Eritrea Frustrates UN Human Rights Council; Keetharuth Presents Bleak Situation Report
Written by EPDP Information Office
After listening to the 4th annual report of Ms Sheila Keetharuth, the UN Human Rights Rapporteur for Eritrea on Wednesday, 14 June, majority of country delegations and civil society advocacies to the 35th Session of the Human Rights Council in Geneva expressed in their statements deep frustration over the unchanged human rights situation in Eritrea, many a speaker asked what is to be done about it. The quick and sharp response of the Mauritian lawyer, Keetharuth, was: respecting "the supremacy of human rights" and not treating human rights as "bargaining chips" in a way of appeasing with perpetrators of heinous crimes against their own people.
Ms Keetharuth told the Council that arbitrary arrests, disappearances, torture, death and the long list of abuses stated in the UN Commission of Inquiry's report on Eritrea a year ago are still continuing and that the Eritrean authorities did not show the slightest interest or intention to change the situation by implementing at least some of the UN recommendations to it or the pledges it made at the Universal Periodic Reviews to the UN body.
For UN expert, it is "no business as usual" on human rights in Eritrea where all calls for improvement of the situation have been ignored for too long. Yet, she did not stop making additional recommendations to the Eritrean regime while knowing well that her recommendations, old and new, will remain unimplemented.
Ms Keetharuth's call to western democracies to kindly respect "the supremacy of human rights" in Eritrea was further qualified by her recommendation that it is time to forcefully build the capacity of Eritrean civil society movements in the diaspora.
Over 80% of the 30 speakers who made interventions at the meeting on Eritrea spoke against the excesses of the repressive regime in Asmara and appeared to be willing to extend the mandate the UN rapporteur for Eritrea. The 35th Session of the UN HR Council, which opened on 6 June, is due to end by 23rd June.
ብዕለት 11.06.2017 ጨንፈር ፍራንክፎርትን ከባቢኣን ስሩዕ ኣኼባኡ ኣካይዱ። ኣኼባ ብሰናይ ምንዮት ብኣቦ መንበር ድሕሪ ምኽፋቱ፡ ሰዓት 14፡00 ኣኼባ ተጀሚሩ ኣብቲ ኣጀንዳታት ተኣትዩ። ዝነበሩ ኣጀንዳታት ድማ፡-
1 - እማመ ሰደህኤ፤
2 - ሰልፍኻ ምፍላጥ፤
3 - ዲሞክራሲ ኣብ ሰልፍኻ ይጅምር፤
4 - ግፍዕታት ህግደፍን ፖሊሲኡን፤ ዝብሉ ኔሮም።
ኣኼበኛ ነቲ ብ4 ሰነ 2017 ብሰደህኤ ዝወጸ “ እማመ ንሓባራዊ ዕዮ ተቓወምቲ ውድባት ኤርትራ ” ድሕሪ ምንባብን ኣብ ትሕዝቶኡ ምርድዳእን፡ ሓባራዊ ዕዮ ተቓወምቲ ሓይልታት ንስርዓት ህግደፍ ዕድሜኡ ዘሕጽርን፡ ራህዋ ህዝብና ዘረጋግጽን ምኻኑ ብምእማን፡ ደገፌታኡ ገሊጹን ብወገን ተቓወምቲ ሓይልታት ድማ ኣወንታዊ መልሲ ክረክብን፡ ኣገዳስን ቅድመ-ተደላይነትን ዘለዎ ጉዳይ ምዃኑን ኣስሚሩሉ።
ብድሕሪ‘ዚ ሰልፍኻ ምፍላጥን ዲሞክራሲ ኣብ ሰልፍኻ ክጅምር ከም ዘለዎን ዝብሉ ኣርእስትታት ኣልዒሉ፡ ስርዒታዊ ቅርጻ ሰልፍና ከመይ ከም ዝመስል ብፍላይ ሓደስቲ መንእሰያት ክፈልጡዎም ዘለዎም ጉዳይ ስለ ዝኾነ፡ ብስክሪን ዝተሰነየ ሰፊሕ መግለጺ ብሓው ንጉሰ ጸጋይ ተዋሂቡ። እዚ ቅዋምን ስርዒታዊ ቅርጻን ከምኡ‘ውን ሰልፋዊ መደብ-ዕዮን ድማ መሰረት ናይቲ ዲሞክራስያዊ ኣሰራርሓን ልዕልነት ሕግን ኣብቲ ድሕሪ ውድቀት ስርዓት ህግደፍ ክንሃንጾ እንደሊ ዘሎና ዲሞክራስያዊ ስርዓት ስለ ዝኾነ፡ ብቐዳምነት ሰልፍና ኣብ ውሽጡ ዝሰርሓሉ ዘሎ ምዃኑ ተዘርዚሩ። ስለዚ ዲሞክራስያውን ሕጋውን ኣሰራርሓ ኣብ ሰልፍኻ ክጅምር ስለ ዝግብኦ፡ ነዚ ኣሰራርሓዚ ድማ ክንከላኸለሉ ምዃንና ኣኼበኛ ተመባጺዑ።
ቀጺሉ‘ውን ኣባል ጨንፈር ሽማግለ መንእሰይ ክብሮም ዓንዶም፡ ብስክሪን ዝተሰነየ ኩሉ ግፍዕታትን ናይ ሓሶት ወፈራን ህግደፍን፡ ጸረ ህዝቢ ዝኾነ ውሽጣውን ወጻእን ፖሊሲታቱን ብሰፊሕ ገሊጹ። ኣብ መግለጺኡ፡ ስርዓት ህግደፍ ንህዝቡ ኣርዒዱን ኣሳቕዩን ብምሓዝ ዝጥቀመሎም መሳርሒታት ድማ ንህዝቢ ምግፋዕን ምእሳርን፡ ምስዋርን፡ ምቕንጻልን፡ ኩሉ ዝከኣሎ እገዳታት ኣብ ልዕሊ ህዝቡ ተጠቒሙ ንህዝቡ ምምዝማዝን፡ ኣብ ውሽጥን ወጻእን ካብ ዝነብሩ ህዝብና ብ2% ይኹን ካልእ ዘይሕጋዊ ምዝመዛን ወዘተ . . . ምኻኖም ኣብ ዝተፈላለየ ኣኼባታትን ቃለ መሓትታትን ባዕሎም ኢሳያስ ይኹን የማነ ገ/ኣብ ዝሃብዎ መግለጺታትን ናይ ሓሶትን ምድንጋራትን ብስክሪን ኣሰንዩ ኣብሪሁ። በዚ ግፍዕታት‘ዚ መሰረት፡ ኣብ ወርሒ ካብ 3-4 ሽሕ ህዝብና እስደድ ከም ዘሎ‘ውን ንሕሱም ስደት ዘርኢ ስእልታት ኣቕሪቡ። ኣብ ደርጊ ይኹን ኣብ ካልኦት ወጻእተኛታት ገዛእቲ ተራእዩ ዘይፈልጥ መልክዕ ጭቆና ከም ዘዘውትር ድማ ኣብሪሁ። ዝተፈላለዩ ምንጭታት ከም ናይ ሜሮን እስቲፋኖስን፡ ክብሮም ዳፍላን፡ ከምኡ‘ውን ካልኦት ነቲ ስርዓት ራሕሪሖም ዝመጹ ዝሃብዎ ሓበሬታታትን እውን ብስክሪን እናኣርኣየ ብዝርዝር ገሊጹ።
ኣብ መደምደምታ መግለጺኡ ድማ፡ ንሕና ህዝቢ ኤርትራኸ ነዚ ንምምካት እንታይ ክንገብር ኣሎና? ትም ኢልና ዲና ከምኡ ኢልና እናጠፋእና ክንነብር ወይስ ክንቃለሶ? ዝብል ሕቶ ኣልዒሉ ድማ፡ ብከመይ ጌርና ክንቃለሶን ከም ህዝቢ‘ውን እገዳታት ክንገብረሉን ንኩሉ ረብሓታቱን ናይ ምዝመዛ መሳርሒታቱን እምቢ ብምባል፡ ፍርሒ ኣወጊድና ብትሪ ክንቃለሶን ተላብዩ።
በዚ ድማ ልክዕ ሰዓት 16፡30 ኣኼባ ብዝክረ-ሰማእታት ተደምዲሙ።
ኣብ ኤርትራ ሓለፍቲ ፕሮግራም ዕቤት ሕቡራት ሃገራት ተሓለቕቲ ጨቋኒ ስርዓት ኤርትራ ብምዃኖም ተኸሲሶም
Written by ቤት ጽሕፈት ዜና ሰዲህኤ
ክልተ ብጉዳይ ሰብኣዊ መሰል ዝግደሱ ኣካላት፡ ናብ ዋና ጸሓፊ ውድብ ሕቡራት ሃገራት ኣንቶኒዮ ጉተረስ ኣብ ዝለኣኽዎ ተሪር መልእኽቲ፡ ንወ/ሮ ክሪስቲን ኡሙተኒ ኣብ ኤርትራ ናይ ሕቡራት ሃገራት ኣወሃሃዲት ሰብኣውነትን ወኪል ልምዓትዊ ፕሮግራምን ሕጋውን ርትዓውን ኣሰራርሓ ናይቲ ትካል ብምጥሓስ ናይ ጨቋኒ መንግስቲ ኤርትራ ተሓላቒትን መሳሳይትን ብምዃነን ተኸሲሰን። ምስአን ኣብ ክንዲ ወጻዒ መንግስቲ ኤርትራ ኮይኖም ብምስራሕ ዝተኸሱ ከኣ ኣብ ኤርትራ ክኢላ ልምዓታዊ ፕሮግራም ኮይኖም ዝተመደቡ ኣቶ መንሱር ኤ ሚርዛ እዮም።
ኣብ ለንደን ዝመደበሩ ብጉዳይ ሰብኣዊ መሰል ኤርትራ ዝግደስ ማእከልን ዓለም ለኻዊ ክርስትያናዊ ምሕዝነትን ብ7 ሰነ 2017 ናብ ዋና ጸሓፊ ውድብ ሕቡራት ሃገራት ኣብ ዝለኣኽዎ መልእኽቲ፡ ኣብ ልዕሊ እዞም ክልተ ኣንጻር ተልእኮ ሕቡራት ሃገራት ዝሰርሑ ዘለዉ ብህጹጽ ተመጣጣኒ ስጉምቲ ንክወስድ ተማሕጺኖም። እቲ መልእኽቲ እዞም ኣካላት ብንጹር ኣብ ከክንዲ ጨቋኒ ስርዓት ኤርትራ ብምስርሖምን ኣንጻር ተልእኮ ሕቡራት ሃገራት ምዃኖምን ጠቒሱ። ወ/ሮ ኡምኑቶን መዳመቒት ኤርትራውያን ላዕለዎት ሓለፍቲ፡ ፕረሲደንታዊ ኣማኻሪ የማነ ገብረኣብን ወጻኢ ጉዳይ ምኒስተር ዑስማን ሳልሕን ዝበበሃላ ብዘይምኽንያት ከምዘይኮነ ከኣ እቲ መልእኽቲ ጥቒሱ። .
