Wednesday, 27 August 2025
feed-image Feed Entries
feed-image Feed Entries
Subscribe to this RSS feed
Monday, 10 January 2022 22:55

ኣሽካዕላል ኢሳያስን፡ ከባብያዊ ሳዕቤኑን

Written by

Logo

ርእሰ-ዓንቀጽ ሰዲህኤ

ዲክታቶር ኢሳያስ ኣፈወርቂ ናይ “ስምዑኒ ዝብሎ ኣለኒ” ቆጸራ ከስምዕ ቀንዩ፡ ብ8 ጥሪ 2022 ምስተን ኣብ ኤርትራ ብሒተን ዘለዋ ሚድያታቱ ቃለ መጠይቕ ኣካይዱ። ቃለ መጠይቑ ካብቶም ክሓትዎ ዝተዳለዉ ጋዜጠኛታቱ ዘይምቕያሮም ጀሚርካ፡ ተባሂሉ ዝኣረገ እምበር ሓድሽ ኣይነበሮን። ካብቲ ንኣስታት 2 ሰዓታትን 50 ደቓይቕን ዝወሰደ  ኮለሉ፡ እቲ ዝነውሐ ኣብቲ  ኣህጉራውን ዞባውን ዝበሎ ክፋል እዩ ኣሕሊፍዎ። ኣብዚ ነዊሕ ግዜ ዝወሰደሉ ዛዕባ ብዘይካ ንክትርደኦ ዘጸግም፡ ክስን ጸርፍን ኣንጻር መንግስቲ ኣሜሪካን ክልላዊ መንግስቲ ትግራይን ካልእ እዚ ኢልካ ዝጭበጥ መልእኽቲ ኣይነበሮን። እዚ ከኣ ህዝቢ ኤርትራ ፍጊዕ ክሳብ ዝብሎ ቅድሚ ሕጂ ዝሰምዖን ዝፈልጦን እዩ።

ካብቲ ኢሳያስ ዝደጋገሞ ዛዕባታት፡ ዘይምኽኑይ እገዳታት ኣብ ልዕሊ ኤርትራ፡ ምክልኻል ኤርትራ ናብ ውግእ ትግራይ ዝኣተወሉ ንድሕነት ኤርትራ ምንባሩ፡ ኣብ ምጅማር ውግእ ፖለቲካዊ ሕሳብ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ግጉይ ምንባሩ፡  ምስሓብ ሰራዊት ኢትዮጵያ ካብ መቐለ ካብ ትጽቢቱ ወጻኢ ምንባሩ፡ ዝብሉን ዝኣመሰሉን ይርከብዎ። ካብኡ ሓሊፉ ኣብቲ ንኤርትራዊ ዘቤታዊ ጉዳይ ይምልከት ዝበሎ፡ ነቲ ልሙድ ኤርትራ መንገዲ፡ ኤለክትሪክ፡ መጐዓዝያ ትምህርቲ፡ ሕክምና….. ወዘተ የብልናን ዓይነቱ “ኣይትብከ እንድዩ’ሞ ዘብክየኒ” ዝብል ጸገማት ምጽብጻብ ይርከቦ። ንዕርክነቱ ምስ ቻይና ከኣ ነዊሕ ታሪኽ ዘለዎን ዝነኣድን ኣምሲሉ ኣወቂቡ ኣቕሪብዎ። እቲ ኣዝዩ ዘገርምን ዝያዳ  “ኣሽካዕላል”  ዘብልን ከኣ ንሰራዊት ሱዳን ክምዕድ እንከሎ፡ ኣብ ጐኒ ህዝቡ ንክስለፍ ዝሃቦ “ምኽሪ” እዩ። መንቀሊ ምዕዶኡ ንህዝቢ ሱዳን ካብ ምሕላይ ዝነቅል ዘይኮነ፡ ኣብቲ ወተሃደራዊ ክፍሊ ናይታ ሃገር ዘለዎ ጽልኢ ዘንጸባርቕ እዩ። እምበር ምእንቲ ህዝቢ ሓላይ ነይሩ እንተዝኸውን ደኣ፡ ንሱንዶ ምስ ህዝቢ ኤርትራ  መወገነ።

ኣብዚ እዋንዚ ኣብ ጐረቤትና ኢትዮጵያ ናይ ፖለቲካ እሱራት ምፍታሕ፡ ብደረጃ ምድጋፍ ኮነ ምቅዋም ናይ ብዙሓት መዛረቢ ኣጀንዳ ኮይኑ ኣሎ። ብፍላይ ኣቦይ ስብሓት ነጋ ዝርከብዎም ፍሩያት ተጋሩ ፖለቲከኛታት ካብቶም ዝተፈትሑ ምዃኖም፡ ነቲ ኣዛራብነት ዝያዳ ኣንሂርዎ ኣሎ። ኢሳያስ  ካብተን ዘይፈትወን፡ ንፍልልያት ብዘተ ምውጋንን እሱራት ምፍታሕን ዝብላ ኣምራት ናብኡ ምእንቲ ከይመጸኦ፡ ንምፍታሕ እሱራት ኣብ ኢትዮጵያ ከምዘይፈትዋ ርዱእ እዩ። ምናልባት’ውን እዚ ስጉምቲ ነቲ ዝቀላቐል ዘሎ ፍልልይ ኣብ መንጎ ህግደፍን ብልጽግናን ዘራጉድ ግደ ክህልዎ ይኽእል እዩ። ከምቲ ዝግመት ኣብ ኢትዮጵያ በዚ ምፍታሕ እሱራት ኣቢልካ ናብ ነቲ ውግእ ብሰላም ምፍታሕ ዘሰጋግር እንተኾይኑ፡ ክሳራ ኢሳያስ ኣብ ውግእ ኢትዮጵያ ኣዝዩ ብብሩህ ክረአ እዩ። እንተ እቶም “ኢሳያስሲ ካብዚ ናይ ኢትዮጵያ ስጉምቲ ቅዱስ ቅንኢ ሓዲርዎደኾን ብዘይፍርዲ ናይ ፖለቲካን ሕልናን እሱራት ዳጒኑ ከምዘሎ ተረዲኡ ብዛዕባኡ ይሓስብ?”  ዝብሉ ወገናት እንተሊዮም፡ ልቢ ኢሳያስ ምሕረትን ይቕረታን ከየብቁል ሓንሳብን ንሓዋሩን  ዝደረቐ ምድረ-በዳ ምዃኑ ከይርስዑ ኢና ነዘኻኽሮም። ኣብ ምምሕዳር ኢሳያስ ዝተኣስሩ ክፈትሕ ምጽባይ ዘይኮነስ፡ ዘይትኣስሩ ክእሰሩ'ዮም ኢልካ ምግማትን ምጽባይን እዩ እቲ ዝቐልል።

