዮም።
ኢሳያስ ድሕሪ ናጽነት ንዝምድና ኤርትራን ኢትዮጵያን ኣብ ዝምልከት ይህቦ ኣብ ዝነበረ መግለጽታት “ኪኖ ዶብ ክንሓብ ይግበኣና፡ ነቲ ዶብ ትርጉም ናብ ዘይብሉ ብርኪ ክንቅይሮ ኢና” ዝብሉ ሓረጋት የዘውትር ምንባሩ፡ ብመንጽርቲ ሕልሙ ዝምዘን እዩ። ኤርትራ ናይ ገዛእ ርእሳ ገንዘብ ናቕፋ ከተሕትም እንከላ ኢሳያስ እምብዛ ሕጉስ ከምዘይነበረ ዘዘትዉ ብዙሓት እዮም። ውግእ ኤርትራን ኢትዮጵያን 1998-2000 “ውግእ ባድመ” ዝብል ስም ይወሃቦ እምበር፡ ጠንቁ ዶብ ከምዘይነበረ ኢሳያስ ባዕሉ ደጋጊሙ ተኣሚንሉ እዩ። ጉዳይ ዶብ ካብ ዘይነበረ ኢሳያስ ነቲ ኣብ መንግስቲ ኢትዮጵያ ዝለዓለ ጽልዋ ዝነበሮ’ሞ “ዓንቂፉኒ ክብሎ ዝጸንሐ፡” ሓይሊ ህወሓት ካብ ፖለቲካዊ መድረኽ ኣሊኻ ኢትዮጵያ ናይ ምምራሕ ሃንቀውታ ከም ዝነበሮ ምስቲ ዝሓለፈ ተመኩሮኡ ብምዝማድ ብዙሓት ዝርድእዎ እዩ።
ድሕሪቲ ውግእ ከምቲ ዝደለዮ ዘይምዃኑ፡ ብዙሓት “ከምድላየይ ከይገብር ከዕንቅፉኒ እዮም” ዝበሎም ነባራት መራሕቲ ህዝባዊ ግንባር ዝነበሩ ክትኣምኖ ዘሸግር ክስታት እናጠቀነ ምእሳሩ እውን ናበይ ገጹ መንገዲ ይጸርግ ከም ዝነበረ ምርድኡ ዘጸግም ኣይኮነን። ብሓደ ወገን እቶም ግዳያት ኢሳያስ እንታይ ከም ዝደሊ ምልክታት ከርእዮም ዝጸንሐ ክነሱ፡ ክሳብ ክንድዚ ክሳዶም ንማሕረድቲ ምሃቦም፡ በቲ ካልእ ወገን ድማ እቶም ክሳብ ሎሚ ምስኡ ዘለዉ ብጾቶም ኣሕሊፎም ምሃቦም ዘገርም እዩ።
ብ2018 ኢሳያስ ምስ ዶር ኣብይ ኣሕመድ ክዛመድ እንከሎ፡ እቲ ብንጹር ዝተራእየ ደሓር እውን ብግብሪ ዝተረጋገጸ፡ ንህወሓት ከም ናይ ሓባር ጸላኢ ወሲድካ እንተተኻኢሉ ካብ ገጽ ምድሪ ምጥፋእ እንተወሓደ ድማ ኢሳያስ ኢትዮጵያ ንክመርሕ ዕንቅፋት ናብ ዘይኮንሉ ደረጃ ንምውራዶም ምንባሩ ምግማቱ ዘጸግም ኣይኮነን። ኢሳያስ ነዚ ውዲት ናይ ምፍሓሱ ምስጢር መቐጸልታ ናይቲ ስለ ዝኾለፍዎ ሕነ ክፈዲ ክሕንሕኖ ዝጸንሐ እዩ።
ምስቲ ኣብ ዝተፈላለዩ ኣጋጣምታት፡ “ጉዳይ ኢትዮጵያ ኢድና እነእትወሉ ጉዳይና እምበር ስቕ ኢልና እንዕዘቦ ኣይኮነን።” ክብሎ ዝጸንሐን ደጋጊሙ ንዶር ኣብይ “ንስኻ ምርሓና ኣነ ድማ ኣብ ጐንኻ ኣለኹ” ዝበሎን ኣዛሚድካ ነቲ ክሳብ ሎሚ ዘይተዓወተ ሕልሙ ዘንጸባርቕ እዩ ነይሩ። ኣብይ ኣሕመድ “ኣነን ኢሱን እንተ ተደሚርና እንካፈሎ ወደብ ዓሰብ እዩ” ዝብሎ እውን ናብቲ ሕልሚ ኢሳያስ ዘቕነዐ እዩ።
ኣብዚ ቀረባ ግዜ መስራትን ነባር መራሕን ግንባር ሓርነት ኦሮሞን ፈታዊ ኢሳያስ ኣፈወርቂ ምዃኖም ዝንገረሎምን ኣቶ ለንጮ ለታ፡ በቲ ሸው/BETTY SHOW ምስ ዝተባህለ ዩቱብ ኣብ ዝገብርዎ ቃለ-መጠይቕ “ኢሳያስ ኢትዮጵያ ናይ ምምራሕ መደብ ነይርዎ። ንሱ እንተዝትግበር ከኣ ኢትዮጵያ ናይ ወደብ ጸገም ኣይመሃለዋን። ኣብ ታሪኻ ድማ ነዊሕ መራሒ መረኸበት። እንተኾነ መራሕቲ ህወሓት ኢሳያስ ንኢትዮጵያ ክመርሕ ስለ ዘይደለዩ እቲ ዝሓለሞ ኣይተዓወተን።” ብዝብል ምስክርነቶም ምሃቦም እዮም። ካብዚ ዝዓቢ ኢሳያስ ዘይተዓወተ ኢትዮጵያ ናይ ምምራሕ ሕልሚ ከም ዝነበሮ ዘረጋግጽ መርተዖ የለን። ነባር ኢትዮጵያዊ ፖለቲከኛ ሻለቃ ዳዊት ወልደጊዮርስ እውን ብተደጋጋሚ ተመሳሳሊ ምስክርነት ክህቡ ካብ ዝጸንሑ ሓደ እዮም። “ሎሚኸ ቀቢጹ ድዩ ኣይቀበጸን?” ድማ ሓቢርካ ዝርአ እዩ። ከምቲ “ደርሆሲ እንተዘይበላዕኩዎ ይጽሕትሮ” በለት ዝበሃል፡ “ኣነ ዘይመርሓ ኢትዮጵያ ክትዝረግ ኣለዋ” ካብ ዝብል ቅርሕቲ ከምዘይወጸ ግና ምልክታቱ ንርእዮ ዘለና እዩ። ጉዳይ ኤርትራን ህዝባን ከምዘይናቱ ጠንጥኑ፡ ካልእ ይደሊ ምህላዉ ምርዳእ ግና ዘጸግም ኣይኮነን።
The riots among exiled Eritreans are an expression of deep divisions within the diaspora. The authorities have so far failed to address the problem.
Written by Martin Plaut
By: Simon Hehli 04.09.2023