እተን ወኪል ልምዓታዊ ፕሮግራም ሕቡራት ሃገራት፡ ነቲ ብመርማሪ ኣካል ሰብኣዊ መሰል ሕቡራት ሃገራት ብሱሩዕ ኣገባብ ዝተበጽሐ መደምደምታ ክነጽጋ ዝጸንሓ እየን። ንሰን ብኣንጻሩ፡ ኣብ ኣስመራ ዘሎ ጨቋኒ ጉጅለ፡ ሓገዝትን መወልትን ክረክብን ድምጹ ዝስመዓሉን ኣገዳሲ መሓዛ ምዃኑ ዝሰብከሉን መድረኻት ከም ዝረክብ ምግባር ቀዳማይ ዕማመን ገይረን ዝንቀሳቐሳ እየን።
በተመሳሳሊ መሓዘኣን ኣቶ መንሱር ሚርዛ፡ ኣብቲ ኣብ ዝሓለፈ ዓመት ዝተኻየደ ናይ ሕቡራት ሃገራት ንሰብኣዊ መሰል ኤርትራ ዝምልከት ኣኼባ ተሳቲፎም ንረብሓ መንግስቲ ኤርትራ ዝከላኸሉን ነቲ ብኮሚሽን ሰብኣዊ መሰልን ካለኦት ኣካልትን ዝተበጽሐ መደምደምታ ንኤርትራ ዝምልከት ሓቀኛ ምስሊ ዝቃወሙን ዝነበሩ እዮም።
እቲ ናብ ዋና ጸሓፊ ሕቡራት ሃገራት ኣንቶኒዮ ጉተረስ ዝተላእከ መልእኽቲ ብዶ/ር ካታዛ ካብ ዓለምለኻዊ ክርስትያናዊ ምሕዝነትን ወ/ሮ ኤልሳ ጭሩምን እዩ ተኸቲሙ። እዚ መልእኽቲ እዞም ኣብ ኤርትራ ዘለዉ ክልተ ወከልቲ ሕቡራት ሃገራት ዝፍጽምዎ ዘለዉ ተግብራት “ውድብ ሕቡራት ሃገራት ክልተ ተገራጨውቲ ድምጽታት እዩ ዘስምዕ፡ ንሱ ድማ በቲ ሓደ ወገን ኣብ ኤርትራ ጨካን ገበን ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ይፍጸም ከምዘሎን ክጽናዕ ከም ዝግበኦን ዝኣምን፡ በቲ ካልእ ወገን ድማ ካብ ኩነታት ሰብኣዊ ኩነታት ፈሊኻ ዘይረአ ክነሱ፡ ናጻ ናይ ምቁጽጻር መስርሕ ኣብ ዘየብሉ ህሞት ኣብ ኤርትራ ቁጠባዊ ዕቤት ከም ዘሎ ከንጸባርቕ ይፍትን” ብዝብል ተገራጭውቲ ሓሳብ ከም ዝቃልሑ ጠቒሱ።
Africa’s North Korea: Reporting From Eritrea, the Land of No Journalists
Written by Conor GaffeyOn September 18, 2001, as the world reeled from the September 11, 2001 terror attacks in New York and international attention focused on the United States, the president of a tiny African country decided journalists were no longer needed in his country.
Isaias Afwerki, the president of Eritrea— which borders Ethiopia and lies 20 miles across a strategic shipping canal from Yemen—announced that all independent media organizations were to cease activity. Private presses were shuttered and broadcasters closed down; journalists were rounded up and put in prison.
The deplorable state of press freedom in the Horn of Africa country—Eritrea has been ranked bottom of Reporters Sans Frontieres’ (RSF) Press Freedom Index in eight out of the last nine years—has led to the country being dubbed Africa’s North Korea, in comparison with the East Asian totalitarian dictatorship.
See Newsweek Subscription Offers
But Fathi Osman, an ex-Eritrean diplomat who fled the country and now works for Paris-based Radio Erena, an Eritrean media outlet in exile, says that comparison doesn’t do the situation in his home country justice. The Eritrean capital Asmara, he says, is a less open place than Pyongyang.
An Eritrean migrant simulates what she says is a torture technique during a protest outside the European Union delegation in Israel, in Ramat Gan near Tel Aviv on June 25, 2015. Eritrea, a repressive state with no free press, is one of the most closed countries in the world. Baz Ratner/Reuters
“This is not a catchphrase, this is a well-deserved description. When you have one newspaper, one radio, and people are not allowed to leave the country from aged nine to 57—imagine that,” Osman, 51, tells Newsweek . “So we are maybe the worst copy of North Korea, [like] when you have a genetic mutation...Eritrea is a deformed copy.”
Read more: Who is Isaias Afwerki, Eritrea’s enigmatic dictator?
Today, there are no independent media outlets in Eritrea, a country where around 10 percent of the population has fled abroad as refugees and asylum seekers. The number of newspapers, broadcasters and internet news agencies can be counted on two hands; all of these are state-run. Eritrea is, effectively, a land with no journalists.
“The country gives only one version of the truth, the government version of the truth,” says Osman. “Internet is very difficult to access and, even if it’s accessed, it’s one of the slowest in the world. It takes maybe two hours to see a very short video clip.”
Through Radio Erena, Osman and his colleagues are doing their bit to try and lift the information blackout in Eritrea. Founded in Paris 2009 with backing from RSF by Biniam Simon, an ex-government television presenter who fled Eritrea for France, Radio Erena—which means “Our Eritrea”—has a network of sources inside the repressive state and broadcasts in the middle of the day, when Eritreans workers can return home for lunch, shut the door, pull the blinds down and listen in the relative seclusion of their homes. This week, U.K. non-profit One World Media gave Radio Erena its special award for its role as the country’s sole independent source of information.
Osman leads the station’s Arabic news team, which broadcasts a 30-minute program three times a week. (Radio Erena also broadcasts in Tigrinya, the local language in Eritrea and northern Ethiopia.) He is reluctant to reveal how the station’s journalists contact sources in Eritrea—the government views Radio Erena as a public enemy, working on behalf of political opposition—but says that steps are taken to ensure their safety. “Numbers, whereabouts, things like that [we do not disclose], but we have our own confident and reliable sources inside the country. This gives Radio Erena an advantage.”
But Osman says that the station sometimes has to turn away potential sources and stories for the safety of those providing information. “We don’t encourage people to call us. There are some people that want to call us and comment in hotel rooms. We advise them not to do that,” he says.
Having worked within the Eritrean government for more than a decade, Osman knows from the inside how dangerous life can be inside the country. He started working for the Ministry of Information—which oversees state-run media—in the 1990s. Those were heady days in Eritrea: the Eritrean People’s Liberation Front (EPLF) had claimed victory in 1991 in a 30-year war against Ethiopian occupiers, and independence was sealed in a 1993 referendum.
Fathi Osman collects an award on behalf of Radio Erena at the One World Media Awards in London on June 7. Radio Erena, based in Paris, is one of the only independent sources of information for people living in Eritrea. Kinga Kardynal/One World Media
But in 1996, things began to turn sour for Eritrea’s journalists. The government passed a law that required all journalists and publications to be licensed by the administration and for publications to be submitted for government approval before dissemination. Osman, who was working as an editor for a state-run Arabic language newspaper, lost his job in what he says was described by the government as a “downsizing” of the media industry. He then worked in the foreign ministry for several years before being posted as a diplomat, first to Pakistan in 2003, then to Saudi Arabia in 2004.
After eight years in Riyadh, Osman defected in 2012—a year after the government rounded up independent journalists. He is reluctant to explain why, but says he was subjected to “threats” and had disagreements with his colleagues over the government’s increasingly authoritarian policy. “You cannot defend the policies of a government that you don’t believe, that you don’t have faith in,” he says.
Many of the journalists arrested in Eritrea in 2001 remain in prison, and the country is the biggest jailer of reporters in sub-Saharan Africa, with at least 17 journalists in jail as of December 1, 2016, according to the Committee to Protect Journalists. The climate does not seem to be improving, according to Jennifer Dunham, research director at Freedom House, a pro-democracy U.S.-based NGO that works on press freedom. “[The climate] has led to either extreme self-censorship in the country and a climate of fear for any remaining journalists and the general population,” says Dunham. “Even the [journalists] working for state-run outlets are under threat.”