እቲ ከም ኤርትራውያን  ብኣሉታ ከይጸልወና ንሰግኦ ዝነበርና ጥራይ ዘይኮነ፡ ድሮ ብግብሪ ዝጸልወና ዘሎ፡  ግጉይ ፖለቲካዊ ኣተሓሕዛ ዘኸተሎ፡ ውግእ ኢትዮጵያ ቀጻሊ ኣሎ። ነዚ ውግእ ኣቋሪጽካ ፍታሕ ንምርካብ፡ ብሓፈሻ ብብዙሓት ግዱሳት ሃገራትን ትካላትን ብፍላይ ከኣ ብመንግስቲ ኣሜሪካ ይጸዓረሉ ኣሎ። በቲ ሓደ ወገን ቤት ምኽሪ ጸጥታ ሕቡራት ሃገራት ብዛዕባዚ ጉዳይ ኣስታት 10 ግዜ ምእካቡ፡ በቲ ካልእ ወገን ከኣ ኣሜሪካ ፍሉይ ልኡኽ ቀርኒ ኣፍሪቃ ምምዛዛ ነቲ ጉዳይ ዕዝዙ ኣቓልቦ ከም ዝተዋህቦ ዘመልክት እዩ። ነቲ ዕዙዝነቱ ዝምጥን መፈትሒ ብዓንተቦ ዘይምምዝጋቡ ግና ናይ ብዙሓት ሻቕሎት እዩ። እቲ ብሰንክዚ ውግእ ዝወርድ ዘሎ ማሕበራዊ ቅልውላውን ዘኸተሎ ህልቂት ንጹሃትን ከኣ ነቲ ሻቕሎት ዝያዳ የንህሮ። ኣሚሪካውያን ኣብ ጉዳይ ኢትዮጵያ ሓድነታ ዝሓለወት ሃገር ከቐጽሉ ከም ዝጽዕቱ ብዙሕ ምልክታት ከርእዩን ክጽውዑን ጸኒሖም እዮም። ናይዚ ቀንዲ መግለጺ ከኣ ትግራይ ኣካል ኢትዮጵያ ኮይና እትቕጽለሉ ኩነታት ንምፍጣር ብዝግበር ጻዕሪ ዝግለጽ እዩ። ርኢቶ ኣሜሪካ ህልውና ህወሓት ስለ ዘውሕስ እሞ ንኢሳያስ ሕማም ርእሲ ስለ ዝኾኖ ኣንጻሩ ይሰርሕ ከም ዝህሉ ርዱእ እዩ።

መንግስቲ ቻይና ኣብ ጉዳይ ኢትዮጵያ ካብ ናይ ኣሜሪካ ዝተፈልየ ርኢቶ እዩ ዘለዋ። እዚ በቲ ኣብ ኣኼባታት ቤት ምኽሪ ጸጥታ ሕቡራት ሃገራት ክትወስዶ ዝጸንሐት መርገጻታ ኣረጋጊጻቶ እያ። ኣብ ርእስቲ ምስ ኤርትራ ጉጅም ክትብል ምጅማራ፡ ከም ኣሜሪካ ፍሉይ ልኡኽ ቀርኒ ኣፍሪቃ ከም እትመዝዝ ምሕባራ ከኣ ኢስያስ ብቐረባ ጸግዒ ይረክብ ምህላዉ ዘመልክት እዩ። ቻይና ኢሳያስ ናብ ሃገራ ክበጽሕ ምዕዳማ እውን ነዚ መሊሱ ዝድርዕ እዩ። እቲ ምልክታት ከም ዝሕብሮ ኣሜሪካ ኣብ ጐኒ ኢትዮጵያ፡ ቻይና ከኣ ኣብ ጐኒ ኤርትራ ተሰሊፈን እቲ ናይ ቤት ምኽሪ ጸጥታ ብጐቦ ዓይንኻ ምርእኣየን ናብ ዞባና ክመጽእ ከምዝኽእል ዝግመት እዩ። እዚ ወጽዓ ህዝብና ኮነ ዕድመ ህግደፍ ኣብ ስልጣን ዘንውሕ፡  ከይከውን ኣጸቢቑ ዘስግእ ተርእዮ እዩ።

ኣብ 2018 ኣብ መንጎ ኢሳያስ ኣፈወርቅን ቀዳማይ ሚኒስተር ኢትዮጵያ ኣብይ ኣሕመድን ዘይግሉጽን ዘይትካላውን ሃንደበታዊ ዝምድና ምስተፈጥረ፡ ብዙሓት ሕቶታት ይለዓሉ ነይሮም። ካብቲ ሕቶታት እቲ “እዚ ብወግዒ ብኢሳያስ ዝተኣወጀ ሕወሓት ናይ ምጥፋእ ምሕዝነት ብኸመይ ብዘየገድስ፡ ምስ ተሰግረ ድሕሪኡኸ ኣብ ምንታይ ናይ ሓባር ባይታ ረጊጾም እዮም ክቕጽሉ?”  ዝብል ሕቶ መሪሕ እዩ ነይሩ። እነሆ ከኣ ምናልባት ኢሳያስ ወሲኽካ ኩላቶም ብዘይ ተጸበይዎ ብዝመስልን ሰዓራይን ተሰዓራይን ዘይነበሮን ውግእ ምንባሩ ብዘርእን ክውዳእ ዝኽእል ይመስል። ኢሳያስ ኣብ ርእሲ’ቲ ህንዱድ ዶብ-ሰገር ኢድ ኣእታውነቱ፡ ካብ ገጽ ምድሪ ክጠፍኣሉ ዝተመነዮ ሓይሊ ትግራይ ስለ ዘይሰመረሉ ቀንዲ ከሳሪ እዩ። በሰላን ስንብራትን ናይዚ ውግእ ኣብ መጻኢ ግና ቀሊል ኣይኮነን። በብግዜኡ ናይ ምርካስ ሓደጋ ከይህልዎ ድማ ዘስግእ እዩ።

እዚ  ንህዝብታት ዘይውክል፡ ኣብ መንጎ ኤርትራን ትግራይን ተፈጢሩ ዘሎ ክኸውን ዘይነበሮ ብዓይኒ ጽልኢ ምርእኣይ ንድሕሪት ተመሊስካ ዝቕየር ኣይኮነን። ንመጻኢ እዚ ሕማቕ ምስሊ ሒዙ ከምዘይቅጽል ምግባሩ ግና ይከኣል እዩ። ንሕና መጻኢ ህዝብናን ሃገርናን ዘገድሰና፡ ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ (ሰዲህኤ)ን ካለኦት ኤርትራዊ ሓይልታን እንርከበሉ ደምበ ዲሞክራስያዊ ለውጢ ከኣ፡ ናይ ምውሳን ናጽነትና ዓቂብና፡ ኣብዚ ናይ ሕውየትን ሰላማዊ ዝምድናን ተግባር ክንሰርሕ ይግበኣና። ኣብዚ እንተደኣ ኣድሚዕና ንኢሳያስ እንስዕረሉ ፖለቲካዊ ሜዳ ክኸውን እዩ።

