ርእሰ-ዓንቀጽ ሰዲህኤ
ብሰንኪ ህግዲፍ ኣብ ልዕሊ ህዝብና ተጻዒኑ ዘሎ ወጽዓ፡ ብሃንደበት ዝመጸ ዘይኮነ፡ ኣብ ነዊሕ መስርሕ ሜላታት እንዳቐያየረ ዝማዕበለ እዩ። ኣብቲ መጀመርያኡ ዝርደኦ ወገን ኣይነበረን ምናልባት ዘቕለበሉ እንተነበረ እውን ናብዚ ሕጂ በጺሕዎ ዘሎ ደረጃ ክበጽሕዩ ዝብል ግምት ስለ ዘይነበረ፡ ብዓይኒ “ክሓልፍዩ” እዩ ዝረአ ነይሩ። እንተኾነ ብግብርስ “ክሳብ ዝሓልፍ ትንፋስ የሕልፍ” እዩ ኮይኑ። እቲ መስርሕ ናይዚ ሕጂ ኩሉ ነገሩ ተቓሊዑ ዘሎ ተንኮለኛ ጉጅለ ህግዲፍ፡ ሰላሕታዊ ኣካይዳ ከም ዘለዎ ኮይኑ፡ ናይ ህዝቢ ኤርትራ ልኡም ኣመዛዝና ተወሲኽዎ ንብዙሓት ከም ዘዳህለለ ኩልና እንርደኦ እዩ። ህግዲፍ ሳላቲ ሓባኢ ኣካይዳኡ፡ ንግዜኡ እንተኾነ እውን ናይ ብዙሓት ደገፍን ተሓላቕነትን ከም ዝነበሮ ናይ ቅረባ ግዜ ተዘክሮ እዩ። ናይ ሽዑ ጥራይ ዘይኮነ ናይቲ ናይ ሽዑ ልኡም ኣረዳድኣ ኣብ ልዕሊ ህግዲፍ ሎሚ እውን ኣሰሩ ምልኡ ብምሉእ ኣይለቐቐን። እቲ ሓሓሊፉ ዝርአ ብጐቦጎቦ ንህግዲፍ ከተመኻንየሉ ምፍታን ከኣ ነዚ ዝሕብር እዩ።
ግዜ እንዳነወሐ፡ ናይ ህግዲፍ መዳህለሊ ሜላታት እንዳተወደአ እቲ ክሕባእ ዝጸንሐ ሓቀኛ ጸረ-ህዝቢ ባህርያቱ ደፊኡ ክወጽእ ምስ ጀመረ ግና እቲ ንዝኾነ ህግዲፍ ዝደረፎ ተተቐቢሉ ዘዳምቕ ዝነበረ ግሩህ ደጋፊ እንዳነከየ፡ እቲ “ጠርጥር” ዝብል ዝነበረ ድምጺ እንዳበዘሐ ክኸይድ ተዓዚብና። ናይቲ ኣብ ህግዲፍ ጥርጠራኡ ዘንብር ዝነበረ ወገን ምዕኳኽ ዘይሩ ዘይሩ ንህልውናኡ ሓደገኛ ስለ ዝነበረ፡ ህግዲፍ ስቕ ኢሉ ክሓልፎ ባህርያዊ ኣይነበረን። ካብዚ ብምንቃል እዩ ከኣ ነንዝተቐልቀለ ናይ “ዓገብ መዋጸኦ ንርከብ” ድምጺ ከከይዓኾዀ ብምሉእ ዓቕሙ ክኾልፎ ዝጸንሐ። ኩሉቲ ከካይዶ ዝጸንሐን ዘሎን፡ ምእሳር፡ ምስዋር፡ ምቕታልን ካልእ ገበናትን ከኣ ናብዚ ህድማ ዝዓለመ እዩ ነይሩ።
እቲ ኣንጻር ህግዲፍ ዝካየድ ቃልሲ፡ ማዕረ ማዕረቲ ጭካነኡ ኣይሰጐመን ማለት እንተዘይኮኑ፡ ምስኡ ኣይጀመረን ማለት ኣይኮነን። ምኽንያቱ ወጽዓ ክሳብ ዝሃለወ ነቲ ወጽዓ ኣሜን ኢሉ ዘይቅበል ሓሳብን ኣካልን ክህሉ ናይ ድግን ስለ ዝኾነ። እንተኾነ ናይ ህዝብና ኣብ ነዊሕን መሪርን ቃልሲ ምእንቲ ናጽነት ምርብራብን ናይ ህግደፍ ምስ ናጽነት ሃገርና ስልጣን ምሓዝን፡ እቲ ወጽዓ ኣይርደኦን ነይሩ ማለት ዘይኮነ፡ ነቲ ህግዲፍ ዝኣትዎ ዝነበረ ናይ ሓሶት መብጸዓ ኣሚኑ፡ ነቲ ኩነታት “ርእዩ ከም ዘይረኣ” ብምሕላፍ ነዊሕ ግዜ ተጻዊሩ’ዩ። እቲ ጉጅለ ግና ነዚ ናይ ህዝብና ሓልዮትን ስኽፍታን ዝፈጠሮ ጽሮትን ምጽማምን ከም ዘይምፍላጥን ፍርሕን ወሲዱ ብምብላጽ፡ ነቲ ምስብባሩ ዘይተርፍ ናይ ወጽዓ ኣዕኑዱ ኣዕሚቕ ንክተክል ኣኽኢልዎ። እተኾነ ህዝቢ ንዝተወሰነ ግዜ እምበር ንሓዋሩ ክዕሾ ስለ ዘይነብር፡ ህዝቢ ኤርትራ ሓቀኛ መንነት ህግዲፍ ተረዲእዎ ክቃለሶ ካብ ዝውስን ነዊሕ ግዜ ኮይኑ’ዩ። ወዮ ሓደ ግዜ “ህግዲፍ ወጻዒ እዩ” ምባል ከም ነውርን ሃገርን ሰማእታትን ከም ምኸሓድን ዝውሰድ ዝነበረ፡ ሎሚ “ህግዲፍ ቅኑዕ እዩ” ምባል ነውሪ ኣብ ዝኾነሉ ደረጃ በጺሕና ኣለና። እዚ ተስፋ ዝህብ ኩነታትዚ ብሃንደበት ዝመጸ ዘይኮነ፡ ብፍላይ ናይቲ ድሕሪ ናጽነት፡ ምእንቲ ሕገመንግስታውን ዲሞክራስያውን ምምሕዳር፡ ምዕቃብ ኤርትራዊ ልኡላውነት፡ ምኽባር ኩሉ መሰረታዊ መሰላት፡ ልዕልና ፍትሕን ኣብ ናይ ሓባር ረብሓ ዝተመስረተ ናይ ርሑቕን ቀረባን ሰላማዊ ዝምድናታትን ክካየድ ዝጸንሐ ቃልሲ ውህሉል እዩ።
በቲ ሓደ ወገን እቲ ወጽዓ ተሳዒሩ ኣላሽ ክሳብ ዝብል፡ በቲ ካልእ ወገን ከኣ እቲ ኣንጻር ወጽዓ ዝካየድ ቃልሲ ተዓዊቱ ልዕልናኡ ክሳብ ዘረጋግጽ፡ ማዕበልቲ እምበር ኣብ ሓደ ቦታ በጺሖም ጠጠው ዝብሉ ኣይኮኑን። እነሆ ከኣ ወጽዓ ህግዲፍ በቲ ዲክታቶር ኢሳይያስ ኣፈወርቂ፡ ኣብ ፈቐዶ መድረኻት ኣብ ዓዲ ይኹን ኣብ መገሻ፡ “በቲ ዘካየድናዮ ውግኣት ኣይከስረናን፡ ህዝቢ ኤርትራን ኢትዮጵያን ክልተ ህዝቢ ኣይኮነ፡ ምምልካት ዶብ እቲ ኣዝዩ ዝነኣሰ ኣጀንዳና እዩ፡ ኣብ መንጎ ኤርትራን ኢትዮጵያን ዝነበረ ምስሕሓብ ናይ ዶብ ኣይኮነን፡ ናይ ቃለ ዓለም ዘይኮነ ብሓቂ ድሕሪ ሕጂ ዶ/ር ኣብይ ኣሕመድ ዓሊ እዩ ዝመርሓና፡ ህዝቢ ኤርትራን ኢትዮጵያን ዝነበሮም ቃል ኪዳን ኣሕዲሰምዎ’ዮም” ዝብሉ ስዕረቱ ዘርእዩ ንደገፍቱ’ውን ዘርዓዱ ሓረጋት ደርጒሑ። ብኣንጻሩ እቲ ኣንጻር ወጽዓ ህግዲፍ ዝካየድ ዘሎ ቃልሲ፡ በብመድረኹ ብብዙሓት እዋናውያን ጭረሖታት ክሓልፍ ድሕሪ ምጽናሕ እነሆ ናብ “ይኣክል” በሪኹ ኣብ ድርኩዂት ዓወቱ ይርከብ ኣሎ። ስለዚ ይኣክል እውን ናይቲ ብዝተፈላለዩ ናይ ለውጢ ኣካላትን ኣገባባትን ኣንጻር ህግዲፍ ክካየድ ዝጸንሐ ቃልሲ ውህሉል እምበር ሕጂ ብሃንደበት ካብ ሰማይ ዝነጠበ ኣይኮነን።
“ይኣክል” ክሳብ ክንድዚ በሪኹ ኩልና እንዓስሎ ንቕሎ ንክኸውን ካብ ዘኽኣልዎ፡ ስርዓት ህግዲፍ መንነቱ ሓቢኡ ጥዑይ መሲሉ ክቐርብ ኣብ ዘይከኣለሉ እዋን ምምጽኡ ቀንዲ ምኽንያት እዩ። ኣብ ከባቢና ዘሎ ምዕባለታት’ውን ጽልዋኡ ዝስገር ኣይኮነን። ምስዚ ኩሉ ግና ናይ “ይኣክል” በሪኽካ ምውጻእን ብዙሓት ሰዓብቲ ምርካብን ናይ መውዳእታ ዓውትና ዘይኮነ፡ ናብ ዓወት ዘምረሓና ገዛኢ ቦታ ምሓዝና ዘመልክት እዩ። ጭረሖ “ይኣክል” ይዕወትዶ ኣይዕወትን ከኣ በቲ ድሕሪ ሕጂ፡ ወዲብካ ናብ ፍረ ንምብጽሑ ዝጸበየና ዘሎ ቃልሲ ዝውሰን እዩ። ኣብዚ ቅድም ተወሊዑ ሎሚ ዝያዳ ሃልሃል ዝብል ዘሎ ናይ ለውጢ ሽግ ዝኸቡ ዘለዉ ወገናት ዝያዳ ኩሉ “እቲ ናይ ለውጢ ዓቕሚ ኣባይ ጥራይ እዩ ዘሎ” ካብ ዝብል ቅድሚ ሕጂ ዘየዕወተና ኣግላሊ ኣካይዳ ክወጹ ናይ ግድን እዩ። ኣብ ክንድኡ “እቲ ዝልውጥ ሓይሊ ናይ ኩልና ደለይቲ ለውጢ ውህሉል ዓቕሚ እዩ” ንዝብል እምነት ኣጽኒዖም ክሕዝዎ ናይ ግድን እዩ። ካብዚ ወጻኢ ክንጓዓዝ እንተኮይና ግና “ይኣክል” እውን ከምቲ ኣብ ናይ 2001 ናይ ማእሰርቲ ግዜ፡ ህልቂት ላምፓዱዛን መሰል ኣጋጣምታትን ዘልዓልናዮም ኣብቲ ዝበሃግናዮ ውጽኢት ዘየብጽሑና ጭርሖታት ናይ ምዃን ዕድሉ ዕጹው ኣይኮነን።
The fairly well-attended public seminar held in central Stockholm on 11 May 2019 was yet another event of the little appreciated chain of public and organizational meetings the EPDP leadership convenes in different parts of the world in order to increase political awareness of the public and to keep alive the spirit of struggle for a better Eritrea. Headed by EPDP chairman, Mr. Menghesteab Asmerom, the leadership team at the podium, included Mr. Rezene Tesfazion, Executive Committee member, and Ms Alganesh Yisaak, Central Council member.