Osman says that Radio Erena has dedicated its award to the journalists currently imprisoned in Eritrea. And while he is not optimistic about the future of press freedom in Eritrea, he says it is important to keep supplying the Eritrean people with some degree of news.
“There is not a hint or a tip that [the government] may release these people, so it’s dark at the moment, but one believes in change and one should work for this change,” says Osman. “We did not coin the North Korea [comparison] but we are confirming it and telling the truth about the situation in Eritrea and give the facts and give people the chance to judge for themselves.”
Source=http://www.newsweek.com/eritrea-north-korea-press-freedom-isaias-afwerki-623641
UNDP Officials in Asmara Blamed for Becoming 'Cheerleaders' for Repressive Eritrea Regime
Written by EPDP Information Office
In a strongly-worded message to UN Secretary General Antonio Guterres, two human rights advocacy organizations charged Ms Christine Umutoni, the UN Humanitarian Coordinator and UNDP-Eritrea country representative, of becoming "cheerleader" and top promoter of the repressive Eritrean regime by violating standard rules of conduct that govern international civil servants. Blamed as her collaborator in blindly working on behalf of the Eritrean regime is Mr. Mansoor A. Mirza, a UNDP policy specialist assigned to Asmara, Eritrea.
In their message dated 7 June 2017, the London-based Human Rights Concern-Eritrea and Christian Solidarity Worldwide, made an urgent request to the UN Secretary General to take appropriate measures against the errant two UNDP officials, who have literally become unrepresentative of the UN mission by devotedly speaking and acting on behalf of the dictatorship in Eritrea. It was not for nothing that Ms Umutoni was mockingly listed as one of the trio-foreign ministers of Eritrea together with presidential advisor Yemane Ghebreab and Mr. Osman Saleh.
The UNDP representative was undermining the conclusions of the UN Inquiry Commission and negating the glaring facts regularly presented by the UN Human Rights Rapporteur on Eritrea. She also reportedly took it as her priority job to meet donors in private and open forums to promote the Asmara regime and attended hearings and conferences to tell that Eritrea has a regime which is a credible partner in development efforts.
Similarly, her UNDP colleague, Mr. Mansoor Mirza, reportedly attended last year's UN Human Rights Council meetings and was spotted to be lobbying on behalf of the Eritrean regime and against the UN COI and the UN Human Rights Rapporteur.
Signed by Dr. Khataza Gondwe of the Christian Solidarity Worldwide and Ms Eliabeth Chyrum of the Human Rights Concern-Eritrea, the message to Mr. Antonio Guterres underlined that the actions of the two UN officials have already created the impression that "the UN speaks with two mutually negating voices: one which recognises that atrocity crimes are underway and seeks to address this urgently, and another which appears to overlook atrocity crimes and other grave violations, disregards the inalienability of human rights and, despite the human rights upfront initiative, accepts claims of economic advancement blindly in spite of the absence of independent verification mechanisms".
ኣብቲ ብዕለት 10-06-2017 ብግዱሳት ደቂ ኣንስትዮን፣ ብኣባላት ማሕበር ኣካለ ጽጉማን ኤርትራን ተዳልዩ ድራር ውጉኣት መደበር ከሰላ ምስዮት በዓል ብዓወት ተዛዚሙ። ኣብ ኣዳራሽ ዛልባው ጋሉስ ቫርተ ከተማ ፍራንክፈርት ካብ ሰዓት 16.00 ክሳዕ 23.00 ንእዋናዊ ሃለዋት መደበር ከሰላ ዘንጸባርቕን፣ ዝገልጽን ተንቀሳቓሲ ስእሊ ተሰንዩ ከም ዘምሰየን፣ ዝበዓለን ዝመጸና ሓበሬታ እነሆ።
ኣብዚ ዕዉት ምስዮት እዚ ብመሰረት ናይቲ ዝተራእየ ሓብሬታን፣ ዕዱማት ብዛዕባ ህሉው ኩነታት መደበር ኣልዒሎም እዚ መደበር እዚ ካብዚ ዘለዎ ኩነታት ባዕላቶም ዝናበርሉ መንገዲን ጥዑይ መነባብሮ ዝነብርሉን ካብ ህዝቦም ጥራይ ዘይኮነስ ካብ ካልኦት ዓበይቲ ዜጋታትን፣ ዓበይቲ ገበርቲ ሰናያትን፣ገንዘባዊን ንዋታዊን ብርኩት ሓገዝ ክረኽቡ ከም ዝክኣልን፣ ኣብ ርእሲኡ ድማ እዚ ማሕበር እዚ ሓደስቲ ማሕበርተኛታት ተመዝጊቦም ንማሕበር ከዳብርዎን፣ ብሰፊሕ ዘትዮምን ርእይቶታቶምን ለበዋታቶምን ለጊሶም።
ብድሕሪዚ ልብኻ ኣብ ዝሃለወሉ ትሕዝቶኻውን ኣሎ ከምዝብሃል ገንዘባዊ ኣስተዋጽኦም ብምልጋስ 1200.00 ( ሓደ ሽሕን ክልተ ሚእቲን ኤውሮ) ንመደበር ከሰላ ውጉኣት ሓርነት ተዋጺኡ ።
እዚ ሸውዓተ ሰዓታት ዝወሰደ ዕዉት ናይ ድራር ምሸት በተን ነዚ ዘዳለዋን፣ ዘዳለዉን ኣካላት ዝቐረበ ምዑዝ ድራርን ዝስተን እኹል ትሩፍ ብምንባሩ ዝኣክል ብደስታን ፈገግታን ዋዛ ምስ ቁምነገርን ዘሰነዮ ምሸት ኮይኑ ከም ዘምሰየ በዚ ኣጋጣሚ ነበስረኩም ።
ወዲ ሰብ ክፍጠር እንከሎ ብዘይካ ሳሕቲ ብገለ ሕማማት ተዘይተጠቒዑ፡ ምስ ምሉእ ጥዕንኡን ኣእምሮኡን እዩ ዝውለድ። ጎደሎ ዲዩ ምስ ምሉእ ጥዕንኡ ይወለድ ኣብ ቅድሚ ተፈጥሮኣዊ ሕጊ ኩሉ ባህሪያውን ሰብኣውን መሰላቱ ማዕረ እዩ። ይኹን እምበር ነፍሲ ወከፍ ፍጡር ነናይ ገዛእ ርእሱ ደረት ከም ዘለዎ ርዱእ እዩ። ነታ ናቱ መሰል ንናይ ካልኦት መሰል ግሂሱ ዝፍጽም ብሕጊ ዘኽስሶ እዩ። እዚ መስመር ሕጊ ክጠሓስ እንከሎ እቲ ማዕርነት ይትንከፍ’ሞ ናብ ዘየድሊ ምፍሕፋሓት ገጹ የድህብ።
