ኤርትራውያን ሓድነትና ወትሩ ዋሕስ ዓወትናን ህልውናናን እዩ። ናይዚ ሓቅነት ንምርግጋጽ ካብ ዝሓለፈ ተመኩሮና ብዙሕ ኣብነታት ምጥቃስ ይከኣል። ብዓብይኡ ነቲ ነዊሕ ኣዝዩ ክቡር ዝዋግኡ ቃልሲ ምእንቲ ናጽነት ክንበቅዕኳ፡ ብሃገር ዝበቆል ስርዓት ንጭቆን እንተሃለና፡ ዋና ናጻን ልኡላዊትን ሃገር ምዃና ምስጢሩ ሓድነትና ምዃኑ ምስኩር እዩ። ብኣንጻሩ ናይ ግዳም ይኹኑ ናይ ውሽጢ ጸላእትና ንሓድነትና ከም ቁርን ኣስሓይታን ከም ዝፈርሕዎ ብታሪኽ ዝተረጋገጸን ሎሚ እውን ህያው ዘሎን እዩ። ስለዚ ኣሰላልፋ ህዝቢ ኤርትራን ጸላእቱን ቅድም ኮነ ሎሚ “ከመይ ነይሩ ከምይከ ኣሎ? ክበሃል እንከሎ፡ በቲ ሓደ ወገን ብሓፈሻ ህዝብና ብፍላይ ከኣ ደምበ ተቓውሞ ሓድነቱ ክዕቅብ፡ በቲ ካልእ ወገን ከኣ ጸላእትና ድሑር ዝንባለታት ብምጽሕታር ሓድነት ህዝብና ከፍርሱ ዝግበር ምትሕንናቕን ምጥምጣምን እዩ።” እንተዝበሃል፡ ግቡእ መልሲ እምበር ምግናን ኣይኮነን።
ህዝቢ ኤርትራ ሳላ ሓድነቱ ዝዓቀበ እዩ ተዓዊቱ ክበሃል እንከሎ፡ ቅድም ኮነ ሎሚ ፍልልያት የብሉን ማለት ኣይኮነን። እዚ ሓድነቱ ኣብ ብዙሕነት ሃይማኖቱ፡ ቋንቋኡ፡ ባህሉ፡ ብሄሩ፡ ከባብያዊ ምምሕዳሩን ዝኣመሰሉን ፍልልያት ኣብ ግምት ዘእተወ ምዃኑ ዘይዝንጋዕ እዩ። በዞም ፍልልያት ዝንጸባረቑ ስምዒታት እውን ኣለዉ። ኣብ ርእሲዚ ኣብ ዝተፈላለዩ ፖለቲካዊ ዛዕባታትን መድረኻትን ናይ ፖለቲካዊ ኣተሓሳስባን ኣመዛዝና ምዕባለታትን ፍልልያት ክህልዉና ከኣ ንቡር እዩ። ኣብዚ እዋንዚ ኣብ በበይኑ ውድባት፡ ሰልፍታት፡ ምንቅስቓሳትን ማሕበራትን ናይ ምስላፍና ምስጢር እውን እዚ ናይ ኣተሓሳስባ ፍልልያትና ዝፈጠሮ እዩ። “እቲ ናይ ኣተሓሳስባ ፍልልያትና ክሳብ ክንድዚ ብዝሒ ነናትና ውድብ ክህልወ ዘገድድ ሰፊሕን መሰረታውን ድዩ?” ዝብል ሕቶ ግና ከዛርብ ዝጸንሐን ዘሎን እዩ። በዚ ኮነ በቲ ቅድሚ ሕጂ ሓድነትና ኣጽኒዕና ተዓዊትና ክንብል እንከለና፡ ሳላ ንፍልልያትና ኣከኣኢልና፡ ነቲ መሰረታዊ ንኹልና ማዕረ ዝብጸሓና ኤርትራዊ ሸቶ ዘይዘንጋዕና ኢና።
ኣብቲ ቀዳማ ምዕራፍ ቃልስና እቲ ቅድሚት ዝሰራዕናዮ ዕማምና መግዛእቲ ስዒርካ፡ ናጻን ልኡላዊትን ሃገር ምውሓስ ነይሩ። ኣብዚ ሎሚ ነካይዶ ዘለና ሓርነታዊ ቃልሲ ከኣ፡ ቀዳምነትና ውጽዓ ህግደፍ ኣወጊድካ ሓድነት ህዝባ ዝደልደለ፡ ሰላማዊት፡ ምዕብልትን ዲሞክራሲያዊትን ሃገር ምህናጽ እዩ። ኣብዚ ወዮም መግለጺ ብዙሕነትና ዝኾኑን መናብርትናን ዝበልናዮም ፍልልያት፡ ነቲ ዓብይ ናይ ሓባርና ባህጊ ብዘይዕቅፍዶ ይመሓደሩ ኣለዉ ኣይፋሎምን? ዝብል ሕቶ፡ ኣፍካ መሊእካ “እወ” ኢልካ እትምልሶ ዘይኮነ ጌና ጸገማት ዘለዉዎ ምዃኑ ርእይ እዩ። ክንድቲ ዝድለ ብናይ ሓባር ቅኒት ኣብ ትሕቲ ሰፊሕ ጽላል ኣንጻር ህግደፍ ብዘተኣማምን ክንስለፍ ናይ ዘይምብቃዕና ምኽንያታት ሓደ ከኣ ንሱ እዩ። እንተኾነ እቲ ክሳብ ሎሚ ናብዚ ናይ ሓባር ጽላል ንምምጻእ ዝግበርናዮን ንገብሮ ዘለናን ፈተናታት ተስፋ ዘቑርጽ ስለ ዘይኮነን ካልእ መተካእታ ስለ ዘየብልናን ብዘለና ዓቕሚ ክንደፍኣሉ ዝግበኣና ዕማም እዩ።
ናይ ሎሚ ጨቋኒና ህግደፍ፡ ሓድነት ህዝቢ ኤርትራ ዕድመኡ ዘሕጽር ምዃኑ ተመኩሮ ቃልስና ዘርኣየናን ንሱ እውን ዝርደኦን እዩ። ስለዚ ከምቲ ንሕና ሓድነትና ክንዕቅብ እንጽዕቶ ንሱ ከኣ ሓድነትና ንምፍራስ ክሃልኽ ናይ ግድን እዩ። ምኽንያቱ ኣብ ዝፈረሰ ሓድነት እምበር ኣብ ዝደልደለ ሓድነት ህዝቢ ረብሓ ስለ ዘየብሉ። ህግደፍ ኣፍራሲ ዕላማኡ ንምዕዋት ዝጥቀመሉ ስልቲ፡ ነቲ ክመሓደር ዝግበኦ ፍልልያት ብግጉይን ዘይሓላፍነታውን ኣገባብ ብምሓዝ ቀዳምነትና ንክንስሕት ተንኮላት ምፍሓስ እዩ ዝጥቀም። ስርዓት ህግደፍ ክሳብ ሎሚ ሳላ ጽንዓትን ምስትውዓልን ህዝብና፡ በዚ ኣፍራሲ ተኮላቱ ክንድቲ ዝሓልሞ ኣይተዓወተን። ቀዳሞት ገዛእቲ ኮኑ ህግደፍ ኣብ ምፍራስ ሓድነት ህዝብና ዘይምዕዋቶም ድማ ቀንዲ ናይ ውድቀቶምን ስዕረቶምን ምኽንያት ከም ዝነበረን ዝኾነን ርዱእ ኮይኑ፡ ዝገድፎ ኣሉታዊ በሰላ ግና ቀሊል ግምት ዝወሃቦ ከምዘይከውን ምስትብሃል ዘድልዮ እዩ።
“ኣታሓሳስባታትና ኣቀራሪብና ንህግደፍ ተቓሊስና ንስዓሮ” ምባልና ንፍልልያትና ነከኣእሎ እምበር ነወግድ ማለት ከምዘይኮነ ብሩህ እዩ። እኳደኣ ከምቲ “ዕንበባ መሮር እውን ዝተፈላለዩ ሕብርታት ክህልዎ እንከሎ ዝያዳ ይምልክዕ” ዝበሃል፡ ብዙሕነትና መልክዕናን ጸጋናን እዩ። ፍልልያትና መልክዕን ጸጋን ዝኸውን ግና ቀዳምነቱ ሓልዩ፡ ዝተሰርዐን ዝተወሃሃደን ክኸውን እንከሎ ጥራይ እዩ። ናይ ኩልና ቀዳምነትን ረብሓን፡ ሕገመንግስታዊት፡ ህዝባዊት፡ ብዙሕነታዊትን ዲሞክራሲያዊትን ኤርትራ ብምህናጽ ዘረጋገጽ እዩ። ስለዚ እቲ መግለጺ ብዙሕነትና ዝኾነ ፍልልያትና ናይ ብሓቂ ሓይልናን ዓቕምናን ምእንቲ ክኸውን፡ ነቲ ናይ ሓባር ቀዳምነትና ብዘይጻባእ ከነተግብሮ ናይ ግድነት እዩ። ምኽንያቱ እታ ናይ ሓባር ቀዳምነትና ዝበልናያ ጽባሕ ክትኮነልና ንቃለሰላ ዘለና ኤርትራ፡ ኣብ ዘይተረጋገጽትሉ ዋላ ሓንቲ ካብቲ ናይ መንነትና መግለጽታት ክዕወትስ ይትረፍ ክህልው እውን ኣይክእልን እዩ። ስለዚ ኢና ኤርትራ ብውሽጢ ኮነ ብደገ ኣብ ሓደጋ ኣብ እትኣትወሉ ሃይማኖት ኮነ ካልእ ናይ በይንና ንብሎ መንነት ህላወ’ውን የብሉን እንብል።
