http://ascenteq.com/project/epdp

ክፍሊ ውደባዊ ጉዳያት ፖለቲካዊ ሓይልታት ኤርትራ (ፖሓኤ) ብ6 ሓምለ 2024  ዝሰርዖ ናይ መሰረታት ሓፈሻዊ ናይ ሓባር ኣኼባ ተኻይዱ። ናይቲ ኣኼባ ቀንዲ ኣጀንዳ መሰረታት ብዛዕባቲ ኣብ ወርሒ ነሓሰ 2024 ዝካየድ ናይ ሓባር ኮንፈረስን ፈስቲቫልን ሓበሬታ ንምሃብን ድሕሪኡ ካብ ኣባላት ትጽቢት ዝግበረሉ ዕማም ንምእማትን እዩ ነይሩ።

ኣብ መኽፈቲ እቲ ኣኼባ ኣቦመንበር ላዕለዋይ መሰጋገሪ ኣካል ፖሓኤ ኣሕዋት ገረዝጊሀር ተወልደ፡ ያሲን መሓመድ ዓብደላን ምክትል ኣቦመንበርን ዮሃንስ ኣስመላሽ ሓላፊ ወጻኢ ጉዳያትን ቃል ኣስሚዖም። እቶም ኣሕዋት ኣብቲ ዘስምዕዎ ቃል ብሓፈሻ ፖለቲካዊ ሓይልታት ኤርትራ (ፖሓኤ) ክሳብ ሎሚ ዝዓመሞም ዕማማትን ኣብ ድሮ ዋዕላ ምብጽሑን ኣስፊሖም ኣብሪሆም።

 ኣቦመንበር ኣብ ዝሃቦ ቃል፡ ከጋጥም ዝጸንሐ ብደሆታትን ኣመኻኽታኡን ኣብሪሁ፡ ንመጻኢ  ዋዕላ ዝምልከት ምድላዋት ብግቡእ ከም ዝተጻፈፈ ገሊጹ፡ ነቶም ኣብቲ መስርሕ ክሳተፉ ዝጸንሑ ድማ ኣመስጊኑ። ምክትል ኣቦመንበር ብወገኑ ኣብ ክፍሊ መዳያት ዜናን ሓበሬታን ዝተሰርሑ ጠቒሱ፡ ኣብ መጻኢ ክሰርሕዎ ብዛዕባ ዝግበኦም ኣመልኪቱ። ከምኡ እውን ሓላፊ ወጻኢ ጉዳያት፡ እቲ ንሱ ዝመርሖ ቤት ጽሕፈት ካብ ዝሰርሖም ሓደ ናብ ጸለውቲ ኣካላት መዘክራት ምዝርጋሕ ምንባሩ ጠቒሱ። ብዘይካዚ ምስ ካለኦት ኣካላት ደንበ ተቓውሞ ኤርትራ ብምዃን ዝተወሰነ ዲፕሎማሲያዊ ዕማማት ከም ዘካየዱ ሓቢሩ፡ እቲ መስርሕ ከም ዝቕጽል ከኣ ሓቢሩ።

ኣብ ርእሲዚ ኣሕዋት፡ ሓላፊ ክፍሊ ዜና ኢስማዒል ገበይታ፡ ሓላፊ ክፍሊ ፋይናንስን ማሕበራዊ ጉዳያትን ካሕሳይ ጉፍላን ሓላፊ ክፍሊ ውደባ ተስፋይ ወልደሚካኤል (ደጊጋ)ን እቲ ዝመርሕዎ ክፍልታት ብኸመይ ከም ዝተሰርዐን ዝዓመምዎ ስረሓትን ዝምልከት ንተሳተፍቲ ሰፊሕ መብርህታት ሂቦም።