እቲ ሕጊ ጥሒሱ ክጎዓዝ ዝደሊ ነቲ ባህርያዊ መሰል ካለኦት ክጥሕሶ እንከሎ ስኽፍ ኣይብሎን። ብዝኾነ ግን ሕጊ ከይተጣሕሰ ንምትግብሩ ዝከኣል ኩነት፥ ወዲ ሰብ ክብሩ ሓልዩ ንኽብርን መሰልን ካልኦት ክሕሉ እንከሎ እዩ። ነቲ ሓባራዊ ክብርን መሰልን ዘይሕሉ፡ ግን ከኣ ነዓይ ጥራሕ ኣኽብሩኒ በሃላይ እንተኾይኑ ሽግር እዩ ዝፈጥር። ብፍላይ ከኣ እቲ ሕጊ ኣብ ልዕሊኡ ክትግበር እንከሎ ዝመሮ ኣካል ናይ ብሓቂ ንልዕልና ሕጊ ከኽብር ኣይክእልን እዩ።
ሕጊ ኩሉ ግዜ ሰባት ኣብ ነንሓድሕዶም ከይጓድኡን ከይተዓማመጹን ዝሕሉን ዝከላኸልን መንጎኛ ኮይኑ፡ ዝከባበሩሉ ሃዋህው ዝፈጥር እዩ። ሕጊ ልዕሊ ኩሉ ምዃኑ ኣሚንና ብኡ ክንግዛእ እንተዘይበቒዒና፥ እቲ ዘይምርድዳኣትን፥ ቅልውላዋትን፥ ናተይ እንተዘይሰማዕኩም ወይ ዘይተቐበልኩም ዝዓይነቱ ብሓባር ዘየንብር ኣተሓሳስባ እዩ ዝስዕርር። ኣብ ከምዚ ኩነታት፥ እቲ ሕጊ ካብ ዘይከበረ እቲ ፍታሕ ዘድልዮ ጸገማት ብፍንው ኣገባብ ይኸይድ እሞ ናብ ሃልክን ህልኽን ገጹ ብምኻድ ኣብ ክንዲ እወንታዊ ፍታሕ ኣሉታዊ ሳዕቤን እዩ ዘኸትል።
ዝኾነ ሽግር ፍታሕ ክርከበሉ ሕጊ ክኸበርን ክጸንዕን ኣለዎ። እቲ ሕጊ ክኸብር ኣለዎ ከበሃል እንከሎ ምዕማጽ፥ ኣድልዎን ሸለልትነትን ከምኡ እውን ነሓፍነት ክህሉ ኣይግባእን ማለት’ዩ። ንኹሉ ብማዕረ ዝቕይድ ሕጊ ካብ ኮነ ሕጊ ምኽባር ወይ ምምእዛዝ ማለት እወንታዊ ዝኾነ ክንሰርሕን ክንሓስብን እምበር ከም ቃሕታኻን ድላይካን ናብ ጸቢብ ጥቕማኻ ከምዝውዕል ናይ ምጥምዛዝ፡ ዘይምምእዛዝን ንግርጭት ብስልጡን ኣገባብ ንኽፍታሕ ዘይሕግዝን እዩ። ሓደ ካብቲ ኣፈታትሓ ግርጭት ድማ ነቲ ሕጊ ተማእዚዝካ ምኻድ እዩ። ምኽንያቱ ሕጊ እዩ ንሽግራት ናይ ምፍታሕ መግዲ ዝኸፍት። ሕጊ ምምእዛዝ ከኣ እዩ፡ ቅኑዕ ኣፈታትሓ ግርጭት ዝወልድ። እቲ ሕጊ ዋላ ኣንጻር ድሌትካ እንተኾነ፡ በቲ ነዓኻ ዝምእምኣካ ጥራሕ ክትሓስብ እንከለኻ ሕጊ ይጠሓስ ማለት እዩ።
ነቲ ብዛዕባ ሕጊ ዋላ ሓንቲ ዘይፈልጥ፡ ብሕጊ እንተዘይከድካ ኢልካ ዓቕሉ ክተጽብበሉ ኣድላዪ ኣይመስለንን። እቲ ሕጊ ዝፈልጥን ባዕሉ ኣብ ልዕሊ ባዕሉ ዝሓንጸጾ፡ ጥሕሰት ከዘውትርን ቀይዲ ክበትኽን እንከሎ ግና ዝግበኦ መቕጻዕትን መግናሕትን ክቕበል ናይ ግድን እዩ። ሕጊ ሓደ ሓባራዊ ዕላማ ንምዕዋትን ንምትግባርን እንሰማማዓሉ ግዴታ እዩ። ሕጋዊ ግደታ እዩ። ምኽንያቱ ንኹልና ብማዕረ ዝዳንየናን ወጻዒ መቕጻዕቱ ዝቕበለሉን ብምዃኑ ፖለቲካዊ ግደታ እዩ። ምኽንያቱ ብሕጊ ተቐይድና ንኹልና ዝተኣሳስረናን ዘርብሓናን ኣብ ምስራሕ ንዝመስረትናዮ ፖለቲካዊ ሰልፊ ቅኑዕነቱ ዘረጋግጽ ስለዝኾነ። ነዚ ፖለቲካዊ መስርሕ’ዚ ከኣ ካብዚ ሕጋዊ ግደታ ነቒልና፡ ውሳነታት ካብ ክመርሑና ኢልና ዝመረጽናዮም ኣካላት ተቐቢልና ኣብ ግብሪ ክነውዕል ናይ ግድን እዩ። ካብዚ ሓሊፉ ንፍነውነትን ንናይ ገዛእ ርእስና ፍሉይ ረብሓን ጸቢብ ኣተሓሳስባን ክንብል፡ ነታ መራር ሓቂ ካብ ምቕባል ምድሕርሓር ቀይዲ በተኽነት እዩ ዘስዕብ።
ምምሕዳራዊ ውሳኔታት ካብቲ ሓፈሻዊ ዝተሓንጸጸ ሕጊ ከይወጸ ብናቱ መሳርሒታትን ቀየድቲ ዝኾኑ ነኣሽቱ ሕግታትን በቲ መሪሕነት ክሕንጸጽ ናይ ግድን እዩ። ነዚ ከኣ ኢና ካብቲ ሓፈሻዊ ሕጊ ነቒልና ነቲ ሓላፍነት ዝሃብናዮ መሪሕነት ክንምእዘዞ ናይ ግድን ዝኸውን። ጌጋ እንተልዩ ከኣ ነቲ መሪሕነት ኣብ ክንዲ ብስምዒት “ሆ” ዘበሃህሉኻ ጃንዳታት ምፍጣር፥ በቲ ግቡእ መስኖ ኣቢልካ ዕቃበኻ ምስማዕ ዝንፈግ መሰል ኣይኮነን። ካብኡ ወጻኢ ምኻድ ግና ነቲ ብሓባር ዝተለምካዮ ድሲፕሊን ይግህሶ እሞ ቃሕ ከከምዝበለና ክንውስንን ኣንጻር መሪሕነት ክንከይድን ንህንጠ። እዚ ጥራሕ ዘይኮነ እቲ ደረት ስልጣን ሕውስውስ ነብሎ እሞ ነቲ ሓባራዊ ራኢና ዝጻባእን እቲ መሪሕነት ንሕግታትን ፖሊሲታትን ንሓባራዊ ረብሓታትና ዘገልግል ወይ ንኹልና እንተዘይኮነ ከኣ ንዝበዝሐ ዘዕግብ ክይሕንጽጽን ክይውስንን ምዕንቃጽ የኸትል። ክዉንን ዘይክዉንን ደዋዊስካ፡ ደርሆዶ እንቋቁሖ ይቕድም ዝዓይነቱ ተግባራትን ምትህልላኽን ምኽታል ንመስርሕ ዲሞክራሲያዊ ቃልሲ ጐዳኢ ይኸውን። ስለዚ ገደብ ኣልቦ ናጽነት ዝህብ መሰል ፈጺሙ ስለዘየለ ነቲ ሕጊ ንምምእዛዝ ካሳብ ንስምዒትካ ኣሕሊፍካ ምሃብ ማለት ምዃኑ ክንርዳእ ኣሎና።
ኣብ ሕጊ ሰፊሩ ካብ ዝርከብ ኣገደስቲ ነጥብታት፡ በቲ ኣብ ምሕንጻጹ ብኣካል ተሳቲፍካ ይኹን ብውክልና ዝተሰማማዕካሉ መሰረት ነቲ ዝመረጽካዮ መሪሕነትን ዘጽደቕካዮ ሕግን ክትምእዘዝ ኣሎካ ዝብል ቀንዲ’ዩ። ዝተመርጸ መሪሕነት ነቲ ዝተሓንጸጸ ፖለቲካዊ መደብ ዕዮን ቅዋምን ኣብ ግብሪ ንምትርጓም ብዘውጽኦ ኣገባብ ኣመሓድራ ክተግብሮ ሓላፍነቱ እዩ። ኣብ ከምዚ ኩነታት፡ ውክልና ሂብካዮ ክንስኻ ብመሪሕነት ንዝተዋህበካ ትእዛዝ እንተ ብዕግበት ወይ ብጥርናፈ ተቐቢልካ ካብ ምፍጻም ካልእ ምርጫ የለን።
ንኣብነት ብመሰረት ቅዋም ጉባኤ መዓስ፡ ከመይን ኣበይን ይካየድ ዝውስን መሪሕነት እዩ ዝብል ሕጊ እንድሕሪ ጸዲቑ፥ እቲ ኣገባብ ኣወዳድባኡ ንዝምልከት እቲ መሪሕነት ብዝውስኖ፥ ኣሰናዳኢት ሽማግለ ኣቚሙ መምርሒ ሂቡ ንስራሓታ እናተኸታተለ የተግብር። ነዚ ኣሰራርሓ ምጽባእ ከምቲ “ምሳር ኣብ ዘይለዓቱ” ዝበሃል ናብ ኣድማዕነት ዘይኮነስ ናብ ዝርጋን ከም ዝወስድ ነስተብል።
مشروع حزب الشعب الديمقراطي الارتري للعمل المشترك بين تنظيمات المعارضة الارترية
Written by اعلام حزب الشعب الديمقراطي الارتري
خلال الستة وعشرين سنة المنصرمة من عمر الاستقلال الوطني تعرض الشعب الارتري لمخاطر شاملة تتهدد وجوده، ولا يختلف اثنان في أن السبب في ذلك هو نظام الهقدف الدكتاتوري، بيد أن وضع جميع الأسباب والعيوب في سلة النظام يعيق تحرك المعارضة نحو إصلاح ذاتها وتحسس مواقع ضعفها، مما أدَّى ويؤدي دوماً الي إطالة عمر النظام.
مع كل ما اعترى المعارضة من ضعف وقصور إلا أن قدرتها علي تأكيد وجودها علي أرض الواقع أمر يحسب لها مهما كانت أدوارها ضئيلة ومتفاوتة في قوتها. كما لا ننسى جهود المعارضة في حل مشكلاتها ومساعيها الوحدوية ومحاولاتها تأطير نفسها في أطر وتحالفات جبهوية. ومما هو جدير بالتنويه والإشادة في نضالات المعارضة لمعالجة مشكلاتها اتفاقها علي تحديد الحد الأدنى من نقاط اتفاقها واختلافها. النقاط الواردة أدناه تكاد لا تخلو منها وثيقة من وثائق تنظيمات المعارضة الارترية لذا يجب أن نعتبرها حجر الأساس الذي نقيم عليه اللبنة الأولى لمشروع العمل المشترك بيننا، ألا وهي الآتي نصها:
1- المحافظة علي السيادة الارترية
2- إسقاط نظام الهقدف الدكتاتوري واستئصال دعائمه القمعية
3- إبدال نظام الهقدف الدكتاتوري بنظام ديمقراطي شعبي تعددي
4- الإقرار بحكم القانون والحقوق الديمقراطية وكافة الحريات الأساسية للشعب
عند تقييمنا لمسيرة العمل المشترك ماضياً وحاضراً وإن كانت مظلاته الجامعة لا بأس بها إلا أنه كثيراً ما كان ينقصها أن تكون أوعيتها المشتركة شاملةً للجميع. إن ما قامت به المعارضة من جهود لتقوية وتعزيز معسكر المعارضة من محاولات اندماجية أو جبهوية يجب أن يكون من مرغباتنا في بذل المزيد من تلك الجهود لا وضع المعيقات أمامها.