ኣብዚ እዋንዚ ብሓባር ኣንጻር ህግደፍ ዘቃልሰና፡ መድረኽ ክንፈጥር ዘይምኽእልና ኣብ ቅድሜና ዘሎ ዓብይ ብደሆ እዩ። እዚ ክንሃድመሉ ዘይንኽእል ብደሆ ብናይ ኩልና ተሳትፎ እምበር፡ ብናይ ዝተወሰኑ ኣካላት ጻዕሪ ዝረጋገጽ ከምዘይኮነ ብግብሪ ርኢናዮ ኢና። ስለዚ እቶም ንምቅርራብ ዝጽዕቱ ዘለዉ ዝያዳ ናህሮም ክውስኽ፡ እቶም በዂሮምን ኣጽቂጦምን ዝጸንሑ ከኣ ክበራበሩ እዋኑ ምዃኑ ብትሪ ነዘኻኽር። በዚ ዘለናዮ ሓላፍዘላፍ ኣተሓሕዛ እንተቐጺልና ግና፡ መፍቶቲ ኣብ ምቅርራብና ዘይኮነ፡ ኣብ ምትፍናና ዝረብሕ ህግደፍ ክንከውን ኢና። ስለዚ ኢና ከኣ “ክሳብ መዓስ ኢና መፍቶ ህግደፍ ክንከውን?” ዝብል ሕቶ ክንሓትት እንግደድ።
ባህግና Bahgna 180: ኣገደስቲ ሰሙናዊ ዜናታት ሃገርናን ከባቢናን ምስ ርእሰ ዓንቀጽ ሰዲህኤ፣ መልእኽትና ንክልቲኡ ህዝብታት 17.12.2023
Written by Bahgna MediaMedia
ማእሰርቲ ኤርትራውያን ኣብ ኢትዮጵያ፡ ምጥሓል ስደተኛታት ኣብ መዲተራንያን።
Written by ቤት ጽሕፈት ዜና ሰዲህኤ
ኣብ ከተማ ኣዲስ ኣበባ ብብዝሒ ኤርትራውያን ይእሰሩ ከም ዘለዉ፡ ናይ ዓይኒ መሰኻኽር ካብቲ ቦታ ሓቢሮም። እቶም ዝእሰሩ መብዛሕቶም፡ ካብ መዘናግዕን መእከብን ቦታታትን ኮይኖም ኣብ ጐደናታት ኣብ ዝግበር ጐርጓር ዝተሓዙ ከም ዘለዉ እውን ተፈሊጡ። ካብቶም ዝእሰሩ፡ መብዛሕትኦም ናይ መንበሪ ፈቓዶም መዓልቱ ዘሕለፈ ምዃኑ እውን ተሓቢሩ።
ኣብዚ እዋንዚ እቲ “እንዳ ኣራ” እናተባህለ ዝጽዋዕ፡ ምስ ላዕለዋይ ኮሚሽን ጉዳይ ስደተኛታት ሕቡራት ሃገራት ዝሰርሕ ኢትዮጵያዊ ትካል “ኣገልግሎት ስደተኛታትን ካብ ስደት ተመለስትን”፡ ንኤርትራውያን ስደተኛታት መንበሪ ከሕድሰሎምን ናይ መርዓን ካልእ ሕጋዊ ኣገልግሎትን ክህቦምን ጀሚሩ ከም ዘሎ ከኣ እቶም ምንጭታት ሓቢሮም።
በቶም ምንጭታት መሰረት እቲ ማእሰርቲ ነዊሕ ግዜ ዝገበረ እምበር ምስዚ ኣብ መንጎ ኤርትራን ኢትዮጵያን ዝረአ ዘሎ ምስሕሓብ ዝምድና የብሉን ይብሉ። እንተኾነ ብዙሓት ኤርትራውያን በቲ ኩነታት ስግኣት ስለ ዝሓደሮም ካብ ኣዲስ ኣበባ ናብ ኬንያን ኡጋንዳን ይወጹ ከም ዘለዉ ዝሕብሩ ወገናት ከኣ ኣለዉ።
ብኻልእ ወገን ድማ፡ ኣብ ገማግም ባሕሪ መዲትራኒያን ሊቢያ 61 ስደተኛታት ጥሒሎም ዝብል ስግኣት ተፈጢሩ ከም ዘሎ ሮይተርስ ንዓለምለኻዊ ውድብ ስደተኛታት ኣይ ኦ ኤም (IOM) ብምጥቃ ሓቢራ። እቲ ብሮይተርስ ዝተዘርግሐ ዜና ካብቶም ግዳያት ካብ ናጀርያ፡ ጋምቢያን ካለኦት ሃገራት ኣፍሪቃን ከም ዝርከብዎም ክጠቅስ እንከሎ፡ ኤርትራውያን ምንባሮምን ዘይምንጋሮምን ዝበሎ የለን።
እታ ስደተኛታት ጽዒና ዙዋራ ካብ እትበሃል ከተማ ሊቢያ ዝነቐለት ጃልባ 86 ሰባት ኣሳፊራ ከም ዝነበረትን ካብኣቶም 25 ከም ዝደሓኑን ካብቶም ግዳያት ደቂ ኣንስትዮን ህጻናትን ከም ዝርከብዎም ተፈሊጡ።
ኣይ ኦ ኤም፡ እቲ እዞም ስደተኛታት ክሰግርሉ ዝፈተኑ መስመር ሓደገኛ ምዃኑ ብምጥቃስ፡ ኣብ 2023 ጥራይ ኣብቲ መስመር ኣስታት 2,200 ሰባት ከም ዝሞቱን እዚ ኣሃዝ ካብቲ ቅድሚኡ ዝነበረ ዓመት ከም ዝዛየደን ኣፍሊጡ። ኣብዛ ትውዳእ ዘላ ዓመት 153 ሺሕ ኣፍሪቃውያን ስደተኛታት ብመንገዲ ሊቢያ ኢጣልያ ከም ዝበጽሑ ድማ ተተቒሱ።
EPF Statement in Observance of the Ona and Besikdira Massacre of 1970
Written by EPF Higher Transitional Body
Following Emperor Haile Selassie’s illegal dissolution of the UN-voted Eritrea-Ethiopia federation in 1962, Ethiopia’s occupation army pursued a scorched-earth strategy in Eritrea aimed at creating a country without a people. As a consequence majority of civilian Eritreans in their villages, cities and even Eritreans inside Ethiopia became victims of indiscriminate imprisonment, torture and executions.