ኣብ መወዳእታ ድማ ብተሳተፍቲ ዝቐረቡ ሕቶታት በብዝምልከቶም ኣቕረብቲ ሰፊሕ መብርህታት ተዋሂብዎም። ዋዕላ ንምዕዋትን ድሕሪ ዋዕላ ኣብ ዝካየዱ ዕማማት ቀዳምነት ክዋሃቦም ዝግባእ ስራሓትን ኣብ ኣፈጻጽምኦም ዝምልከት ቀዳምነታት ኣብ ምስራዕን ዝግባእ ሓይሊ ሰብ ኣብ ምምዳብን ዝኣምሰሉ ኣገደስቲ ለበዋታት ቀሪቦም ኣኼባ ትስፉውን ሕጋዝን ብዝኾኑ ሓሳባትን ተደምዲሙ።

ኣብ ብሪጣንያ ዝመደበሩ፡ ረሊዝ ኢንተርናሽናል/Release International ዝተባህለ፡ ብዛዕባ ዓለምለኻዊ ጉዳይ እምነት ዝግደስ ትካል፡ ኣብ ኤርትራ ኣብ ዝሓለፈ 12 ኣዋርሕ  218 ዝኾኑ መብዛሕትኦም ህጻናትን ኣዴታትን  ምእመናን ከም ዝተኣስሩ ኣፍሊጡ። እቲ ትካል ነዚ ዘፍለጠ ብ3 ሓምለ 2024 ኣብ ዝዘርግሖ ጸብጻብ እዩ።

እቲ ነዚ ብዝምልከት ዝወጸ ጸብጻብ ከም ዘመልክቶ፡ ኣብ ዝሓለፈ ካብ ወርሒ ጥሪ ክሳብ መጋቢት 2024 ጥራይ 110 ኤርትራውያን ምእመናን ከም ዝተኣስሩ ጠቒሱ፡ ኣብዚ እዋንዚ ብሰንኪ እምነቶም ብዘይፍርዲ  ንዘይተወሰነ ግዜ ተኣሲሮም ዘለዉ ከባቢ 400 ከም ዝበጽሑ ሓቢሩ። ናይቲ ትካል ከባብያዊ ወኪልን ቅድሚ ሕጂ ተኣሲሩ ዝነበረን ዶር ብርሃነ ኣስመላሽ ኣብዚ እዋንዚ ብደረጃ ምሉእ ኣባላት ስድራቤት ዝተኣስሩ ኤርትራውያን ከም ዘለዉ ምጥቃሱ እቲ ጸብጻብ ብተወሳኺ ኣቃሊዑ።.

ዶር ብርሃነ ኣስመላሽ ኣተሓሒዙ ብፍላይ ናይቶም ዝተስሩ ህጻናት ኣካላዊ ኮነ ስነ-ኣእሙራዊ ኩነታት ኣብ ከመይ ዝኣመሰለ ደረጃ ከም ዝርከብ ከም ዘሰክፎ ምጥቃሱ ተፈሊጡ። እቲ ጸብጻብ ኣብዚ እዋንዚ ስርዓት ህግደፍ ንእምነት ብዝምልከት፡ ንተዋህዶ፡ ሱኒ ምስልምና፡ ካቶሊክን ፕሮተስታንትን ጥራይ ኣፍልጦ ከም ዝህብኳ እንተ ገለጸ፡ እቶም ኣፍልጦ ረኺቦም ዝተባህሉ እምነታት እውን ዝኾነ ናጽነት ከምዘየብሎም ዝፍለጥ እዩ።

ፍሊስ ሂስለር ዝተባህለ ሓላፊ ህዝባዊ ርክባት ዓለምለኻዊ ምሕዝነት ክርስትያን ብወገኑ፡ ዝሓለፈ ተመኩሮ ኣቡነ ኣንጦንዮስ ኣብ ግምት ብምእታው፡ ኣብ ዝሃቦ ምስክርነት፡ ኣብ ኤርትራ ብሰንኪ ስርዓት ህግደፍ፡ ኣመንቲ ክርስትና ቀጻሊ ጥሕሰትን ኢድ ኣእታውነትን ኣብ መሰረታዊ እምንነቶምን ሰብኣዊ መሰሎምን የጋጥሞም ከም ዘሎ ምስክርነቱ ሂቡ።