After introductory remarks by Mr. Medhanie Neraio, chairman of the EPDP Stockholm Branch, Mr. Menghesteab Asmerom spoke in great length about the political developments in Ethiopia an their impact on the peoples of two countries; the unclear peace-pact signed by the two leaders of Eritrea and Ethiopia and their continually disquieting pronouncements on that agreement; the origin and status of the growing wave of “Enough is Enough”by diaspora Eritreans all over the globe; the importance of public mobilization and the realignment of justice seeking forces for effective work; and the volatile political situation in the Horn of Africa and the role of external forces.
His colleagues at the dopium added remarks on these topics as well as the challenges and responsibilities facing Eritrea’s young generations both at home and abroad.
After a lively discussion on those and other timely issues affecting Eritrea, the seminar was concluded with a call on all Eritrean political organizations, civic societies, media outlets, intellectuals and national figures to plan for organizing an all-inclusive conference within the shortest time possible.
The seminar was concluded with moving slogans on “Enough is Enough” as led by youthful Awet.
Bonn, Germany
As noted in the opening sentence, the Stockholm seminar was preceded by a similar EPDP event that Mr. Menghesteab Asmerom chaired in Bonn, Germany, last March 2.
Opened by welcoming remarks of the EPDP Bonn region chairman, Mr. Andebrahan Yohannes, the public seminar was addressed by the EPDP Chairman who informed the audience on details of what has been going on between Eritrea and Ethiopia during the previous 10 months and what Eritreans must do to avert any threats to their sovereign existence. He also spoke about the EPDP proposal for joint work and strengthening of relations among political actors in the opposition.
This year, numerous EPDP organs as well as study and preparatory committees, zonal and specific country branches are continually holding meetings to discuss both the hot developments affecting the nation as well as their internal party issues. The leading internal party topics under continued discussion include the draft documents for the third and untiy congress scheduled for the coming summer and issues related with the unity process being worked out between the EPDP and the Eritrean National Salvation-Hidri.
This is most peculiar. Why did the Qatar National Bank go to a London court to try to win back $250 million from Eritrea?
The details are sketchy, but come from an authoritative source: Law 360 – which supplies information to business.
Below is as much as I can see at present.
Service Row Delays Qatari Bank’s $250M Eritrean Loan Fight
Law360, London (May 10, 2019, 6:23 PM BST) — A London judge Friday opted not to decide if Qatar National Bank can give Eritrea notice of a $250 million lawsuit over an unpaid loan outside of normal diplomatic channels until…
“In the case of Eritrea, when the UAE military was ejected from Djibouti at the beginning of the Saudi-led intervention in Yemen in 2015, Abu Dhabi quickly engagedwith the government in Asmara over access to its port of Assab. Until then, Eritrea had been close to Iran, receiving aid and allowing the Iranian navy use of Assab. Eritrea also had good relations with Qatar, which had kept a contingent of troops along a disputed Djibouti-Eritrea border until Eritrea sided with the UAE and Saudi Arabia in their dispute with Qatar. Eritrea cut ties with Iran and agreed to allow the UAE to build up military facilities just across the Bab el-Mandeb from Yemen’s southwest coast. The bases there have played a crucial role in the UAE’s ability to conduct military operations in southern Yemen, including the amphibious assault to retake Aden from Houthi forces in August 2015. In exchange, according to experts, the UAE and Saudi Arabia have helped modernize Eritrea’s power grid and have given in-kind assistance of oil, among other aid. According to the U.N. panel of experts on Somalia and Eritrea sanctions, Eritrea deployed around 400 troops to Yemen as part of the coalition forces. Eritrea’s budding ties to the UAE and Saudi Arabia – an apparent lifeline offering relief from its international isolation – triggered an alarmed response in Addis Ababa.”