The worst phases of their policy of ‘drying the sea to kill the fish’ were witnessed in 1967 when large-scale killing and burning operations were launched everywhere in the land with the futile object of separating the revolution from the Eritrean people and starving it of lack of support base. To this effect, the occupation authorities issued a decree ordering the people to abandon their villages and concentrate in a few locations under government control. Following the passing of this law the regime started to burn villages and commit massacres against civilians residing in the Eastern and Western lowlands. Some of the worst hit villages that were wiped out together with most of their inhabitants included Ad’Abrihim, Ad’Kukui, Tekhombia, Mesyam, Hazomo. Soyra, Aylet, Akhwar, Gemhot, Hirgigo, Jengeren, Halhal, Medeka, Funa …etc. As a result of those countless atrocities, more than 30,000 Eritreans sought refuge in the Sudan in the early months of 1967. Most of those refugees have not to this day returned to their homeland.
Eritrean Liberation Army (ELA) units that were taking different measures they could to stop the criminal operations of the Ethiopian occupation army in late 1970 ambushed and killed the head of the Ethiopian army in Eritrea, General Teshome Ergetu. The general with his convoy was on his way from Asmara to Keren to visit the centre of operations for their burning and killing mission.
In retaliation for the general’s execution and the huge loss that was inflicted on the Ethiopian forces, the occupation authorities embarked on more barbaric atrocities targeting villages around Keren. On 30 November and 1st December 1970, it was the turn of Besikdira and then Ona to bear the brunt of the worst attacks for that week.
The residents of Besikdira, estimated at over 200 souls, were asked to separate themselves on religious lines – Christians on one side and Muslims on the other. But the villagers refused to do so saying that they were inseparable brothers and sisters. Following this united stand by the people, the enemy gave instructions to the Muslims to enter the Mosque leaving the Christians outside it. The people again decided to have a united response choosing to live or die together. Then all were forced to enter a crowded Mosque, and all were machine-gunned inside it. Only a few survived the slaughter by some miracle.
The next day, 1st of December 1970, the occupation army surrounded nearby Ona which was by then a huge concentration camp sheltering residents from many other villages. It was another barbarous day in which hundreds of innocent men, women and children were mercilessly murdered point blank. Not less than 900 souls perished in this single one-day massacre of Ona, a couple of kilometres near Keren.