Published in EPDP Editorial
Read more...
Sunday, 09 January 2022 10:10

Dimtsi Harnnet Sweden 08.01.2022

Written by
Published in Radio
Read more...
Saturday, 08 January 2022 13:00

መንግስቲ ኢትዮጵያ ኣባላት ዝተፈላለዩ ውድባት ብምሕረት ካብ ማእሰርቲ ፈቲሑ

Written by

መንግስቲ ፈደራላዊ ዲሞክራስያዊ ረፑብሊክ ኢትዮጵያ፡ ብ7 ጥሪ 2022 ኣብ ቤት ማእሰርቲ ዝጸንሑ ኣባላት መሪሕነትን ጸለውቲ ባእታታትን ዝተፈላለያ ውድባት፡ ብምሕረት ከም ዝፈተሓ ሓቢሩ። ካብቶም ዝተፈትሑ ካብ ህዝባዊ ወያነ ሓርነት ትግራይ ኣቶ ስብሓት ነጋ፡ ካብ ኦሮሞ ፈደራሊስት ኮንግረስ ኣቶ ጁሃር መሓመድን ካብ ሰልፊ ባልደራስ ንሓቀኛ ዲሞክራሲ ኣቶ እስክንድር ነጋን ከም ዝርከብዎም ነዚ ብዝምልከት ካብ ናይታ ኢትዮጵያ ኣገልግሎት ኢንፎርመሽን  ዝወጸ መግለጺ ኣመልኪቱ።

መንግስቲ ኢትዮጵያ ነዚ ብዝምልከት ኣብ ዘውጸኦ መግለጺ፡ እቲ ቀንዲ መፍትሕ ናይ ቀጻሊ ሓድነት ኢትዮጵያ ዘተ ምዃኑ ብምጥቃስ፡ መንግስቲ ነዚ ክሳብ መወዳእታ ከብጸሖ ድልዊ ምዃኑ ኣስፊሩ። ኣተሓሒዙ ከኣ መንግስቲ ኢትዮጵያ ኣብታ ሃገር ንዘሎ ጸገም ኣሳታፊ ብዝኾነ ኣገባብ  ብዘተ ምግጣሙ ከም ዘድሊ ገሊጹ። ኣብ ኢትዮጵያ ንዘሎ ጸገማት ንምፍታሕ ናይ ዘተ ኮሚሽን ቆይማ ከምዘላ ዝጠቐሰ እቲ ናይ መንግስቲ መግለጺ፡ ካልእ ስጉምትታት ከም ዝቕጽል እውን ሓቢሩ፡ ካብ ናይ ዓወት መንገዲ ሓደ ምሕረት ምዃኑ ሓቢሩ።

መንግስቲ ኢትዮጵያ ካብዚ ሓቂዚ ነቒሉ ንዝተወሰኑ እሱራት ናይ ምምሓር ስጉምቲ ከም ዝወሰደ ዝጠቐሰ እቲ መግለጺ፡ እዚ ስጉምቲ ናብ ዝሓሸ ፖለቲካዊ ፍታሕ ዝኣመተ ምዃኑ ኣስፊሩ። እዚ ምሕረት ነቶም ኣቐዲሞም ዝተኣስሩን በዚ ሓዲሽ ኩነታት ውግእ ዝተቀየዱን ከም ዝምልከት ከኣ ኣብቲ መንግስታዊ መግለጺ ሰፊሩ። በቲ መግለጺ መሰረት ናይዚ ናይ ምሕረት ውሳነ ቀንዲ ዕላማ፡ ብሓፈሻ ኣብ ኢትዮጵያ ዘሎ ኩነታት ብዘይ ጐነጻዊ ኣገባብ ንምፍታሕ መንገዲ ንምጽራእ ኮይኑ፡ ብፍላይ ከኣ ምስቲ ኣብ ኢትዮጵያ ክካየድ ተመዲቡ ዘሎ ሰፊሕ መስርሕ ዘተ ዝዛመድ እዩ። ኣብ መወዳእታ እቲ መግለጺ እዞም ናይ ምሕረት ተጠቀምቲ ካብቲ ዝጸንሕዎ ተማሂሮም ኣብ መጻኢ ንህዝቦምን ሃገሮን ብዝሓሸ ክሰርሑ ተስፋ ከም ዘሎ እቲ መንግስታዊ መግለጺ ጠቒሱ። ካብቶም ብምሕረት ዝተፈትሑ እሞ ኣብቲ መግለጺ ኣስማቶም ብወግዒ ዝሰፈር እዞም ዝስዕቡ እዮም

  1. አቶ ስብሐት ነጋ
  2. ወሮ ቅዱሳን ነጋ
  3. አቶ ዓባይ ወልዱ
  4. አቶ አባዲ ዘሙ
  5. ወ/ሮ ሙሉ ገብረ እግዚአብሔር
  6. .ወ/ሮ ኪሮስ ሐጎስአቶ
  7. አቶ እስክንድር ነጋን
  8. .አቶ ጁሐር መሐመድን

በቲ ሓበሬታ መሰረት ምስ ፋይላት ኣቶ ጀሃር መሓመድን እስክንድር ነጋን ሓቢሮም ዝተማሕሩ ኣስማቶም ዘይተጠቕሰ፡ ብዙሓት ኣለዉ። ንኣብነት ኣብ ፋይል ኣቶ ጀሃር መሓመድ ዝተሕቑፉ ኣስታት 20 ኣባላት ክህልዉ እንከለዉ፡ ኣብ ፋይል ኣቶ እስክንድር ነጋ እውን ሓያሎ ናይቲ ሰልፊ ኣባላት መሪሕነት ዝነበሩ ክፍትሑ እዮም።  ካብ ኣባላት መርሒነትን ጸለውቲ ባእታታን ህዝባዊ ወያነ ሓርነት ትግራይ ተማሒሮም ዘለዉ ከኣ ኣብቲ ዝርዝር ካብ ቁጽሪ 1 ክሳብ 6 ሰፊሩ ዘሎ  እዮም።

Friday, 07 January 2022 21:07

ደብዳብ ነፈርቲ፡ ኣብ መደበር ስደተኛታት  ማይ ዓይኒ

Written by

ኮሚሽነር፡ ላዕለዋይ ኮሚሽን ጉዳይ ስድተኛታት ፊሊፖ ግራንድ፡ በቲ ብ6 ጥሪ 2022 ኣብ መደበር ኤርትራውያን ስደተኛታት ማይ ዓይኒ ብነፈርቲ ኢትዮጵያ ዝተፈጸመ ደብዳን ክልተ ህጻናት ዝርከብዎም ናይ 3 ሰባት ሞት ዘኸተለን ጉድኣት ርኢተኦም ከም ዝሃቡ ናይቲ ኮሚሽን ትካል ዜና ሓቢሩ።

