Thursday, 21 August 2025
feed-image Feed Entries
feed-image Feed Entries
Subscribe to this RSS feed
Sunday, 27 November 2016 15:20

ኤርትራውያን ንፊደል ካስትሮ ዝዝክርሉ ሕማቕን ጽቡቕን ኣለዎም

Written by
ኤርትራውያን ንፊደል ካስትሮ ዝዝክርሉ ሕማቕን ጽቡቕን ኣለዎም

ብ25 ሕዳር 2016 ካብዛ ዓለም ብሞት ዝተፈልዩ መራሒ ሰውራ ኩባ ፊደል ካስትሮ ብዛዕባቲ ኣብ ፖለቲካዊ ህይወቶም ዝፈጸምዎ ጉዳያት ይዝከሩ ኣለዉ። ኤርትራውያን እውን  ፊደል ካስትሮን ኩባን ንኤርትራን ህዝባን ብዝፈጸምዎ  ብጽቡቕን ሕማቕን ተግባራት ይዝክርዎም።

በቲ ጽቡቕ ጉዳያት ንምጅማር

ብፊደል ካስትሮ እትምራሕ ኩባ ሓንቲ ካብተን ኣቐዲመን ናይ ኤርትራ መሰል ርእሰ ውሳነ ዝደገፋ ሃገራት ሓንቲ እያ። ካብቶም ኣብ ቀዳመይቲ ጉጅለ ኣብ 1960ታት ናብ ኩባ ዝተላእኩ  ተጋደልቲ ተጋድሎ ሓርነት ኤርትራ፡ ስዉኣት ኢብራሂም ዓፋ፡ ደብሮም ጥሉቕን ማሕሙድ ሓሰብን ከምኡ እውን ተስፋይ ካሕሳይ ይርከብዎም።  እዚኣቶም ኣብ ኩባ ኣጠቓቕማ ኣጽዋ ጥራይ ዘይኮነ፡ እንተላይ ጥበብ ወተሃደራዊ ኣመራርሓን ሓጸርቲ ተረደኦታት ብዛዕባ ጸጋማዊ ፖለቲካዊ ኣፍልጦ’ውን ቀሲሞም እዮም። እቲ ግዜ”ቲ ምስ ቃልሲ ዝምድና ዝነበሮም ኤርትራውያን ነታ ብረታዊ ቃልሲ ኤርትራ ዝድግፍ ብዙሕ ሓበረታን ጸብጻባት ተውጽእ ዝነበረት መጽሐት ትሪኮንቲነንታል ረኺቦም ንምንባብ ኣብ ፈቐዶ ቤተመጻሕፍቲ  ሃሰው ዝብልሉ ዝነበሩ ግዜ እዩ። እዛ ኣብ ሃቫና ዝመደበራ መጽሐት ብትካል ብምትሕብባር ህዝቢ ኤስያ፡ ኣፍሪቃን ላቲን ኣሜሪካን  እትሕተም ዝነበረት ኮይና፡ ካብ ኤውሮጳን ካለኦት ክፍለዓለማትን ናይ ጸጋማውያን ሓገዝን ደገፍን ትረክብ ዝነበረት እያ።

 Microsoft Word EritreansRememberCubaandFidelCastro 1

እንተኾነ..

ኣብ መወዳእታ 1970ታት ግና ጉዳያት ናብ ሕማቕ ተቐይሩ። እዚ ዝኾነ 11,600 ኩባውያን ወተሃደራትን 6,000 ወተሃደራዊ ኣማኸርትን ኣብቲ ኢትዮጵያን ሶማልያን ዝዋጋኣሉ ዝነበራ፡ ንመንግስቱ ሃይለማርያም ክሕግዙ ናብ ኢትዮጵያ ምስተላእኩ እዩ። ኩባውያን ናብ ምብራቕ ኢትዮጵያ ከባቢ ኡጋደን ክለኣኹ፡ ፊደል ካስትሮ ኣብ 1978 ነዚ ውሳነ’ዚ ዝወሰነ፡ ሰውራ ኤርትራ ብዘይካ ውሱናት ቦታት ንሰፊሕ ከባብታት ኤርትራ ሓራ ኣውጺኡ ንከተማ ኣስመራ ዝኸበበሉ እዩ ነይሩ። ኣብቲ እዋንቲ ዝነበረ ሓይሊ ተጋድሎ ሓርነት ኤርትራን ህዝባዊ ግንባር ሓርነት ኤርትራን ምስቲ ዝነበሮ ዘተኣማምን ዓቕሚ በቲ ንሰራዊት ኢትዮጵያ ክሕግዝን ከ,መርሕን ዝተላእከ እሞ ድማ 225 ብዝኾና ናይ ሶቬት መጐዓዝያ ነፈርቲ ዝተሰነ ሓይሊ ሶቬት ኣይተሻቐለን።

 

ኣብቲ እዋንቲ ብዙሓት ኤርትራውያን ፊደል ካስትሮ ነቲ ኣብ 1960ታት ናይ ኩባ ሓገዝ ዝነበሮ ሰውራ ኤርትራ ከጥፍእ ተዘይውስን እቲ ጉዳያት ዝተፈልየ መኾነ ዝብል ርኢቶ ነይርዎም።

ብዘይካዚ ኣብ ወርሒ ሓምለ 2016 ልኡኽ ኩባ ኣብ ባይቶ ሰብኣዊ መሰል ሕቡራት ሃገራት፡ ዲክታቶሪያዊ ስርዓት ኢሳይያስ ኣፈውርቅን ደቂ መዛምርቱን ብገበን ኣንጻር ሰብኣውነት ካብ 1991 ንነጀው፡ ከይክሰሱ ንምክልኻል  ኣንጻር ህዝቢ ኤርትራ ተሰሊፉ።

 

ምስዚ ኩሉ እምበኣር በዚ ኣጋጣሚ ንመዋቲ ፊደል ካስትሮ መንግስተሰማያት የዋርሶም ንብል።

Saturday, 26 November 2016 21:29

Eritreans Have Reasons to Remember Cuba's Fidel Castro - for Good and Bad

Written by
Eritreans Have Reasons to Remember Cuba's Fidel Castro - for Good and Bad

The Cuban revolutionary leader, Fidel Castro, who passed away on 25 November, is being remembered  for all what he has done in his political life. On their part, Eritreans also have  reasons to remember Fidel Castro and Cuba for the good things and bad things they have done to Eritrea and Eritreans.

 

To start with the good...

Fidel Castro's Cuba was among the first nations to support the Eritrean struggle for self-determination and national independence. Among the first group of fighters of the Eritrean Liberation Front (ELF) who were sent to Cuba in the late 1960s included Martyrs Ibrahim Afa, Debrom Tiluq Mahmoud Hassab and Tesfai Kahsai. They received training not only in the use of arms but also in military leadership skills  plus some basic briefing in leftist ideology. That was the time when Eritreans everywhere, if connected with the national liberation struggle, were fumbling in libraries for copies of the Tricontinental magazine,  which many times carried supportive articles and information about what was going in the Eritrean field of armed struggle. The Havana-based magazine was published by the Organizations of Solidarity with the People of Asia, Africa and Latin America (OPAAL) which also received support of left-leaning parties and groups in Europe and other continents.

 

Microsoft Word EritreansRememberCubaandFidelCastro 1But ...

Things turned bad in the late 1970s. When the 11,600 Cuban soldiers and 6,000 military advisors sent to help Ethiopia's Menghistu Hailemariam in fighing Somalia ended their job in Ogaden, eastern Ethiopia, Fidel Castro ordered in 1978 that they also fight the Eritrean Revolution that was in the threshold of victory after liberating almost all the country-side and cities  except Asmara and other two. The then quite capable and mighty armies of the ELF and the EPLF could not be a match to the Cuban contingent and advisors guiding the Ethiopian army that was also supported by 225 Soviet transport aircraft ferries supplied to Ethiopia.

 

Many Eritreans believe that things could have been different for Eritrea and its people if Fidel Castro and Cuba were not to decide in crushing the Eritrean Revolution that Cuba was among the first to support it in the 1960s.