On this 53rd anniversary of the massacres of Ona and Besikdira, we pay tribute to all of our heroic people who faced death as one people for their national cause. Today, Eritreans have the same obligation to stand as one people. May the souls of all Eritrean Martyrs Rest in Peace.
EPF Higher Transitional Body
08 December, 2023
ብምኽንያት ዝኽሪ ህልቂት ሰላማዊ ህዝቢ ዓድታት ዖናን በስክዲራን ውድባዊ መግለጺ ላ.መ.ኣ.ፖ.ሓ.ኤ ታሕሳስ 2023
Written by ላዕለዋይ መሰጋገሪ ኣካል ፖሎቲካዊ ሓይልታት ኤርትራ
መግዛእታዊ ስርዓት ሃጸይ ሃይለስላሰ፡ “ኤርትራ፣ መሬታ እንበር ህዝባ ኣየድልየናን’ዩ” ካብ ዝብል ጭርሖ ተበጊሱ፡ ኣብ ከተማታትን ገጠራትን ኤርትራ ይኹን ኣብ ከተማታት ኢትዮጵያ ማእለያ ዘይብሎም ኤርትራውያን ግዳይ ማእሰርትን ቅንጸላን ገይርዎም ኢዩ።
ብ1967 ዓ.ም ድማ “ዓሳ ንምቕታል ባሕሪ ምንጻፍ” ካብ ዝብል ኣረሜናዊ ፖሊሲታቱ ተበጊሱ ነቶም ካብ ከተማታት ወጻኢ፡ ኣብ ደንበታትን ንኣሽቱ ቁሸታትን ዝነብሩ ኤርትራውያን ናብ ወተሃደራቱ ዝቆጻጸርዎም ዓበይቲ ከተማታትን ዓድታትን ክግዕዙ ዘገድድ ውሳኔ ኣሕለፈ። ካብ’ዚ ውሳኔ’ዚ ተበጊሱ ድማ ኣብ ምዕራባውን ምብራቓውን ቆላታትን ኣብ ኣከለጉዛይን ሰንሒትን ዝርከባ ዓድታት ከቃጽልን ክቐትልን ጀመረ። ገለ ካብ’ተን ኣብ’ዚ እዋን’ዚ ዝተቓጸላን ህዝበን ድማ ግዳይ ናይ ቅትለት፡ ምፍንቃልን ስደትን ዝዀና ዓድታት ንምጥቃስ ዝኣክል ዓድ’እብራሂም፡ ዓድ ኩኩይ፡ ተኾምብያ፡ ምስያም፡ ሃዘሞ፡ ሶይራ፡ ዓይለት፡ ኣኽዋር፡ ገምሆት፡ ሕርጊጎ፡ ጀንገሬን፡ ሓልሓል፡ ፋና . . .ወዘተ ከም ኣብነት ምጥቃስ ይከኣል። ከም ሳዕቤን ናይ’ዚ ግፍዕታት’ዚ ብ1967 ዓ.ም ልዕሊ 30,000 ዝዀኑ ኤርትራውያን ናብ ሱዳን ተሰዲዶም፥ ክሳብ ሕጂ ድማ ውሑዳት እንተዘይኰይኖም እቶም ዝበዝሑ ናብ ዓዶም ኣይተመልሱን።
ነዚ ናይ ዓድታት ምቅጻልን ህዝቢ ምጽናትን ዝከታተላ ዝነበራ ኣሃዱታት ተጋድሎ ሓርነት ኤርትራ ኣብ’ቲ ካብ ኣስመራ ናብ ከረን ዝወስድ ጽርግያ ኣድብየን ብምጽናሕ ኣብ ልዕሊ’ቲ ንህዝቢ ንምብስባስ ንጀነራል ተሾመ እርገቱ ኣሰንዩ ዝወፍር ዝነበረ ሰራዊት ኢትዮጵያ፡ ኣብ ባልዋ ዝተባህለ ቦታ፡ ዕዉት በርቃዊ መጥቃዕቲ ብምክያድ፡ ኣደዳ ሞትን ቁሱላትን ገበርኦ። ጀነራል ተሾመ እርገቱ እውን ኣብ’ዚ ውግእ’ዚ ኢዩ ተቐቲሉ።
መግዛእታዊ ስርዓት ሃይለስላሰ፡ ሕነ ናይ’ዚ ዝወረዶ መጥቃዕቲ ንምፍዳይ ካብ 30 ሕዳር ክሳብ ታሕሳስ 1970 ኣብ ዘሎ እዋን ኣብ ልዕሊ ኣብ ከባቢ ከረን ዝርከባ ብዙሓት ዓድታት ኣረሜናዊ ናይ ምቅጻልን ምቕታልን ተግባራት ኣካየደ። በዚ መጥቃዕቲ’ዚ ዝያዳ ዝተጐድኣ ድማ፡ እተን ኣብ’ቲ እዋን’ቲ ኣዝየን ዕሙራት ዝነበራ ዓድታት ብስክዲራን ዖናን ኢየን።
ብ1 ታሕሳስ 1970 ዓ.ም ሰራዊት ጸላኢ ነቶም ኣብ ዖና ተኣኪቦም ዝነበሩ ካብ ዝተፈላለየ ከባቢታት፡ እንተላይ ካብ ብስክዲራ ዝመጹ ተቐማጦ ዝርከብዎም ኣኪቡ ኣስላም ዲኹም ክርስትያን ዝብል ሕቶ ብምቕራብ ብሃይማኖት ክፈላልዮም ፈቲኑ። ህዝቢ ግን፡ ኣስላምን ክርስትያንን ኢና ዝብል መልሲ ብምሃብ ነቲ ሸርሒታቶም ነጸጎ። ብድሕር’ዚ፡ እሞ እቶም ኣስላም ኣብ መስጊድ እተዉ እቶም ክርስትያን ድማ ኣብ’ዚ ተኣከቡ ዝብል ትእዛዝ ምስ ኣመሓላለፍሎም፥ ህዝቢ ብሓደ ንመውት ወይ ድማ ብሓደ ንነብር ድኣ’ምበር ኣይንፈላለን ኢና ዝብል መልሲ ምስ ሃቦም፥ ንኹሎም ኣብ’ታ መስጊድ ኣእትዮም ብመሳዂትን ብማዕጾን ጠያይቲ ብምዝናብ ልዕሊ 900 ዝኸውን ቆልዓ ሰበይቲ፡ ኣወዳት ኣዋልድ፡ መንእሰይ ሽማግለ ከይበሉ ኣብ ሓጺር ግዜ ብዘስካሕክሕ ኣገባብ ኣህለቑዎም።
ፖለቲካዊ ሓይልታት ኤርትራ፡ በዚ ኣጋጣሚ’ዚ ምቛም ናይ ላዕለዋይ መሰጋገሪ ኣካል ፖለቲካዊ ሓይልታት ኤርትራ እናበሰረ፥ ነቲ ኣብ ዖናን ብስክዲራን ከምኡ’ውን ኣብ ኩሉ ኩርንዓት ኤርትራ ዝፈሰሰ ደም ኤርትራውያን፥ ሰላም፡ ፍትሒ፡ ዲሞክራሲ፡ ልዑላውነትን ቅዋማውን ሕጋውን ምሕደራን ንምጥጣዕ ክውዕል ብጽንዓት ክቃለስ ምዃኑ ንህዝቢ ኤርትራን ፈተውቱን ከረጋግጸሎም ይፈቱ።
ከምኡ’ውን፡ ብምኽንያት መበል 53 ዓመት ዝኽሪ ህልቂት ዖናን ብስክዲራን ንኹሎም ሰማእታት ኤርትራ መንግስተ-ሰማይ ክዋርሶም እናተመነና፥ እቶም ካብ ሃገሮም ርሒቖም ኣብ መላእ ዓለም ፋሕ ኢሎም ዝርከቡ ኤርትራውያን ድማ ኣብ ዝሓጸረ እዋን ናብ ሃገሮም ዝምለስሉ ምቹእ ባይታ ንምፍጣር ናይ ኩሉ ኤርትራዊ ሓላፍነት ምዃኑ ከነዘኻኽር ንፈቱ።
ነዚ ኣብ ዓለምናን ዞባናን ዝዝንቢ ዘሎ ናይ ጥፍኣትን ህልቂትን ደመና ንምዝራው ድማ፡ ምስ ኩሎም ደለይቲ ሰላምን ፍትሕን ኢድ ንኢድ ተታሓሒዝና ክንሰርሕ ጻውዒትና ነቕርብ።
ሰላምን ፍትሕን ይንገስ!!
ዓመጽን ውግእን ምልክን የልግስ!!
ላዕለዋይ መሰጋገሪ ኣካል ፖለቲካዊ ሓይልታት ኤርትራ /ላ.መ.ኣ.ፖ.ሓ.ኤ/
8 ታሕሳስ 2023
ቤት-ጽሕፈት ጉዳያት ደቂ ኣንስትዮ ሰዲህኤ፡ ብ10 ታሕሳስ 2023 ስሩዕ ኣኼባኣ ከም ዘካየደት ኣደመንበር ናይቲ ቤት ጽሕፈት ብጸይቲ ኣድያም ተፈራ ሓቢራ። ተሳተፍቲ ኣኼባ ዛዕባ ንጥፈታት ናይታ ቤት ጽሕፈት፡ ኣብ ነፍሲ ወከፍ ዞባ ብተናጸልን ብሓባርን ዳህሲሰን ሓፈሻዊ ሚዛን ኣንቢረን።