ኤርትራዊ ተወዳዳሪ ብሽግለታ ቢያም ግርማይ፡ ኣብ ውድድር ግራንድ ቱር ደ ፈረንሳ ቀዳማይ ኣፍሪቃዊ ዕዉት ብምዃን ኣብቲ መዳይ ሓድሽ ምዕራፍ ከም ዘመዝገበ ዝተፈላለያ ዓበይቲ ማዕከናት ዜና ገሊጸን።

ኣብቲ ካብ ከተማ ኪካንዛ ናብ ቶሪኖ ዝተዘርገሓ  230.8 ኪሜ ዝርሕቀቱ ብቅጽበታዊ ውድድር ከም ዝውዳእ ግምት ተዋሂብዎ ዝነበረን ቅድድም፡ ቢንያም ግርማይ፡ ንኮሎምብያዊ ፈርናንዶ ጋቪርያን ቤልጅማዊ ኣርኖድ ደ ሊን ሓሊፉ እዩ ዓወት ኣመዝጊቡ።

እዚ ወዲ 24 ዓመት ተወዳዳሪ  ብሽግለታ ቢንያም ግርማይ፡ በቲ ዕለት ዘመዝገቦ ውጽኢት እዩ ኣብ ውድድር “ቀጠልያ ማልያ” ቅጽበት ብ76 ነጥቢ ቀዳማይ ደረጃ ሒዙ ካብ ዘሎ ናይ ዝሓለፈ ዓመት ዕዉት ነርወጃዊ ኣራሃምሰን ብ10 ነጥብታት ድሒሩ 29 ደረጃታት ኣመሓይሹ እዩ ናይዚ ዓመት ክዕወት ክኸውን ክኢሉ።

ቅድሚ ክልተ ዓመት‘ውን ኣብ ውድድር ግራንድ ቱር ጂሮ ዲ ኢጣልያ፡ ቀዳማይ ጸሊም ኣፍሪቃዊ ዕዉት መድረኽ ክኸውን ዝበቕዐ ቢንያም፡ ድሕሪ`ዚ ሎሚ 210 ነጥብታት ኣብ ዘዋህለለሉ  መድረኽ ውድድር፡ ብሓጐስ ክስዕሮ ንዝደለየ ንብዓት እናተቖጻጸረ፡ ኣብ ዝሃቦ ቃል፡ ሓይሊ ንዝሃቦ እግዚኣብሄር፡ ከምኡ`ውን ንስድርኡ፡ በዓልቲ ቤቱን ደገፍቱን ብድሕሪ ምምስጋኑ፡ “ኣብ ካልኣይ ዓመት ተሳትፎይ ናይ ቱር ዲ ፍራንስ፡ ንብሉጻት ክኢላታት  ስዒረ ብምዕዋተይ ክእመን ዘይከኣል እዩ ከም ዝበለ እቲ ጸብጻብ ሓቢሩ።

ቢንያም ግርማይ፡ ኣብ ቱር ዲፍራስን ንኻልኣይ ግዜኡ እዩ ዝሳተፍ ዘሎ። ኣብ 2023 ኣብ ራብዓይ መድረኽ ዘመዝገቦ ናይ ሳልሳይ ደረጃ ውጽኢት እቲ ዝበለጸ ብጸሊም ኣፍሪቃዊ ኣብ ቱር ዲፍራንስ ዝተባህለሉ ውጽኢት ኣመዝጊቡ ነይሩ።

ወጻኢ ጉዳይ ሚኒስተራት፡ ኢትዮጵያ፡ ቱርክን ሶማሊያን

ወጻኢ ጉዳይ ሚኒስተራት ኢትዮጵያን ሶማሊያን ኣብቲ ብ1 ሓምለ 2024 ኣብ ዋና ከተማ ቱርክ ኣንካራ ዝገበርዎ ርክብ ስለ ዘይተሰማምዑ ኣብ መጻኢ 2 መስከረም 2024 ኣብ ኣንካራ 2ይ ዙር ዘተ ከካይዱ ከም ዝተቛጸሩ ነዚ ብዝምልከት ካብ ኣንካራ ዝወጸ ናይ ሓባር መግለጺ ሓቢሩ።