 

Again in June 2016, the Cuban delegation in the UN Human Rights Council stood  against the Eritirean people by supporting the dictatorial regime and asking that Isaias Afeworki and his clique be spared from being charged for Crimes Against Humanity for their abuses against their own people since 1991.

 

Anyway, one need not stop from wishing Fidel Castro's soul to rest in peace.

 

EPDP Information Office

Saturday, 26 November 2016 10:54

ናይ ድራር ምስዮት ንምሕጋዝ ው/ሓርነት

Written by

ዝኸበርኩምን ዝኸበርክንን ኣሕዋትን ኣሓትን

ግዱሳት ኤርትራውያን ዜጋታታ

ብቐዳምነት ናይ ክብሪ ሰላምታና ነቕርብ።

ኣስዒብና ከም'ቲ  ወርትግ  እንገብሮ ድራር ነቶም ምእንቲ ህዝቦምን ሃገሮምን ንልዕሊ 38 ዓመታት ኣብ ጻሓይን ደሮናን ሃገር ሱዳን ምስ ኩሉ ናይ መውጋእቲ ስቓይን ተወሳኺ ጸቕጢ ደምን ሽኰርን ካልእ ሕማማትን እንዳተሳቐዩ ዝነብሩ ዘለዉ ጀጋኑ ውጉኣት ሓርነት ኤርትራውያን ኣሕዋትና፡ ሓደ ምሸት ድራር ክንዝክሮም ናይ ኩላትና ኤርትራውያን ሓላፍነትን ሓልዮትን ምዃኑ ንዓኻ/ንዓኺ ዝስወር ኣይኮነን እሞ፡ ኣብዚ ንዕለት 03.12.2016 ኣብ SAALBAU NIED; HEINRICHSTAHL STRÄßE 3, 60934 FRANKFURT AM MAIN ካብ ሰዓት 16፡00 ክሳብ 23፡00 ድሕሪ ቀትሪ ዘሎ ሰዓታት ንጉዳዮም ብዝምልከት ብሰፊሑ እንዘራረበሉን ዋዛን ቁም ነገርን ዘሰነዮ ወግዕን ገርና ከነማሲ ብኽብሪ ንዕድም።

 ምናልባሽ ብዝተፈላለየ ምኽንያታት ኣብዚ ተጸዊዑ ዘሎ ግዜ ናይ ምስታፍ ዕድል ምስዘየጋጥም፡ በዚ ኣብ ታሕቲ ሰፊሩ ዘሎ ሕሳብ ማሕበር ንሓገዞም ዝውዕል ሕልና ዘፍቕዶ ምውፋይ ይካኣል እዩ።

Eritreischer Verein 2010 für Menschen mit Behinderung

Post Bank NL Frankfurt

IBAN: DE96 5001 0060 0790 7506 01     BIC: PBNKDEFF

ሓበሬታ መጓዓዝያ፡

ካብ Hauptbahnhof (ቀንዲ መደበር ባቡራት ፍራንክፉርት) Straßenbahn 11 richtung Höchst  ሒዝኩም ኣብ Luthmer haltestelle ወሪድኩም፡ ንየማን 30 ሜትሮ ዘሎ Saalbau እዩ።

ምስ ሰናይ ትምኒት!

ግዱሳት ኤርትራውያን ደቂ-ኣንስትዮ ፍራንክፎርትን ከባቢኡን

Saturday, 26 November 2016 10:41

ዓለም ዘገረመ ውጽኢት ፕረዚደንታዊ ምርጫ ሕቡራት መንግስታት ኣሜሪካ 2016

Written by

ኣብዚወርሒዚ ሕዳር 2016፡ ዝተኻየደ ፕረዚደንታዊ ምርጫ ሕ/መ/ኣሜሪካ፡ናይ ተወዳደርቲ ፖለቲካዊ ክትዕ ካብ ልዙብ ናይ ሃገር እትምርሓሉ ፖለቲካዊ ፍልስፍናን፡ ስነ-ሐሳባትን፡ ፖሊሲታትን ዝርሐቐዘይንቡርን ኣሰካፍን እዩ ኔሩ።ወ/ሮ ሂለሪ ክሊንተን ኣብ ሓፈሻዊ ሃገርዊ ደረጃ ማለት፡ ኣብ ፖፕላር ምርጫ ብኽልተ ሚልዮን ቐዲመን ክንሰን፡ እቲ ቑጽሪ ግን ኣብ ክፍለ-መንግስታት ተመጣጠነ ዝርጋሒ ስለዘይነበሮ፡ ኣብ ኤለክቶራል ምርጫ ኣይተዓወታን። ይኹን እምበር፡ በቲ ኣወንታዊ ሸነኹ ክርኣ ከሎ፡ ዳርጋ ድሕሪ ኣማኢት ዓመታት ደቒ ኣንስትዮ ናይ ምምራጽ ሕጋዊ መሰለን ዝረጋገጻሉ እዋን፡ ንመጀመርያ ጊዜ ጋል-ኣንስተይቲ ብወገን ደሞክራት-ፓርቲ ንፕረዚደንትነት ተሐጽያን ክትወዳደርምብቓዓ፡ኣብ ፖሊቲካዊታሪኽናይ ሕ/መ/ኣሜሪካ፡ ናይመጀመርያ ጊዜምኻኑጽቡቕ ኣብነታዊ አርአያ እዩ። ገለ ካብቶም ቀንዲ ኣገደስቲ ፖለቲካዊ ተመኩሮታት ወ/ሮሂለሪክሊንተን ንምጥቓስ፡ከምሰነተር (Senator)፡ ቐጺለን እውንከምናይ ወጻኢ ጉዳይ ሚኒስተር (Secretary of State)፡ ከምኡውን ከምፈርስትለይዲ (First Lady) ብምኻን ሃገረን ኣገልጊለን። ኣብኣህጉራዊተፈላጥነተን እንተኮነእውንሰፊሕእዩ።ናብሃገርናኤርትራ እውንኣብሓምለ 1997 ዑደት ኣካይደን ኔረን፡ ሰለዚብዛዕባ ሃገርና ይኩንባህልና  ጽቡቕኣፍልጦኣለወን።

ኣብዚ መላእ ዓለምን መብዛሕትኡ ህዝቢ ኣሜሪካን ዘይተጸበዮ ውጽኢት ፕረዚደንታዊ ምርጫ 2016፡ ደሞክራት ወ/ሮ ሂለሪ ክሊንተን ኣብ ፓለቲካዊ ፍልሰፍናን ስነ-ሓሳብ ኮነ ፖሊሲታት ከም መቐጸልታ፡ ናይቶም ደሞክራት ኣፍሪቓዊ-ኣሜሪካዊ ፕረዚደንት ባራክ ኦባማ፡ ንክልተ ወቕቲ (Term) ሕጊ ዘፍቕደሎም ወዲኦም ስልጣን ዝገድፉ ዘለዉ ብምኻን፡ ሃገር እትምርሓሉ ካብ ናይ ደሞክራት-ፓርቲ ማእከላይ፡ ማለት ናይ ሰንትሪስት (centrist) ኣጀንዳ ሒዘን እየን ተወዳዲረን። መወዳድርተን ብወገን ረፑብሊካን-ፓርቲ ተመሪጾም ዘለዉ ፕረዚደንት ዶናልድ ትራምፕ፡ ኣብ ናይ ንግዲ-ውራይን ሃብትን ዝተታሓሓዘ ተፈላጥነት እንተዘይኮኑ፡ ኣብ ፖለቲካዊ ተምኹሮ ምሕደራ-ህዝቢ ታሪኽ ዘይጸንሖም፡ ከምኡውን ንከም ናይ ሕ/መ/ኣሜሪካ ዝኣመሰለ ብዝሐ-ዓልየታዊ ሕብረተ-ሰብ ክመርሑ፡ ቅጥዐ-ምግባር ማለት (ethic) ዝጎድሎም ኮይኖም፡ ካብ ናይ ረፕብሊካን ፓርቲ ሕሉፍ-ሃገራውነት ዘጥቅዖም፡ የማናዊ ማለት (ultra nationalist right wing) ስነ-ሐሳብ ወይ ኣጀንዳ ዝሓዙ እዮም። ኣብ መስርሕ ምርጫ፡ ሃገር እትምርሓሉ መትከላት ብዝርዝር ከየነጸሩ፡ ኣሜሪካ ብኻብ ዝተፈለለዩ ክፍለ-ዓለማት ዝመጹ ኣህዛብ ዝቆመት ሃገር ምኻና፡ ኣብ ግምት ዘየእቱ ጎስጋስ ብምክያድ፡ ነቲ መንግስትን ህዝብን ኣሜሪካ ዝሕበንሉ መሰረታዊ ኣምር ማለት “ሃገርና ናይ ሐርነትን ዕድላትን ዝርከባ መሬየት እያ” (Land of freedom & opportunity) ዝብል ራኢ ብጋህዲ ዝጻረር ርእይቶታት ከም ኣብነት፡ “ወጻእተኛታት ክንሰጉግ ኢና” “ወጻእተኛታት ከይኣትውና መንደቕ ክንሰርሕ ኢና” ወዘተ ዝብሉ፡ ዕሸላዊ ፖለቲካዊ ጎስጋሳት ዝገብሩ ኣቶ ትርምፕ፡ እቲ ኣዝዩ ዘገርም ግን፡ እቶም በዚ መደረታት እዚ ዝተደራበሹ፡ ቀንዲ ዓበይቲን ጸለውቲን ማዕኸናት-ዜናታት-ዓለም ዝንቡዕን ዘይርትዓዊን ገምጋም መስርሕ ምርጫ ከመሓላልፉ ብምጽንሖም፡ ኣቶ ትርምፕ ከም መበል 45 ፕረዚደንት ሕ/መ/ኣሜሪካ ኮእይኖም ምምራጾም፡ ከኣ፡ ንመላእ ዓለም ኮነ ንመብዛሕትኡ ህዝቢ ኣሜሪካ፡ ዘይተጸበዮ ዘገርም ውጽኢት ኮይኑዎ።