They are disturbing images that resemble each other - whether in July in Giessen, Germany, or recently in Tel Aviv, in the Norwegian city of Bergen and in Opfikon: hostile groups of Eritrean refugees beat each other or police officers until blood flows. For right-wing populists, this is a symbol of the West's failed migration policy. Thus, Roger Köppel says in a variation of Peter Scholl-Latour's bon mot: "Whoever brings half of Eritrea to himself becomes Eritrea himself." For the head of "Weltwoche", this is proof that the image of the "supposedly peaceful" Eritreans is false. It is true that many of the refugees from the north-east African country are poorly integrated and live on social welfare. But a little differentiation does no harm. The riots are not simply an expression of an archaic joy in scuffles; rather, they have a highly political background. The Eritrean diaspora in Switzerland and elsewhere is deeply divided. On the one side are the supporters of the long-term head of state Isayas Afewerki. They or their parents mostly came to Europe in the 1970s or 1980s, fleeing the brutal secessionist war against Ethiopia. Afewerki, who won this battle and led Eritrea to independence, is a freedom hero for them. The fact that the country under Afewerki long ago degenerated into a dictatorship in which citizens are conscripted into years of "national service" and opposition figures are arrested and tortured does not concern this group. It is quite different from those compatriots who are on the other side: Since the turn of the millennium, they have fled the repression and lack of prospects in Eritrea. Foreign currency thanks to blackmailBut the regime does not leave them alone. The dictator sets his agents on the emigrants. They collect a foreign tax of two percent of their income - also with the threat that otherwise something will happen to their relatives back home. These are important sources of foreign currency for Afewerki. There are even informers among the interpreters who translate for Eritreans in the asylum procedure. They intimidate the asylum seekers and manipulate their statements. The federal authorities have been aware of this deplorable state of affairs for years, but so far they have done little about it. If Afewerki supporters now organise alleged "cultural festivals" at which representatives of the unscrupulous regime perform and collect donations, this is a provocation for the dissidents. Of course, this does not justify violence - those who seek refuge in Switzerland have to abide by the law. But it does explain the anger that is repeatedly unleashed here and in other host countries. And this anger does not diminish in view of the fact that some states show no desire to put a stop to the machinations of the Eritrean government. |
More...