እቲ መግለጺ ከም ዝሓበሮ ወጻኢ ጉዳይ ሚኒስተር ኢትዮጵያ ታየ ኣጽቀስላሴን ወጻኢ ጉዳይ ሚኒስተር ሶማሊያ ኣሕመድ መዓልምን ዝመርሕዎም ልኡኻት፡ ኣብ መጻኢ ፍልልያቶም ብዘተ ክፈትሑ ዘለዎም ቅሩብነት ገሊጾም፡ ነቲ ዘተ ንምድላው ተበግሶ ንዝወሰዱ ፕረሲደንት  ሃገረ ቱርኪ ረሰፕ ታይፕ ኢርዶጋን ኣመስጊኖም።

ፕረሲደንት ሶማሊያ ሓሰን ሼክ ማሕሙድ ድሕሪቲ ርክብ ብዘይውጽኢት ምብታኑ ካብ መቃድሾ ኣብ ዝሃቦ መግለጺ፡ ኢትዮጵያ ካብቲ ምስ ሶማሊላንድ ዝኸተመቶ መረዳድኢ ሰነድ ናይ ምምላስ ምልክት ከም ዘየርኣየት ብምጥቃስ ወቒስዋ።  ኣተሓሒዙ ከኣ ናብ ቱርኪ ናይ ኣዛትዩና ሕቶ ዘቕረበት ኢትዮጵያ ምዃና ኣብቲ መግለጺኡ ጠቒሱ፡ እቲ ብወጻኢ ጉዳይ ሚኒስተራት ክልቲአን ሃገራት ዝተመርሐ ልኡኻት ብዘይካ ንክሰኣል  ፊትንፊት ተራኺቡ ከምዘይተዘራረበ  ኣስፊሩ።

ናይ ሶማሊያ ልኡኽ ብወገኑ፡ እቲ ናይ ሓባር መግለጺ ብርኢቶ እቲ ንከዛትዮም ዝተመዘ ቱርካዊ ሚኒስተር ወጻኢ ጉዳይ ሃካን ፊዳን ዝወጸ ምዃኑ ጠቒሱ፡ እቲ ኣብ መንጎኦም ዘሎ ፍልልይ ሰፊሕ ምዃኑ ሓቢሩ። ሶማሊያ ኢትዮጵያ ነቲ ብ1 ጥሪ 2024 ምስ ፕረሲደንት ሶምሊላንድ ዝኸተመቶ እሞ ናይቲ ወጥሪ ጠንቂ ኮይኑ ዘሎ፡ መረዳድኢ ሰነድ ብወግዒ ክትስርዞ ከም እትጽበ ገሊጹ።

ብሰንክቲ ኣብ ትግራይ ን2 ዓመታት ዝተኻየደ ውግእ ተመዛቢሎም ኣብ ፈቐዶ ግዝያዊ መጽለሊ ዝጸንሑ ተጋሩ ብመሰረት ውዕል ሰላም ፕሪቶርያ ነናብ መረበቶም ክምለሱ ከም ዝጀመሩ፡ ዝተፈላለዩ ሓለፍቲ ግዝያዊ ምምሕዳር ክልል ትግራይ ሓቢሮም። በዚ መሰረት ካብ ደቡብ ትግራይ ኣላማጣን ከባቢኣን ተመዛቢሎም ኣብ ፈቐዶ ግዝያዊ መጽለሊ ዝጸንሑ ኣሸሓት ቅድሚ ክልተ ሰሙን ምምላስ ጀሚሮም ኣለዉ። ብኻልእ ወገን ከኣ  መስርሕ ምምላስ ናብ ምዕራብ ትግራይ (ወልቃይትን ጸለምትን) ብ30 ሰነ 2024 ከም ዝጀመረ መርበብ ሓበሬታ ኣዲስ ስታንዳርድ ኣፍሊጣ።