ኣባላት ምምሕዳር ናይታ ቤት ጽሕፈት ሰዲህኤ፡ ወ/ሮ ኣስገደት ምሕረትኣብ፡ ወ/ሮ ገርጊሽ ነጋሽን ወ/ሮ ገነት ሃብተጊዮርጊስን ኣብ ዞባታት ይግበር ብዛዕባ ዘሎ ናይ ምሕዳስ ጎስጓታትን ዝተወስደ ስጉምትታትን ዝምልከት ጸብጻባት ኣቕሪበን፡ ኣብ ቐጻሊ ክስርሓሉ ምዃኑ ድማ ሓቢረን።
ወ/ሮ ትዕበ ተኬኤ ኣባል ምምሕዳር ቤት ጽሕፈት ወድባዊ ጉዳያት ሰዲህኤ፡ ንዳግማይ ምብርባርን ዳህሳስን ብዝምልከት ወጺኡ ዘሎ መደብ ስራሕ፡ ብመገዲ ምምሕዳር ቤት ጽሕፈት ወድባዊ ጉዳያት፡ ኩሉ ክግበር ዝከኣል ንክስራሕ፡ ብዕቱብ ክትነጥፈሉ ምዃና ሓቢራ።
ብድሕሪ እዚ ኣደ መንበር ምትእስሳር ደቂ ኣንስትዩ ሰዲህኤ፡ ወ/ሮ ኣስገድት ምሕረተኣብ፡ በታ ትመርሓ ዘላ ምትእስሳር ዝግበር ዘሎ ስራሕ ዝምልከት ጸብጻብ ኣቕሪባ። ኣብ 3ይ ጉባኤ ምትእስሳር ደቂ ኣንስትዮ ሰዲህኤ ዝቐርብ ንምምሕያሽ ውሽጣዊ ቅዋም ዝምልከት ነጥብታት ከኣ ገሊጻ። ወ/ሮ ጸጋሂወት ሓጎስ ተሓዚት ገንዘብ ፕሮጀክት ምትእስሳር ደቂ ኣንስትዩ ብወገና፡ ጽብጽብ ኣቕሪባ። ኣኼባ ወ/ሮ ሉላ ተስፋዝግን ወ/ሮ ግድይ መሓርን ንምዕዋት ፕሮጀክት ይወስድኦ ንዘለዋ ኣብነታዊ ንጥፈታት ኣድንቖቱን ሞጎሱን ኣቕሪቡለን።
ተሳተፍቲ ኣኼባ ነቲ ብበርገሳዊ ማሕበራት ደቂ ኣንስትዩ ዝካየድ ዘሎ ስራሓት ዝምልከት ሓፈሻዊ ምይይጥ ኣካይደን። ምስ ካብ ሰልፊ ወጻኢ ዝካየድ ምንቅስቓስሳት ደለይቲ ፍትሒ ኤርትራውያን ደቂ-ኣንስትዮ ዓቕመን ብዝፈቕዶ ምትሕብባር ክገብራ ምዃነን ድማ ተስማሚዐን። ብምቅጻል ይካየድ ንዘሎ መስርሕ ሓባራዊ ቃልሲ ናይ ኩለን ኤርትራዊ ዉድባት፡ ሰልፍታትን ህዝባዊ ምንቅስቓሳትን ኣብ ዝምልከት ድማ ናብቲ ዘይተርፍ ዓወት ሓርነታዊ ቃልሲ ንምብጻሕ፡ ዘትስፉ ቀዳማይ ስጉምት ስለ ዝኾነ ኣመጒሰን፡ዝያዳ ንኽስስንን ንኽዓብን ከኣ ኩሉ ንኽሰርሓሉ ተማሕጺነን። ኣብ መድምደምታ ደቂ ኣንስትዮ ኤርትራ ዋሕስ ሓርነት ህዝብን ሃገርን ስል ዝኾና፡ ኣብ ኩሉ መዳያት ቃልሲ ግቡእ ቦትእን ንክሕዛ፡ እተን ተሳተፍቲ ጻዊዕተን ኣቕሪበን።
ርእሰ-ዓንቀጽ ሰዲህኤ
ሰላም ናይ ኩሉ ህድኣት፡ ዕቤትን ምዕሩይ ምምሕዳርን መሰረት እያ። ሰላም ኣብ ዘየብሉ ኩሉ ኣውንታዊ ነገር ኣይህሉን። ውግእን ህውከትን ብኣንጻሩ እቶም ዘባርዕዎ ውሑዳት ናብ ዝዓብድሉ፡ ህዝብታት ከኣ ናብ ዝሃልቅሉን ዝሳቐይሉን ዝወስድ ጸልማት መንገዲ እዩ። ብሕገመንግስትን ናይ ህዝቢ ፈቓድን ከመሓድሩ ዘይደልዩ ወጻዕቲ ስርዓታት፡ ናይ ሰላም ተጠቀምቲ ስለ ዘይኮኑ፡ ጸገም ክፍጠር እንከሎ ናይ ውግእ ሴፍ ክመልሑ እምበር፡ ሰላም ዝማእከሉ ህዝብታት ብሓባር ዝርብሕሉ ናይ ርግኣትን ሰላምን ኣየር ክነፍስ ኣይደልዩን እዮም። ብሰንክቲ ንሳቶም ዝዘርግዎ ሰላም ዋጋ ዝኸፍል ከኣ ህዝቢ እምበር፡ ንሳቶምስ መህደሚኦም’ዮም ዝጸርጉ።
ህዝብታት ኤርትራን ኢትዮጵያን ኣብ ናይ ሰላም ጽምኣትን ናይ ውግእ ምረትን ዘይርሳዕ ተመኩሮ ኣለዎም። ንሓንሳብ ኣብ ውሽጦም ብዘጋጥም ምስሕሓብ፡ ንሓንሳብ ድማ ኣብ ሕድሕዶም ብዘጋጠመ ውግኣት፡ ብምረት ዝተዳህኩን ዘተኣማምን ሰላም ዘየስተማቐሩን ህዝብታት እዮም። ኣብቲ ኣንጻር መግዛእቲ ን30 ዓመታት ንናጽነት ኤርትራ ዝተኻየደ መሪርን ነዊሕን ውግእ፡ ክልቲኡ ህዝብታት ዝሰኣኖ ሰላምን ዝኸፈሎ ዋጋን ዝርሳዕ ኣይኮነን። ህዝቢ ኤርትራ ግና ምስ ኩሉቲ ዝኸፈሎ ዋጋን ዝሰኣኖ ሰላምን፡ ዋላኳ ብሰንኪ ህግደፍ ብሰላም፡ ልምዓትን ዲሞክራሲያዊ ምምሕዳርን እንተዘይተዘይተሰነየ፡ ዋና ናጻን ልኡላዊት ሃገር ስለ ዝኾነ ንድሕሪት ተመሊሱ ዝጥዓሰሉ ኣይኮነን። ህዝቢ ኢትዮጵያ ግና ብሰንኪቲ መራሕቱ በብእዋኑ ኣብ ጉዳይ ኤርትራ ዝተኸተልዎ ዘይፍትሓዊ መንገዲ፡ ተጣዒስካ ኣብ ዘይምለስ ክሳራ ከም ዝወደቐ ክሳብ ሎሚ ዘዘንትዎ ዘሎ እዩ።
ህዝቢ ኢትዮጵያ ድሕሪ ውድቀት ደርግ ንዘተወሰነ ዓመታት፡ ተሓሪምዎ ዝጸንሐ፡ ተዛማዲ ተጠቃሚ ሰላምን ልምዓትን ከምኡ እውን ምስ ብዙሕ ሕጽረታኡ ናይ ዲሞክራሲ ጩራ ክርኢ ክኢሉ ነይሩ እዩ። ብሓፈሻ ግና ክልቲኡ ህዝብታት ብሰንኪ ንሰላምን ባህጊ ህዝብን ቀዳምነት ዘይህቡ ህውከተኛታት መራሕቱ፡ ድሕሪቲ ንወለዶታት ትምህርቲ ክኸውን ተስፋ ተነቢርሉ ዝነበረ ናይ 30 ዓመታት ውግእ’ውን፡ ብሰንኪ ጻሕታሪ ባህሪያት ህግደፍ፡ ድሕሪ 2ይ ውግእ ዓለም ዝኸፈአ ዝተባህለን ብዙሓት “ትርጉም ዘየብሉ” ዝበልዎን ኣኽሳሪ ውግእ 1998-2000 ኣጋጢምዎም እዩ።
ዳርጋ ድሕሪ 20 ናይ “ኣይውግእ ኣይሰላም” ዓመታት፡ ኣብ 2018 ኣብ ኢትዮጵያ ዝተራእየ ናይ ስልጣን ለውጢ ተኸቲሉ፡ ብመራሕቲ ኤርትራን ኢትዮጵያን ብዘይዝተጸንዐ መሰረት ዝተኸፈተ “ኣፍደገ ሰላም” ኣብ ክልቲኡ ህዝብታት ንግዜኡ ኣሕዲርዎ ዝነበረ ብሩህ ተስፋ ሰላም ኣዝዩ ልዑል ነይሩ። ብኣንጻሩ በቲ ተስፋ ሰላም ዕድሚኦም ከይሓጽር ብዝሰግኡ መራሕቲ እተን ሃገራት ብፍላይ ከኣ ብኢሳያስ ኣፈወርቂ ናብቲ ዝነበሮ ዕጽዋ ተመሊሱ መእተውን መውጽእን ኣፍደገታት ተረጊጡ። እቲ ምኹላፍ ሰላም ኣብ ልዕሊ ክልቲኡ ህዝብታት ዘሕደሮ ሓዘንን ተስፋ ምቑራጽን ክሳብ ክንደይ ከቢድ ከም ዝነበረ ድማ ዝዝንጋዕ ኣይኮነን።