እቶም ኮሚሽነር ኣብቲ ዝሃብዎ ርኢቶ፡ “ውነይን ቀልበይን” ምስቶም ብሰንክቲ ደብዳብ ዝሞቱ ግዳያት እዩ ኢሎም። ኣተሓሒዞም ከኣ ብመሰረቲ ብዛዕባቲ ደብዳብ ዝረኸብናዮ ሓበሬታ፡ ካለኦት 4 ዝደተኛታት ከም ዝቖሰሉ እውን ፈሊጥና ኣለና ኢሎም። እቶም ዝተወቕዑ ስድተኛታት ኣብ ደሓን ኩነታት ከም ዝርከቡ ዝሓደሮም ተስፋ ጠቒሶም፡ ኮሚሽኖም እቶም ውቑዓት ሕክምና ከም ዝረኽቡ ኣብ ምግባር ክሕግዝ ምዃኑ ኣፍሊጦም።

ኮሚሽነር ግራንዲ ኣተሓሒዞም፡ ስደተኛታት ናይ መጥቃዕቲ ዕላማ ክኾኑ ኣይግባእን ኢሎም።  ላዕለዋይ ኮሚሽን ጉዳይ ስደተኛታት ብዛዕባቲ ተረኽቦ ተወሳኺ ሓበሬታ ይእክበሉ ኣብ ዘሎ ግዜ፡ ኩሎም ዝምልከቶም ናይቲ ጐንጺ ኣካላት መሰል ናይ ሲቪላት እንተላይ ናይ ስደተኛታት ከኽብሩ ጸዋዒት ኮሚሽኖም ኣቕሪቦም።  ኮሚሽነር ግራንዲ ፍሊፖ፡ መደበር ስደተኛታት ኩሉ ግዜ ብመሰረት ዓለም ለኻዊ ግቡኣትን ሕግታትን ውሑሳት ክኾኑ ይግበኦም ክብሉ ከኣ ንዝምልከቶም ኣካላት ጸዊዖም።

Friday, 07 January 2022 09:24

Dimtsi Harnnet Kassel 06.01.2022

Written by
Published in Radio
Read more...
Friday, 07 January 2022 09:20

ስለ ዘይደለናዮ ዲና፡ ስለ ዘይከኣልናዮ?

Written by

ሓድነት ሓይሊ እዩ፡ ሽሕ ፈልጺ መእሰሪኡ ልሕጺ፡ ኣጻብዕቲ ምስ ዝሓብራ ኣርቃይ የጸንበዓ”፡ ዝብሉ ኣበሃህላታት፡ ኣብ ኤርትራና ቅቡላት እዮም። መሰረታዊ መልእኽቲ ናይዞም ምሳልያዊ ኣበሃህላታት ንኣድማዕነት ሓቢርካ ምስራሕ ወይ ምቅላስ ምዕዛዝ እዩ። ክንድቲ ኣገዳስነቶም ምትግባሮም ቀሊል ከም ዘይኮነ ከኣ ብሩህ እዩ። ብቕሩብነትን ኣበርክቶን ናይቶም ክሓብሩ ዝግበኦም ኣካላት እምበር፡ ብድሌት ውሱናት ዝትግበሩ ኣይኮኑን። እቲ ዘኽፍልዎ ዋጋ ቅሩብነት ክሳብ ዝሃለወ እምብዛ ክቡር ወይ ዘይከኣል ኣይኮነን። እዞም ኣምራት ካብ ዕለታዊ መነባብሮ ጀሚርካ ክሳብ ከምዚ ሎሚ ተጸሚድናሉ ዘለና ዝለዓለ ዕማም ቃልሲ ንጉዳይ ህዝብን ሃገርን ኣገደስቲ እዮም።

ኣብ ተመኩሮና በበይንኻ ወፍሪ ከምዘየድምዕ ካብ እንርዳእ ነዊሕ ግዜ ኮይኑ እዩ። ካብ በበይንኻ ወፍሪ ወጺእና ብሓባር ዘስርሓና መድረኽ ንምርካብ ካብ እንጸዋዋዕ እውን ከምኡ ነዊሕ እዋን ወሲዱ።   ምጽውዋዕ ጥራይ ዘይኮነ፡ ኣብ ግብራዊ ስጉምቲ ኣቲና ዝተፈተናሉ መድረኻት ውሑድ ኣይኮነን። ተመኩሮ ምሕዝነት ፖለቲካዊ ሓይልታት ኤርትራ (ምፖሓኤ)፡ ኤርትራዊ ዲሞክራሲያዊ ኪዳን (ኤዲኪ)፡ ኤርትራዊ ሃገራዊ ባይቶ ንዲሞክራስያዊ ለውጢ (ኤሃባዲለ)ን ካለኦት ንኡሳት ግንባራትን ምጥርናፋትን ንምድኳን ዝተኻየዱ ጻዕርታት ከም ኣብነት ዝጥቀሱ ፈተነታት እዮም። እንተኾነ ክሳብ ሕጂ ኣብ ኩሎም፡ ኣድሚዕናስ ኣብ ልዕሊ ጸላኢና ጉጅለ ህግደፍን ናይ ጭቆና መሓውሩን ዘሳሕዮ ተጽዕኖ ከነሕድር ኣይከኣልናን። ከምዚ ብምዃኑ ዘተሓሳስብ ኮይኑ፡ ካብዚ ኩሉ ምፍታንን ዘይምዕዋትን ዝተቐስመ ተመኩሮ ከም ዘሎ ግና ዝከሓድ ኣይኮነን። “እሞ ሎሚኸ ካብዚ እናደለናዮ  ዘየድማዕናሉ ተመኩሮታት ተማሂርናዶ ናብ ዝሓሸ ብራኸ ደየብና ወይስ ኣብኡ ጋም ማን ንብል ኣለና?” ዝብል ሕቶ ከልዓል  ባህርያዊ እዩ። “ነዚ ሕቶዚ ኣብ ምምላስከ ኣበየናይ ደረጃ ንርከብ ኣለና? ንዝብል’ውን ብጽሞና ክንሓስበሉ ካብ ምብቃዕ ካልእ መተካእታ የብልናን።

