ብሓፈሻ ኣብ ኩሉ ጉዳያት ብፍላይ ድማ ኣብ ፖለቲካዊ መዳይ ተመሳሳሊ ዕግበትን ተረድኦን ዘለዎም ሰባት ኣብ ትሕቲ ሓደ ትካል ይውደቡ። በዚ ውዳበ ኣቢሎም ድማ ፋሕ ኢሉ ዝጸንሓ፡ ኩለ-መዳያዊ ዓቕሞም ኣወሃሂዶም ናብቲ ብሓባር ዘማዕድዉዎ ሸቶ ዘብጸሖም ዓቕሚ የጥርዩ። እቲ ዘዋህለልዎ ዓቕሚ ከድምዕን ናብቲ ዘማዕድዉዎ ናይ ሓባር ሸቶ ንክብጻሕን ምእካቦም ጥራይ እኹል ኣይኮነን። ነዚ እኩብ ዓቕሚ ኣብ መዓላ ዘውዕል ሕጋዊ ኣሰራርሓን፡ ኣብ ሕድሕዱ ዝጸላሎ፡ ዝተሓጋገዝን ሕድሕድ ዝቆጻጸርን ካብ ላዕሊ ናብ ታሕቲ ዝዝርጋሕ ናይ ስራሕ ምክፍፋል ናይ ግድን ይህሉ። እቶም ስራሕ ተኸፋፊሎም ዝዋፈሩ ኣካላት ነናቶም ዝዓምዎ እጃም ይወሃቦም። ዝዋስእሉ ድሩት ናይ ሓላፍነት ክሊ እውን ከምኡ።

እቲ ናይ ሕድሕድ ምጽልላውን ምቁጽጻርን፡ ብፍላይ እቲ ትኹላዊ፡  ላዕለዋይ ነቲ ታሕተዋይ ብኸመይ ይቆጻጸሮ  ናይ ገዛእ ርእሱ ባህሪ ኣለዎ። እቲ ካብ ላዕሊ ንታሕቲ ዝወርድ ኣብ መወዳእታ ናይ ምግዳድ ባህርን ስልጣንን ክህልዎ እንከሎ እቲ ካብ ታሕቲ ንላዕሊ ዝድይብ ግና ናይ ምትሕስሳብ፡ ለበዋ ምቕራብን ምዝኽኻርን እጃም እዩ ዘለዎ። እቲ ታሕተዋይ ናይቲ ላዕለዋይ እጃም እንተዘይወሰድኩ ኣብ ዝብለሉ ግዜ ጉዳያት ይዝረግ ርግኣት ከኣ ይጠፍእ። እቲ ላዕለዋይ ኣካል እውን ኣብ እጃም እቲ ታሕተዋይ እናሻዕ ኢድ ምስ ዘእቱ ዝበልሾ ጉዳያት ይህልዉ። ካብዚ ንምድሓን ንከምዝታት ከወግድ ዝወጽእ ቅዋምን ንዓኡ ተመርኲሱ ዝወጽእ  መምርሕን ምርዳእን ምኽባርን መተካእታ የብሉን። ነዚ ሕጊ ከተኽብር እንከለኻ ከኣ ቀንዲ ማእከልካ ንሱ እቲ ሕጊ እምበር ነቲ ሕጊ ከተግብሩ ኣብ ዝኾነ ጽፍሒ ዘለዉ ሰባት ክኾኑ ኣይግባእን። ምኽንያቱ እቲ ወሳኒ እቲ ሕጊ እምበር እቶም ዝቀያየሩ ሓለፍቲ ኣይኮኑን።