Image copyright Getty Images ናይ ምስሊ መግለጺ መንነትን ቁፅርን ግዳያት ኣይተፈለጠን መረዳእታ ዝጉሕሉ ሰርሰርቲ ('ሃከርስ') ንዋትሳፕ ብምጥቃም፡ ኣብ ሞባይል ስልክታትን ካልኦት ኤለክትሮኒክስን ናይ ስለያ ሶፍትዌር (መተግበሪ) ጽዒኖም ምንባሮም ተረጋጊጹ።
ኣብ ዋትሳፕ ንዘሎ ክፍተት ብምጥቃም ነቲ ናይ ስለያ መተግበሪ ክጽዕኑ ከም ዝኸኣሉ ይግለጽ።
ኣብ ትሕቲ ፌስቡክ ዝመሓደር ዋትሳፕ ከም ዘፍለጦ፡ እቲ መጥቃዕቲ ንውሱናት ተጠቀምቲ ዋትሳፕ ዒላማ ዝገበረ'ዩ። ነቲ ተግባር ዝፈጸሙ ከኣ ዝለዓለ ብቕዓት ዘለዎም ሰርሰርቲ ከም ዝኾኑ ተገሊጹ።
ከም ጸብጻብ ፋይናንሻል ታይምስ፡ 'ኤንኤስኦ' ዝተበሃለ እስራኤላዊ ትካል ድሕነት'ዩ ነቲ ተግባር ፈጺሙ።
ዋትሳፕ፡ ነቲ ጸገም ከም ዝፈትሐ ኣብ ዝሓለፈ ሰሙን ኣፍሊጡ ነይሩ።
እቲ መጥቃዕቲ ከም ዝተፈጸመ ክፍለጥ ዝኸኣለ ኣብ መእተዊ እዚ ዘለናዮ ወርሒ ኮይኑ፡ ዋትሳፕ ን1.5 ቢልዮን ተገልገልቱ ሓድሽ ኣፕሊኬሽን ክጽዕኑ ['ኣፕዴት' ክገብሩ] ሓቲቱ'ዩ።
እቶም ሰርሰርቲ፡ ናብቲ ክስልይዎ ዝደልዩ ሰብ ብምድዋል፡ ነቲ ሶፍትዌር ይጽዕኑ። እቲ ዒላማ ዝተገበረ ሰብ ነቲ ደወል ስልኪ ክቕበል እንተዘይከኣለ'ውን ዝደለይዎ ካብ ምፍጻም ኣይግደቡን።
ፋይናንሻል ታይምስ ከም ዝበሎ እንተኾይኑ፡ መንነት ናይቲ ዝደወለ ኣካል ኣብ ዝርዝር እቶም ዝተደወሉ ስልክታት ኣይጸንሕን።
እቲ ጸገም ከም ዝተፈለጠ ኣቐዲሙ ክፈልጥ ዝኸኣለ፡ ናይቲ ትካል ክፍሊ ድሕነት ከም ዝኾነ፡ ዋትሳፕ ንቢቢሲ ገሊጹ።
ሽዑ ድማ ንተጣበቕቲ መሰላትን ንክፍሊ ፍትሒ ኣሜሪካን (ዲፓርትመን ኦፍ ጀስቲስ) ኣፍሊጡ።
'ኤንኤስኦ' ገበናትን ሽበራን ኣብ ምቅላስ ንኽሰርሕ ፍቓድ ዝተወሃቦ ትካል'ዩ። ኮይኑ ግን ዘይሕጋዊ ተግባር ፈጺሙ እንተኾይኑ፡ ምርመራ ከም ዝግበረሉ ተገሊጹ'ሎ።
ዋትሳፕ፡ ቁጽሪ ግዳያት መጥቃዕቲ ሰርሰርቲ ክንደይ ከም ዝኾነ ንምፍላጥ እዋኑ ገና'ዩ ኢሉ።
ቅድሚ ሕዚ ብኤንኤስኦ መጥቃዕቲ ተፈጺሙኒ ነይሩ ዝብል ትካል ተጣባቒ መሰላት - ኣምንስቲ ኢንተርናሽናል፡ ኣብ ልዕሊ ተጣበቕቲ መሰላት ተመሳሳሊ መጥቃዕቲ ከም ዝፍጸም ስግኣት ከም ዝነበሮ ሓቢሩ።
ዳይሬክተር ክፍሊ ቴክኖሎጂ እቲ ትካል ተጣባቒ መሰላት ዳና ሌግሎቴን፡ መንግስታት ንፍሉጣት ተጣበቕቲ መሰላትን ጋዜጠኛታትን ክቆፃፀሩ ኣብ ዝደልዩሉ እዋን ዝጥቀምሉ ኣሰራርሓ ከም ዝኾነ ተዛሪቡ።
ሚንስትር ምክልኻል እስራኤል፡ ፍቓድ 'ኤንኤስኦ' ንኽስርዝ ዝሓትት፡ ኣምኒስቲ ኢንተርናሽናል ዝመርሖ እኩብ ፌርማታት ኣብ ቤት ፍርዲ እስራኤል ክኸርብ'ዩ።
Source=https://www.bbc.com/tigrinya/news-48263928
“ይኣክል” ማለት ሓደ ክዝወተር ዝጸንሐ ተግባር “ኣይቐጽል፡ የኸትም፡ ወይ የቋርጽ ማለት ምዃኑ ንኽላትና ዘረዳደኣና እዩ ዝብል እምነት ኣለና። ከምዚ ዝበሃል ከኣ እንተ ደኣ እቲ ተግባር ቀጺሉ ሳዕቤኑ ዘየድሊ ወይ ጐዳኢ ስለ ዝኸውን ኣይንዕገሶን ኢና ንምባል እዩ። ንሓደ ተግባር ሳዕቤኑ ሃሳይ እዩ እሞ “ይኣክል” ምስ በልካዮ፡ ካልእ ክቕጽል ዝግበኦ መተካእታ ሃሰስ ኢልካ ምርካብ ናይ ግድን እዩ። ማለት ዘየድሊ ከተፍርስ እንከለኻ ኣብቲ ዑናኡ ናይ ምህናጽ ሓላፍነት ምውሳድ ማለት እዩ። ኣብዚ እዋንዚ ኤርትራውያን ኣብ ኩሉ ኩርነዓት ዓለም፡ ናይ ይኣክል ድምጺ ክብ ኣቢልና ነቃልሕ ዘለና ኸኣ፡ እዚ ኣብ ሃገርና ዘሎ ኩነታት ኩርኳሕን ጐባጥን ከምዘለዎ እንተቐጺሉ ሳዕቤኑ ንህልውናና ከም ሃገርን ህዝብን ዝፈታተን ሓደገኛ ምዃኑ ንምእማት እዩ። “ይኣክል” ኢልና ጠጠው ክንብል ዘይኮነስ እቲ ዝኣክል ምስ ኣኸለ ካልእ ዘዋጽእ መተካእታ ናይ ምርካብ ዝሓየለን ክቡር ዋጋ ዘኽፍልን ሓላፍነታዊ ዕማም ከም ዝጽበየና ብዘይምዝንጋዕ እዩ።
እዚ “ይኣክል” ዝብል ኤርትራዊ ሕራነ ሎሚ ዘይተጀመረ፡ ግና ሎሚ ዝያዳ ዝገንን ዘሎ መልእኽቲ፡ ናብ ሓደ ውሱን ኩርናዕ ጥራይ ዝመሓላለፍ ዘሎ ዘይኮነ፡ ናብ ኩሎምቶም ኣብ ፖለቲካ ሃገርና ዝዋሰኡ ዘለዉ ኣካላት በብደረጃኡ ዘቕነዐ እዩ። ናይዚ መልእኽቲ ቀስቲ ቀንዲ ጠመትኡ ናብ ህግዲፍ ኮይኑ፡ ናብ መላእ ህዝቢ ኤርትራን ተቓወምቲ ውድባቱን ሲቪላዊ ማሕበራቱን እውን ዘመሓላልፎ መልእኽቲ ኣለዎ። ስለዚ እቶም ይኣክል ንብል ዘለና ናይ ለውጢ ኣካላት’ውን፡ ምስቲ ኣጻብዕትና ናብ ህግዲፍ ምቕሳር ነናብ ነፍሲ ወከፍና’ውን ከነመልክት ከድልየና እዩ።
ንህግዲፍ “ይኣኽለካ” ንብሎ ዘለና፡ ነቲ ናይ ህልውናኡ መሰረት ገይሩ ጨቆናኡ ኣብ ልዕሊ ህዝብና ዘዘውትሮ ዘሎ፡ “ብዘይሕገመንግስቲ ምግዛእ፡ ብዘይ ፍትሒ ኤርትራውያን ምእሳርን ምስዋርን፡ ብኩራት ልዕልና ሕጊ፡ ስደትን ብርሰትን፡ ብልኡላውነት ኤርትራ ምውጋይ፡ ዘይምኽባር መሰረታዊ ሰብኣዊ መሰላትን ምግባት ቁጠባ ሃገር ኣብ ኢድ ውሱናትን ምንፋግ መሰል ምውዳብን ሓሳብካ ምግላጽን፡ ናይ እምነት ነጻነት ምንፋግ፡ ወዘተ” እዮም። ሎሚ ጭቆና ህግዲፍ ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ኤርትራ ጸሓይ ዝወቐዖ ሓቂ እዩ። ኣይኮነንዶ ናይቲ ጭቆና ቀጥታዊ ግዳይ ህዝቢ ኤርትራ፡ ነዚ ተረዲእና ተወዲብና ንቃለሶ ዘለና፡ ዘይኤርትራዊ ዘይሻራውያን ተዓዘብትን፡ ንህግዲፍ ባዕሉ እውን ኣብ ኤርትራ ብሰንኩ መሪር ጭቆና ከም ዘሎ ኣይሃድመሉን እዩ። ሎሚ ህግዲፍ “ኣብ ኤርትራ ይጭቁን የለኹን” ዝብለሉ ሞራል ኮነ ልሳን የብሉን። እዚ ማለት ግና ናይ ባህሪ ጉዳይ ኮይንዎ፡ ኣብ ክንዲ ዝእመን ነቲ ጸገም ብካለኦት ወገናት ከሳብቦ እዩ ሒኹ ዝብል። ኣብ ሓደ እዋን ወያነን ሕቡራት መንግስታት ኣሜሪካን መኸወልቲ ከም ዝነበሩ እንዝክሮ እዩ።