በዞም ፈቲናዮም ናብቲ ንደልዮ ብራኸ ዘየብጽሑና መድረኻ ተስፋ ቆሪጽና ብሓባር ዘስርሓና ሰፊሕ ጽላል ሃሰስ ካብ ምባል ዓዲ ዘይምውዓልና ዝነኣድ እዩ። ዝያዳ ዝነኣድ ግና ኣብ ፍረ ክንበጽሕ ምስ እንኽእል እዩ። ቃልሲ እንዳወድቕካ እንዳተንሳእካ ካብቲ ዘየዕወተካ እንዳተመሃርካ ዝኽየድ ጉዕዞ ስለ ዝኾነ፡ ተስፋ ዘይምቑራጽና ግቡእ እዩ። እቲ ምውዳቕን ምትንሳእን ንሓዋሩ መናብርትና ዘይኮነስ ኣብ ሓደ ቦታ ትምህርቲ ሂቡ ተሰጊሩ፡ ቀጻሊ ትንሳአ ዘበስር ክኸውን ይግበኦ። “ስለምንታይ ኢና ክንስራሕን ክንፈርስን ጸኒሕና?፡ ጌና ሎሚ እውን ካብኡ ዘይወጻእና?” ናይ ኩልና ሕቶ ክኸውን ይገበኦ። እቲ መልሲ እውን ብሓፈሻ ኣብ ኩሉ ኤርትራዊ፡ ብፍላይ ከኣ ኣብቲ ተወዲቡ ምእንቲ ለውጢ ዝቃለስ ዘሎ ኤርትራዊ ውዳበታት ዘሎ  እምበር፡ ካብ ካልእ እንጽበዮ ከምዘይኮነ ንገንዘብ። መልሱ ኣብ ኢድና ክነሱ ክንምልሶ ዘይምቃዕና ከኣ  መምስ ሕልናና ከንዛረበሉ ይግበኣና። ካብዚ ሕልናዊ ኣስተንትኖን ሓላፍነትን ክንነቅል እንከላና ኢና ከኣ ነቲ ብሓባር ምቅላስ ንደልዮ ክነስና ዘይከኣልናዮ ከነተግብሮ እንበቅዕ።

እቲ ክንሰግሮ እንዳደለናን እንዳጨራሕናሉን ክንበቕዖ ዘየኽኣለና ምኽንያታት ነዊሕ ዝርዝር ዘለዎ እዩ። ፖለቲካዊ ውድባት ኤርትራ ኣብ ሓደ ናይ ሓባር መድረኽ ገምጊመን ሓያሎ ድኽመታት  ዘመዝጊበን ከም ዝነበራ  ኣብ መደረኻት ዝዝረበሉ ዘሎ እዩ። ሕድገት ክትገብር ቅሩባት ዘይምዃን፡ ኣብ ክንዲ ናብ መጻኢ ምምዕዳው ኣብ ሕሉፍ ንምጽብጻብ ምድሃብ፡ ቀጻሊ ምትእምማን ዘይምጥራይ፡ ኣብ ክንዲ ነቶም ዘሰማምዑ ነቶም ዝፈላለዩ መጢጥካ ምጉላሕ፡ ኣብ ክንዲ ኣብ ህልዊ ናይ ዘሰማምዑ ነጥብታት ምትእምማን ኣብ መጻኢ ከጋጥሙ ይኽእሉ ዝበሃሉ ስግኣታት ምጥርጣር፡ ሎሚ ብውድባት ዝዕመሙን ጽባሕ ንህዝቢ ኤርትራ ዝምልከቱን ኣነጺርካ ዘይምርዳእ፡ ናይ ሎሚ ምድማዕ ንናይ ጽባሕ ዓወት ኣፍደገ ዝኸፍት ምዃኑ ዘይምእማን፡ ኣብ ክንዲ ናትካ ኣተሓሳስባ ኣነጺርካ ምብራህ ናይ መወዳድርትኻ ኣተሓሳስባ ምንእኣስ፡ በቲ ዘሰማምዓካ ነጥብታት እውን ብሓባር ናብ ህዝቢ ዘይምቕራብ፡ ንኤርትራውን ዝጸልወካ ዘይኤርትራውን ዛዕባታት ብንጹር ደደረጀኦም ከተትሕዝ ዘይምብቃዕን ምድውዋሶምን፡ ከምኡ እውን ብሓባር ንቃለስ ክበሃል እንከሎ፡ ንኹልኻ ብማዕረ ዘርብሕ ምዃኑ ኣብ ክንዲ ምርዳእ ንሓደ ኣካል ጥራይ ከም ዝጠቅም ጌርካ ምውሳድ፡ ከም ናይ ዕንቅፋት ኣብነታት ክጥቀሱ ዝኽእሉ እዮም። እቶም ዕንቅፋታት ከምዚኣቶም ካብ ኮኑ እቲ መፍትሒ ከኣ ኣብኣቶም ኣራሚ ስጉምቲ ምውሳድ  እዩ።

ኤርትራዊ ፖለቲካዊ መስርሕ ብደረጅኡ ዝጸሉን ዝጽሎን እምበር ንጹል ኣይኮነን። እቲ ምጽልላው ኣብ መንጎ ኤርትራዊ ውዳበታን ዘይኤርትራዊ ከባብያዊ ኣካላትን ጥራይ ዘይኮነ፡ ኣብ ሕድሕድ ኤርትራዊ ውዳበታት እውን ክረአ ዝግበኦ እዩ። ምጽልላው ካብ ዝግለጸሉ ሓደ፡ ንስኻ ካብ ተመኩሮ ካለኦት ክትወስድ፡ ካለኦት ከኣ ካብ ናትካ ተመኩሮ ክወስዱ እንከለዉ እዩ። ኣብ ሕድሕድ ኤርትራዊ ውዳበታት እዚ ምምልላእ ኣሎዶ የለን ምድህሳሱ ኣድላይ እዩ። ሎሚ ደኣ ይሓይሽ እምበር ተመኩሮና ኣብ ሓደ ዝገብሮ እቲ ካልእ ከነኣእሶ ወይ ከፍርሶ ኮይኑ ከም ዝጸንሐ ዝዝንጋዕ ኣይኮነን። እዚ ግጉይ ናይ ምጽልላው ተመኩሮን ንሱ ዝገደፎ ስንብራትን ክሳብ ሎሚ እውን ሰፊሕ ናይ ሓባር ጽላል ከይንውንን ካብ ዝዓንቀጹና ሓደ እዩ ኢልካ  ዘይውሰድ ኣይኮነን።