وضعنا الراهن يحتم علينا الخروج من حالة التقوقع والانطواء علي الذات الي رحاب أعلى مستويات العمل المشترك. يجب أن نشرع فوراً في تكوين مظلة وطنية جامعة تشمل المؤطرين في أطر جبهوية وغير المؤطرين. علينا الاستفادة من جميع أخطائنا السابقة لتحويل معسكر المعارضة الي قوة فعالة في مواجهة الهقدف عدوها المشترك.
من أبرز سلبيات عملنا المظلي المشترك في السابق قيامه في ظل أجواء تسودها روح التنافس الشديد، الأمر الذي أربك ترتيب أولوياتنا. إن من أولى أولوياتنا الآن إزالة الدكتاتورية الجاثمة علي صدر شعبنا. لكننا بدلاً من أن نقدم المقدم من الأولويات أخرناه وقدمنا المؤخر والثانوي من الأولويات. إن عدم مراعاة ترتيب الأولويات بعثر جهودنا ودفن عملنا المشترك في غياهب التنافس الأعمى. وإذا استمر الحال هكذا فسوف يطول عمر الدكتاتورية ويزداد شعبنا بؤساً وضياعاً.
لكي يتغير الحال البائس، ويقصر أمد الدكتاتورية، ويتحسن حال شعبنا ويزدهر، فإن حزب الشعب الديمقراطي الارتري يناشد جميع من يهمهم أمر العمل المشترك لاستئصال الدكتاتورية الخروج من هذه المتاهة ووضع حصان العمل المشترك أمام عربة ذلك العمل.
حزب الشعب الديمقراطي الارتري منطلقاً من هذا الفهم الذي لا يخلط بين الأولويات ولا تسيطر عليه روح التنافس والاحتواء يتقدم بهذا النداء الذي نرى أن يكون محل إجماع والتفاف الجميع، كما يبدي الحزب استعداده التام للجلوس علي مائدة الحوار مع من لهم الرغبة الملحة والمصلحة الأكيدة في تلبية مطلب بناء مظلة وطنية جامعة اليوم قبل الغد.
هذه المظلة الجامعة سوف تصب جميع جهودها في التصدي لمهمة إسقاط النظام الدكتاتوري، وبما أن جميع القوى والعناصر المكونة للمظلة هي الأخرى يجمعها معاً هدف إسقاط النظام لابد أن تعطي الهدف المشترك الأولوية القصوى. علي أن يقاس جهد وإسهام أيٍّ من مكونات المظلة بمدى الإخلاص في خدمة الهدف المشترك وحجم العطاء والمساهمة في إنجازه.
ما أقمناه من أحزاب أو تحالفات جبهوية هي الأخرى يجب أن تخدم الهدف المشترك لا أن تعيقه، لذلك واضعين في الاعتبار قدسية الهدف المشترك نتوجه بالنداء الحار لكل التنظيمات والتحالفات القائمة كي تتحاور ثنائياً وجماعياً من أجل إقامة كيان مظلي جامع قوي وفعال.
هذا الكيان الجامع يجب أن يسخر جهده بالدرجة الأولى في خدمة المهام التالية:
1- تكوين وفد خارجي مشترك ناطق باسم معسكر المعارضة في المحافل الخارجية: جهودنا الدبلوماسية المتفرقة لم تعد مجدية، وكل الجهات الصديقة التي نلتقيها تنصح بالعمل المشترك لمعسكر المعارضة، لذا فإن تفويض وفد خارجي مشترك سوف يجعل عملنا المعارض أكثر فاعلية، بالطبع لن توقف التنظيمات السياسية والمنظمات المدنية نشاطها الدبلوماسي القائم الآن، لكن المطلوب منها أن تسخر كل مكاسبها الدبلوماسية وغيرها في خدمة المهام المشتركة، علي أن يتكون الوفد من عناصر ذات تجربة وكفاءة في العمل الدبلوماسي دون اشتراط انتمائها جميعاً الي التنظيمات المكونة للكيان الجبهوي. يلتقي الوفد بالهيئات الحكومية وغير الحكومية لجلب الدعم المادي والأدبي للمعارضة. يصدر البيانات ويخاطب المحافل الإقليمية والدولية باسم معسكر المعارضة. يكون الوفد مسئولاً أمام الكيان المشترك وفي ذات الوقت يتمتع بحرية اتخاذ ما يراه مناسباً من الخطوات والسياسات الفعالة الداعمة لعمله. يتلقى الوفد الموجهات والخطوط العامة من قيادة الكيان ويقدم لها تقارير نشاطاته.
2- إقامة جهاز اعلامي مشترك يتحدث باسم معسكر المعارضة:
أداؤنا الاعلامي المتفرق أيضاً لم يعد مجدياً، لذا علينا إقامة أجهزة اعلامية ناجعة تتحدث باسم الكيان وتكون مسئولة أمام قيادته ويعمل بها خبراء اعلاميون من تنظيمات الكيان وخارجها. بالطبع المؤسسة الاعلامية المشتركة ليست بديلاً عن عملنا الاعلامي المنفرد المملوك للأفراد والتنظيمات والمنظمات. لكن بالضرورة الكل مطالب بإعطاء الأولوية للعمل المشترك.
3- إقامة هيئة لإدارة ومتابعة العمل الجماهيري:
إقامة هيئة تعمل علي توسيع دائرة القواعد الجماهيرية لمعسكر المعارضة، ذلك علي الرغم من أن الشعب هو الخلفية الداعمة للعمل السياسي المعارض، إلا أن العمل في هذا المجال لم يأخذ نصيبه المستحق من الانتباه والمتابعة. الأمر الذي أجبر الشعب علي اتخاذ المبادرات الذاتية لتنظيم نفسه، إلا أن تلك الجهود لا شك تعتريها روح المنافسة التي تعاني منها الساحة السياسية الارترية ككل. لذا تكثر الصراعات والمشادَّات في العمل المتفق علي محتواه وهدفه بدلاً من التعاون علي إنجازه. ومع نقدنا لهذه الروح السالبة في العمل الجماهيري المشترك نشيد بالمبادرات الذاتية مثل لجان المدن التي تنسق بين كل الراغبين في العمل لإسقاط النظام علي مستوى المدينة الواحدة، كما يجب علي الآخرين غير المنظمين الاحتذاء بهذا النموذج لدعم وتمثيل المعارضة في جميع أنحاء العالم، وبذلك ننجز سوياً – الشعب وقواه السياسية – المهمة الملقاة علي عاتقنا - مهمة إسقاط النظام الدكتاتوري الغاشم.مثل هذه الهيئة المكلفة بإدارة ومتابعة العمل وسط الجماهير يمكن تكوينها من التنظيمات الارترية، علي أن تنسق الهيئة عملها مع لجان المدن السابقة التكوين وترفع تقاريرها لقيادة المظلة الوطنية.
المظلة المراد إقامتها تتخذ من المهام الثلاث أعلاه منصة انطلاق للعمل المشترك وتتطور حسب الظروف والأجواء الي مرحلة ومستوى أكثر تطوراً وفعالية.
حزب الشعب الديمقراطي الارتري يبدي استعداده التام ورغبته التامة للتحاور فوراً مع كل من يبدي الرغبة والاستعداد لتقبـُّــل مشروعه هذا والتحاور حوله ومن ثم لعب دوره في إقامة الكيان الوطني المعارض.