ህዝቢ ኤርትራ እውን መልእኽቲ “ይኣክል” ከም ዝምልከቶ ክእመንን ነቲ ኣብዚ እዋንዚ ክቕጽል ዘይግበኦ ንክኣክል ክቃለስን ይግባኦ። “ንወጽዓ ህግዲፍ ርኢኻ ከምዘይረኣኻ ምሕላፍ፡ ሎሚ ኣብ ልዕሊ ካልእ ዝፍጸም በደል ጽባሕ ኣብ ልዕሌኻ ከም ዝፍጸም ዘይምግንዛብ፡ ኣብ ኤርትራዊ ጉዳይካ ተዓዛብን ዓወት ብናይ ካልኦት ኣበርክቶ ክመጸልካ ምጽባይን፡ ንኤርትራን ህዝባን ከም ነበርትን ነቲ ጨቛኒ ጉጅለ ኢሳይያስ ከም ሓላፊ ስርዓትን ፈላሊኻ ዘይምርኣይን፡ ህግዲፍ ዘዝመረጸልካ ፈታውን ጸላእን ከይመመኻ ምቕባልን ምንጻግን፡ በቲ መልክዕናን መሰረት ሓይልናን ክኸውን ዝግበኦ ብዙሕነትና ኣብ ክንዲ ሓቢርካ ምስራሕ ከም ጠንቂ መበኣስን መናውሒ ዕድመ ህግዲፍን ምውሳድ፡ ግዝያዊ ንዋታዊ ረብሓ ንምርካብ ምስ ህግዲፍ ወጊንካ ህዝቢ ምብዳል፡ ህግዲፍ ነንዝበሎ ከየስተማቐርካ ምውሓጥ ውዘተ” ዝብሉ ዘይሓገዝቲ ኣተሓሕዛታት ንምውጋድ “ይኣኽለና” ክብል ይግበኦ።
ፖለቲካዊ ውድባት፡ ሲቪካዊ ማሕበራትን ዘይተወደቡ ናይ ለውጢ ሓይልታት እውን ኣብዚ ናይ ይኣክል ግዜ ብኣኣቶም ክኣኽሉ ወይ ከኸትሙ ዝግበኦም ጉዳያት ከም ዘለዉ ክዝንግዑ ኣይግበኦምን። “ሚዛንካ ኣብ ህግዲፍ ብግቡእ ዘይምንጻር፡ መደባት ክሕንጸጹ እንከለዉ ንኩነታት ኤርትራ ብግቡእ ዘይምድህሳስ፡ ንዓኻ ዝምልከትን ንህዝቢ ዝምልከትን ሓላፍነታት ኣነጺርካ ዘይምርዳእ፡ ኣብቲ ነዊሕ መስርሕ ቃልሲ ምእንቲ ዲሞክራስያዊትን ሕገመንግስታዊትን ኤርትራ መዓስን እንታይን? ትገብር ኣብ ዝብል ቀዳምነትካ ብግቡእ ዘይምስራዕ፡ ምስ መሓዙት ውዳበታት፡ ዘፈላልየካን ዘሰማማዓካን ኣነጺርካ ኣብ ክንዲ ኣብቲ ናይ ሓባር ናይ ሎሚ ኣትኪልካ ቅድሚ ኩሉ ስርዓት ህግዲፍ ንምእላይ ምቅላስ፡ ብዛዕባ ድሕሪ ውድቀት ህግዲፍ ክመጽእ ዝግበኦ እሞ ብዘይተሳትፎ ህዝቢ ዘይወዳእ ጉዳያት ምስሕሓብ ካብ ናይ ካለኦት ተመኩሮ ክትወስዶ ዝግበኣካ ምስ ኤርትራዊ ክውንነት ብግቡእ ዘይምስትምቓር።” ኩሎም እዚኦም ይኣክል ክበሃሉ ዝግበኦም ምዃኖም ምስትብሃል። እዚ ከኣ እዩ ናብቲ ናይ ለውጢ መሳርሒና ዝኾነ ብዙሕነታዊ ሓድነት ከብጸሓና ዝኽእል።
ብመንጽር እዚ ናይቲ “ይኣኽለና ዲና ይኣኽለካ ንብል ዘለና?“ ዝብል ሕቶ መልሲ “ክልቲኡ ኢና ንብል ዘለና” ዝብል ክኸውን ቅኑዕ እዩ ዝብል እምነት ኣለኒ። እዚ ማለት ብውሕዱ ህግዲፍ ብብቕዓቱ ዘይኮነ፡ ብናትና ናይቶም ዝውጸዓና ዘሎ ኤርትራዊ ወገናት ድኽመት ቀሲኑ ክሓድር ከነፍቅደሉ ኣይግብኣናን።
ኣቦ መንበር ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ (ሰዲህኤ) ሓው መንግስተኣብ ኣስመሮም ዝመርሖ፡ ሓው ረዘነ ተስፋጽዮን፡ ሓላፊ ቤት ጽሕፈት ገንዘባዊ ጕዳያት፡ ሓውቲ ኣልጋነሽ ኢሳቕ፡ ኣባል ማእከላይ ባይቶን ሓው መድሃኔ ንርኣዮ ኣቦ መንበር ጨንፈር ስቶክሆልምን ከባቢኡን ዝርከብዎ መሪሕነታዊ ኣካል ብ11 ግንቦት 2019 ክፉት ናይ ህዝቢ ሰሚናር ኣካይዱ።
ሓው መድሃኔ ንርኣዮ፡ ንኣኼበኛታት ናይ እንቋዕ ደሓን መጻእኩም መልእኽቲ ብምትሕልላፍ ኢዩ ነቲ ኣኼባ ከፊትዎ። ብድሕር’ዚ፡ ኣቦ መንበር ሰዲህኤ ብዛዕባ፡ ህልዊ ኵነታት ሃገርናን ከባቢናን ስፍሕ ዝበለ መግለጺ ኣቕሪቡ። ሓው መንግስተኣብ ኣስመሮም ካብ ዝተዛረበሎም ኣርእስታት፡-
1. ኣብ ኢትዮጵያ ዝተኸስተ ናይ ለውጢ መስርሕን ኣሰራቱ ኣብ ልዕሊ ክልቲኡ ህዝብታትን
2. ኣብ መንጐ ኤርትራን ኢትዮጵያን ዝተኸተመ ዘይንጹር ውዕላትን ብመራሕቲ ክልቲኡ ሃገራት ዝተዋህቡ ንህዝቢ ዘሻቕሉ መግለጺታት
3. ናይ ይኣክል ምንቅስቓስን መንቀሊታቱን
4. ህዝባዊ ምጥርናፋትን ኣድላዪነቱን
5. ኣብ ቀርኒ ኣፍሪቃ ዘሎ ዘይርጉእ ሃለዋትን ተራ ናይ ግዳም ሓይልታትን
ዝብል ነበረ።
ሓው ረዘነ ተስፋጽዮን፡ ግደ መንእሰያት ቀደም ከመይ ከምዝነበረ ድሕሪ ምግላጽ፡ ናይ ሎሚ መንእሰያት ድማ፡ ነቲ ናይ ቃልሲ ሽግ ተቐቢሎም ኣብ’ቲ ዕላምኡ ከብጽሑ ሓላፍነት ክወስዱ ክብገሱ ከምዘለዎ ገሊጹ። ቃልሲ ምእንቲ ዲሞክራሲ፡ ምስ’ቲ በትሪ እናተቐባበልካ ትወዳደረሉ ቅድድም እግሪ ብምዝማድ፡ መንእሰያት ሕጂ ኣብ’ቲ ቃልሲ ብምጽንባር ነቲ ሓላፍነት ክወርስዎ ከምዝግባኦም ኣዘኻኺሩ። ሓው መድሃኔ ንርኣዮ ድማ፡ መንእሰያት ብኣተሓሳስብኦምን ተሳታፍነቶምን ኣብ ቃልሲ ደኣ’ምበር ብዕድመ ጥራሕ ሓላፍነት ክስከሙ ከምዘይክእሉ መብርሂ ሂቡ።
ብድሕር’ዚ ኣኼበኛታት ንግደን ራኢን ሰዲህኤን ዝካየድ ዘሎ ናይ ይኣክል ምንቅስቓሳትን ዝምልከቱ ሕቶታትን ለበዋታትን ኣቕሪቦም። ከምኡ’ውን፡ ኵሎም ደለይቲ ፍትሒ ዝዀኑ፡ ፖለቲካውያን ውድባት፡ ሰልፍታት፡ ጽላላት፡ ሲቪላውያን ማሕበራት፡ ኣገደስቲ ውልቀሰባትን ናይ ሚድያ ትካላትን ዝሳተፍዎ ዋዕላ ሓባራዊ ስራሕ ምድላው ክድፍኣሉ ዝግባእ ህጹጽ ዕማም ምዃኑ ኣተሓሳሲቦም።
ኣብ መወዳእታ ንዝኽሪ ሰማእታት ኤርትራ ደው ድሕሪ ምባል ኣኼበኛታት ብመንእሰይ ዓወት ተመሪሖም ይኣክል ዝብል ጭርሖ ብምቅላሕ ኣኼባ ብናይ ምርድዳእን ሓድነትን መንፈስ ተዛዚሙ።
እዚ "ብያኣክል" ዝብል ህዝባዊ ምልዕዓል መታን ክዕወት ዓሚቁን ሰፊሕን መጽናዕቲ ዝሓትት ስለዝኾነ መራሕቱ ኣብ ዘዘለውዎ ሃገር ምስተን ዓለምለኸ ትካላት ክተሓባበሩን ትምህርታዊ ዝኾነ ፍልጠት ንክቀስሙ ክጓየዩ ኣለዎም።እቲ ቅድሚ ሕጂ ሒዝናዮ ዝጸንሓና ልምዲ ናይ ወጋሕ ትበል ለይቲ ተሪፋ ፣ትምህርታዊ ዓውደ መጽናዕትታት፣ ኮርሳት ኢዩ እቲ ንኣፍልጦኻ ዘዕቢ፣ፍልጠት ድማ ንክትምዕብል ይሕግዘካ። ዘመን ከበሮ ተሪፋ ዘመን ምንባብን ምምርማርን ይኹን፡፤
Eritrean fourth democratic wave towards Inclusive political participation and representation
The struggle from dictatorship to democracy depends on its ownership expressed through its meaningful participation to affirm this it needs democratic institutions and campaign strategy and grand strategy. The goal of the struggle from dictatorship to democracy is clear to remove the dictatorship from its deep roots and system and lay foundations for democratic system and democratic society.