በቲ ሓበሬታ መሰረት ድሮ ኣስታት 1,456 ኣብ ከተማ ሽረ ካብ ዝነበሩ ተመዛበልቲ  ማይዓይኒ፡ መድሃኒኣለምን ወሃዳትን ዝበሃሉ ወሲኽካ ናብ 6 ቀበለታት ተመሊሶም ከም ዘለዉ ተፈሊጡ። ኣዲስ ስታንዳርድ ኣብ ግብራዊ መስርሕ ናይቲ ምምላስ ዘለዉ ኣካላት ጠቒሳ ከም ዝሓበረቶ፡ እቶም ናይ ሓደ ወርሒ መቑነን መግቢ ጥራይ ሒዞም ዝምለሱ ዘለዉ ተመዛበልቲ፡ ኣብ ርእሲ እቲ ዘለዎም ናይ ጸጥታዊ እውን ከም ዘሻቕሎም ኣፍሊጣ።

በቲ ዝተረኽበ ሓበሬታ መሰረት፡ ኣስታት 80 ሺሕ ተመዛበልቲ ምዕራብ ትግራይ ናይ ምምላስ መደብ ከም ዘሎን ኣብቲ ቀዳማይ ምዕራፍ ካብ 8,500 ክሳብ 10 ሺሕ ዝኾኑ ከም ዝምለሱ ተፈሊጡ’ሎ። ነቲ ኩነታት ብቐረባ ዝከታተልዎ ኣካላት ከም ዝገልጽዎ እቲ መስርሕ ምምላስ ተመዛበልቲ ኣብ ራያን ምዕራብ ትግራይን ምስ ተወደአ ናብቲ ኤርትራን ትግራይ ዘዳውብ ከባቢ ከኣ ክቕጽል እዩ።

ኣብ ውዕል ፕሪቶርያ ካብቶም ኣብ መስርሕ ትግባረ ጸገም ከየጋጥሞም ከስግኡ ዝጸንሑ ዓንቀጻት፡ ምምላስ ዝተመዛበሉ ናብ መረበቶምን ምፍታሕ ዕጥቂ ሰራዊት ትግራይን ምዃኖም ዝፍለጥ እዩ።

ትካል መግቢ ዓለም፡ 3 ናይ ረዲኤት መግቢ ዝጸዓና ዓበይቲ መካይን ናብ ማእከላይ ዳርፎር እናተጓዕዛ ከም ዝተጨውያ ብ30 ሰነ 2024 ኣብ ዘውጸኦ መግለጺ ሓቢሩ። “ዝተወሃሃደ ደሕንነት መግቢ” ዝተባህለ ኣካል ብወገኑ፡ ኣብ ሱዳን 755 ሺሕ ናብ ደረጃ ዓጸቦ ዝበጽሑ ወሲኽካ፡ 26.6 ሚልዮን ሰባት ተጸባይቲ ረዲኤት መግቢ ምዃኖም ኣፍሊጡ። እዚ ጸገም ናብ 14 ኣብ ኮርደፋን፡ ዳርፎንን ስናርን ዘለዋ ከባብታት ዝያዳ ከይሰፍሕ ስግኣት ከም ዘሎ እውን ኣፍሊጡ።

ብመሰረት መግለጺ ትካል መግቢ ዓለም፡ መንነት ናይቶም ነተን መግቢ ዝጸዕና መካይን ዝጨወዩ ዕጡቓት ኣይተፈልጠን። እቲ ትካል ኣተሓሒዙ ነዚ ኣሸሓት ሰባት ክምግብ ዝነበሮ መግቢ ንዝወሰዱ ኣካላት ተሓተትቲ ንክገብርዎም  ናብ ሓለፍቲ  ናይቲ  ከባቢ መጸዋዕታ ኣቕሪቡ።።