ኣብ ሕ/መ/ኣሜሪካ፡ እቲ ዝበዝሐ ኣብ ትሕታይ ማሕበረ-ቁጠባዊ ድርቢ ዝነብር ክፋል ሕብረተሰብ፡ ካብቶም ክልተ ቀንዲ ፓርትታት ደሞክራት ይኹን ረፓኣብሊካን፡ ኣብ ሂወቱ ለውጢ ንኸምጽእሉ ተስፋ ዝቖረጸ ኮይኑ፡ ነቲ ትሑት መነባብሮ ሂወቱ ተቐቢሉ ናይ ምምራጽ መሰሉ እውን ከም ብዝሑ ኣይጥቐመሉን እዩ። ኣብዚ ናይ 2016 ምርጫ፡ ካብቶም ናይ ምምራጽ መሰል ዝነበሮም 231 ሚልዮን ኣመሪካውያን፡ 134 ሚልዮን ኣብ ምምራጽ ክካፈሉ ከለዉ፡ 97 ሚልዮን ግን ኣብ ምርጫ ኣይተሳተፉን። እቲ ናይ ምምራጽ መሰሉ ብብዝሒ ዝጥቐመሉ ክፍሊ ሕብረተ-ሰብ፡ እቲ ላዕለዋይን ማእከላይን ማሕበረ-ቁጠባዊ ደርቢ እዩ። ኣብዞም ዝሓለፉ ዓሰርተታት ዓመታት፡ ብሰንኪ ቁጠባዊ ዝሕታለ፡ እቲ ኣብ ማእከላይ ማሕበረ-ቁጠባዊ ደርቢ፡ መብዛሕትኡ ጻዓዳ፡ ብትምህርቲ ብዙሕ ዘይደፍአ ሰራሕተኛ ክፍል ሕብረተ ሰብ፡ እቲ ዝነብሮ ጥጡሕ ቁጠባዊ-መናባብሮ ስለ ዝሰኣነ፡ ከምኡውን ኣብ ዓለምለከ ናይ ኣሜሪካ ልዕልነት እንዳተዳኸመ ይመጽእ ኣሎ ዝብል ናይ ስግኣትን ተነጽሎን ስሚዒት ዘሕደረ እዩ። እዚ ክፋል ሕብረተ-ሰብ እዚ፡ ካብቶም ቀንዲ ፖለቲካዊ ፓርትታት ናይ ደሞክራት ይኹኑ ረፑሊካን ማለት (establishment) ጽልኣት ኣሕዲሩን ለውጢ ከናዲ ዝጸንሐ ክፋል ሕብረተ-ሰብ እውን እዩ። ነዚ ክውንነት እዚ ከኣ፡ ተመሪጾም ዘለዉ ፕረዚደንት ዶናልድ ትራምፕ፡ ብዙሕ ወጻኢታት ዘይሐትት ዘመናዊ ተክኖሎጂ መራኸቢ-ብዙሃን ተጠቂሞም ከም ስትራተጂ ምርጭኦም ተጠቒሞምሉ እዮም። 

ኣብ መስርሕ ምርጫ: ናይ ተመሪጾም ዘለዉ ፕረዚደንት ትርምፕ፡ ኣብ ዘረብኦም ሰነ ስርዓት ዝጎደሎ ካብ ዝኾነ መራሒ ዘይትጽበዮ ዘይተኣደነ ንዕቐት ኣብ ልዕሊ ደቒ-ኣንስትዮ፡ ኣካለ-ጽጉማን፡ ውጻእተኛታት ከምኡውን ብተደጋጋሚ “ኣሜሪካ እንድገና ሓያል ክንገብራ ኢና፡” “በዓልፕረዚደንት ባራክ-ኦባማን ሂለሪ ክሊንተንን ኣብ ዓለም-ለኸ ንኣሜሪካ ኣዳኺሞማ፡” ከምኡውን ጸረ ወጻእተኛ ህዝቢ ዝፈለሊ ሐፈሻዊ ሐረጋት ብምቕላሕ፡ ከብቲ ብዝኾነ ለውጢ ከናዲ ዝጸንሐ ማእከላይ ማሕበረ-ቁጠባዊ ደርቢ ጥጡሕ ናብርኡ ዝሰኣነ ሰረሕተኛ ክፋል ሕብርተ ሰብ፡ ከምኡውን ካብቶም ብዕድመ ዝደፍኡ ራዲካል ናሽናሊስት፡ ብናይ ጻዕዳ ልዕለና ዝኣምኑ፡ ዓቢ ደገፍ ብምርካብ፡ ተመሪጾም ዘለዉ ፕረዚደንት ትርምፕ ክዕወቱ ኪኢሎም። ነዚ ክውንነት እዚ ኣብ ገምጋም ዘየእተዉ ዓበይቲ ናይ ዓለም ማዕከናት ዜና ግን፡ ነቲ ሓቐኛ ስእሊ ከቓልሑ ዘይምብቅዖም፡ ውጽኢት ምርጫ ሃንደበትን ዘገርምን ኮይኑ።  