ማሕበር ኣካለ ጽጉማን ኤርትራውያን ጨንፈር ሃገር ሆላንድ ብ9-09-2023 ንናይ ሓርነት ውጉኣት ነበርቲ ሃገረ ሱዳን ዝውዕል ኣታዊ ንምርካብ ኣብ ከተማ ኣምስተርዳም ፡ ናይ ድራር እንግዶት ከም ዘካየደ ካብቲ ማሕበር ዝተረኽበ ሓበሬታ ኣረዲኡ።
ናይቲ እንግዶት ተሳተፍቲ ካብ ዝተፋላለያ ከተማታት ሆላንድ ዝመጽኡ ኮይኖም፡ ኣብዚ ኣጋጣሚ ንምስታፍ ዘይጠዓሞም ኣካላት ድማ ሓገዛቶም ብመንገዲ ናይ ባንኪ ሕሳብ ክልእኩ ከምዝኽእሉ ብምጥቃስ ኣብቲ ናይ 9 መስከረም 2023 እንግዶት ብድምር 1584 ዩሮ ኣታዊ ከም ዝተረኸበ ተሓቢሩ። ነቶም ኣብቲ ኣጋጣሚ ተሳቲፎም ብውልቂ ይኹን ብደረጃ ስድራቤት ንዘበርከቱ ከኣ እቲ ማሕበር ምስጋናኡ ኣቕሪቡ።
ኣብቲ ኣጋጣሚ ቡዙሓት ግዱሳት ኣሓትን ኣሕዋትን ብሰናይ ድሌቶም ኣባላት ማሕበር ክኾኑ ቅሩብነቶም ስለ ዘርኣዩ፡ እቲ ጨንፈር ናይቲ ማሕበር ምስጋናኡ ገሊጹ።
ኣብ መወዳእታ ድማ እንተደኣ ሓቢርካ ሰሪሕካ ጸገማት ምቅላል ከምዘይንጽግም ብምጥቃስ፡ ብፍላይ ጉዳይ ኣካለ ጽጉማን ናይ ኩሉ ዋኒን ምዃኑ ብምጥቃስ ሽማግለ ማሕበር ኣካለ ጽጉማን ኣብ ኔዘርላድስ ንቐጻሊ ተሳትፎ መጸዋዕታ ኣቕሪቡ።
ኣብ ኤርትራ ብ13 መስከረም 2023 ከባቢ ሰዓት 8 ፈረቓን ምሸት ብኣቆጻጽራ ኤርትራ፡ 5 ሬክቴር ስኬል ዝዓቐኑ ምንቅጥቃጥ መሬት ከም ዘጋጠመ ኣህጉራዊ ትካላት መጽናዕቲ ስነ-መሬት ብምጥቃስ ሬድዮ ኤረና ሓቢራ።
እቲ ምንቅጥቃጥ መሬት ካብ ወደባዊት ከተማ ምጽዋዕ 41 ኪሎሜተር ንወገን ደቡብ ዘጋጠመ ኮይኑ፡ ካብ ማእከል ናይቲ ምንቅጥቃጥ ቦታ 10 ኪሎሜተር ርሒቑ፡ 10 ኪሎሜተር ዕምቆት ዝነበሮ ምዃኑ ድማ ናይ ኤርትራ ሚኒስተር ጸዓትን ማዕድንን ምጥቃሱ ተፈሊጡ።
እቲ ምንቅጥቃጥ መሬት ኣብ ከተማታት ኣስመራ፡ ምጽዋዕ፡ መንደፈራ፡ ዓዲ ቀይሕን ሰንዓፈን ስምዒት ከም ዝፈጠ ድማ ተፈሊጡ። እንተኾነ ብሰንኩ ዝተመዝገበ ጉድኣት የለን።
ኣብ ዝሓለፈ ባሕቲ ወርሒ ነሃሰ፡ 5.6 ሬክተር ስኬል ዝዓቐኑ፡ ኣብቲ ዞባ ሰሜናዊ ቀይሕ ባሕሪ ዝበሃል ከባቢ ኢራፋለ፡ ንጽባሒቱ ድማ 4.7 ሬክተር ዝዓቐኑ ኣብቲ ቦታ ኣጋጢሙ ከም ዝነበረ እቲ ጸብጻብ ኣዘኻኺሩ።