ቅድሚ ሕጂ ኣብ ልዕሊ ህዝብናን ሃገርናን ዝወርድ መከራ እናደረኸና፡ “ግዜ የብልናን ናይ ሓባር መድረኽ ኣብ ምፍጣር ንቀላጠፍ” ክንብል ጸኒሕና ኢና። እቲ ግዜ የብልናን ሎሚ ዝያዳ ዓይኑ ኣፍጢጡ መጺኡ፡ ኣብ ድርኩዂት ሃገር ናይ ምድሓንን ዘይምድሓንን ንርከብ ኣለና። ኤርትራዊ ልኡላዊ ህልውናና  ብጉልባብ ዞባዊ ድዩ ከባብያዊ ኣጀንዳ ተጐልቢቡ ከይወሓጥ ኣብ ዘስገኣሉ ደረጃ ኢና ንርከብ ዘለና። ብመንጽርዚ ንርከበሉ ዘለና ህጹጽ ተሃዋሲ እዋን፡ ኣብ ክንዲ ጽባሕ ወይ ድሕሪ ጽባሕ ከገጥሙ ዝኽእሉ ብደሆታት ከነጻሪ ግዜ ንበልዕ፡ ሎሚ ኣብ ኢድና ብዘሎ ዓቕሚ ክንገጥሞ ንግደደሉ እዩ። እዚ ማለት ኣብ ሎሚ ኮይና ብዛዕባ ጽባሕ ኣይንሕሰብ ማለት ዘይኮነ፡ ናይ ሎሚ ከይወገና ናብ ጽባሕ ክንሰግር ስለ ዘይንኽእል፡ ንሎሚ ኮነ ንጽባሕ በብደረጃኦም ኣድህቦ ንሃቦም ንምባል ዝኣክል እዩ። ስለዚ ዝርዝር ከየብዛሕና ኣብ ምዕቃብ ልኡላውነት ኤርትራን ምውጋድ ህግደፍን ትካላቱን ኣትኪልና፡ እቲ ንደልዮ ንምዕዋት ብዘለና ዓቕሚ ንጠቐም  መጸዋዕታና እዩ።

Friday, 07 January 2022 09:11

ወታሃደራዊ ልኡኻት ኢትዮጵያን ሱዳንን ተዘራሪቦም

Written by

ወታሃደራዊ ልኡኻት ኢትዮጵያን ሱዳንን ብ5 ጥሪ 2022 ተራኺቦም ከም ዝተላዘቡን፡ ኣብ ዶብ ናይ ሓባር ተቖጻጻሪ ሓለዋ ከቑሙ ከም ዝተሰማምዑን እንተኾነ፡ ኣብ መንጎ ክልቲአን ሃገራት ዘሎ ናይ ዶብ ምስግጋር ክኽፈት  ከምዘይተሰማምዑ ማዕከን ዜና ሱዳን ትሪቡን ሓቢራ። ብመሰረት ምንጭታት ዜና ትሪቡን፡ ኣብቲ ናይ ክልቲአን ሃገራት ወታደራዊ ልኡኻት ዘካየድዎ ኣኼባ፡ ልኡኽ ሱዳን ምኽፋት መስመር መሰጋገሪ መተማ-ገላባት ከም ዝነጸጎ እቲ ዜና ሓቢሩ።

እቲ ዜና ብዝሃቦ ሓበሬታ መሰረት መስመር መተማ-ገላባት ካብ ወርሒ ሓምለ 2021 ጀሚሩ ዝተዓጽወ ወታሃደራት ኢትዮጵያ ኣብ መሬት ሱዳን ኣትዮም ሱዳናዊ ኣዛዚ ምስ ቀተሉ ምዃኑ እውን እቲ ዜና ጠቒሱ። እዚ ኣብ ከተማ መተማ ዝተኻየደ ናይቶም ልኡኻት ኣኼባ፡ ብዛዕባ ምኽፋት ዶብ ክልቲአን ሃገራትን ምንቅስቓስ ተቓወምትን ከኣ ተዛሪቡ።

ብመሰረት እቶም ምንጭታት ማዕከን ትሪቡን፡ መንግስቲ ኢትዮጵያ ንሱዳን ኣብ መደብር ስደተኛታት ወታሃደራት ትግራይ ከም እትዕልምን ኣብቲ ታዕሊም ላዕለዎት ኣዘዝቲ ህዝባዊ ወያነ ሓርነት ትግራይ ከም ዝሳተፉን ብምጥቃስ ከሲሳ። ልኡኽ ሱዳን ብወገኑ ኣብቲ መደበራት ዘለዉ ሰባት ስደተኛታት ምዃኖም ብምጥቃስ፡ እቲ መደበር ስደተኛታት ብላዕለዋይ ኮሚሽን ጉዳይ ስደተኛታትን ካለኦት  ትካላት ውድብ ሕቡራት ሃገራትን ምቑጽጻር ከም ዝግበረሉ ብምጥቃስ ነቲ  ብኢትዮጵያ ዝቐረበ ክሲ ኣይተቐበሎን።

እዚ ንኣስታት 6 ሰዓታት ከም ዝቐጸለ ዝተነግረሉ ናይ ሓባር ኣኼባ፡ ጸጥታዊ ኩነታት ንምክትታል ናይ ሓባር ተቒጻጻሪ ሓለዋ ምቛም፡ መደበር ስደተኛታት ካብ ዶባት ምርሓቕን ሓበሬታታትን ምልውዋጥን ኣብ ዝብሉ ዛዕባታት ከም ዝተሰማምዐ እውን ዜና ሱዳን ትሩቡን ብተወሳኺ ኣስፊሩ።

ወታሃደራዊ ልኡኽ ሱዳን ንምኽፋት ዶብን ምክያድ ንግዳዊ ንጥፈታት ኣብቲ ዶባትን ኣብ ርእሲ ምቅዋሙ፡ እቶም ሱዳናዊ ኣዛዚ ዝቐተሉ ወታሃደራት ኢትዮጵያ ተሓተቲ ክኾኑን ሚልሻታት ኢትዮጵያ ዶብ ሰጊሮም ናብ ሱዳን ከይኣትዉን ከም ዝጠለበ እውን ተፈሊጡ።

Thursday, 06 January 2022 14:25

ውድድር ኣሜርካን ቻይናን ኣብ ቀርኒ ኣፍሪቃ

Written by

ሕቡራት መንግስታት ኣሜሪካ ቅድሚ 9 ኣዋርሕ ብሓፈሻ ኩነታት ቅርኒ ኣፍሪቃ ብፍላይ ከኣ ኩነታት ውግእ ኣብ ኢትዮጵያ ክከታተሉ ዝመደበቶም ፍሉይ ልኡኻ ኣንበሳድር ጀፍሪ ፈልትማን ኣብ መወዳእታ ወርሒ ጥሪ 2022 ብኻልእ ከም ትትከኦም ሮይተርስ ሓቢሩ። በቲ ካልእ ወገን ከኣ ሚኒስተር ወጻኢ ጉዳይ ቻይና ዋንግ ዪ ካብታ ድሕሪ ኤርትራ ዝበጽሕዋ ዘለዉ ሃገረ ኬንያ ከተማ ሞምባሳ ንሮይተርስ ኣብ ዝሃብዎ መብርሂ ሃገሮም ኩነታት ቀርኒ ኣፍሪቃ ዝከታተል ፍሉይ ልኡኽ ከም እትምድብ ኣፍሊጦም።