ኣብ ሕብረተ-ሰብ ኣሜሪካ፡ ከም ውጽኢት ምርጫ ዝርአ ዘሎ ተቓውሞታትን ናይ ፖለቲካ ክትዓትን ብፍላይ ብወገን መንእሰያት፡ ንቐጻሊ ህዝባዊ-ምንቅስቓስ ዘሕይል ይመስል። ገለ ካብቶም መሰረታዊ  ፍትሓት ዘድልዮም ፖሊቲካውን ማሕበራውን ሽግራት፡ ብመጀመርያ ናይ ኮርፖረሽናት ገንዘብባዊ-ምወላ ካብ መስርሕ ፖለቲካዊ-ምርጫ ክእለ ክኽእል ኣለዎ፡ ስለምንታይ ብገንዘቦም ዝተመርጸ መራሒ ንሐቐኛ ረብሓ ውጹዕ ህዝቢ ክሰርሕ፡ ዘይሕሰብ እዩ። ከምኡውን ገንዘባዊ ምህርቲ-እቶት ከምኡውን ምኽዕባት ሃብታን፡ ኣብ መንጎ ሃብታምን ድኻን ዘሎ ጋግ ማለት (income and wealth gap) ኣዝዩ ገፊሕን ዘይ-ፍትሓዊን ስለዝኾነ ቅጥዒ ክግበረሉ ይግባእ። ኣብ ሐደ ሃረር፡ ውሑዳት ሐደ ወይ ክልተ ሚእታዊት ናይ ሕብረተ-ሰብ ከም በዓል ተመሪጾም ዘለዉ ፕረዚደንት ትራምፕ፡ ዘይተኣደነ እቶት ከኻዕብቱ ከለዉ፡ እቲ ዝበዝሐ ህዝቢ ክፋል ኣብ ታሕተዋይ ማሕበረ-ቁጠባዊ ደርቢ ዝነብር ግን፡ ካብ ጊዜ ናብ ጊዜ ብኽብሪ ናብራ እንዳተሸገረ ክነብር ፍትሓዊ ኣይኮነን። ኣብ ከም ሕ/መ/ ኣሜሪካ ዝኣመሰለ ሃብታም ሃገር፡ ንኹሉ ዝባጻሕ ሕክምናዊ ኣገልግሎት ብዘይምህላዉ ህዝቢ ክሽገር፡ ክምኡውን በቲ እንዳኽበረ ዝኸይድ ዘሎ ናይ  ለዕለዋይ ደረጃ ትምህርቲ ክፍሊት ማለት ትውሽን፡ ነቲ ናይ ድኻን ሃብታምን ጋግ መሊሱ ዘስፍሕ እዩ። ስለዚ ኣብዚ ሃገር ማሕበራዊ-ፍትሒ ኣሎ ክብሃል እንተኾይኑ፡ ንበይኑ ውልቓዊ-ሐርነት ብዘይ ቑጠባዊ-ሐርነት ምሉእ ክኸውን ኣይክእልን እዩ። ነዚ ክውን ንምግባር ግን፡ ናይ ብሐቒ ሐልዮት ህዝቢ ዘለዎም ንቐንዲ መሰረታው ጸገማት ህዝቢ ብዕላማ ዝሰርሑ፡ ካብ ደሞክራት ኣብ ጸጋማዊ ክንፊ ዝርከቡ ከም ብዓል ሰነተር በርኒ-ሳንደርስ ዝኣመሰሉ ፖለቲካዊ መራሕቲ ምስዝምረጹ፡ በቲ ካልእ ሸንኽ ከኣ፡ ህዝቢ መሰሉ ተጠቒሙ ኣብ ምርጫ ዜግነታዊ ግብኡ ምስ ዝገብር እዩ።

ተኽኣ ጸጋይ                                                                                                   በርክሊካሊፎርንያ ሕ/መ/ኣሜሪካ                                                                                  ሕዳር 24 2016                                                                                                                                    

Friday, 25 November 2016 20:41

ብዛዕባ ጅግና ሓርበኛ ዑስማን ኣሕመድ ኣብ ስመር-ሩም 1 ዝቐረበ መግለጺ ፍስሃየ ሓጎስ

Written by

 ንታሪኽ ሂወትን ኣበርክቶ ኣብ ቃልስን ናይ ብ26 መስከረም 2016 ዝዓረፈ ዑስማን ኣሕመድ ዝገልጽ ሓበሬታ “ጅግና ሓርበኛ ዑስማን ኣሕመድ ብሰላም ዕረፍ” ኣብ ትሕቲ ዝብል ኣርእስቲ ብፍስሃየ ሓጎስ ብ3 ጥቅምቲ 2016 ኣብ መርበብ ሓርነት.ኦርግ ተለጢፋ ዝነበረት ኣብ ስመር-ፓልቶክ ሩም 1 ተነቢባ ምይይጥ ተኻይዱላ ንስድራ ቤት ዑስማን ሓገዝ ንምውፋይ ውን ተበግሶታት ተወሲዱ ነይሩ። ንዝያዳ ሓበሬታ ጋሻ መጺኡ ከብርህን ሕቶታት ክምልስን ብዝቐረበ ጠለብ፣ ፍስሃየ ሓጎስ ብ19 ሕዳር 2016 ቀሪቡ ዘካየዶ ጽማቝ ምይይጥ ቀጺሉ ቀሪቡ እነሆ።

 ዝኸበርኩም ኣመሓደርትን ተሳተፍትን ስመር ገዛ፡

መጀመርያ ሰላምታይ ንዅልኹም ከቕርብ እፈቱ። ቀጺለ ጅግና ስዉእ ዑስማን ኣሕመድ መን ምዃኑን ኣበርክቶኡ ኣብ ተጋድሎና ንሃገራዊ ናጽነት፣ ኣገልግሎቱ ኣብ መደበር ኣካለ-ጽጉማንን ቤት ትምህርቲ ስደተኛታት ወዲ ሸሪፈይን ከም ጋሻ ቀሪበ ንኽሕብር ብዝተገብረለይ ዕድመ እናመስገንኩ፣ ዝፈልጦ ክሕብር እነሆ ቀሪበ። ስመር ገዛ ንኸምዚኦም ዘይተዓለሎም ጀጋኑ (unsung heroes)፤ዝግብኦም ክብርን ሌላን ንምሃብን ስድራ ቤቶም ንምርዳእን ናይ ምይይጥ መደብ ምስርዑ፣ ናይ መጀመርያኡ ከምዘይኰነ፣ ኣነ ብዝዝክሮ’ኳ ንኽብሪ ጅግና ወዲ ዓሊ’ውን ተመሳሳሊ መደብ ጌሩ ስለዝነበረ ምስጋና ዝግብኦን ንክቕጽሎ ድማ ክተባባዕን ክድገፍን ከምዘለዎ ከዘኻኽር እፈቱ።

ዑስማን ኣሕመድ መን’ዩ፡

ካብቲ ብማሕበር ኣካለ ጽጉማን ንሓገዝ ዝሓትት ቪድዮ ኣብቲ መደበር ዝነብሩ ኣባላት ድሕረ-ባይትኦም ዝሓበርዎ፣ ዑስማን’ውን ባዕሉ ካብ ዝሓበሮ መሰረት ብምግባር “ስመይ ዑስማን ኣሕመድ መሓመድ፡ ዝተወለድክሉ ዕለትን ዓድን፡ 1956 ዓ.ም.  ኣብ እምባ ደርሆ፣ ሓማሴን፡ ኣብ ተጋድሎ ሓርነት ኤርትራ ዝተሰለፈክሉ ዕለት፣ ወርሒ ግንቦት 1976። ኣባል በጠሎኒ 669 ኰይነ እናተቓለስኩ ከሎኹ፣ ኣብቲ ብ1978 ዓ.ም. ንሓራ ዘውጻእናየን ከተማታት ንምሓዝ፣ ብደርጊ ዝተኻየደ ዳግመ-ወራር፣ ኣብ መረብ ድሕሪ ናይ ወርሕን ፈረቓን ዝወሰደ ውግእ ምርብራብ ተደፊእና፣ ዓድዃላን መንደፈራን ሒዙ ንዓረዛ ክወርድ እንዳተኸላኸልና ከለና ኣብ ዓደ-በዛ ተወጊአ የማነይቲ ኢደይ ተቖሪጻ።” ድሕሪኡ ኣብ ሕብረተሰብኣዊ/ ክፍሊ ትምህርቲ ተመዲቡ ክሳብ ንሱዳን ተደፊእና ዝኣተናሉ ጊዜ ከገልግል ድሕሪ ምጽናሕ፣ ኣብ ሱዳን/ ከሰላ ቤት ትምህርቲ ስደተኛታት ከምኡ’ውን ኣብ መደበር ውጉኣት ሓርነት ኣገልግሎቱ ክቕጽል ጸኒሑ።