ስርዓት ኢሳያስ ኤርትራውያን ኣብ ዲያስፖራ ገንዘብ ንክኸፍሉ ዝወስዶ ኣገዳዲ ስጉምቲ ኣንጻር ውሳነ ቤት ምኽሪ ጸጥታ ውድብ ሕቡራት ሃገራት ምዃኑ፡ ኣሜሪካዊ ምሁር ሚካኤል ሩቢን ገሊጾም። ሩቢን 1945 ኣብ ዝተባህለት መጺሐት ብ12 መስከረም 2023 ኣብ ዘውጽእዎ ናብ ኤርትራ ዘተኮረ መጽናዕታዊ ጽሑፍ ከም ዘስፈርዎ፡ ናይ ኤርትራውያን ኣብ ወጻኢ ኮይንካ ንመንግስቲ ግብሪ ክትከፍል ምግዳድ ዝተቓወሙ ኤርትራዊ ወገናት ኣብ ልዕሊ ኣብ ሃገሮም ዘለዉ ስድራቤቶም ብሓልታት ጸጥታ ናይታ ሃገር ስጉምቲ ከም ዝውሰድ ኣቃሊዖም።
ሩቢን ኣተሓሒዞም ዲክታተር ኢሳያስ ንዜጋታት፡ መወዳእታ ብዘየብሉ ወተሃደራዊ ኣገልግሎት ኣብ ባርነት ዘንብርን ካብቶም ዓቕሎም ምስ ጸበቦም ብምድረበዳን ባሕርን ናብ ኤውሮጳን ኣሜሪካን ዝስደዱ ኤርትራውያን ብዝርከብ ገንዘብ ናይ ጭቆና መሓውሩ ከም ዘደልድል እውን ኣይሓብኡን።
ኣሜሪካ ኣብ ልዕሊ ስርዓት ኢሳያስ ኣድማዒ ስጉምቲ ወሲዳ ለውጢ ከተምጽእ እንተኮይና፡ ጸሓፊ ወጻኢ ጉዳያት ብሊከን ካብቶም ቅድሚኦም ዝነበሩ ሰብ መዚ ተማሂሮም፡ ርኡይ ግደ ክጻወቱ ይግበኦም ኢሎም። ኣሜሪካዊ ዜግነት ዘለዎም ኤርትራውያን ብመንግስቲ ኤርትራ ተገዲዶም ገንዘብ ምኽፋሎም ገበን ምዃኑ ድማ ጠቒሶም። ነቲ ህግደፍ ኣብ ወጻኢ ዘለዉ ኤርትራውያን ገንዘብ ንከየኽፍሎም ዝግበር ጻዕሪ፡ ሃገራት ኤውሮጳ እውን ክኽተለኦ ይግበአን ምስ በሉ፡ ኢሳያስን ደገፍቱን ብዝወስድዎ ኤርትራውያን ምስቓዮም ብክልተ ምኽንያታት ጉጉይ እዩ ኢሎም። እቲ ቀዳማይ ጸገም ንቀጻልነት እቲ ጨቋኒ ስርዓት ዝሕግዝ ምዃኑ እዩ። ኣብታ ሃገር ሕጽረት መሰረታዊ ቀረብን ዘጋድድ ምዃኑ ከኣ እቲ ካልእ ኣሉታዊ ገጹ እዩ።
ሩቢን ከም ዘስፈርዎ፡ ኣብ ዲያስፖራ ዝነብሩ ኤርትራውያን ብኢሳያስ ዝተጻዕኖም ገንዘብ ናይ ምኽፋል ግደታ ንክውገድ ንዓሰርተታት ዓመታት ዲፕሎማሲያዊ ጻዕሪ ተኻይዱ እዩ። ኣብዚ መወዳእታ ዘይተረኽቦ ዲፕሎማሲያዊ ጻዕሪ፡ ብውድብ ሕቡራት ሃገራት ከይተረፈ ነቲ ግደታ ንምዕጋት ዝተገብሩ ርክባት እውን ዘምጽእዎ ለውጢ የለን።
ብእምነት ሩቢን፡ ኣብ ኤርትራ መንግስታዊ ዓመጽ ምውጋድ፡ ዞባዊ ምርግጋእ ዘምጽእ ጥራይ ዘይኮነ፡ ናይ ኢሳያስ ምልኪ ናይ ምህናጽ ገንዘባዊ ዓቕሚ ዘንጽፍ እውን እዩ። ሚካኤል ሮቢን ኣብዚ ኣብ መጺሐት ዘውጽእዎ ነዊሕ ጽሑፎም፡ ተመኩሮ ኣሜሪካ ኣብ ጉዳይ ኤርትራ ዘርዚሮም፡ ስርዓት ኤርትራ ኣብ ልዕልቲ ኣብ ኤርትራውያን ዝወስዶ ናይ ግህሰት ስጉምቲ፡ ሰላም ጐረባብቲ’ውን ክዘርግ ዝጸንሐ ምዃኑ ኣስፊሮም።