Looking to the Eritrean Movements struggling against dictatorship in Diaspora the main challenge was to unify the Movements under a grand strategy including all political, civic and individuals.
The struggle from dictatorship to democracy is not similar like the struggle for national liberation from colonialism and occupation.
In the past 20 we have seen many national dialogues and conferences held by political and civic organizations but all were not sustainable and successful. This article will try to provide an overview of the process pursued in the past 20 years
During these 20 years of struggle for democratic change in Eritrea the Eritrean Opposition in Diaspora couldn't achieve structured participation but encountered multiple challenges internally ( lack of strategic partnership) and externally( foreign intervention-Ethiopian Government) but still there is hope that one day they will come together and achieve more in the coming future. To achieve this the opposition forces require along-term commitment from all its members in order to guarantee the sustainability of the struggle of all forces regardless of their political affiliations.
The Eritrean Opposition in Diaspora campaign strategy has been against each other for the past 20 years being aware of this failed strategy the opposition must direct their campaign strategy( win- win strategy) against the dictatorship, strengthening participation by all forces for democratic change, through greater participation we can win our peoples' legitimacy.
Through such campaign strategies the opposition can gain a keener understanding of the struggle from dictatorship to democracy and enhance their cooperation providing them more precise and unified message to the Eritrean people inside Eritrea. Let us promise not to campaign against each other, for example, the social media has been an instrument for defamation and blackmailing against each other let us stop this and direct the campaign strategy against it.
The Eritrean Forces for democratic change in Diaspora have tried gradually to build up alliances and coalitions but all were not sustainable and successful. We have learned many lessons during this time why these alliances and coalitions were not successful.
Building alliances and coalitions are democratic instruments in the struggle for democratic change but the Eritrean Opposition still need to learn the importance of these instruments.
The Eritrean Opposition in Diaspora have not succeeded to lay a grand strategy ( See, Gene Sharpe's research studies) winning the dictatorship in Eritrea and laying foundations( What form of Government- State Structure/Federalism/ Unitary) for democratic change inside Eritrea.
Laying grand strategy is the most important instrument to be established to remove the dictatorship and lay foundations for democratic change.
If the call of , " Enough is Enough" for national united platform is out of shared lessons learned they must first assess the past experiences of unity attempts inside themselves and with other compatriots for democratic change. Building national united platform needs a long-term commitment from all the parties involved and I hope the youth will take this initiative and revitalise the method of struggle from dictatorship to democracy.