Osman A 11ስዉእ ሓርበኛ ዑስማን ኣሕመድ መሓመድ፡  1956 – 2016

እዛ ስእሊ እዚኣ ዑስማን፣ ለባም፣ ጽኑዕ፣ ሕጉስ፣ ፈታው ተማሃሮኡን ህዝቡን ምንባሩ እያ ተዘኻኽር።

 ንዑስማን ካብ 1979 ኣብ ትሕቲ ክፍሊ ትምህርቲ ናይ ተጋድሎ ሓርነት ኤርትራ ኣብ መደበር ላኮየብ፣ ባርካ ብሓባር እንከሎና ጀሚረ እየ ዝፈልጦ። ካብቲ ጊዜ’ቲ ጀሚርና ክሳብ ዝዓረፈሉ ዕለት ን37 ዓመት ብጾትን መሳርሕትን ኔርና። ብዛዕባ ኵነታት ጥዕንኡ ይፈልጥ እኳ እንተነበርኩ በቲ ዝህበኒ ዝነበረ ደሓን’የ ብኣይ ኣይትሻቐል ዝብል ሓበሬታ ከይመውት ፈሪሐሉ ኣይፈልጥን፡ ዓሪፉ ምስ ሰማዕኩ ግን ከምቶም ኵሎም ዝፈልጥዎን ናይ ቀረባ ብጾቱን መሳርሕቱን ሰንቢደ። ኣብቲ ዝጸሓፍ ዝነበረ ናይ ሓዘን መግለጺ ብዙሕ ተባሂሉ፡ ሓደ ዝሰንበደ ብጻይ ግን ሓዘኑ ብሓንቲ ቃል “ተዘሚትና” እትብል ኣስፊሩ፣ ካልእ ኣይበለን። እወ እቶም ከይሰልከየ ዘገልግሎም ዝነበረ ተመሃሮን ወለድን ናይ ሓርነት ኣካለ-ጽጉማንን፣ እቶም ነቲ መደበራት ንምምዋል  ኣብ ድያስፖራ ዝነጥፉ ገብረቲ ሰናይ ከም ሞቶር ኰይኑ ኵሉ ዓይነት ሓብሬታታትን ጸብጻባትን ዝህቦም ዝነበረ ኣገልጋሊ ተዘሚቶም።

ሞያን ኣበርክቶን ዑስማን፡

ዑስማን ኣባል ቦርድ ናይ (ADE Association of disabled Eritreans) ማሕበር ኣካለ-ጽጉማን’ዩ፡ ኵሎም ኣባላት ናይቲ ቦርድ ኣብ ድያስፖራ እዮም ዝነብሩን ዝነጥፉን፣ ኣብ መደበር ከሰላ ዝውክሎም ዑስማን እዩ ነይሩ። እታ ቀንዲ መዋሊት ናይ ቤት ትምህርቲ ወዲሸሪፈይ ኣብ ጀነቭ እትነጥፍ ማሕበር (ASEE) ወኪላ ዑስማን’ዩ ነይሩ። ኣብ ሰሜን ኣመሪካ ዝርከብ ቦርድ ኤርትራዊ ደሞክራስያዊ ማሕበር (EDA Eritrean Democratic Association) ዘበርክቶ ሓገዝ ንቤት ትምህርቲ ወዲሸሪፈይን መደብ ማዕዶ ወላድን ብዑስማን እዩ ዝመሓደር ነይሩ። ዘይሕለል ጻዕረኛን ብቑዕን ኣመሓዳሪ እዩ ነይሩ። ዑስማን ብቛንቋታት ትግርኛ፡ ዓረብኛን እንግሊዝኛን ከምኣድላይነቱ እናተጠቕመ ምስ ኵሎም ኣብ ድያስፖራ ዝነብሩ መሳርሕቱ ብስካይፕ፣ ኢመይል፣ ተለፎን ይራኸብ። ጸብጻባቱ ድማ ብጽሑፍ፣ ቅጥዕታት፣ ቪድዮን ስእልታትን ናይ ምትሕልላፍ ብቕዓት ዝነበሮ እዩ። ነዚ ኵሉ ድማ ብሓንቲ ኢዱ እዩ ዝገብሮ ነይሩ።

ቤት ትምህርቲ ስደተኛታት ኣብ ከሰላ በቲ ኣብ እዋን መግዛእትን ድሒሩ ቀጺሉ ዘሎ ጭቆናን ካብ ትምህርቶም ተመዛቢሎም ትምህርቶም ብኤርትራዊ ባህሎምን ቋንቍኦምን ዝቕጽልሉ ቤት ትምህርቲ ክምስረትን ከፍርን ክዉን ዝገበሩ ብዙሓት ብህይወት ዝሓለፉን ዘለዉን እዮም። ኣብዚ ኣጋጣሚ’ዚ ነቶም ቅድሚ ዑስማን ኣገልጊሎም ካብ ዝሓለፉ ጀጋኑ ስዉኣት መምህር ሓድጉ ገብረትንሳኤ፣ መምህር ምኪኤል ጋብርን ኣባ ማሪኖ ሃይለን ንዝክር። እዚ ቤት ትምህርቲ’ዚ ምቛሙን ምቕጻሉን ክረጋገጽ ብዙሕ ጻዕርታትን ክእለትን ተወፋይነትን ዝሓትት ምዃኑ ዘይስሓት’ኳ እንተኾነ፣ ገለ ካብኡ ንምጥቃስ ግን፡ ንቤት ትምህርቲ ዝኸውን ቦታን ናውትን ፣ ብቑዓትን ውፉያትን መማህራን ምርካብ፣ መካየዲ ባጀት፡ ነዚ ክምውሉ ዝኽእሉ ግዱሳት ኤርትራውያን ትካላትን ውልቀ-ሰባትን ከምኡ’ውን ለገስቲ ናይ ወጻኢ ግብረ-ሰናይ ማሕበራትን ረኺብካ ብብቑዕ ሓበሬታ ከተዕግቦም ምኽኣል ወሳኒ ዕማም’ዩ። ምስ ዞባዊ ምምሕዳር ከሰላ ዝካየድ ርኽክባትን ብፍላይ ካብ ተሃላለኽቲ ውድባትን ጸላእትን ንጉዕዞ’ቲ ቤት ትምህርቲ ንምዕንቃፍ ዝፍኖ ምድንጋራት ምክልኻል ከቢድ መኸተን ጽንዓትን ዝሓትት እዩ። ስዉእ መምህር ዑስማን ኣሕመድ ክሳብ ዕለተ ሞቱ ነቲ ኵሉ ልዒሉ ዝተጠቕሰ ዕማማት ብብቕዓትን ተወፋይነትን ኣገልጊሉ ሓሊፉ።

እዚ ቤት ትምህርቲ’ዚ ካብ 600 – 800 ተሞሃሮ ካብ ቀዳማይ ክሳብ 8ይ ክፍሊ ን34 ዓመታት ክምህር ዝጸንሐ፣ ብዙሓት ተመሃሮ ኣፍርዩ ናብ ዝለዓለ ደረጃ ትምህርቲ ናይ ኮለጃት ቀጺሎም ተመሪቖም ኣብ ናይ ስራሕ ዓለም ተዋፊሮም ዘለዉ ዘፍረየ፡ ከምኡ’ውን መደበር ኣካለ-ጽጉማን ንናይ ሓርነት ስንኩላን መነባብሮን ሕክምናን ተማሊኡ ኣገልግሎቱ ንኽቕጽል  ሓልዮትናን ኣገልግሎትናን ክቕጽል ነዘኻኽር። “ተቓላሳይ ይሓልፍ ቃልሲ ግን ይቕጽል” ከምዝብሃል ዝሓለፉ ተቓለስቲ ተኪእና ክንቅጽል ከምዘሎና ሓደራ ዘድልዮ ኣይኰነን።

ሳባ ቀለተ ናብ ከሰላ ብጉዳያ ከይዳ ንስድራ ስዉእ ዑስማን ማለት ንበዓልቲ ቤቱን ደቁን ረኺባ ጽንዓት ይሃብኩም ብምባል ኵነታቶም’ውን ኣጽኒዓ ስለዝተመልሰት ንተሳተፍቲ ስመር ሩም ተወሳኺ ሓበሬታ ኣቕሪባ። ከምኡ’ውን ኣስገደት ምሕረትኣብ፣ ዋና ጸሓፊት ኤርትራዊ ደሞክራስያዊ ማሕበር ምስ ዑስማን ዝነበራ ናይ ስራሕ ዝምድና መሰረት ብምግባር ተዘክሮታታ ኣካፊላ።