ኣብዚ ኣቐዲምና ዝጠቐስናዮ መዋስኢ ውድብ ወይ ሰልፊ እቲ ምክፍፋል ስራሕ ኣብ ደረጃን ዓይነትን ዕማም ጥራይ ዘይኮነ፡ ብኣሰፋፍራ እውን ኣብ ዝተፈላለዩ ኩርናዓት ክዝርግሑ ውሁብ እዩ። ግና ድማ ኣብ ጽላል ሓደ ውድብ ናይ ሓባር ዕማም ኣብ ምዕዋት ምእንቲ ከድምዑ፡ ግቡእ ሓበሬታ ክሰንቁ ኣድላይ እዩ። ነዚ ዝዓምም ድማ እቲ ኣብ ዝለዓለ ጽፍሒ ዝቕመጥ ኣካል እዩ። ስለዚ ኣብ ሓደ ውሱን ኩርናዕ ናይቲ ትካል ዘሎ ምዕባለ ኣብ ኩሉ ኩርነዓት ዘለዉ ኣካላት ይፈልጥዎ እዮም። ንኣብነት ኣብ ሰሜን ኣሜሪካ ዘሎ ጉዳያት፡ ኣብ ኣወስትራልያ፡  ኣፍሪቃ፡ ኤውሮጳን ማእከላይ ምብራቕን ዘለዉ ኣካላት ይከታተልዎ እዮም። ብመሰረቱ እውን ናይቲ ንኹሎም  ከማእክሎምን ክመርሖምን ፈትዮም ኣብ ሕጋዊ በሪኽ መድረኽ  ዘንበርዎ ኣካል ንኣካላት እቲ ዝመርሖ ሰልፊ ወይ ውድብ ምምእካል እዩ ቀንዲ ስርሑ። ናይዚ ኣካል’ዚ (መሪሕነት) ውሳነታት ካብቲ  ቀንዲ ሕጊ ፈሊኻ ዘይረኣዩን ዝትግበሩን መምርሕታት እዮም። ነዚኦም እንዳዋሰንካ ዝተሓዝ መንገዲ ሕጋውን ስርዒታውን እዩ ምባል ግና ፈጺሙ ቅቡል ኣይኮነን። ዘይሕጋዊ ክንስኻ ምእንቲ ደጋጊምካ ምስባኽ ከኣ፡ ከንቱ እዩ።

ነዚ ሕጋዊ ናይ ሓበሬታ ኣዘረጋግሓን ኣፈጻጽማ ውሳነታትን መስመር እንዳጠሓስካ ዝግበር ጐድናዊ ናይ ሓበሬታ ኣዘረጋግሓ ንዘይሕጋዊ ኣከያይዳ ዘተባብዕን ኣፍራስን እዩ። ሰባት ከምዚ ዓይነት ኣገባብ ዝመርጹ ከኣ ዘመሓላልፍዎ ሓበሬታ ዘይጥዑይ ክኾኖም እንከሎ’ዩ።  እቲ ኣብ ከምዚ ኩነታት ዝዕሸዉዎ ዝደልዩ ከኣ  ብዘይሕጋዊ መስመር ኣዕናዊ ሓበሬታኦም ከሰኪሞም ከዕብድዎ ዝደልዩ ወገን እዩ። ኣቐዲሙ ብዛዕባቲ ብሕጓ ዝብልዎ በቲ ሕጋዊ መስመር ጥዑይ ሓበሬታ ከም ዝወነነን ብውሽጡ ይዕዘቦም ከም ዘሎን ኣይርድኡን እዮም።

ንኣብነት ብዛዕባ’ቲ ኣጸቢቑ ዝፈልጦ መሪሕነቱን ቅዋሙን ከምዚ ንሳቶም ጥራይ ዝፈልጥዎ፡ ብዙሕ ይዛረቡ። እቲ በቲ ናቶም ቅኒት ከኹድድ ዝደልይዎ ኣካል እንተኾነ ካብኣቶም ንላዕሊ፡ እንተዘየሎ ከኣ ክንደኦም ብዛዕባቲ ጉዳይ ኣፍልጦ ከም ዘለዎ እውን ይርስዑ እሞ መቲሮም ዘዝሃብዎ ጸይቂ ጥራይ ዝኹልስ ይመስሎም። ምናዳ ነቲ ኣብ ዕዳጋ ወሪዱ ዓዳጋይ ዘይረኸበ ሚዛኖም ንዒቑ፡ ስሚዑን ኣንቢቡን ስቕ እንተበለ ዝተቐበሎም ዝመስሎም እውን ይመስለኒ። ግና ሱቕ ኣብ ውሽጡ “በሉ ሰሚዕናኩም ኣለና። ካልእ እንተልይኩም ደኣ ኣምጽኡ እምበር እዝስ ኣይሕራይን።” ዝብል ተረድኦ ዝሓቖፈ መልሲ ምዃኑ ምርዳእ ይስእኑ እሞ ከምዚ “ሌባሌባ እንተበልዋስ ልዋልዋ ዝበልዋ ይመስላ” ከም ዝበሃል መመሊሶም የኮማስዕዎ።