ኣሜሪካዊ ፍሉይ ልኡኽ ቀርኒ ኣፍሪቃ፡ ምስ ምብርታዕ ውግእ ኢትዮጵያ ዝተመዘዙ ኮይኖም ነቲ ኩነታት ናብ ሰላማዊ ፍታሕ ንምምጻእ ዝተፈላለየ ጻዕርታትኳ ከካይዱ እንተጸንሑ ክሳብ ሎሚ ኣይተዓወቱን። ንፍሉይ ልኡኽ ኣሜሪካ ጀፍሪ ፈልትማን ዝትክእዎም ኣብ ሃገር ቱርኪ ኣምበሳደር ኣሜሪካ ዝነበሩ ኣንበሳድር ዳቪድ ሳተርፊልድ ምዃኖምን ብዛዕባ ቀርኒ ኣፍሪቃ እኹል ኣፍልጦ ከም ዘለዎምን ከኣ ካብቲ ነዚ ብዝምልከት ዝተዘርገሐ ዜና ተፈሊጡ ኣሎ። ፍሉይ ልኡኽ ኣሜሪካ ዝቕየርሉ ዘልዉ ዝርዝር ምኽንያትኳ ዘይተገልጸ እንተኮነ፡  ውግእ ኢትዮጵያ ደው ከብሉ ዘይምኽኣሎም ክኸውን ከም ዝኽእል ናይ ብዙሓት ወገናት ግምት እዩ።

እዚ ከምዚሉ እንከሎ፡ ኣብ ኤርትራ ዝነበሮም ዑደት ፈጺሞም ናብ ኬንያ ዘምርሑ ወጻኢ ጉዳይ ሚኒስተር ቻይና ዋንግ ዪ ብ6 ጥሪ 2022 ኣብ ዝሃብዎ ሓበሬታ ሃገሮም ኣብ ቅርኒ ኣፍሪቃ ዘሎ ናይ ሰላም ብድሆታት  ንምፍታሕ ኣብ ዝካየድ ጻዕሪ ንክትሕግዝ ፍሉይ ልኡኽ ከም እትምድብ ኣፍሊጦም።

ዋንግ ዪ  ምስታ ብዛዕባቲ ኣብ ኢትዮጵያ ኣብ መንጎ ሓይልታት ፈደራልን ሰራዊት ትግራይን ካብ ወርሒ ሕዳር 2020 ዝጀሚሩ ዝካየድ ዘሎ  ውግእ ብዲፕሎማስያዊ መንገዲ ንምፍታሕ ኣብ ዝግበር ጻዕሪ ትሳተፍ ዝጸንሐት ኬንያ ብዛዕባ ውግእ ኢትዮጵያ ከም ዝተዘራረቡ እቲ ዜና ሓቢሩ። ኬንያ ምስ ፍሉይ ልኡኽ ኣሜሪካ ኣብ ጉዳይ ህልዊ ኩነታት ኢትዮጵያ ክትሰርሕ ዝጸንሐት  ጐረቤት ሃገር እያ።

እቶም ቻይናዊ ዲፕሎማት፡  ሃገሮም ናይ ወጻኢ ጉዳይ ሚንስተራ ፍሉይ ልኡኽ ቅርኒ ኣፍሪቃ ክትመዝዝ እትግደሰሉ ምኽንያት ክገልጹ እንከለዉ፡ ኣብ ጉዳይ ኢትዮጵያ ተመያይጥካ ኣብ ናይ ሓባር ስምምዕ ንምብጻሕ ነቲ ዝግበር ጻዕርታት ንምትሕብባር ምዃኑ ገሊጾም። እቲ ዜና ሮይተርስ ኣተሓሒዙ ከም ዝገለጾ፡ ናይ ቻይና ተገዳስነት ኣብ ቅርኒ ኣፍሪቃ በቲ ኣብታ ኣብ ውሳኒ ናይ ባሕሪ ጉዕዞ ወሽመጥ እትርከብ  ጅቡቲ ዘሎ ገዚፍ ሓይሊ ባሕራን  ነታ ኣፍደገ ባሕሪ ስለ ዘየብላ ኣብ ጅቡቲ እትምርኮስ ዓባይ ሃገር ኢትዮጵያ ዘለቀሓታ ዓብይ ዓቐን ገንዘብን  ምዃኑ  ሓቢሩ።

እቲ ኣብ ደቡብ ሰዳን ዘለዋ  ወፍራ ነዳዲ፡ ኣብ ጐረቤት እታ ብሰፊሕ እተውፍረላ  ኬንያ፡ ዘሎ ናይ ሶማልያ ተደጋጋሚ ቅትለት ዘኸትል እስላማዊ ምንቅስቓስ   እውን ቻይና ከም መግለጺ ዘይምርግጋእ  ቀርኒ ኣፍሪቃ እትወስዶ እዩ።

ወጻኢ ጉዳይ ሚኒስተር ቻይና ምስ መራሒ ኬንያ እህሩ ከኒያታ ኣብ ወደባዊት ከተማ ሞምባሳ ኣብ ዝሃብዎ ሓባዊ ጋዜጣዊ መግለጺ ሃገራት ቀርኒ ኣፍሪቃ  መጻኢአን ካብ ኢደን ከይወጽእ ክሰርሓሉ ይግበአን ከም ዝበሉ እቲ ዜና ኣስፊሩ።

እቶም ኣብዚ ቀረባ ከም ዝትክኡ ዝዝረበሎም ዘሎ ኣሜሪካዊ  ፍሉይ ልኡኽ ቅርኒ ኣፍሪቃ፡ ኣብዚ ወጻኢ  ጉዳይ ሚኒስተር ቻይና ድሕሪ ናይ ኤርትራ ዑደቶም ኣብ ኬንያ ዝኣተውሉ ዕለት፡ ምስ ላዕለዎት ሓላፍቲ ንምዝርራብ  ኣብ ኣዲስ ኣበባ ከም ዝኣትዉ ክሕበር ቀንዩ።

Wednesday, 05 January 2022 22:55

ዮውሃንስ ሃብተ ዝተባህለ ኤርትራዊ-ሆላንዳዊ ኣስጋራይ ከምዝተተሓዘ ኢንተርፖል ኣፍሊጡ

Written by

ዮውሃንስ ሃብተ ዝተባህለ ኤርትራዊ-ሆላንዳዊ ኣስጋራይ ከምዝተተሓዘ ኢንተርፖል ኣፍሊጡ

3 ጥሪ 2022
ዮውሃንስ ሃብተ

ምንጪ ስእሊ,INTERPOL

ዩውሃንስ ሃብተ ዝተብሃለ ኤርትራዊ-ሆላንዳዊ ኣስጋራይ ኣብ ናይሮቢ ብ16 ታሕሳስ ተታሒዙ ንመንግስቲ ሆላንድ ኣብ መዓልቲ ልደት ፈረንጂ ከምዝረከበ ኢንተርፖል ኣፍሊጡ።