እዚ ኣብ 2018 ዝተራእየ፡ ተስፋ ሰላም ዘጸልመተ ምዕጻው ዶባት ጥራይ ኣይነበረን። ኣብ መንጎ መንግስቲ ብልጽግናን ክልል ትግራይን ውግእ ምስተኸፍተ እሞ ድማ ኣድብዩ ክጽበ ዝጸንሐ ህግደፍ ዘሊሉ ምስተጠብሶ፡ ከምቲ ስነ ጠበባዊ ነፍስሄር ኣብረሃም ኣፈወርቂ “ነቲ ሕማቕ ዝሓመቐ ኣለዎ” ዝበሎ፡ ነቲ ኣብ ሰላም ዝነበረ ምቑራጽ ተስፋ ኣዝዩ ደማዊ ውግእ ኣሰነዮ። ወዮ ሰላም ክኾነሉ ዝተተስፈወ ክልቲኡ ጐረቤት ህዝብታት ናይ ኣማኢት ኣሸሓት ደቁ ህይወት ክኸፍል ተገደደ። እዚ ነቲ ብዘይወግእ ክነብር ዘይክእል ምምሕዳር ህግደፍ ጽቡቕ ኣጋጣሚ ክኾነሉ እንከሎ፡ ነቲ ሰላም፡ ልምዓትን ዲሞክራሲን ዝጸምኦ ህዝቢ ኤርትራ ግና ንክሳራኡ ክሳብ ክንደይ ተደራራቢ ከም ዝገበሮ ርኡይ እዩ።
ድሕሪ ኣብ መንጎ ፈደራላዊ መንግስቲ ኢትዮጵያን ህዝባዊ ወያነ ሓርነት ትግራይን ምኽታም ውዕል ሰላም ደቡብ ኣፍሪቃ፡ ክልቲኦም ህዝብታት “ኮንደኾን ሰላም ይኸውን እሞ፡ ደቅና ካብ ትግራይ ይምለሱና” ዝብል ሃንቀውታ ሰላም ኣሕደረ። ህግደፍ ግና ኣንጻር ትጽቢት ህዝቢ ክስለፍ ባህሪኡ ስለ ዝኾነ፡ ከይሓፈረ “ምዕራባውያን ኮሊፈሙና” ብዝብል ተቖጢዑ፡ ኣብ ውግእ ንኽቅጽል ዘይፈንቀሎ እምኒ ኣይነበረን። ጋና ክሳብ ሎሚ’ውን ስምምዕ ፕሪቶርያ ንከይትግበር ዕንቅፋት ብምዃኑ ብብዙሓት ወገናት ይኽሰስን ይውገዝን ኣሎ።
ወዮ ንዘጋጠሞ ዘቤታዊ ሃገራዊ ጸገማት ክጻወር ዘይከኣለ፡ ቀዳማይ ሚኒስተር ኢትዮጵያ ብወገኑ፡ ከምቲ “ኣብዘይለዓቱ” ዝበሃል፡ ብዝኾነ መንገዲ ተቐባልነት ዘየብሎም ምኽንያታት ብምዝርዛር “ንኢትዮጵያ ዋንነት ኣፍደገ ባሕርን ወደብ ዓሰብን ይግበኣ እዩ” ዝብል “ዱበላ” ሕቶ ኣቕሪቡ። ወዮ ምስ መንን ብምንታይ ምኽንያትን ከም ዝዋጋእ ሃንቀው ክብል ዝጸንሐ ህግደፍ ብወገኑ፡ ነዚ ናይ ኣብይ ኣሕመድ ህውተታ ኣመሳሚሱ ከም መቐጸሊ ኣብ ስልጣኑ ንክጥቀመሉ ብዀራርምቱ እናሰሓቐ፡ “መጺኻለይዶ ክጽበየካ” ከም ዝብሎ ዘዳዲ ኣይኮነን። ኣብዚ እውን ውግእ እንተተኸፊቱ እቲ ከፋል ዕዳ ክልቲኡ ህዝብታት እምበር እቶም ዝኣጉድዎ መራሕቲ ኣይኮኑን።
ብፍላይ ኣብ ኢትዮጵያ ተላዒሉ ዘሎ ሓደገኛ ናይ “ምውናን ኣፍደገ ባሕሪ” ኣጀንዳ፡ በቲ እቲ ቀዳማይ ሚኒስተር ዝበሎ፡ ብመንጽር ታሪኽ፡ ምውሳኽ ብዝሒ ህዝቢ፡ ቁጠባዊ ቅልውላው፡ ኮነ ካልእ ምኽንያታት ብሕብረተሰብ ዓለም ከይተረፈ ተቐባልነት ከምዘየብሉ ዝምስከረሉ ዘሎ እዩ። ኣብዚ እዋንዚ ቀዳምነታት ኢትዮጵያ ክኾኑ ዝነበሮም፡ ምውጋድ ኣብ ዝተፈላለዩ ክልላት ዝባራዕ ዘሎ ውግእ ሕድሕድ፡ መመሊሱ ዘንቆልቁል ዘሎ ቀጠባዊ ቅልውላው፡ ብጥሜት ዝመውት ዘሎ ኣሸሓት ህዝብን ዲፕሎማሲያዊ ምንቁልቋልን ጓስዩ ናብ ኣፍደገ ባሕሪ ምውናን ምምጥጣሩ ብብዙሓት ወገናት “መንገዲ ትስሕት ኣለኻ” ይበሃሎ ኣሎ። ስለዚ እቲ ሃገሩ ብዓባያ ኣብ ልዕሊኡ ፈሪሳ ከይትጸቕጦ ኣብ ስግኣት ዘሎ ህዝቢ ኢትዮጵያ እዚ ዘይፍትሓዊ ሕቶ “ኣይንረብሓናን’ዩ፡ ውግእ ከኣ መፍትሒ ኣይኮነን” ክብል ይግበኦ።
ነቲ ሃላልን ዓመጸኛን ጭረሖ ደጊፎም ህዝቢ ናብ ውግእ ንክኣቱ ዝጉስጉሱ ዘለዉ፡ ናጽነት ኤርትራ ዘይተዋሕጠሎም ኣብ ዝተፈላለዩ ጽፍሕታት ዝርከቡ ኢትዮጵያውያን፡ ብሰንኪቲ ውግእ ከጋጥም ብዝኽእል ሳዕቤን ኣብ ቅድሚ ህዝቦም ተሓተቲ ከም ዝኾኑ ከስተውዕሉ ይግበኦም። ኤርትራውያን እውን በቲ ሓደ ወገን ደድሕሪቲ ህግደፍ ክጽሕተር ዝደልዮ ውግእ ከይህውትቱ፡ በቲ ካልእ ወገን ድማ ኣንጻር ልኡላውነት ኤርትራ ዝቃላሕ ዘሎ ጭረሖ ኣብ ሕጋዊ፡ ህዝባውን ዲፕሎማስያውን መድረኽ ከምክንዎ ይግበኦም።
ስለዚ ከምቲ “እንተ ክትድቅስ ጐረቤትካ ይደቅስ” ዝበሃል፡ ህዝብታት ኤርትራን ኢትዮጵያን ብዘይ ናይቲ ሓደ ሰላም፡ እቲ ካልእ ሰላም ክኸውን ከምዘይክእል ተረዲኦም ናብ ውግእ ዝወስዱ መንገድታት ኣብ ምዕጋት ክጽዕቱ ንጽወዖም።
ዲፕሎማሲያዊ ኣገልግሎት ሕብረት ኤውሮጳ፡ ንዝኽሪ ምኽታም ስምምዕ ኣልጀርስ መግለጺ ኣውጺኡ
Written by ቤት ጽሕፈት ዜና ሰዲህኤ
.ኤርትራን ኢትዮጵያን ቅድሚ 23 ዓመታት ብ12 ታሕሳስ 2000፡ ብሓገዝ ዓለምለኸ ሕብረተሰብ ኣብ ኣልጀርስ ስምምዕ ከም ዝኸታማ ወሃብ ቃል ክፍሊ ዲፕሎማሲያዊ ኣገልግሎት ሕብረት ኤውሮጳ ኣብ ዘውጸኦ መግለጺ ሓቢሩ። ናይቲ ዝተኸተመ ስምምዕ ቀንዲ ሕመረት ምውሓስ ሰላምን ምቛም ናይ ሓብር ዶብ ዝውስን ኮሚሽንን ከም ዝነበረ እቲ መግለጺ ጠቒሱ።
ኣተሓሒዙ ድማ ኣብቲ ብ2018 ዝተሓደሰ እሞ ታሪኻዊ ተባሂሉ ዝነበረ ስምምዕ ሰላም ክልቲአን ሃገራት ብመሰረት ስምምዕ ኣልጀርስ ዝወጸ ኮሚሽን ዶብ ዝወሰኖ ከም ዝኽብረኦን ዘተግብረኦን ቃል ኣትየን ከም ዝነበራ ጠቒሱ።
እዚ መበል 23 ዓመት ምኽታም ስምዕ ኣልጀርስ ምኽንያት ብምግባር መግለጺ ዘውጸ ኣካል ሕብረት ኤውሮጳ፡ እቲ ስምምዕ መንፈሱ ከይተቐየረ ንክትግበር ዘለዎ ምሉእ ደገፍ እንደጋና ኣነጺሩ። እቲ ስምምዕ ልኡላውነታውን ሓድነታውን መንፈሱ ከይተቐየረ ክትግበር ካብ ኩሉ ግዜ ንላዕሊ ሎሚ ኣድላይን ኣገዳስን ምዃኑ’ውን ኣብሪሁ። ኣተሓሒዙ ከኣ ናይቲ ስምምዕ ምትግባር ንዞባዊ ምርግጋእ’ውን ወሳኒ ምዃኑ ገሊጹ።
ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ (ሰዲህኤ)፡ ብስምምዕ ኣልጀርስ ዝቖመ ኮሚሽን ዝወሰኖ መስረት፡ ዶብ ኤርትራን ኢትዮጵያን ንክትግበር ክጽውዕ ከም ዝጸንሐ ዝዝከር እዩ። ብኣንጻሩ ስርዓት ህግደፍ ንስሙኳ ንምምስማር ሓሓሊፉ ዘልዕሎ እንተኾነ ንትግባረ ውሳነ ኮሚሽ ዶብ ቆላሕታ ነፊግዎን ኤርትራ ኣካል ኢትዮጵያ ምዃና ዘምስል መግለጽታት ክህብ ከም ዝጸንሐን ዝዝከር እዩ።