ምስቲ ኣብ ዳርፎር ዘሎ ዝተሓላለኸ ኩነታት ጸጥታ፡ ትካል መግቢ ዓለም እቲ ጭውያ ዝተኻየደሉ ውሱን ቦታ ኣይጠቐሰን። ኣብ ዳርፎር 6 ከባብታት ኣብ ትሕቲ ዕጡቕ ተወርዋሪ ሓይሊ ዝመሓደራ ክኾና እንከለዋ፡  3 ከባብታት ከኣ ኣብ ትሕቲ ብዓብደል ዋህድ ዝምራሕ  ምንቅስቓስ ሓርነት ሱዳን ከም ዝመሓደራ እቲ ሓበሬታ ኣፍሊጡ።

ኣብ ስዊዘርላንድ ዝርከብ፡ “ዓለምለኻዊ ትካል ዝምድና” ብወገኑ፡ ብ24 ሰነ 2024 ኣብ ዘውጸኦ መግለጺ፡ ኣብ ሱዳን ዘሎ ኩነታት እቶት ሕርሻን ዝተኸዘነ ሰብኣዊ ረዲኤትን ኣብ ግምት ኣእቲኻ፡ ክሳብ ዝመጽእ ዘሎ ወርሒ መስከረም 2024 ናይ ህዝቢ ዳርፎርን ኮርደፋንን 15% ማለት 2.5 ሚሊዮን ናይ ሞት ሓደጋ ከጋጥሞ ይኽእልዩ ዝብል ስግኣት ከም ዘሎ ኣጠንቂቑ።

ኣብዚ እዋንዚ ጉዳይ ሱዳን ይሓላልኹ ካብ ዘለዉ ሓደ ህግደፍ እዩ። በዚ መሰረት ካብ ዝተፈላለዩ ብሄረሰብ ምብራቕ ሱዳን ዝተዋጽኡ 4ተ ውድባት፡ ብድምር ኣስታት 7 ሺሕ ሰራዊት  ኣብ መሬት ኤርትራ ብናይ ኤርትራ ወጻኢ፡ ኣብ ለኮይብን ሳዋን ይዕለሙ ከም ዘለዉ ምንጭታትና ይሕብሩ።

ፈጻሚ ሽማግለ ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ (ሰዲህኤ) ብ29 ሰነ 2024 ስሩዕ ኣኼባኡ ኣካይዱ። ኣቦመንበር ሰዲህኤ ብጻይ ገረዝጊሄር ተወልደ፡ ኣብ መኽፈቲ እቲ ኣኼባ፡ “እንኳዕ ደሓን መጻእኩም”  ኢሉ፡  መጻኢ ግዜ ናይ ዓወትን ኣሳልጦን ክኸውን ዘለዎ ተስፋን እምነትን ገሊጹ። ኣተሓሒዙ ከኣ ኣጀንዳ ኣኼባ ኣፋሊጡ፡ መበገሲ ዝኾኑ ኣገደስቲ እዋናዊ ነጥብታት እውን ጠቒሱ።

ፈጻሚ ሽማግለ ኣብዚ ስሩዕ ኣኼባኡ፡ ከም ቀንዲ ኣጀንዳኡ ብኣብያተ-ጽሕፈት ፈጻሚ ሽማግለ ተዳልዩ ዝቐረበን ሓለፍቲ ኣብያተ-ጽሕፈት ሓጸርቲ መብርህታት ዝሃብሉን ዓመታዊ ጸብጻባት በብሓደ መዚኑን ኣድላይ ዝበሎ ምትዕርራያትን መመላእታን ወሲኹ ናብ ዓመታዊ ስሩዕ ኣኼባ ማእከላይ ባይቶ ንክቐርብ ወሲኑ። ኣብቲ ነዚ ጸብጻባት መሰረት ገይሩ ዘካየዶ ምይይጥ፡ ብፍላይ ካብ ዘተኮረሎም ዛዕብባታት፡ ምዕዋት ኣብ መጻኢ ወርሒ ነሃሰ 2024 ዝካየድ ስምፖዝየምን ቀጺሉ ዝቃናዕን ውጽኢት ስምፖዝየም ዝብሰረሉ ፈስቲቫልን ፖለቲካዊ ሓይልታት ኤርትራ ይርከቦም። ኣብ ርእሲዚ ብዛዕባ ኣገደስቲ ዝበሎም ዛዕባታት ሰዲህኤ እውን ተመያይጡ ።