References
ርእሰ-ዓንቀጽ ሰዲህኤ
ጭቆናን ወጽዓን ህግደፍ ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ኤርትራ፡ እቲ ኣመዓባብላኡ ደኣ ዘገምታውን ብረቂቕ ሜላታት ዝተቓነየን ኮይኑ እምበር፡ ድሕሪ ውድቀት ደርጊ ሽዑ ንሽዑ ዝጀመረ እዩ። ወረ ሓደ ሓደ ብዛዕባቲ ቅድሚኡ ዝነበረ ኣካይዳ በዓል ኢሳይያስ ዓሚቕ ኣፍልጦ ዝነበሮም ተዓዘብትስ፡ ናይቲ ጭቆና ኣመዓባብላ ዝያዳ ነዊሕ ሱር ከም ዝነበሮ እዮም ዝምስክሩ። ዋላ’ኳ ህግደፍ ሓቀኛ ባህሪ ጭቆናኡ ክሓብእ ይፍትን እንተነበረ፡ ምናልባት ነቲ ኩነታት ካብ ርሑቕ ንዝዕዘብዎ ዘይኤርትራውያን ወገናት እምበር፡ ንዓና ንኤርትራውያንስ ዝተኸወለና ኣይነበረን።
ካብቶም ካብ ቅድም ዝረአዩ ዝነበሩ፡ ናብዚ ሕጂ ንዓለም ዘገርም ዘሎ መሪር ጭቖና ዝማዕበሉ ምልክታት፡ ዲክታቶር ኢሳይያስ ኣብ ከተማ ኣስመራ ምስ ኣተወ፡ ኣብ ናይ ኣስመራ ስታዲዩም ህዝባዊ ኣኼባ በኹሪ መደረኡ ኣብ “ካብ ሕጂ ንዳሓር ናይ ውድባት ሓሸውየ የለን” ምባሉ፡ ንዘቕለበሉ መልእኽቲ በሓትነቱ እዩ ነበረ። ድሕሪ ዝተወሰነ ግዜ መሰሎም ስለ ዝሓተቱ ጥራይ፡ ኣብ ማይ ሓባር ኣብ ልዕሊ ንህዝብን ሃገርን ኣካሎም ዘውፈዩ ስንኩላን ወገናትና ዝተፈጸመ ጨካን ቅትለት እውን መልእኽቱ ንዘቕለበሉ ቀሊል ኣይነበረን። ግዜ እንዳነወሓ፡ ማዕሪኡ ድማ ሓቀኛ ባህሪ ህግደፍ ደፊኡ እናወጸ፡ ዝተወስዱ ናይቲ ጭቆና ገለጽቲ ስጉምትታት ከኣ ኣዝዮም ብዙሓት እዮም። ሕጂ እሞኸኣ ህግደፍ መትሓዚ ተሳኢንዎ ኩሉ ተግባራቱ እዉጅ ወጽዓን ጭቆናን ኮይኑ፡ ኣይኮነንዶ ነዓና ኤርትራውያን ኣብ ዓበይቲ ዓለምለኸ መጋባእያታት እውን “ተወዳዳሪ ዘይብሉ” ናይ ዘበንና ጨቋንን ጨካንን ኮይኑ ከም ናይ ሕማቕ ኣብነት ይጥቀስ ኣሎ። ምስዚ ኩሉ ግና ከምቲ “ንሰፍላላስ ይፈጥረላ” ዝበሃል፡ ንህግድፍን መራሕቱን ሰብ ረኺቦምስ፡ ውሱናት ዝድግፍዎምን ዝተዓራረኽዎምን ግሩሃት ኣይተሳእኑን።
ነዚ ኩነታ ዝተዓዘቡ ኤርትራውያን፡ ህግዲፍ ናብ ልቡ ንክምለስ ዝሃብዎ ግዜን ዘርኣይዎ ትዕግስትን ከምዘይሰርሕ ምስ ኣረጋገጹ፡ ገለን ብዝተወደበ ገለን ድማ ብዘይተወደበ ኣገባብ ክቃለስዎ ናይ ግድን ኮይኑ። ኣንጻር ህግደፍ ምቅላስ ዋጋ ከም ዘኽፍል ይርድኡ’ኳ እንተነበሩ፡ ከምቲ “ንዘይተርፈካ ጋሻስ ኣጥቢቕካ ሰዓሞ” ዝበሃል ብዘይካ ምቅላሱን ምኹናኑን ካልእ ምርጫ ኣይነበሮምን። ህግደፍ ብወገኑ ነቲ ካብ ቅድም ብውሑዳት ክካየድ ዝጀመረ ቃልሲ፡ ከምዚ ሕጂ ዝረአ ዘሎ እንተ ዓንቲሩን ሰፊሑን ኣብ ሓደጋ ከምዘውድቖ ስለ ዝተረደአ ብዕሸሉ ክቖጽዮ ዘይፈንቀሎ እምኒ ኣይነበረን። ኣብቲ ኣንጻሩ ዝቐንዐ ቃልሲ የድምዑ እዮም ዝበሎም ወገናት ንምድሃል ዝተጠቖሞ ሜላታት፡ ምቕንጻልን ምስዋር ዘጠቓልል ኮይኑ፡ ቀንዲ ሕመረቱ ከኣ ድሑር ዝንባለታት እንዳጻሕተርካ ሓድነትን ምትእምማንን ሓይልታት ለውጢ ኤርትራ ምዝራግ ነይሩ፡ ሕጂ’ውን ይቕጽለሉ ኣሎ። ክሳብ ግብኣተ መሬቱ ካብዚ ድሑር ኣካይዳ ከምዘይምለስ ከኣ ፍሉጥ እዩ። ስለዚ ኣብዚ መዳይዚ እታ ኩዕሶ ኣብ ኢድና’ውን ከምዘላ ክንእመን ይግበኣና። መርኣያ ብዙሕነትና ዝኾነ ዘይመሰረታዊ ፍልልያትና ዓቂብናዶ ኣብቲ ሓደ ዝገብረና ኤርትራዊ ዛዕባ ኣትኪልና ንቃለስ፡ ወይስ ንከፋፋሊ መርዚ ህግዲፍ ርዒምና መፍትኡ ንኸውን ንዝብል ንሕና እንውስኖ እዩ።
ደረጃታቱ ክፈላለ እንተዘይኮይኑ፡ እቲ ናይ ለውጢ ድሌትን ዓቕምን፡ ብዘይካ ኣብ ጉጅለ ህግዲፍ ኣብ ኩልና ተጸበይቲ ራህዋን ፍትሕን ኤርትራውያን ከምዘሎ ክንእመነሉ ይግበኣና። ስለዚ ኢና ከኣ እቲ ናይ ሎሚ ናይ ለውጢ ሓይሊ ኮነ፡ እቲ ናይ ጽባሕ ተካኢ ዓቕሚ እኩብ ድምር ናይ ኩልና ኣበርክቶ እዩ እንብል። ነዚ ክሳብ ሕጂ ከምቲ ትጽቢትና ኣየዕወትናዮን። ምናልባት እውን ናይ ኩሉ ድኽመትና መሰረት ኣብዚ መዳይዚ ዘይምዕዋትና ይኸውን። እዚ ሕጂ ዝያዳ በሪኹ እሞ ኣብ ኩሉ ኩርነዓት፡ ብሓያል ተሳትፎ መንእሰያትን ደቂ ኣንስትዮን ዝቃላሕ ዘሎ ድምጺ “ይኣክል” ድምጺ ኩልና ኣብ ኤርትራ ለውጢ እንብህግን ምእንትኡ ንቃለስ ዘለናን እዩ። ከምዚ ዝኣመሰለ እዋናውን ኩልና እንዓስሎን ድምጺ ምስማዕና ከኣ ዝድገፍን “ኣሰይ’ዛ ሓሳብ ልበየ ሰሚራትለይ” ዘብልን እዩ። ከምዚ ዓይነት ናይ ሓባር መበራበሪ ምልዕዓል ምርካብና ናይ መወዳእታ ዓወትና ኣብ ልዕሊ ህግዲፍ ከምዘይኮነ ብሩህ እዩ። እዚ ውዑይ ንቕሎ ዕዉት ንኽኸውን፡ ሓቚንካ ኣጻዒኻ ናብ ውጽኢት ምብጽሑ እቲ ዝኸበደ ዕማም ከም ዝኸውን ክንስሕቶ ኣይግበኣናን። ነዚ ንምዕዋትን ካብ ናይ ቅድሚ ሕጂ ፍሽለታት ንምድሓንን ከኣ ኤርትራውያን ብግቡእ ከነቕልበሎም ዝግበኣና ጉዳያት ኣለዉ።