More...
ባህግና Bahgna180 ኣገደስቲ ሰሙናዊ ዜናታት ሃገርናን ከባቢናን ምስ ናይ መን ዋልታ ዘርእስቱ ርእሰ ዓንቀጽ ሰልፊ 11.12.2023
Written by Bahgna MediaMedia
ቀዳማይ ሚስተር ኢትዮጵያ ሓደ ላዕለዋይ ሓላፊ ካብ ስልጣን ኣሰናቢቱ
Written by ቤት ጽሕፈት ዜና ሰዲህኤ
ቀዳማይ ሚኒስተር ኢትዮጵያ ዶ/ር ኣብይ ኣሕመድ ዓሊ፡ ብ11 ታሕሳስ 2023 ንኣቶ ታየ ደንደኣ ኣደሮ ካብ ዝልጣኑ ኣሰናቢቱዎ። ኣቶ ታየ ደንደኣ ኣባል ናይቲ 250 ኣባላት ዘለዉዎ ማእከላይ ኮሚተ ብልጽግና፡ ኣባል ክልላዊ ቤት ምኽሪ ኦሮሚያን ምክትል ሚኒስተርን፡ ሚኒስተሪ ሰላምን ኮይኑ ክሰርሕ ዝጸንሐ በዓል መዚ እዩ።
ታየ ኣብ ኣካይዳ ብልጽግናን ኣመራርሓ እቲ ቀዳማይ ሚኒስተርን ኣብ ዝተፈላለዩ መድረኻት ነቐፈታኡ ከንጸባርቕ ዝጸንሐ እዩ። ብፍላይ ድሕሪቲ ኣብ መንጎ ፈደራላዊ መንግስቲ ኢትዮጵያን ሰራዊት ግንባር ሓርነት ኦሮሞን ኣብ ታንዛንያ ዝፈሸ ዘተ፡ ናይቲ ፍሽለት ተሓታቲ መንግስቲ ምዃኑ ብምጥቃስን እቲ ዝካየድ ዘሎ ውግኣት መፍትሒ ከምዘየምጽእን ብምጥቃስ፡ ግሁድ ተቓውሞ ምስ ኣስመዐ ኣዛራቢ ኮይኑ ጸኒሑ እዩ። ብዘይካ ምፍላሽ ዘተ ኣብ ታንዛንያ፡ ኣብ ኦሮሚያ ብሰንኪ ውግእ ኣብ ልዕሊ ህዝብን ንብረትን ይወርድ ናይዘሎ ዕንወትን ህልቂትን መንግስቲ ተሓታቲ ምዃኑ፡ ብመንገዲ ማሕበራዊ መራኸቢ ከቃልዕ ዝጸንሐ እዩ።
ኣቶ ታየ ካብ ዝልጣን ወሪድካ ምስተባህለ፡ ናብ ዶ/ር ኣብይ ኣብ ዝጸሓፎ ደብዳበ፡ “ብዛዕባ መደመር ዝጸሓፍካዮን ዝተዛረብካዮን ኣሚነ ስዒበካ እየ። ሎሚ ግና ኣብ ዝተዛረብካዮ ዘይትጸንዕ ጥራይ ዘኮንካ፡ ብደም ሰብ እትጻወት ኣረመንየ ምዃንካ ተገንዚበ ኣለኹ። ሓቂ መሲሉኒ ኣብቲ ብስም ህልውና ሃገር ክካየድ ዝጸንሐን ካብ ምቅትታል ኢትዮጵያውያን ሓሊፉ ሃገር ዘብረሰ ውግኣት ክስዕበካ እንከለኹ ክትንእደኒ ጸኒሕካ ኢኻ። ሎሚ ምስተረደኣኒ ናይ ኣሕዋት ምቅትታል ጠጠው ይበል ስለ ዝበልኩ ግና ካብ ስልጣን ኣውሪድካኒ።” ዝብል ሓሳብ ኣስፊሩ።
ታየ ደንደኣ ኣብ ግዜ ኢህወደግ ኣባል ግንባር ናጽነት ኦሮሞ ተባሂሉ፡ ንዓመታት ዝተኣስረን ሓደ ካብቶም ናይቲ ቄሮ ብዝብል ለውጢ ዘምጸአ ሓይሊ መንእሰይ ኦሮሞ መራሕቲ ከም ዝነበረ ዝንገረሉን እዩ።
Switzerland: Eritrean ambassador and supporters of “Eri Blood” gather in Grellingen and call for violence – large-scale police operation
Written by Martin PlautSource: BZ In the municipality of Grellingen in the canton of Baselland, representatives of the Eritrean dictator gathered on Saturday to call for violence against refugees. The police were on site with emergency services. The area was cordoned off over a large area. UpdatedDecember 9, 2023, 8:03 p.m
A major police operation ran for hours in Grellingen on Saturday. An Eritrean event with around 400 participants took place near the Chez Georges restaurant. It was a private event for the Eritrean association in Switzerland, as the Basel-Landschaft cantonal police said upon request. Several groups of people, consisting of opposition activists, made their way to Grellingen to end the festival. A spokesman said on the phone: "The Swiss authorities are failing again today and, in their blindness, are ultimately protecting the dictator regime in Africa!" In several WhatsApp groups and on Telegram there were calls to go there and demonstrate. A reader video shows the heated atmosphere on site.Video: reader reporter The police cordoned off the area extensively after 300 regime opponents stormed the cantonal road between Grellingen and Duggingen. The result was kilometre-long traffic jams. Even residents couldn't get through, as a bz editor reported. At the train station there were several vans with police officers in full gear.