تأبـَـى الرماحُ إذا اجتـَــمـْــعـْــــنَ تكســُّــــرا ***** وإذا افـتـَـــرَقـْــنَ تكســَّــــــرتْ آحادا
حزب الشعب الديمقراطي الارتري
4 يونيو 2017م
ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ ኣብዚ ቀረባ መዓልታት “እማመ ንሓባራዊ ዕዮ ተቓወምቲ ውድባት ኤርትራ” ኣውጺኡ ኣሎ። እዚ እማመ ብሃንደበት ዝመጸ ዘይኮነ መሪሕነት ሰልፊ በብግዜኡ ካብ ኣባላቱን ዝተፈላለዩ ወገናትን ክቐርብ ዝጸንሐ ለበዋታት ኣብ ግምት ኣእትዩ ክሓስበሉን ከጽነዖን ዝጸንሐ እዩ። እዚ ንርከበሉ ዘለና እዋን በቲ ሓደ ወገን ስርዓት ህግደፍ ኣርዑት ወጽዓኡ ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ኤርትራ ኣብ ኩሉ መዳያት ዝያዳ ዘትረረሉ፡ በቲ ካልእ ወገን ድማ ህዝቢ ኤርትራ ሓይልታት ተቓውሞ ብናይ ሓባር ቃልሲ ከናግፍዎ ጻዋዒቱ መመሊሱ ዘስመዓሉ ዘሎ እዩ። ሓይልታት ተቓውሞና’ውን በበይኑ ቀያርን ተካእን ሓይሊ ክኸውን ከምዘይክእል ተገንዚቡ ከብቅዕ፡ ዓቕሙ ኣወሃሂዱን ሰፊሕ ጽላል ፈጢሩን ብሓባር ክሰርሕ ኣብ ዘይበቐዓሉ መድረኽ ኢና እንርከብ። ብመንጽር እዚ እማመ ሓባራዊ ዕዮ ሰዲህኤ እዋኑ ሓልዩ ዝመጸ እዩ ምባል ካብ መስመር ሓቂ ዝወጸ ኣይኮነን።
ናይዚ እማመ ትሕዝቶ ማእከሉ “.ምውዳቕ ዲክታቶርያዊ ስርዓት ህግደፍን ምልጋስ መሓውራት ጭቆናኡን” ኮይኑ ኣብ ኣርባዕተ ኣገደስቲ ነጥብታት ዘትከለ እዩ። ካብዚ ሓሊፉ ማእከሎም “ ምቛም ህዝባዊ ስርሓት ዝከተተልን ዘካይድን ኣካል” ዝብል ሓሳብ ዝማእከሎም ብሓባር ዝስረሓሎም ኣገደስቲ መዳያት እውን ኣለልዩ ኣሎ። ካብዚ ሓሊፉ እቲ እማመ ክሳብ ሕጂ ዝተፈተኑ ናይ ሓባር ጽላላት ከምቲ ትጽቢትና ስለ ዘይተዓወቱ እንኹንኖም ዘይኮኑስ ክንመሃረሎም ዝግበኣና ምዃኖም ኣነጺሩ ኣሎ። እዞም ሰዲህኤ ኣብ እማመኡ ጠቒስዎም ዘሎ ነጥብታት፡ ዝተፈላለዩ ውድባትን ሰልፍታትን ኣብ ብዙሕ ኣጋጣምታት ብቐጥታን ብተዘዋዋርን ከቃልሕዎም ምስ ዝጸንሑ ናይ “ሓቢርና ንስራሕ” ጭርሖታት ዝመሳሰሉ ስለ ዝኾኑ እቲ እማመ ባይታን እዋናውነትን ኣለዎ ዝብል እምነት ኣለዎ።
ሰልፍና ነዚ እማመዚ ከውጽእ እንከሎ ናይ ቅድሚ ሕጂ ድኸምታት ኣብ መስርሕ ሓባራዊ ስራሕ ዳህሲሱ ክኸውን እንከሎ ንገዛእ ርእሱ ካብዚ ድኽመት ብምግላል ኣይኮነን። ብኻልእ ወገን ነዚ እማመ እዚ ከቕርብ እንከሎ ኣብ ምምዕባሉን ምንጻሩን ብመትከል እንካን ሃባን ናይ ዘተን እሂንምሂንን ኣፍደገኡ ብምኽፋት እምበር ናተይ ጥራይ ተቐበሉለይ ብዝብል ዓጋቲ መንፈስ ኣይኮነን። ርግጽ እዩ እዞም ብሓባር ክንሰርሕ ንጥለብ ዘለና ናይ ለውጢ ሓይልታት ነናትና ፖለቲካዊ መደብ ዕዮ ኣለና። መደብ ዕዮታትና ናብ ቅድምን ድሕርን ምውዳቕ ስርዓት ህግደፍ ዝዓለሙ እዮም። እቲ ሕጂ ዝድለ ዘሎ ከኣ ኣብ ክንዲ በቲ ሓደ ወገን ዘመሳስለናን ዝፈላልየናን ካብ ምድውዋስ በቲ ካልእ ወገን ድማ ነቲ በበይኑ ስፍሓትን ዕምቆትን ዘለዎ ምዕራፋት ምድብላቕ፡ ብንጹር ኣብቲ ቀዳማይ ምዕራፍ ብቲ ውሱን ዘሰማምዓና ነጥብታት ተጊህካ ምስራሕ እዩ።
እቲ ካልእ መልእኽቲ ናይዚ እማመ ክሳብ ሕጂ ተጀሚሮም ኣብ መስርሕ ዘለዉ ንኡሳን ውዳበታትን ተበግሶታትን ነቲ ዝሰፈሐ ጽላል ብዘይጻባእ፡ ከም ዘለዉዎ ኮይኖም ንዓኣቶምን ኣብኣቶም ንዘየለዉን ዝሓቁፍ ዝሰፈሐ ጽላል ምፍጣር እዩ። ሰዲህኤ ኣብዚ እዋንዚ ከምዚ ዓይነት እማመ ከቕርብ እንከሎ እንታይ ሓድሽ ነገር ሒዙ ስለ ዝመጸ እዩ? ዝብል ሕቶ ከም ዝለዓል ፍሉጥ እዩ። ብዙሓት ወገናት ከኣ ነዚ ነናቶም መልሲ ክህልዎም ይኽእል። ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርራ፡ ናብ ቅድሚ ሕጂ ምስኣተን ዘይሰርሐ ሓደስቲ ውድባትን ሰልፍታትን እማመ የቕርብ ከም ዘየለ ይርዳእ። ኣብቲ እማመ ጠቒስዎም ዘሎ ነጥብታት’ውን ክሳብ ሕጂ ኣብ ቻርተራትን መሰል ናይ ሓባር ሰነዳትን ዘይተጠቕሱ ከምዘይኮኑ ይግንዘብ። እንተኾነ ሎሚ ትማሊ ኣይኮነን። ሎሚ ካብቲ ናይ ትማሊ ተመኩሮ ተማሂርካ ሓላፍነታዊ ኣተሓሳስባ ከተጥሪ ከኣ ዘይተርፍ መስርሕ እዩ። ስለዚ ሓድሽ እንብሎ እቲ ኣብ ኩልና ተፈጢሩ ክህሉ ተስፋ እነንብረሉ፡ ጸዋር፡ ሓላዪ፡ ሓላፍነታውን ርትዓውን ኣተሓሳስባ እዩ። ምኽንያቱ ሎሚ ሓቢርካ ምስራሕን ዘይምስራሕን ብመንጽር ሃገርና ኮነ ደንበ ተቓውሞና ናይ ምሕያልን ምድካምን ዘይኮነ ናይ ምህላውን ዘይምህላውን እዩ።
እማመ ስሙ ከም ዝሕብሮ ኣብ መስርሕ ዘተ ናብ ናይ ሓባር መሰማምዒ ተረድኦ ዝምዕብል ኣፈናዊ ተበግሶ እዩ። ስለ ዝተኣመመ ጥራይ ይዕወት ማለት እውን ኣይኮነን። ኣብ ፍረ ንክበጽሕ ጻዕርን ቅሩብነትን የድልዮ እዩ። ብመንጽር እዚ መንፈስን ትሕዝቶን ናይዚ እማመ ናብቶም ዝምልከቶም ሰብ ጉዳይ ብግቡእ ከም ዝበጽሕ ኣብ ምግባር ኣካላት ሰዲህኤ ዓብይ ዕዮን ወፍርን ይጽበዮም ኣሎ። ካብዚ ሓሊፉ እቲ ጉዕዞ ናብ ናይ ሓባር ጽላል ምብጻሕ ካብ ኮነ፡ ነዚ እማመ ናብ ርትዓዊ መረዳድኢ ሰነድ ንምምዕባሉ ካልኦት ውድባትን ሰልፍታትን እውን፡ ውልቀሰባት ወይ ውድባት ዘይኮነ “ኩሉ ዓቕምና ኣንጻር ምልኪ ይቕናዕ” ከም ማእከላይ ነጥቢ ወሲዶም ክዓምዎ ዝግበኦም ዕማም ኣሎ ዝብል እምነት ኣለና::
More...