ካብ ብሕቶን መልስን ዝቐረበ ነጥብታት ኣብ’ዚ ዝስዕብ ይጠቓለል፡

  • ቅድሚ መስዋእቱ ዝነበሮ ሕማም ከመይ ነይሩ፡ ሕማሙ ናይ ኵሊት ድኻም’ዩ ነይሩ፣ እናበርትዖ መጺኡ ኣብ ምትካእ ኵሊት ከየርከበ ዓሪፉ።
  • ንሒዝዎ ዝነበረ ሓላፍነታት መን ይትክኦ፡ እቲ ስራሕ ይቕጽል ከምዘሎ ንፈልጥ ኢና፡ ኣብ ቦትኡ መን ከምዝተተክአ ግን ዝፈለጥናዮ የለን።
  • ነቲ መደበራትን ስድራ ቤቱን ንምርዳእ ብስሙ ፋውንደሽን ተተኺሉ ስርሑ ክጅመርን ክቕጽልን እርኢ፡ እዚ ርእይቶ’ዚ ሕጂ ንመጀመርያ ጊዜ እየ ዝሰምዖ ዘለኹ፣ ብወገነይ ዝድግፎን ዝቕበሎን ሓሳብ’ዩ፣ ኣብ ተግባር ንኽውዕል ግን ብኡ ዝግደሱ መስርሕ ምቛሙ ከበግሱ ስለዝድለ ኣብ ስመር ሩም ክብገስ ዝድገፍ’ዩ። ካብ ተሳተፍቲ ስመር ሩም ተመሃሮ ናይ ዑስማን ዝነበሩ ተዘክሮታቶምን ኣኽብሮቶምን ገሊጾም። ስድራ ቤት ዑስማን ንምርዳእ ምእካብ ወፈያታት ተኻይዱ ኣኼባ ብምምስጋን ተደምዲሙ።

ፍስሃየ ሓጎስ

 

 

 

Friday, 25 November 2016 19:06

ፕረሲደንት ኢሳይያስ ኣፈወርቂ ያኢ ምኽሪ ይልግስ

Written by

መራሒ ህግደፍ ኢሳይያስ ኣፈወርቂ ብ22 ሕዳር 2016 ናይ ሽዱሽተ ዝተፈላለያ ሃገራት ኣንበሳድራት ናይ ስራሕ መደብ ምስክር ወረቐት ተቐቢሉ። ንሱ ነዞም ኣንበሳድራት ዝተቐበለ ኣብ ዓዲ ሃሎ ዘይኮነስ ኣብ ኣዳራሽ መደበር ደንደን እዩ።  እቶም ናይ መዝነት ወረቓቕቶም ዘቕረቡ ኣንባሳድራት፡ ናይ ዓባይ ብርጣንያን ሰሜን ኣየርላንድን፥ ቐጠር፥ ረፑብሊክ የመን፥ ረፑብሊክ ጣልያን፡ እስራኤልን ረፑብሊክ ፈረንሳን እዮም። ኣብቲ ኣብ ደንደን ምስ ናይ ዓባይ ብርጣንያን ሰሜን ኣየርላንድን ዝተኻየደ ኣቀባብላ፥ ኣቶ ኢሳይያስ ንግጉይ መርገጽ ዓባይ ብሪጣንያ ብምግላጽ፥ መርገጽ ኤርትራ ግና ንሰናይ ዝምድና ዝዕድምን ዝሕለቕን ምዃኑ ደጊሙ ገሊጹ።

ብተመሳሰሊ ኢሳያስ ኣብቲ ምስ ናይ ቐጠር ኣንባሳደር ዘካየዶ ርክብ፡ ኣብ ዝሃቦ መግለጺ፥ ኤርትራ ምስ ሃገረ ቐጠር ዘለዋ ሕውነታዊ ዝምድና ኣብ ምቕጻሉ ኣበርቲዓ ክትጽዕት ምዃና ነቶም ኣንበሳደር ኣረጋጊጽሎም።
ምስ ናይ እስራኤል ኣንበሳደር ኣብ ዝተራኸበሉ ከኣ ነቲ ኣብ ማእከላይ ምብራቕ ዘሎ ህልዊ ሽግራትን ዝውጠን ኣገባብ ኣፈታትሓን ንኩነታት ማእከላይ ምብራቕ ብቐጥታ እዩ ዝጸልዎ። ኣስዒቡ ድማ እስራኤል ኣብ ዞባ ማእከላይ ምብራቕ ሰላምን ምርግጋእን ኣብ ምምጻእ ጻዕሪ ንከተካይድ ጸዊዑ። ኣብዚ እነሆ እምበኣር ወግዒዶ ክንብሎ ኣሽካዕላል፥ ወይ ከኣ “መኾምቢያ ጢጡ ብሰብ ይዛረብ ነናቱ ኣቐሚጡ” እንተተባህለስ ሓሶት ዶኾን ይኸውን? ኣቶ ኢሳያስ ንገዛእ ሃገሩን ህዝቡን ስላምን ቅሳነትን ከሊኡ ዘይተኣደነ ኣብያተ-ማስርቲ ሃኒጹ እንዳሳቐየስ፡ ናይ ካልኦት ወገናት ጸገማት ኣብ ምፍታሕ ምኽሪ ይኹን ማዕዳ ክልግስሲ “ሓያል ውሒጅስ ኣብ ክንዲ ዘንቈልቊል የንቃዕርር” ዶ ኣየብልን።

ካብዚ ዝገድድ ከኣ እቲ ምስ ኣንበሳደር ረፑብሊክ ፈረንሳ ብዛዕባ ኣብታ ሃገር ንመጻኢ ክግበር ተሓሲቡ ዘሎ ምርጫ ዝምልከት ምዝራቡ እዩ። እዝስ እንታይ ማለቱኮን ይኸውን? እምበርከ ከምቲ “እታ ጓላስ ነዲኣ ሕርሲ ትምህራ” ዝበሃል ከም ማለትዶ ኣይመስልን። ኣቶ ኢሳይያስ ኣብታ ስልጣኑ ከም ቊርዲድ ተላሒጉ ደም ሰብ እናመጸየ፡ ን25 ዓመታት ንይምሰል’ኳ ምርጫ ዘየካየደ ክነሱ፡ ንካልኦት ሰብ ሃብታም ተመኩሮ፡ ኣብ ምርጫ፡ ምኽሪ ክህብ ምፍታኑ ኣዝዩ ዘስደምም ተረኽቦ እዩ። ኢሳይያስ ዝብሎ እምበር ዝበሃሎ ዘየስተውዕል ምዃኑ ከኣ የመልክት። ኣቶ ኢሳይያስ እቲ ንሱ ክገብሮ ዝግበኦ ዝነበሮ ዘይገበረስ ንኻልኦት ሃገራት፡ “እዚ ግበራ እዚ ኣይትግበራ” ክብል እንከሎ ክሳብ ክንደይ፡ ኣብ ማእከል ጐልጎል ብትምክሕትን ትዕቢትን ዝተዋሕጠን ብስልጣን ዝሰኸረን ምዃኑ ዘመልክት እዩ።

መለኽቲ ስርዓታት እምበኣር ብዘይካኦም ካልእ ልዕሊኦም ዝፈልጥ ከምዘሎ ፈጺሞም ኣይኣምኑን እዮም። በዚ መሰረት እንታይ ይብሉን እንታይ ይሰርሑን ምስቲ ክውንነት ኣዛሚዶም ዘይርእዩ ብስዉር ልብን ድፉን ኣተሓሳስባን እዮም ዝጐዓዙ።