ከምቲ ኣቐዲሙ ዝተጠቕሰ ኣብ ዝለዓለ ጽፍሒ ሓላፍነት ዘሎ ኣካል፡ ካብቲ ቀንዲ ስረሓቱ ኣብ ታሕቲ ዘለዉ፡ በብኹርንዑ ብሕጊ ዝተሰለዓሎም ናይ ዕማምን ሓላፍነትን ሒዞም ዝዋስኡ ኣካላት ምቁጽጻር እዩ። ኣብቲ መስርሕ ጽቡቕ ንዝሰርሑ ይንእድን የተባብዕን። መንገዶም ንዝሰሓቱ ድማ ይመክር፡ የጠንቅቕ ከም ኣድላይነቱ ከኣ ይግስጥን ይቐጽዕን። ነቲ ዕማም ዘይበቕዕዎ ኣካላት ከኣ ካብ መዝነት የውርድን ካብኦም ይሕሹ ብዝበሎም ከኣ ይትክእ። እዚ ኩሉ ግና ከከም ዊንታኻ ዝትግበር ዘይኮነስ በቲ ኣቐዲሙ ኣብ ሕጋዊ መድረኽ ንኣብነት ኣብ ጉባአ ዝጸደቐ ቅዋምን ንዓኡ ዘነጽር ሕግታትን እንዳተመራሕካ እዩ። ሓደ ውድባዊ ኣካል ጨንፈር ንበሎ ዞባ ምናልባት እውን ንኡስ ዞባ፡ እቲ ስጉምቲ ዝወሰደ ኣካል ቅኑዕ፡ ሕጋውን ቅዋማውን ኢሉ ብዝኣመነሉ ኣገባብ ካብ ሓላፍነት ምስ ወረደ፡ ኣብቲ ትማሊ ዝነበሮ ቦታ ሎሚ ሕጋዊ ኣይኮነን። ዝነበረ እዩ ዝበሃል። ምኽንያቱ ሎሚ ዘበን ብናይ ዓሚ ብዕራይ ኣይሕረስን እዩ። እንተደኣ ኣብቲ ሰልፊ ኣለኹ ዝብል ኮይኑ ከኣ ነዚ ኣብ ልዕሊኡ ዝተወስደ ኣራሚ ስጉምቲ ምስ ኩሉ ዘለዎ፡ ዕቃበን ዘይዕግበትን ክቕበሎ ናይ ግድን እዩ። እዚ ኣገባብ ኣካል ዲሞክራስያዊ መስርሕ እምበር፡ ከምቲ ገለ ወገናት ከካብ ውልቃዊ ስምዒትን ዘበርዓነ ሕሳብን እንዳነቐሉ ዝብልዎ፡ ዘይሕጋዊ፡ ዘይቅዋማዊ ፈንጫሊ ኣይኮነን።

ኤርትራውያንን ጀርመናውያንን ፖለቲካውያን መራሕቲ፡ ከምኡ እውን ተሓለቕቲ ደሞክራሲ ሰቪላዊ ማሕበራት ኣብ ዝመጽእ ዘሎ ቀዳመ ሰንበት ኣብ ዝካየድ ፈስቲቫል መልእኽቶም ናብ ህዝቢ ከቕርቡ ናብ ከተማ ፍራንክፈርት ይጐዓዙ ኣለዉ። እዚ ናይ ምይይጥን መልእኽቲ ምሕዝነት መትሕልላፍን መደባት ኣብ 5 ነሃሰ 2017 ካብ ሰዓት 13 ጀሚሩ መደብ ተሰሪዕሉ ኣሎ። ኣብ ርእሲ ተወከልቲ ጀርመናውያን ሰልፍታት፡ ናጻ ደሞክራስያዊ ሰልፊን ሓምላይ ሰልፍን፡ ካለኦት ኣቕረብቲ ጽሑፋት ኣቶ መንግስተኣብ ኣስመሮም ካብ ሰዲህኤ፡ ኣቶ እድሪስ ሑመድ ካብ ተሓኤን ኣንበሳድር ዓንደብርሃን ወልደጊዮርጊስ ካብ መድረኽን ይርከብዎም።

ኣቦምንበር ሰልፊ ደሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ ኣብቲ ዘቕርቦ ጽሑፍ ኣብ እማመ ሓድነት፡ ኣንበሳድር ዓንደብርሃን ድማ ኣብ ቀጻሊ ኣስተዋጸኦ ንልዝብ ከምኡ እውን ብዛዕባ ምልምማድ ስደተኛታት ምስ ከባቢኦም ከተኩሩ ትጽቢት ይግበረሎም።