ፈጻሚ ሽማግለ ኣብዚ ኣኼባኡ፡ መጻኢ ኣኼባታት ማእከላይ ባይቶ ብዝምልከት እውን ተመያይጡ። ማእከላይ ባይቶ ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ፡ ብዘይካቲ በብግዜኡ ከከም ኣድላይነቱ ዘካየዶም ህጹጻት ኣኼባታት፡ ብቅዋም ሰዲህኤ ዓንቀጽ 6፡1፡11 መሰረት፡ ኣብ ዓመት ሓደ ግዜ ዘካይዶ ስሩዕ ዓመታዊ ኣኼባ የካይዱ።

ኣኼባ ኣብ መወዳእታ ኣባላት ሰዲህኤን መላእ ህዝቢ ኤርትራን ውዳበታቱን፡ ብመንጽር ክብደት ናይቲ ኣብ ኤርትራ ብሰንኪ ህግደፍ ዝወርድ ዘሎ ጭቆናን ኣብ ከባቢና በብግዜኡ ዝረአ ዘሎ ሓደስቲ ምዕባለታትን፡ ጭቆና ህግደፍ ተወጊዱ፡ ልዕልና ህዝቢ ኤርትራ ዝረጋገጸሉ ስርዓት  ክሳብ ዝትከል ከይሰልከዩ  ቃልሶም ከሕይሉ ጸዊዑ።

ነባር ተጋዳሊት ኣልማዝ ወልዱ፡ ብ21 ሰነ 2024 ከም ዝዓረፈት ዝሕብር ዜና ምስ ተሰምዐ ኣዝዩ መሪር ሓዘን ተሰሚዑና። ብ1973 ናብ ተጋድሎ ሓርነት ኤርትራ ዝተሰለፈት ሓርበኛ ኣልማዝ ወልዱ፡ ካብ ግዜ ንእስነታ ጀሚራ ምእንቲ  ህዝባን ሃገራን ብተወፋይነት ዝተቓለሰት ምንባራ ታሪኻ ይሕብር።

ኣልማዝ ብዝነበራ ትግሃትን ተወፋይነት ኣብ መስራቲ ጉባአ ጠቕላላ ማሕበር ደቂ ኣንስትዮ ኤርትራ ኣባል መሪሕነት ኮይና ከም ዝተመርጸትን  ኣብ ዝተመደበቶ ጽፍሕታት ብብቕዓት ግቡኣ ዘወፈየትን ምንባራ ይፍለጥ። ኣብ ጉዕዞ ቃልሳ ሕውስቲ፡ ጠርናፊት፡ በዓልቲ ልዑል ተስፋን ኣዝያ ሓላይትን ርህርህትን  ከም ዝነበረት እውን ናይ ቀረባ መቓልስታ ይምስክራ።

እነሆ ከኣ ምእንቲ ሓርነት ይካየድ ኣብ ዘሎ ቃልሲ’ውን ከይበኾረት፡ ኣብ መወዳእታ ብዝሓደራ ሕማም፡ ብበዓል ቤታን ደቃ ክትእለ ድሕሪ ምጽናሕ ዓሪፋ፡ ከም ኩሎም ቅድሚኣ ዝተሰውኡ ብጾታ፡ ኣብታ ክቡር ዋጋ ዝኸፈለትላ ሃገራ ኤርትራ ሓመድ ኣዳም ናይ ምልባስ ዕድል ዘይረኸበት  ተቓላሲት ኮይና፡ 5 ሓምለ 2024 ኣብ ሃገረ ጀርመን ከተማ ካስል ሓመድ ኣዳም ክትለብስ እያ።