ድራር መንታይ

Thursday, 24 November 2016 22:48

መሰልን ግቡእን ናይ ሓደ ቅርሺ ክልተ ገጻት

Written by

ኩሉ ነገር ፈላሊኻ ብዘይረኣዩ ተወዳደርትን ተጸላለውትን ተርኽቦታት ዝቖመ እዩ። ነዚ ብኣብነት ንምስናይ ነዊሕn ሓጺርን፡ ቀረባን ርሑቕን፡ ብርሃንን ጸልማትን፡ … ወዘተ እንዳበልና ክሳብ መሰልን ግቡእን  ከምኡ እውን ደሞክራስን ጥርናፈን ምውድዳር ይከኣል። እዞም ክልተ ሓደ ካብቲ ሓደ ፈሊኻ ዘይረኣዩ ጉዳያት ኣብ መንጎኦም ዘሎ ዝምድና እቲ ሓደ ካብቲ ሓደ ደረት ዘይሓልፈሉ ዝተመጠነን ብሕጊ ዝግዛእን እዩ። እዚ ተመጣጣንነት መስመሩ ስሒቱ ሚዛኑ ተዘይሓልዩ ኩነታት ቅሱን ኣይከውንን እዩ።

ናይ ሰባት ድሌትን ሃንቀውታን ብኸምዚ ኣቐዲሙ ዝተጠቕሰ ሕግታት ተዘይተገዚኡ መወዳእታ ደረት የብሉን። ኣብ መወዳእትኡ ከኣ በቲ ትደልዮ ዘይኮነስ በቲ ዘድልየካ እዩ ዝዕገት። ከምቲ ኣብ ብዙሕ ኣጋጣሚታት ምስ ካለኦት ወገናት፡ መራሕትኻ ይኹኑ መራሒኦም ዝተፈላለዩ ድሌታት ኣሳኒኻ ኣብ ናይ ሓባር ዕማም ክትስጉምን ከተድምዕን ብናይ እንካን ሃባን መትከል ምእማን፡ ምትግባርን ምቕያድን ናይ ግድን እዩ። ናይ እንካን ሃባን፡ ሚዛን ስሒትካ፡ ግድን ንሓዲኦም ካብቶም ርኢቶታት ኣብ በሪኽ ቦታ ተዘየቐምጥኩዎን ጉዳያት በቲ ኣነ ዝደልዮን ዝኣምነሉን ሓሳብ ጥራይ ተዘይከደ ማባል ግና ሰላም ኣይህብን እዩ። ብሓባር ከኣ ኣየጓዕዝን። ምኽንያቱ እቲ ኣብቲ ዛዕባ ከማኻ ማዕረ ግደ ዘለዎ ኣካል እውን ከማኻ ጉዳያት በቲ ናቱ ሓሳብ ክኸደሉ ክጠልብ ስለ ዝኽእል። ስለዚ እቲ እደልዮ ጥራይ ዘይኮነ እቲ ካልእ ዝደልዮ እውን ምስትብሃል ናይ ግድን ዩይ።

ሓደ ሰብ በብደረጃኡ፡ ቅድም ሰብ ብምዃኑ፡ ደሓር ከኣ ናይ ፖለቲካዊ፡ ማሕበራዊ ወይ ቁጠባዊ ትካል ኣባል ብምዃኑ ዝውንኖ መሰል ኣለዎ። እቲ መሰል ነገራዊ ረብሓ ብምርካብ ጥራይ ዘይኮነ ዝያዳ እኳደኣ ቅኑዕ እዩ ዝበልካዮ ሓሳብ ብምግላጽ ዝረጋገጽ እዩ። እዚ ከምዚ ዓይነት መሰል እቲ ዝግዘኣሉ ሕግን ስርዓትን ሓልዩ ንኹሎም ኣብቲ ትካል ዘለዉ ኣካላት ማዕረ ዝብጸሖም እዩ። እዞም መሰላት እዚኦቶም ብጥራዩ ዝወሃቡ ዘይኮነስ ዋጋ ዘኽፍሉ እዮም። እቲ ዝኽፈል ዋጋ እቲ ግቡእ ዝበልናዮ እዩ። ስለዚ ናይ መሰልካ ተጠቃሚ ክትከውን ግቡእካ ክትፍጽም ናይ ግድን እዩ። ግቡእካ ከይፈጸምካ መሰል ምጽባይ፡ ከም ንዕኡ ዝምጥን ዋጋ ከይከፈልካ ክቡር ንብረት ምምናይ እዩ ዝቑጸር። ኣብ ባህልና እውን “እንካ ንዘይፈልጥሲ ሃባ መን መሃሮ” ይበሃል እዩ።

“ብመሰለይ ክጥቀም እየ” ምባል ቅኑዕ ኮይኑ ዝተራእየኒ ሓሳብ ናይ ምቕራብ መሰል ኣለኒ ክበሃል እንከሎ ግና፡ ቅድሚ ኩሉ ክዝንጋዕ ዘየብሉ መሰልካ ብምጥቃም ናይ ካለኦት መሰል ከይትጉዕጽጽን፡ ክብሮም ከይትትንክፍን ምጥንቃቕ ናይ ግድን እዩ። መሰል ኮነ ግቡእ ብሕግን ስርዓትን ዝቃነዩ እምበር ደረት ኣልቦ ኣይኮኑን። እዚ  ክንብል እንከለና፡ እቲ ከይጠሓስ ክሕለው ዝግበኦ ደረት መሰልካ ክትሕሉ ክትብል መሰል ካለኦት ከይትግህስ ዝግድብ እዩ። እዚ እንተ ተጣሒሱ ውጽኢቱ ጥዑይ ዝምድና ዝፈጥር ኣይኮነን። ኮታ ከምቲ ኣብ ደሞክራስን ጥርናፈን ዘሎ ሚዛናዊ ዝምድና እንተዝይተሓልዩ፡ ናብ ምልኪ ወይ ስርዓት ኣልቦነት ሒዙካ ዝዕዘር፡ መሰልን ግቡእን እውን ሚዛኑ ከይዛነፍ ግቡእ ሓለዋ ዘድልዮ እዩ።

ሓደ ኣካል ብመሰሉ ተጠቒሙ ሓሳባትን ጠለባትን ከቕርብ እንከሎ፡ ወይ ድማ ግቡኣቱ ክፍጽም ክሐተት እንከሎ ብዙሓት ኣብ ግምት ክኣትዉ ዝግበኦም ጉዳያት ኣለዉ። ኣብዚ ብሓፈሻ ከባቢኻ ምምዕዳው ኣድላይ ኮይኑ፡ ብፍላይ ድማ ናይቲ ትዋሰኣሉ ትካል፡ ውሽጣዊ ዓቕምን ናይ ኣሰራርሓ ባህልን ኣብ ግምት ምእታው ናይ ግድን እዩ። ሓደ ኣካል ብመሰሉ ተጠቒሙ “ከምዚ ተዘይተገብረ” ክብል እንከሎ ከምኡ ከግብር ዝኽእል ኩነታት ምህላዉን ዘይምህላዉን ከስተውዕል ይግበኦ። ሕግታትን ኣሰራርሓን ናይቲ ትካልከ ከምኡ ንምግባር የኽእሉ ድዮም ኣየኽእሉን ናይ ምግንዛብ ሓላፍነት’ውን ኣለዎ። ብኣንጻሩ እቲ ትካል ካብ ሓደ ኣባሉ ግቡእ ክጽበ እንከሎ፡ ናይቲ ግቡኡ ክፍጽም ዝጥለብ ኣካል ኩሉመዳያዊ ኩነታት ናይ ምምዛንን ምርዳእን ሓላፍነት ኣለዎ። ስለዚ ጉዕዞና ኣድማዕን ውጽኢታውን ንክኸውን ንዝምድና መሰልን ግቡእን፡ ብንቕሓት ምርዳእ መሰረታዊ እዩ።

ኣሮን ናኦድ

Wednesday, 23 November 2016 23:49

Eritrean refugees in Israel sent to Uganda and Rwanda

Written by

 

Do refugees have a choice in Israel's continued policy of transferring African arrivals to third countries?

 

Holot detention facility in the Negev Desert, in Israel housing some 2,500 asylum seekers mainly from Eritrea and Sudan [Jim Hollander/EPA]

 

 

Kampala, Uganda-The sky was still an inky black when the flight from Cairo touched down at Entebbe Airport near Kampala, the capital of Uganda, one morning in mid-January, the fluorescent glow spilling from the small terminal providing the only source of light.

It had been 15 hours since Musgun Gebar left Tel Aviv, and the journey staggered him in its brevity. Four years earlier, when he had travelled the other way - from Eritrea in East Africa to Israel - he had done so on foot, a punishing journey across the Sahara and the Sinai that took more than a month.