The situation is under control and calm, as media spokesman Adrian Gaugler said. The police were able to prevent the various groups from clashing. She checked around 120 people and occasionally turned people away. The police advised drivers to avoid the area as much as possible. There were also delays in train traffic between Basel and Laufen. According to loudspeaker announcements about people near the tracks. In addition to the ambassador, two high-ranking politicians from Eritrea are also said to have arrivedA speech by the Eritrean ambassador was broadcast live on TikTok, as well as several other videos showing people dancing happily and exuberantly under the flag of the dictator's regime. In addition to the ambassador, two high-ranking politicians from Eritrea who are close to the dictator are also said to have arrived. For the Eritrean diaspora in Switzerland, it is a picture of sheer mockery. A representative of the Eritrean media association is beside himself: “How can people who have fled from a regime celebrate their country and the dictator in Switzerland? These are not real refugees!” He was on his way to the event himself to stop his compatriots from using violence against the event. The police had carried out a situation assessment in advance. Due to past incidents at Eritrean festivals, she decided to have emergency services on site to prevent an escalation ber. At that time, hundreds of Eritrean refugees wanted to prevent and protest against the event organized by supporters of the dictatorship. There was a clash with demonstrators and the police. Twelve people were injured. There were three arrests. Before the event in Grellingen, the organizers were sent an order with various conditions. According to the police, the organizers implemented or complied with these requirements. |
ኣገልግሎት ዜና ጅቡቲ፡ ሱዳናውያን ጀነራላት ዓብደል ፈታሕ ኣልቡርሃንን መሓመድ ዳጋሎን ኣብ ውሽጢ 15 መዓልታት ተራኺቦም ብዛዕባ ኣብ ሕድሕዶም ምትእምማን ዝፍጠረሉ ኩነታት ክመያየጡ ቅሩብነቶም ከም ዘርኣዩ ኣፍሊጣ። ብተመሳሳሊ ክልቲኦም ጀነራላት ሱዳን ውግእን ህውከትን ንምቁራጽ ስምምዕ ክኽትሙ ፈቓደኛታት ምዃኖም ካብ ካርቱም ተሓቢሩ።
እዚ ተስፋ ዝህብ ሓበሬታ ዝወጸ ነቲ ብተበግሶ ፕረሲደንት ጅቡቲ ኢስማዒል ዑመር ገሌ ብ10 ታሕሳስ 2023 ኣብ ጅቡቲ ዝተጋብአ መበል 41 ፍሉይ ኣኼባ መራሕቲ ኢጋድ ተኸቲሉ ምዃኑ ተፈሊጡ። ዋና ጸሓፊ ኢጋድ ዶ/ር ወርቅነህ ገበየሁ ድሕሪቲ ኣኼባ ኣብ ዝሃብዎ መብርሂ፡ መራሕቲ ሱዳን ውእግን ህውከትን ከቋርጹ ከም ዝተሰማምዑ ጠቒሶም፡ ነቲ ዝተበጽሐ ስምምዕ፡ ተስፋ ህብዚ ሱዳን ኣብ ምርግጋጽ ኣገዳሲ ስጉምቲ ንቕድሚት እዩ ኢለምዎ።
ኣብቲ ናይ ኢጋድ ኣኼባ ዝተሳተፉ ጀነራል ኣልብርሃን፡ ዝኾነ ስምምዕ ንምውጻእ ሰራዊት ፍሉይ ሓይሊ ሱዳን ካብቲ ስቪል ህዝቢ ዝነብርሉ ከባብን ኣባይትን ምውጻእ ኣብ ግምት ዘእተወ ክኸውን ኣለዎ ኢሎም። ኣስዒቦም ድማ ዝኽተም ስምምዕ ብመሰጋገሪ መድረኽ ኣቢሉ ናብ ብምርጫ ዝምስረት መንግስቲ ዘብጽሕ፡ ኣብታ ሃገር ሓደ ሃገራዊ ሰራዊት ዝህልወሉን ግዝኣታዊ ሓድነት ሱዳን ዝሕለወሉን ክኸውን ከም ዘድሊ ጠቒሶም።
ጀነራል ዳጋሎ ብወገኖም ናብ ኣቦመንበር ኢጋድ ኣብ ዝጸሓፍዎ ደብዳበ፡ ኣብ ሱዳን ምትእምማን ንምፍጣር፡ ካብ ኣብያተ-ማእሰርቲ ዝሃደሙ ናይ ቅድም መራሕቲ ምእሳር ዘጠቓልል ክኸውን ይግበኦ ከም ዝበሉ ተሓቢሩ።
እዚ ከምዚሉ እንከሎ፡ ሱዳን 15 ዲፕሎማት ሕቡራት ኢመራት ዓረብ ኣብ ውሽጢ 48 ሰዓታት ካብ ሃገራ ክወጹ ኣዚዛ። እዚ ናይ ሱዳን ስጉምቲ ነቲ ኢመራት ኣቐዲማ 3 ሱዳናውያን ዲፕሎማት ካብ ሃገራ ክወጹ ዝወሰደቶ ስጉምቲ ተኸቲሉ ዝመጸ ምዃኑ ኣገልግሎት ዜና ሱዳን ሓቢራ። እዚ ኣብ መንጎ ክልቲአን ሃገራት ዘሎ ወጥሪ ዝያዳ ይዓርግ ከምዘሎ ዘርኢ እዩ።