ተቓላሲት ኣልማዝ ካብዛ ዓለም ብምት ምፍላያ፡ ዝተሰማዒ መሪር ሓዘን እንዳገለጽኩ፡ ብስም መላእ ኣባላትን መሪሕነትን ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ ንነፍሰ-ይማሃር ኣልማዝ መንግስተ ሰማያት የዋርሳ፡ ንመላእ ስድራን ቤተሰብን ድማ ጽንዓት ይሃብኩ እምዳበልኩ፡ ናይ ሓዘንኩም ተኻፈልቲ ምዃና ይሕብር።

ገረዝጊሄር ተወልደ

ኣቦ-መንበር ሰዲህኤ

27 ሰነ 2024

ዳይረተር ትካል ጥዕና ዓለም ድር ቴድሮስ ኣድሓኖም ገ/እየሱስ

ትካል ጥዕና ዓለም/WHO፡ ብሰንክ’ቲ ኣብ ሱዳን ዋና ከተማ ግዝኣት ሰሜን ኮርደፋን ኣል-ፋሸር ኣብ ልዕሊ ሆስፒታል ኣደታትን ህጻናትን ብዝተፈጸመ ወተሃደራዊ መጥቃዕቲ ዝለዓለ ሻቕሎት ከም ዝሓደሮ ኣፍሊጡ። ኣብ ምጥቃዕ እዚ ሆስፒታል ሰራዊት ሱዳንን እቲ ፍሉይ ተወርዋሪ ሓይልን ክልቲኦም ከም ዝኽሰሱ እውን እቲ ትካል ጥዕና ዓለም ኣብቲ ሻቕሎቱ ዝገለጸሉ ዜና ጠቒሱ።

ዶር ቴድሮስ ኣድሓኖ ገ/ እየሱስ፡ ዳይረክተር ትካል ጥዕና ዓለም፡ ነቲ ኣብ ልዕሊ’ቲ ሆስፒታል ዝተወስደ መጥቃዕቲ “ዘሻቕልን ዘሰንብድን እዩ” ድሕሪ ምባሉ፡ እቶም ዝዋግኡ ዘለዉ ወተሃደራዊ ኣካላት ሱዳን ድሕነት ኣደታትን ህጻናትን ክሕልዉን ውሑስ ጥዕናዊ ኣገልግሎት ዝረኽብሉ ኩነታት ክፈጥሩን ኣተሓሳሲቡ። ናይ ረዲአት ትካላት ብዘቕረብዎ ጸብጻባት መሰረት፡ ብሰንክቲ ኣብ ሱዳን ካብ 15 ማዝያ 2023 ጀሚሩ ዝካየድ ዘሎ ውግእ ዓሰርተታት ኣሸሓት ከም ዝተቐትሉን ኣስታት 10 ሚልዮን ድማ ከም ዝተመዛበሉ እቲ ትካል ጥዕና ዓለም ኣፍሊጡ።

ትካል ፕሮግራም መግቢ ዓለም/WFP፡ ብወገኑ ንህልዊ ኩነታት ሱዳን ኣብ ዝምልከት ኣብ ዘቕረቦ ተንታን ኣብ ሱዳን 44 ናይ ሕሱም ጥሜት መርኣያ ነቑጣታት ከም ዘለዋ ሓኢሩ። እዘን ቦታታት መዛሕትአን ኣብ ከም ካርቱም፡ ዳርፎርን ጀዚራን ዝኣመሰላ ውግእ ዝጻዕጸዐን ዝርከባ ኮይነን፡ ኣብኣተን ኣስታት 2.6 ሚልዮን ዝኸውን ኣብተን ዝያዳ ብጥሜት ዝተጠቕዓ ዝሰፈረን 5 ቦታታን ከም ዝርከባ ኣስፊሩ።