Kidnappers stalked the route, food was scarce, and half of the people with whom he had travelled didn't survive. But this time, he simply sat down in a small cushioned seat and waited, snapping selfies and eating salty meals from aluminum tins until, suddenly, he had arrived.  

Gebar had no visa to enter Uganda. He wasn't carrying an invitation letter or an application form. In fact, he didn't even have a passport. Though he had crossed many borders in his life, he had never done it through the official channel of queues and customs officials and dated stamps.

He only carried $3,500 in clean, hundred dollar bills in his wallet, a temporary travel document called a "laissez passer", and a creased letter from the Israeli government. "Passengers are asked to follow instructions and regulations to ensure a safe and pleasant departure from Israel," it read, with a signature from the Voluntary Departures Unit.

From friends who had come before him, Gebar already knew what would happen next. The man emerged as he stepped inside the terminal, wordlessly ushering him and the nine other Eritreans on the flight away from the passport control line.

Without a glance from the border patrol officers, he led them around the queue, to the baggage claim where their luggage awaited, and then out of the airport's sliding-glass doors. In the car park, a van waited to drive them to a hotel.

After that, they were on their own. 

No choice

Human rights organisations havereportedthat over the past three years this scene has played out hundreds of times in Uganda and neighbouring Rwanda, where more than 3,000 Sudanese and Eritrean asylum seekers fromIsrael have been "voluntarily" resettled as of 2015.

Often, those who were resettled dispute whether they truly had a choice.

Gebar, for instance, says that he was being held in an immigration detention camp in the Negev Desert called Holot, when, he claims, officials there informed him that he had threeoptions. If he liked, he could stay indefinitely in the camp. A second option was to go back to Eritrea, the country he had fled five years before. Or, he could agree to take $3,500 and depart for a third country of the Israeli government's choosing.

Gebar didn't hesitate. He took the third option.

Andie Lambe, executive director of the International Refugee Rights Initiative (IRRI), an NGO that has conducted extensive research into the departure of East African refugees from Israel, also questions just how much choice these refugees have.

"What does it mean when an unknown third country is someone's best option?" he asks. "To me that says they never really had a choice at all."

Mediareportssuggest that the three countries have cut a secret, high-level deal in which the African states accept refugees in return for arms, military training and other aid from Israel. 

The countries involved have given conflicting responses, however, on their involvement.

Sabine Haddad, Israeli population and immigration authority spokeswoman, told Al Jazeera that Israel does have an agreement with two African countries - which she did not name - for the relocation of unwanted asylum seekers. She did not offer a response regarding the weapons exchange part of the agreement. 

OPINION: Uganda: Doing Israel's dirty work

BothUgandaandRwanda, on the other hand, deny they have signed any agreement with Israel. Furthermore, neither country has affordedrefugee status to any refugees arriving from Israel. 

Ugandan government spokesman Ofwono Opondo told Al Jazeera earlier this year that the reports of a deal were "a rumour circulated by Israeli intelligence".

"I have disputed that we have received these individuals," he said.

No rights

Like others around the world, refugees leaving Israel for Rwanda and Uganda find themselves in a precarious position. Their lives straddle two countries, and movement either forwards or backward is nearly impossible.

READ MORE: Desperate Journeys

Tedros Abrahe, an Eritrean midwife who also left Israel under the "voluntary departures" programme earlier this year, says he is "justwaiting to be a legal refugee somewhere".

Like most of the estimated 5,000Eritreans who flee their country each month,Abrahe first left home in 2011 to escape the country's mandatory and indefinite national service programme. After a brief stay in Sudan, he paid smugglers $3,000 to take him to Israel, where he figured opportunities would be better and life easier.

But when he arrived, he found that his Eritrean midwifery qualifications were not recognised in Israel, and that the only work available to him as an asylum seeker was an under-the-table job cleaning the kitchen of a Tel Aviv shawarma restaurant.

Israel did not consider him a refugee. Rather, like nearly all of the approximately42,000Eritrean and Sudanese refugees in Israel, he was labelled an "infiltrator" - alabelpreviously used to categorise Palestinians entering Israel. The only status Abrahe was allowed was a permit granting him temporary reprieve from being deported, which, he says, he had to renew in person every 60 days.

This system,says Anat Ovadia-Rosner, a spokeswoman for Israeli NGO Hotline for Refugees and Migrants,"puts people in a perpetual limbo, without the right to healthcare, to welfare services, to anything that might help them build a permanent life here".

She thinks that "the whole structure is meant to make people's lives miserable, so eventually, perhaps, they won't want to stay any more".

Between 2009 and 2016, Israelgrantedofficial refugee status to 0.07 percent of all its Sudanese and Eritrean asylum seekers - a total of four people.

When, in late 2015, Abrahe went to refresh his Israeli permit, he was informed that it would not be renewed. Instead, he says, he was told that he had 30 days to either report to an immigration detention centre or leave the country for Eritrea or a location of the government's choosing.

Believing that he would not be safe in Eritrea, Abrahe chose the latter option.

By the time he boarded a flight for East Africa in January 2016, thousands of Eritrean and Sudanese refugees had already followed the same path.

According to Interior Minister Gilad Erdan, the voluntary resettlement plan had "encourage[d] infiltrators to leave the borders of the state of Israel honourably and safely".

But just how safe is it really?

According to research by Hotline and IRRI in Rwanda, most of the refugees who arrive in Rwanda are immediately smuggled over the border to Uganda.

Abrahe says that he spent just two days in the country - waiting in a house near Kigali under an armed guard - before being forcibly taken to Kampala.

Those arriving in Uganda are not afforded any further rights. Uganda's Department of Refugees says there is no deal to accept refugees coming from Israel. Douglas Asiimwe, the department's principal protection officer, told Al Jazeera that any refugees arriving from Israel were assessed on the individual merits of their cases.

They shouldn't need Uganda's protection, he explained, because they weren't coming from a war zone, but from a "safe" country that had promised under international law to uphold the rights of refugees.

Haddad, the Israeli population and immigration spokeswoman, insists that Israel "ensures that the process of relocation is conducted according to the agreements and in line with international law".

In her statement to Al Jazeera, she wrote: "Israel makes certain that the refugees are accorded all relevant rights in accordance with the agreements, including receiving the appropriate permits and papers."

But NGOs and human rights lawyers who have reviewed the refugees' cases in both Israel and Uganda say that Israel's official line on the subject is nottrue. 

In late 2015, a coalition of NGOs and human rights lawyers challenged the legality of Israel's third-country deportations before the Israeli Supreme Court. But a decision is still pending and Israel's "voluntary departures" continue.

READ MORE: Eritreans escape to torturous Sinai

No jobs

Even without legal status, life in Kampala was initially a marked improvement over Israel for both Gebar and Abrahe.

Ugandans were more welcoming than Israelis, they said, and the two melted easily into the city's large Eritrean population.

Abrahe had spent some of the money the Israeli government gave him on an iPhone, which he used to send smiling selfies to family and friends in Eritrea, Israel, and Europe.  

But the $3,500 wouldn't last forever, and there were few jobs to be had in Uganda, even for someone with medical training like Abrahe. By September, both men had run out of money and were living on handouts from friends and family.

"Time just passes itself," Gebar said. "You just sit home all day waiting, doing nothing."

In late October, however, Abrahe decided that he couldn't wait any longer. He borrowed a passport from a Ugandan friend and flew to Turkey. From there, he made the dangerous journey by boat to Greece, where he is now living in a refugee camp.

"It's better to take a risk than to live this way for my whole life," he says. "This year, I want to be a legal person somewhere."

Ryan Lenora Brown was a fellow of the International Women's Media Foundation in Uganda.

Source: Al Jazeera

Source:http://www.aljazeera.com/indepth/features/2016/10/eritrean-refugees-israel-uganda-rwanda-161024130201856.html

Page 461 of 611

Bahgna - EPDP TV / ባህግና - ሰዲህኤ ቲቪ

Radio

Announcements

Harnnet Media - ሓርነት ሚድያ

Video

EPDP Magazines

Patriotic Songs

Most Read