ካብ ምቕራብ ናይ ምሕዝነት መልእኽቲ ሽወደናዊ ፕረሲደንት ማሕበር ሽወደን ሰላምን ዕቤትን ቶማስ ማግኑሶን፡ ስዒቡ ቃሎም ዘስምዑ ኤርትራውያን ዕዱማት ኣቶ መንግስተኣብ ኣፈወርቂ ካብ ኤርትራዊ ደሞክራስያዊ ሰልፊ፡ ኣቶ ዓብደልዓዚዝ ኣንዋር ካብ ሰልፊ ናህዳ ኤርትራ፡ ኣቶ ኣብረሃም ተወልደ ካብ ግንባር ደሞክራስያዊ ሓድነት ኤርትራ፡ ኣቶ ክብረኣብ ምስግና ካብ ሰውራዊ ደሞክራስያዊ ግንባር ኤርትራ፡ ወ/ሮ ኣልጋነሸ ገብረ ካብ ምትእስሳር ኤርትራውያን ደቂ ኣንስትዮ ጀርመንን ኣቶ ያቆብ ኣብረሃም ካብ ህዝባዊ ዲሞክራስያዊ ምንቅስቓስ ስምረት ኤርትራውያን ንፍትሒ ክኾኑ እዮም።

ካልእ ፕሮግራማት ድማ መደባት መንእሰያትን ደቂ ኣንስትዮን ሰልፊ ደሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራን መደብ ምዝንጋዕ ወጋሕ ትበል ለይትን ዝርከቦ ክኸውን እዩ።

እዚ ፈስቲቫል ብኤርትራዊ ደሞክራስያዊ ማሕበር እናተወደበ፡ ኣብ ዩኒቨርሲቲ  ዮሃን ዎልፍጋንግ ኣብ ከባቢ ቦክሀንሀይመር ቫርተ ፍራንክፈር ዝካየድ ዓመታዊ መደብ ዩ። መደባት ፈስቲቫል ዓርቢ ሰዓት 16፡ ላዕለዎት ካድራት ሰዲህኤ ኣሕዋት ድራር መንታይን ጐይተኦም መብራህቱን  ብዛዕባ ደሞክራሲ ብመንጽር’ቲ ነርወጃዊ  ትካል ራፍት ንሰብኣዊ መሰል ብዝምልከት ዝሃቦ ኣስተምህሮ ብዝቐርብ መደብ ክጅመር እዩ።

 (ምሉእ መደባት ፈስቲቫል 2017 ንምፍላጥ ኣብ  www.harnnet.org ሰፊሩ ኣሎ).

Eritrean and German political leaders as well as pro-democracy activists in the civil society are on their way to Frankfurt this weekend to present their messages to the public at the main Eritrea Festival Panel discussion scheduled to start at 13:00 hours on Saturday 5 August 2017. Besides German party representatives of the Free Democratic Party (FDP) and the Green Party, other presenters will include EPDP's Menghesteab Asmerom; ELF's Idris Hume, and Eri-Medrek's Ambassador Andebrhan Weldegiorghis.

The EPDP Chairman is expected to focus on a unity proposal and Ambassador Andebrhan on ongoing efforts for dialogue as well as the issue of refugee integration.

Following of reading of solidarity messages like one from the President of the Swedish Peace and Development Society, Thomas Magnusson, Eritrean speakers to be invited to the podium will include Menghesteab Afeworki of the Eritrean Democratic Party (EDP);  Abdul-Aaziz Anwar of the Eritrean Al-Nahda Party; Abraham Tewelde of Sagem/the Eritrean Democratic Unity Front; Kibreab Misghina of Sedege'e/ Eritrean Revolutionary Democratic Front;  Alganesh Ghebre of the Eritrean Women's Network and  Yacob Abraham of the Eritrean Solidarity Movement for Justice.

Other major events of the day shall include programmes of EPDP's Women's  and Youth Leagues as well as an all-night folkloric songs, dances and shows.

Organized by the Eritrean Democratic Association (EDA), the festival is once more taking place at the Johann Wolfgang Goethe –Universität in the Bockenheimer Warte   region of Frankfurt.  The festival events actually start Friday at 16:00 hours with presentations by EPDP senior cadres, Dirar Mantai and Goitom Mebrahtu, on democracy based on courses they studied under the sponsorship of the Norwegian Raft Foundation for Human Rights.

 (Full Eritrea Festival 2017 programme is posted in www.harnnet.org).

Human Rights Watch says country's new vote could interfere in the rights of migrants seeking asylum in Europe.

• 
• 

• 

The migrant crisis looms as a campaign issue in Italy's 2018 elections [Chris McGrath/Getty Images]