ህዝቢ ኤርትራ ካብ ዝመነ መግዛእቲ ኣትሒዙ ክሳብ እታ ኣብ ሃገሩ ንፋስ ነጻነት ዘተንፍሰላ ዕለት፡ ምእንቲ ሃገሩን ክብሩን ክእሰር፡ ክምቋሕን ክመውትን ዘካየዶ ቃልሲ መዳርግቲ የብሉን። ጎበጥቲ ሓይልታት ንሓድነት ህዝቢ ኤርትራ ክዘርጉን ኣብ ነንሓድሕዱ ከናቝቱን ዘይፈሓስዎ ሽርሒ ኣይነበረን። እዚ ምዃን ምስ ኣበዮም ከኣ እቲ ኤርትራ ኣብ ኢትዮጵያን ኣብ ሱዳንን ክትምቀል ዝመሃዝዎ ንድፊ፡ ንሓድነት ህዝቢ ኤርትራ ይፈታተን ምንባሩ ኣስላማዩ ክርስትያኑ ስለ ዘስተውዓሉ “ኣይፋል ንምክፍፋል” ብምባል ሃገር ኤርትራ ክትገሃድ ዘኽእል እምነ-መሰረት ሓድነታዊ ቃልሲ ኣንበሩ።
ህዝቢ ኤርትራ ካብ ኣርበዓታት ኣትሒዙ ብፖለቲካዊ ማሕበራት ክወዳደብ ኣብ ዝጀመረሉ እዋን፡ ዘውዳዊ ስርዓት ሃይለስላሴን መጋበርያታቱን ነቲ መስርሕ ነጻነትን ዲሞክራስን ከሎ ጋና ከይሰሰነ ክቖጽይዎ ተበገሱ። ካብዚ ነቒሉ ህዝቢ ኤርትራ ብረት ኣልዒሉ ኣንጻር መግዛእቲ ህዝባዊ ቃልሲ ኣበገሰ። ይኹን እምበር ኣብቲ ፈለማ ብረታዊ ቃልሲ ዝተበገሰሉ ግዜ ኣብ መንጎ ማሕበር ሸውዓተን ተጋድሎ ሓርነት ኤርትራን ዝተረኽበ ዘይምርድዳእ ክሳብ ናብ ብረታዊ ጐነጽ ዘብጽሐ ምርጻማት ተኻየደ። ቅድሚኡ እቲ ባዕዳውያን ገዛእቲ ዕድመ ስልጣኖም ከናውሑ፡ ኣብ ህዝቢ ኤርትራ ከተኣታትውዎ ዝፍትኑ ዝነበሩ ፈላላይን ኣናቛትን ሽርሒታት ዝነቐለ እቲ ምትእምማን ድኹም ነይሩ እንተተባህለ ጌጋ ኣይኮነን።
ቀጺሉ እቲ ኣብ ሰውራ ኤርትራ ዝተረኽበ ምፍንጫላትን፥ ዝተኻየደ ውግእ ሓድሕድን ፖለቲካዊ ቁርቁስን ዘምጽኦ መዘዝ ንሓድነት ህዝቢ ኤርትራ ብኣሉታ ዘይጸልይዎ እዩ። እዚ ጥርጠራን ዘይምትእምማንን ዝያዳ ጎሊሂ ዝተራእየሉ ከኣ፡ እቲ ድሕሪ ነጻነት ኤርትራ ስልጣን ዝሓዘ ሓይሊ፡ ነቲ ኩነታት ቀጻሊ ሃገራውን ፖለቲካውን መዕለቢ ኣብ ክንዲ ዝገብረሉ ሓዊ ዘናኽስ ስጉምትታት ብምውሳድ ዘስዓቦ ሽግር ክሳብ ሕጂ ንደምበ ተቓውሞ ኣብ ነንሓድሕዱ ከም ዘይሰማማዕን ዘይተኣማመንን ገይሩ ሽግሩ ክይፈትሕ ቀፊዱ ሒዝዎ ኣሎ።
እቲ ግዜ ኣብ ስውራ ኣብ መንጎ ውድባት ዝካየድ ዝነበረ ናይ ስምረት ስምምዓት ከኣ ግዜ ንምኽሳብን ኩነታት ናብ ጠቕምኻ ንምቕያርን እምበር ንረብሓን ሓድነትን ህዝብን ሃገርን ተባሂሉ ዝኽተም ከምዘይነበረ ተግባር እዚ ኣብ ኤርትራ ዝገዝእ ዘሎ ስርዓት ግርም ገይሩ ይሕብር እዩ። ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ በብግዚኡ ዝውጽኦ ዝነበረ መጸዋዕታታትን መሰማምዒ ነጥብታትን ተቐባልነት ይረክብ ኣይነበርን። ኣብ ክንድኡ ነቲ መጸዋዕታ ብዘቆናጽብ መንፈስ ክትርጐምን ህዝቢ ርግእ ኢሉ ከይሓስበሉን ከየስተውዕሎን ብዝተፈላለዩ ወገናት ኣደናጋርን ተጻይን ተግባራት ይካይድ ነይሩ።
ሎሚ ከኣ እነሆ ሰደህኤ ከይሰልከየ ሓደ ንኹሉ ደላይ ለውጢ፥ ማሕበራት፡ ውልቀሰባትን፥ ተሓለቕቲ ስበኣዊ መሰላትን መጸዋዕታ ናይ ሓቢርካ ምስራሕ እማመ ኣቕሪቡ ኣሎ። እቲ እዋኑን መድረኹን ከም ዝሕብሮ እቲ ነዚ ስርዓት እዚ ሓቢርካ ብምስራሕ እምበር በበይንኻ ተወዳዲብካ ዝገበርካ እንተገበርካ ንሰላምን ምርግጋእን ዘውሕስ ስለ ዘይኮነን፡ በዚ ኣተሃላልዋና ነዚ ስርዓት ጽንጽያ ዓይኑ ክነንፍረሉ ከምዘይንኽእል ግዜ የርእየና ኣሎ። ሎሚ ነንሓድሕድና እንጸላለመሉ፥ እንጻረፈሉን፥ እንወነጃጀለሉን መድረኽ ዘብቀዓሉ ክኸውን ይግበኦ።
እቲ ሎምን ጽባሕን እነተግብሮ መደባት ኣነጺርና ክንርዳእን ክፈላልየና ከምዘይብሉ ከነስተውዕልን ነፍሲ ወከፍ ውልቀሰብ ይኹን ሰልፍታት፡ ውድባትን ማሕበራትን ነናቱ እዋናውን መጻእን እጃምን ሓላፍነትን ፈሊዩ ክፈልጥ የድሊ። እቲ ናይ ሎሚ ሓላፍነትና ወይ ከኣ ክንፍጽሞ ዝግበኣና ዕማም፡ ምስቲ ናይ ጽባሕ ናይ ህዝቢ ሓላፍነት ሓዋዊስና ክንጐዓዝ እንተዀንና ንዕድመ ስርዓት ክነሕጽሮ ዘይኮነ ክነናውሖን ሰቓይ ህዝብና ብማዕሪኡ ክዘይድን ምዃኑ ዘጠራጥር ኣይኮነን።
ስለዚ ከምቲ እማመ ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ ዝእምቶ ናይ ሎሚ ስራሕናን ሓላፍነትናን ተገንዚብና ሓቢርና ከሳርሓና ዝኽእል መደብ ምውጻእን ምስምማዕን ይጽበየና ኣሎ። ነዚ ስርዓት እዚ ንምልጋስ ቀዳማይ ዕማም ተቓወምቲ ምዃኑ ርዱእ ኰይኑ፡ ፖለቲካዊ መድብ ዕዮ፥ ብምሕንጻጽና ጥራይ ንህግደፍ ክነልግሶ ኣይንኽእልን ኢና። ንመርጾ ኣገባብ ቃልሲ ብሓባር ከይንሰርሕ ዝዕንቅጸና ክኸውን ኣይግባእን። እንታይ ደኣ ሓቢሩ ከሳርሓና ዝኽእል ሓሳባት ቅድሚት ምስራዕ እዩ ዝዋጽእ። ንሱ ድማ እቲ ፖለቲካዊ መደብ ዕዮ ናይ ጽባሕ ሓላፍነት ናይ ህዝቢ ምዃኑን ድሕሪ ህዝቢ ዝኣምነሉ ቅዋምን ህዝቢ ዝቆጻጸሮ መንግስትን ንኽንምስርት ክንስማማዕ ይግባእ። እቲ ንፈላለየሉ ሓሳባት ድሕሪ ውድቀት እዚ ንሃገርናን ህዝብናን ኣብ ሓደጋ ኣውዲቑ ዘሎ ዲክታቶርያዊ ሰርዓት፡ ብሰፊሕ ተሳትፎ ህዝብና ኣብ ሕጋውን ደሞክራስያውን መድረኽ እነተግብሮ ምዃኑ ምእማንን ልዕሊ ኩሉ ሓላፍነት ህዝቢ ምዃኑ ብዕቱብ ክእምነሉ የድሊ።
ስለዚ እቲ ሎሚ ክንገብሮ ዝግበኣና ሓላፍነት እንታይ ምዃኑ ኣነጺርና ከምኡ እውን እቲ ናይ ጽባሕ ዕማም ናይ ህዝቢ ሓላፍነትን ስልጣንን ምዃኑ ክንጣበቕን ክንከላኽልን ምስ እንበቅዕ ብሓባር ከይንሰርሕ ምንም ዝዕንቅጸና የለን። ዝያዳ ንምብራህ ኩሉ ውድባትን ሰልፍታትን ዝምረሓሉ ፖለቲካዊ መደብ ዕዮ ኣለዎ። እቲ ሕጂ ዝድለ ዘሎ መዋጸኦ ከኣ ነቲ ዝፈላልየና ኣካል መደብ ዕዮታትና ኣብ መጻኢ ብውሳነ ህዝቢ ንክውገን ኣወንዚፍና ኣብቲ እንሰማመዓሉ ኣብ ምውጋድ እቲ ስርዓት ዘተኮረን ዕማም ሓቢርና ክንሰርሕ ክንተብዕ እዩ።
ርእሰ-ዓንቀጽ ሰዲህኤ
እዋኑ ኣብ ዝሰሓተ ውድድር ተኣሊኽና፡ ነቲ ቀንዲ ዕማም ዘመንና ዝኾነ ምልጋስ ምልካዊ ስርዓት ዝግብኦ ትዅረትን ክብርን ከሊእናዮ ኢና። በዚ ዘየድማዒ ቀዳምነታት ዘመሳቕል፡ ዓቕምና ኣብ ካልኣዊ ጉዳያት ዘህልኽ ኣገባብ ኣቀላልሳ እንተቐጺልና ዕድመ መለኽቲ ክነውሕ ስቅያት ህዝብና ድማ መመሊሱ ክውስኽ እዩ። በዚ ምኽንያት ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ፡ ንሓባራዊ ዕማም ዘደንፍዕ ንኹሉ ዓቕምና ኣብ ምልጋስ ምልካዊ ስርዓት ዝሰርዕ ተበግሶ ክውሰድ ህጹጽ እዋንና ዝጠልቦ ዘሎ ጠለብ ምዃኑ ይርኢ ኣሎ።
ንታሪኽ ደምበ ተቓውሞ ኤርትራ ምልስ ኢልና እንተርእናዮ ብመንፈስ ውድድር ዝቖሰለ መደባትን ምትእኽኻባትን ኢና እንርኢ። ውድድር ኣብ መንጐ ውድባት ኤርትራ፡ ውድድር ኣብ ሲቪክ ማሕበራት፡ ውድድር ኣብ ህዝባዊ ተበግሶታት፡ ውድድር ኣብ ምንቅስቓስ መንእሰያት፡ ውድድር ኣብ ስርርዕ ደቂ ኣንስትዮ ወዘተ። ኩሉ መንፈስና ኣብ ውድድር ተጸሚዱ ሓባራዊ ስራሕና ምስ ቆሰለ፡ ዕማም ምልጋስ ምልካዊ ስርዓት ተዓንቂፉ ዓቕምና ኣብ ካልኣዊ ጉዳያት ሃሊኹ እዩ። ጌና ውን ይሃልኽ’ዩ ዘሎ።
ዝፈጠርናዮም ውድባት፡ ጽላላትን ልፍንትታትን ንሓባራዊ ዕማም እዋንና ኣሳለጥቲ ክኾኑ ኣይከኣሉን። እንተወሓደ ኣብ ዲፕሎማስያዊ፡ ኣብ ዜናዊ፡ ኣብ ህዝባዊ ዕዮ ሓባራዊ ስራሕ ክህሉ ዝግብኦ ፍጹም ትኽረት ከሊእናዮም። ነቶም ሕጂ ብዓቕምና ከነሳልጦም እንኽእል ከየሳለጥና ብዛዕባ ዓብይ ዓቕሚ ዝሓቱ ጉዳያት ክንዛረብን ክንቋየቕን ክቡር ግዜና ኣጥፊእና ኢና። ካብ’ዚ ኣህላኺ መንገዲ ክንወጽእ እንተዘይክእልና ከኣ ኩሉ ንህዝብና እንህቦ ዘለና መብጽዓታት ከንቱ ኮይኑ ክተርፍ እዩ።
እንታይ እንተተገብረ ድኣ ይሓይሽ?
ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ “ኩሉ ዓቕምና ኣንጻር ምልኪ ይቕናዕ” ዝብል ጭርሖ ሒዝና ንሓባራዊ ስራሕ ዘደንፍዕ ተበገሶ ክውሰድ እዋኑ ዝኣኸለ ምዃኑ ይርኢ ኣሎ። ኩሎም ዝፈጠርናዮም ውዳበታት ይኹኑ ጽላላት መሳለጥቲ እምበር ዓንቀፍቲ ሓባራዊ ስራሕ ክኾኑ የብሎምን ይብል ኣሎ። ነዚ መንፈስ’ዚ ዝሰማምዑ ኣካላት ከኣ ግዜ ከይወሰዱ ኣብ ልዝብ ክኣትው እዋኑ ከምዝኣኸለ ይርኢ ኣሎ። ንሓባራዊ ስራሕ ዝምልከት ሓዲሽ እማመ ድማ ኣብ’ዚ ቀረባ እዋን ብዕሊ ወጺኡ ኣሎ።
ኣብ ዝኾነ ይኹን ኩርናዕ ዓለም ዝነብር ህዝቢ፡ ኩሉ ግዜ ብኣሉታን እወንታን ከም ዝጸሉን ዝጽለውን ርዱእ እዩ። ከምኡ እውን ኣብ መዓልታዊ ህይወቱ ብዙሕ ዕንቅፋታት ከጋጥሞ ይኽእል። ነቲ ንሱ ዝሓልፎ ሽግርን መከራን ይኹን ራህዋን ቅሳነትን ግን ተመሊሱ ንመጻኢ ህይወቱን ህይወት ካልኦትን ብኣሉታ ዝጸሉ ክኸውን ኣይግበኣን።
ኩሉ ኣተሓሳስባና ምስ ግዜን ኩነታትን ክቕየር ስለዝኽእል፡ ንቕንዕናን ሰናይ ተግባርን ክውዕል ዝኽእል፡ ነቲ ናይ ትምኒታዊ ኣተሓሳስባና ክዕብልል ኣይግበኦን። እዚ ማለት ነቲ ነባር ኣተሓሳስባና ምስቲ ካብ ኩነታት ዝምንጩ ሓዲሽ ሓሳባት ደባሊቕና ካብ ምኻድን ምሕሳብን ነጻ ክንከውን የድሊ። ምኽንያቱ ነባር ወይ ኣረጊት ኣተሓሳስባ ናቱ ኣሉታዊ ግደ ክህልዎ ስለ ዝኽእል ነቲ እንጽበዮ በቲ ቅድም ዝነበረና ኣተሓሳስባ ክንከዶ እንተኾይና ግብራዊ ክኸውን ዘይክእል ስለ ዝኾነ።
ብዛዕባ ናይ ትማሊ ምሕሳብ ንግደፎ ዘይኮነስ፡ ብዛዕባ መጻኢ ከመይን እንታይን ክኸውንን ክልወጥን እዩ ኢልና ምሕሳብ ነቐድም። ምኽንያቱ ንናይ መጻኢ ትልሚ ክትድህስስ ኣዝዩ ዝቐለለ ይኸውንን ናብ ጭቡጥ ዝኾነ ክትበጽሕ ስለ ዘኽእልን። እዚ ነቲ ብሉይ ኣተሓሳስባ ዘስዕቦ ኣሉታታት ኣብ ግምት ብምእታው ንመጻኢ ንምሕሳብ ብክፉት ልቦናን ቀልብን ምስ እንገጥሞ እወንታዊ ዝኾነ ውጽኢት ከስዕብ ይኽእል እዩ።
ኣተሓሳስባና ክምዕብል ኩሉ ግዜ ካብቲ ሕሉፍ ተመኩሮና ክንመሃር ናይ ግድን እዩ። ምኽንያቱ እቲ ኣብ ትማሊ ኰንና ዝተለምናዮ ኣብ ከመይ ዝበለ ኩነታት ክሰርሕ ክኢሉ እዩ ውጽኢት ዘርኣየ ወይ ዝመኸነ ንምርዳእ ስለ ዘኽእለና። ነዚ ከስርሕ ወይ ዘይክሰርሕ ዝገበረ ኩነታትከ ደጋዊ ዲዩ ወይ ውሽጣዊ ሽግራት ምርምርን ፍተሻን ምግባር ስለ ዘድሊ። ስለዚ ነቲ ትማሊ ዝተፈጸመ ኣሉታ ይኹን እወንታ ሓዋዊስና ጥዑይን ምዕቡልን ሓሳብ ክነጥሪ ወይ እውን ንዝርከብ ሽግራት ክንኣሊ ከጸግመና እዩ። እዚ ማለት እቲ እወንታ በቲ ኣሉታ ክዕብለል ዘይኮነስ፡ እቲ ኣሉታ እዩ በቲ እወንታ ክዕብለል ዝግበኦ። ንኣብነት እቲ ኣብ ሰውራ ኤርትራ ዝተፈጸመ ጉድለታት ወይ ጌጋታትዶ ይረዝን ወይ እቲ ምእንትኡ ዝተቓለስናሉ ዝሃቦ ፍረ እዩ? ምምዛኑ የድሊ። እቲ ኣብ ሰውራ ዝተራእየ ጉድለታት ወይ ጌጋታት ነቲ ዝተረኽበ ሃገራዊ ነጻነት ፈጺሙ ክኾልፎ ኣይከኣለን። እቲ ዝተፈጸመ ጉድለታት ዋላ እኳ ሽዑ ክንፍውሶ እንተዘይከኣልና፡ ነቲ ዝገድፎ ስምብራት ክነህስሶ እዩ ዝግበኣና እምበር ለይቲ ምስ መዓልቲ ጸቢብ ስምዒታትና ንምርዋይ ክንጥቀመሉ ኣየድልን።
ስለዚ ሕጂ’ውን ነቲ ሕሉፍ ኣይንዘክሮ ንምባል ዘይኮነ፥ ነቲ ትማሊ ክንጥቀመሉ ዝተለምናዮ ኣብ ምንታይ ተዓዊቱ ኣብ ምንታይከ ፈሺሉ? ስለምንታይከ ከምኡ ኮይኑ? ዝብሉ ሕቶታት ንምምላስ ርጉጽ ሓበረታ ረኺብና ንመጻኢ ዝጠቅም ክንወስድ እዩ እቲ ሕሉፍ ዝሕግዘና። እዚ ማለት እገለ ቀቲሉ፥ ኣሲሩ፥ ወይ ከምዝን ከምትን ገይሩ ኢልና ጭብጥን መርትዖን ዘይብሉ ኣብ “ኢሎሞ” ተመርኰስና ፍርዲ ክንህብ ዘይኮነስ፡ መጽናዕቲ ክካየድን ጭቡጥ ሓበረታ ክእከብን ዝከኣለሉ ጥጡሕ ባይታን ግዜን ምፍጣር የድሊ። እዚ ከኣ ናብቲ ፍርዲ ወይ ሕነ ምፍዳይ ገጽና ክንጎዓዝ ዘይኮነስ ነቲ ትማሊ ዝተጋገናዮ ተመሊስና ኣብ ናይ ጽባሕ ከይንደግሞ ዝሕግዘና ስለ ዝኾነ ኢና ብዛዕባ ሕሉፍ ምጽናዕ ዘገድሰና።
ይኹን እምበር ካብቲ ሕሉፍ ኣሉታዊ ተመኩሮ ተበጊስና ንመጻኢ ክንሓስብ ኣብ እንፍትነሉ እዋን ካብ ጥርጠራን፥ ሕማቕ ዝምባሌታትን ክንድሕን ሚዛናዊ ፍታሕ ክነምጽእ ንኽእል። መጻኢና ትስፍው ክንገብሮ እንኽእል፡ ከምቲ ፈሊጣውያን “ንሕሉፍ ዝቆጻጸር ንመጻኢ እውን ክቆጻጸር ይኽእል” ዝብልዎ፡ ዝሓለፈ ተመኩሮና ከም ታሪኽና ክንመሃረሉ ከምዘሎና ክንርዳእ የድሊ። እዚ ስለዝኾነ ነቲ ሕሉፍ ብግቡእ ክንፈልጦን ምዛናዊነት ሃልዩና ንኣተሓሳስባና ካብ ሕሉፍ ኣውጺእና ልቦና ዝመልኦ ሓሳብ ሒዝና ናበይ ገጽና ኢና ንጎዓዝ? ዝብል ሕቶ መልሊስና ኣብ ናይ ለውጢ ጐደና ክንጐዓዝ የድልየና።