ነዚ ናይ “ይኣክል” እዋናዊ ድምጺ ዝምጥን፡ ንኹሎም ዘቃልሕዎ ዘለዉ ኣካላት ዘጽልል ሓቛፍን እዋናውን ውደባ ክህልወና ናይ ግድን ኣድላይ እዩ። “ሰሪሑ ዘድምዕ፡ ተዛሪቡ ዘስምዕ” ናይ ለውጢ ዓቕሚ ክንከውን፡ ካብ ክሳድ ንላዕሊ ንቓለ-ዓለም ዘይኮነ፡ ብምሉእ ልብን ሓላፍነትን፥ ንሕና፡ ናትና፡ ንዓና፡ ብኣና ዝቓንዑ፡ ነቲ ናይ ክሳብ ሕጂ ዘየድመዐ ጭረሖ “ንሕናን ንሳቶምን” ዝስዕር ኣካይዳ ክንርዕም ክንበቅዕ ናይ ግድን እዩ። ኣተሓሕዛና “ገጽ ርኣ ወይ መሕደሲ” ዘይኮነ፡ ንተበግሶ “ይኣክል” ምስ ናይ ክሳብ ሕጂ ተመኩሮናን፡ ኣብ መጻኢ ይጽበየና ምስ ዘሎ ቃልስን ብደሆታትን ብሓላፍነት ኣዛሚድና ክንርደኦ ክንበቅዕ ይግበና። ካብቲ ናይ ቅድሚ ሕጂ ክንድቲ ዝተጸበናዮ ዘየኽሰበና ናይ ምንጽጻግ መንገዲ ከይወጻእና፡ ብተኣምር ሓድሽ ውጽኢት ከነመዝግብ እንተ ተጸቢና ግና፡ እቲ ንጽበዮ ኣይክንረኽቦን ኢና። ካብ ባህሊ ምንጽጻግ፡ ምግላልን ጸቢብ ሕሳብን ክሳብ ዘይወጽእና መፍቶ ህግዲፍ ካብ ምዃን ከምዘይንድሕን ከሎ ጌና ነስተውዕል። ስለዚ ኣብዚ እዋንዚ “ንሓድሽ ውጽኢት፡ ሓድሽ ኣገባብ” ክንክተል ምራጫ ዘይኮነ ግድነት’ዩ።
Speaking at an awareness seminar in the Swedish city of Gothenburg on 4 May 2019, the Honourable Johan Buser, member of the Swedish Parliament and a senior official of the Swedish Social Democratic Party, expressed his deep sadness about the unchanging human rights and political situation in Eritrea.
Mr. Johan Buser, who is chairman of the transport committee, said he will make efforts to again raise the problems of Eritrea and its people at the Swedish Parliament. Concerning the reception and housing problems of Eritrean refugees in Gothenburg, he said promising contacts have been made with city authorities and other party structures in the region.
The educative event was organized by the Swedish-Eritrean Solidarity Association in Gothenburg and was held under the motto: “Let us voice in unison to be heard, and work jointly to be effective.”
The meeting was opened by introductory statements of the association president, Mr. Thomas Magnusson, and Mr. Zehaie Keleta, association board member. Adding colour to the opening session was a poetic rendition in Tigre language entitled ‘my country’ by Artist Mussa Nashih. Attending the event included two secretaries of the Mayor of Gothenburg, Mr. Ruben Maelstrom and Mr. Joseph Akarn, as well as the chairman of International Folk Skolan, Mr. Yoni Aderson.
Another key speaker at the awareness seminar was a young Eritrean lady, Milio Tekle, who is an integration expert and public relations advisor in the city council of Gothenburg. She presented an educational speech on social development and childcare of Eritrean families in Sweden today.
The awareness and solidarity gathering was concluded after a tea party with sweets and kitcha/bread prepared by Eritrean ladies and Somali friends. Also at the closing session, which was graced by Eritrean folkloric music, Artist Mussa Nashih presented another moving poem in Tigrigna about the plight of Eritrean refugees.
ኩሉ ኤርትራዊ ፖለቲከኛ ካብ ዝኸውን ነዊሕ ገይሩ እዩ። ዳርጋ ኩሉ ናይ ሓደ ሃገር ህዝቢ ፖለቲካኛ ክኸውን እንከሎ፡ እቲ ህዝቢ ኣብ ስግኣት ናይ ምህላዉ ምልክት እዩ፡ ዝብሉ ናይዚ መዳይ ምሁራት ኣለዉ። እቲ ፖለቲከኛ ምዃን ብዙሕ ኣገባብ ኮይኑ፡ ክሳብ ዕላማኻ ኣነጺርካ ብግቡእ ተወዲብካን ናይ ኣተገባብራ ሜላታት ስኢልካን ምቅላስ ዝምጠጥ እዩ። ኣብዚ እዋንዚ ኤርትራዊ ኣብ ሃገሩ ኮነ ኣብ ወጻኢ፡ መውጽእ ኣፉ ኮይኑ ዘሎ ዛዕባታት፡ ጉዳይ ሕገ-መንግስቲ፡ ጉዳይ እሱራት፡ ጉዳይ ብኩራት ሕግን ፍትሕን ጉዳይ ውሕስነትን ቀጻልነትን ሃገርን ልኡላውነታን ጉዳይ ምምልካት ዶብን ኮይኑ ምህልዉ ከኣ ናይ ህዝብና ኣብ ፖለቲካዊ ጉዳያት ናይ ምስታፍ ጻዕቁ ዘርኢ እዩ።
ብመንጽርዚ ኣብዚ ቀረባ መዓልታት ክልተ ናይ ነዊሕ ግዜ ኣዕሩኽ ኤርትራውያን፡ ብዛዕባቲ ቀደም ከም ዘይድፈር ሕዛእቲ ዝፍራህ ዝነበረ ሎሚ ግና ተሳዒሩ ዘሎ ፖለቲካ ሃገርና ወግዒ ይጅምሩ። እዚ ዕላሎም ቅድሚ ኩሉ እቲ ኣብ መንጎኦም ዝነበረ ናይ ስግኣትን ዘይምትእምማንን መንደቕ ከም ዝፈረሰ ዘመልክት ነይሩ። በዚ ዝጀመርዎ ዕላል ከኣ ዳርጋ ንኹሉ ክበሃል ብዝኽእል ንኤርትራዊ ፖለቲካዊ ዛዕባታት ብፍሩዩ ዳህሰስዎ። ኣብ መንጎኦም ከኣ ዘየግሃደ ነናብ ኢድካ ናይ ምስሓብ ምልክታት የርእዩ ነበሩ።
ኣብ መንጎ ዕላሎም እቲ ሓደ፡ “ኣነስ እዚ ሰብኣይ ጉድ ከይገብረና እሰግእ እየ” ይብል። “እዚ ሰብኣይ” ዝብሎ ዘሎ ንኢሳይያስ ኣፈወርቂ እዩ። ብስሙ ዘይጸወዖ ስለ ዘኽበሮ ዘይኮነስ ስለ ዝጸለኦ እዩ። እቲ መዓልልቱ ትቕብል ኣቢሉ፡ “ኣንታ ንስኻስ ዘይተመጸኦ የብልካን፡ ጉድ ከይገብረና ክትብል እንከለኻ እንታይ ማለትካ እዩ?” ኢሉ ይሓቶ። እቲ ዓብይ ዘረባ ዝጀመረ ሳብኣይ ከኣ “እዋእ ምስዚ ዘርእዮ ዘሎ ዘይግሉጽን ዘይትካላውን ኣካይዳ እሞ ምስቲ በብኹርንዑ ዝነፍስ ዘሎ ዘረባታትስ፡ ወያ ኣእላፍ መላምል ሰማእታት ዝኸፈልናላ ነጻነትና ብናይ ኣብይ ኣሕመድ ዓሊ ልኡም ናይ “ንደመር” ስብከትን “ብኢሱን ወዲ ኣፎምን” ናይ ቅብጥሮት ኣስማትን ተሰሊቡ ከየጥፈኣ ኣየስግእንዶ ኢልካዮ ኢኻ?” ኢሉ ንሕቶኡ ብሕቶ መለሰሉ።
ወዮቲ ክሰምዕ ዝጸንሐ ከኣ “ክላእ እዝስ ኣብ ግብሪ ከውዕሎ ስለ ዘይክእል ስግኣት ከሕድረልካ ኣይግባእን እዩ” በሎ። እቲ ዕላል እንዳሞቐ ከደ እሞ “ከምኡ ከየጋጥም እንታይ መረጋገጺ ኣለካ? ቀደም’ውንኮ ብኸምዚ ምስ ጀመረ እዩ ኣብ ክንደይ ክሳብ ሕጂ በሰላኡ ዘይሓወየ ቁስሊ ዝወደቕና” በሎ። እቲ ከኣ ቁሩብ ናህሪ ወሲኹ “ ኣብ ልኡላዊትን ናጻነትን ሃገር ንዝግበር ምውጋይ እሞ ህዝቢ ኤርትራ ኣይድግፎን እዩ” በሎ። እቲ ሓደ ከኣ ዝያዳ ናህርን ሕርቃንን ወሲኹ፡ “እንታይ ኢኻ ትብል ዘለኻ፡ ናይ ህዝቢ ምድጋፍን ዘይምድጋፍን እንተኾይኑ ደኣ መዓስከ ህዝቢ ኤርትራ ንተግባራት ኢሳይያስ ኣሚንዎን ደጊፍዎን ይፈልጥ” ምስ በለ፡ ነቲ መተዓልልቱ ዕድል ከይሃበ ኣስዒቡ፡ “ኣብ ኤርትራ ሕገመንግስቲ የለን። ኣብ ኤርትራ ሰብኣውን ዲሞክራስያውን መሰል ኣይክበርን እዩ። ናጻ ሓሳብካ ናይ ምግላጽን ብእትእምነሉ ኣተሓሳስባ ናይ ምውዳብን መሰል የለን። ከምዚ ትርእዮ ዘለኻ ብገዛእ ገንዘብና ብመንግስታዊ ባንክ ጀሆ ተታሒዙ እቲ ንደልዮ ዘይኮነስ መንግስቲ ብዝቑንጠረልና መቑነን ኢና ሰለይ ንባል ዘለና። እዚ ኩሉ ዝኸው ዘሎ ከኣ ህዝቢ ኤርትራ ስለ ዝደገፎ ዘይኮነ፡ ንሱ እዚ ግናይ ሰብኣይን ኣብ ገዛእ ሃገርና ንክቐጽዓና ዝመሃዞ ባዕሉ ዝመሃዞ ተንኮል’ዩ” ኢሉ ከብቅዕ ሕጂ እውን ነቲ መዓልልቱ ዕድል ከይሃበ፡ “ስለዚ ከምቲ ኣይትብከ እንድዩ ዘብክየኒ ዘሎ” ዝበሃል ብመሰረቱ እኮ ናይ ጸገምና ቀንዲ ጠንቂ ህግደፍ ብዘይ ኣፍልጦና ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ዘለዎ ክቱር ንዕቀትን ብደዐን እዩ” በሎ። እቲ ብውሽጡ ንህግዲፍ ከመኻንየሉ ዝደሊ ዝመስል ግና፡ መርተዖ ዝሰኣነ ሰብኣይ፡ ርእሱ እንዳሓኸኸ “ ንሱስ ሓቅኻ ኢኻ ዘደቅስ ኣይኮነን” ብምባል ብሓሳብ ኢዱ ክህብ ተገደደ።
እዚ ዝተጠቕሰ ዕላል ናይዞም ዝጠቐናዮም ኣብ ማእከል ከተማ ኣስመራ ኮይኖም ወጃዕ ዝብሉ ክልተ ሰባት ጥራይ ዘይኮነ፡ ሎሚ ኣብ እንዳኩሉ ኤርትራዊ ዘሎ እዩ። ከምቲ “ኣይትብከ እንድዩ ዘብከየኒ ዘሎ” ዝበሃል፡ ብመሰረቱ ናይቲ ኣንጻር ህግዲፍ ዝካየድ ዘሎ ቃልሲ ቀንዲ ጠንቂ ህግደፍ ንድምጽን ድሌትን ህዝቢ ኤርትራ ኣብ ግምት ዘየእቱ ምዃኑ እዩ። ካብ ሕገመንግስታውን ትካላውን ኣሰራርሓ ዝሃድም ከኣ ካብ ህዝባዊ ተሓታትነት ንምህዳም ምእንቲ ክጥዕሞ እምበር፡ ካልእ ምኽንያት የብሉን። ብመንጽር እዚ ጉጅለ ህግደፍ ንህዝቢ ኤርትራ ኣይሰምዖን እዩ ጥራይ ዘይኮነ፡ ብዓይኒ ጽልኢ እዩ’ውን ዝርእዮ። ንዘይፈትዎ ህዝቢ “የመሓድሮ ኣለኹ” ምባሉ ከኣ ፈጺሙ ናይ ደሓን ከምዘይኮነ ህግደፍ ብተግባር የርእየና እዩ ዘሎ። ብሚዛነይ ህግዲፍ ንህዝቢ ኤርትራ ስለ ዘይፈትዎን ሓሳቡ ስለ ዘይቕበልን፥ በቲ ሕጂ ዝኸዶ ዘሎ ህዝቢ ናይ ምድሃኽ ስራሑ እዩ ዝሰርሕ ዘሎ። እቲ ንዘይፈትዎን ሓሳቡ ንዘይቅበልን ህግዲፍ “ወጊድ” ክብሎ ዝግበኦ ህዝቢ ኤርትራ ግና፡ እቲ ናይዚ እዋንዚ ፍኒሕኒሑ’ኳ ተስፋ ዝህብ እንተኾነ፡ ክሳብ ሕጂ ንህግዲፍ ናይ ምቕጻዕ ዕማሙ ክንድቲ ዝድለ ከምዘይፈጸመ ክእመን ይግበኦ። እቲ ንጉጅለ ህግዲፍ መመሊሱ ዘሻድኖ ዘሎ ከኣ ናይ ህዝብና ደረቱ ዝሓለፈ ትዕግስትን ጹረትን ምናልባት’ውን ፍርሒ ኮይኑ ጸኒሑ። ህግደፍ ከኣ ነቲ ትዕግስቲ ናብ ፍርሒ ተርጒሙ፡ ንህዝብና ኣብ ርእሱ ክሸነሉ ክንዕዘብ ጸኒሕና። ደጊም ግና ትዕግስቲ’ውን ደረት ስለ ዘለዎ ህዝቢ ትዕግስቱ ወዲኡ እዩ። ከምቲ “ኣብ ስቕ ዘሎ መሰቓስቕ” ዝበሃል እቲ ኣድብዩ ዝጸንሐ ህዝቢ ኤርትራ እንተተላዒሉ ተመኩሮ ግብጽን ሱዳንን ኣብ ሜዳ ባሕቲ መስከረም ዘይድገመሉ ምኽንያት የለን።