ዩውሃንስ ሃብተ፡ ብዘይሕጋዊ ምስግጋር ደቂ ሰሰባት፡ ስኑዕ ሰነዳትን ክሲ ቀሪብሉ ምህላዉ ክፍለጥ ተኻኢሉ።

እዚ ናይ ሆላንድ ዜግነት ከምዘለዎ ዝግለጽ ኤርትራዊ-ሆላንዳዊ፡ ክሳብ ግቡእ መስርሕ ፍርዱ ዝውዳእ ኣብ ቤት ማእሰርቲ ከምዝጸንሕን በቲ ቀሪብሉ ዘሎ ክሲ ገበነኛ ኮይኑ እንተተረኺቡ ክሳብ ሸሞንተ ዓመት ክእሰር ከምዝኽእል ኣብ ኢንተርፖል ዝወጽእ ሓበሬታ ይጠቅስ።

ወዲ 53 ዓመት ዩውሃንስ ሃብተ ብኢንተርፖል ክድለ ድሕሪ ምጽንሑ እዩ ብምትሕብባር ፖሊስ ኬንያ ኣብ ጫፍ ከተማ ናይሮቢ ተታሒዙ።

ዮውሃንስ ሃብተ

ምንጪ ስእሊ,INTERPOL

ዓሰርታትተ መንእሰያት፡ ደቂ ኣንስተዩን ህጻናትን ብመገዲ ኤስያ ናብ ኣውሮጳ ከሰጋግር ከምዝጸንሐ ዝግለጽ ዩውሃንስ፡ ብውሐዱ ኣብ ኣርባዕቲ ስርሒታት ምስግጋር ደቂ ሰባት ከምዝተሳተፈ ፖሊስ ኬንያ ገሊጹ።

ዩውሃንስ ካብ 2017 ጀሚሩ ብመንግስቲ ሆላንድ ክድለ ከምዝጸንሐን ካብ ኬንያ ተታሑዙ ናብ ሆላንድ ምስ ተወሰደ ካብ መዓርፎ ነፈርቲ ኣምስተርዳም ብቀጥታ ናብ ቤት ማሕቡስ'ዩ ተወሲዱ።

ኢንተርፖል ንመንግስቲ ኬንያ ሃለዋት ዩውሃንስ ሃብተ 10 ታሕሳስ ምስ ሓበሮ ኣብ ውሽጢ ሽዱሽተ መዓልታት'ዩ ኣብ ቀይዲ ክውዕል ክኢሉ።

ኢንተርፖል ኣብ ዝሓለፈ ወርሒ ሓምለ ክደልዮም ዝጽነሐ 286 ኣሰጋገርተን ተሓበባረቶምን ኣብ ቀይዲ ከምዘእተወ ገሊጹ ነይሩ እዩ።

ኣብ ዝሓለፈ ወርሒ ጥቅምቲ'ውን ኣኽባሪ ሕጊ ሆላንድ ንኤርትራዊ ኣሰጋጋሪ ደቂ ሰባት ኪዳነ ዘካርያስ ሃብተማርያም ኣብ ዝርዝር ቀንዲ ተደለይቲ ሰባት ሰሪዕዎ።

ኪዳነ ዘካርያስ ሃብተማርያም ሓደ ካብቶም ብዘይሕጋዊ ምስግጋር ደቂ ሰባት ተኸሲሱ ኣብ ኢትዮጵያ ኣብ ትሕቲ ቀይዲ ዝነበረን ካብ ቤት ፍርዲ ዝሃደመን ውልቀሰብ እዩ።

ኣኽባሪ ሕጊ ኔዘርላንድ፡ ንኤርትራዊ ኪዳነ ሃብተማርያም ኣብ ዝርርዝ ቀንዲ ተደለይቲ ሰባት ብምስፋር ተታሑዙ ናብ ሕጊ ክቐርብ ከምዝኣዘዘ ሮይተርስ ምቅልሑ ይዝከር።

ኣብ ጃልባ ዝተጸዓኑ ስደተኛታት

ምንጪ ስእሊ,REUTERS

ኪዳነ ዘካርያስ፡ ኣብ ኣዲስ ኣበባ፡ ንሓደ ዓመት ብጉዳይ ክልተ ስደተኛታት ኣብ ትሕቲ ቀይዲ ኮይኑ ጉዳዩ ክረአ ድሕሪ ምጽናሕ ኣብ ወርሒ ለካቲት 2020 ካብ ቤት ፍርዲ ሃዲሙ ከምዝተሰወረ ይዝከር።

ካብ ማእከል ቤት ፍርዲ ክሃድም ምኽኣሉ ብዙሓት ኣብ ማሕበራዊ ሚድያ ኣዘራራቢ ብምግባር ብዓይኒ ጥርጣረ ክርእይዎ እንከለዉ፡ እቲ ምህዳሙ ነቶም ንሰብኣዊ መሰላት ዝቃለሱ ሰባት ዘሰንበደን ዘቐጠዐን ክስተት'ዩ ነይሩ።

ኪዳነ ዘካርያስ፡ ዋላ'ኳ ካብ ቤት ፍርዲ እንተሃደመ፡ እቲ ቤት ፍርዲ ኪዳነ ኣብ ዘይተረኸበሉ ንሕልፈት ክእሰር ፍርዱ ሂቡ'ዩ። ኪዳነ ኣብዚ እዋን ኣበይ ከምዝርከብ ኣይፍለጥን'ዩ።

ብሽም ኪዳነ ገንዘብ ብምቕባል ምስኡ ዝተኸሰሰት ሳባ መንደር ሃይለ፡ ን12 ዓመት ክትእሰር ክትፍረድ እንከላ፡ ተሓባበሪ ኪዳነ ከምዝኾነ ዝንገረሉ ወሊድ ብዝብል ስም ዝጽዋዕ ተወልደ ጎይትኦም ዝተብሃለ ዕሉል ኣሰጋጋሪ ኸኣ ን18 ዓመት ክእሰር ኣብ ዝሓለፈ ወርሒ ሰነ ተፈሪዱ።

ኣይሪሽ ታይምስ ዝተብሃለ መርበብ ሓበሬታ ኣብ ገጻቱ ከምዘስፈሮ፡ ኪዳነን ተወልደን ካብ 2014 ክሳብ 2018 ኣብ ዝነበረ ግዜ ብ10ታት ኣሸሓት ዝቁጸሩ ሰባት ካብን ናብን ሊብያ ከምዘሰጋገሩ ገሊጹ።

ኣኽባሪ ሕጊ ኔዘርላንድ ምስ ጣልያን ብምትሕብባር ንኪዳነ ሒዙ ናብ ፍርዲ ከምዘቕርቦ ገሊጹ ኣሎ።

ዘይጋውያን ኣሰጋገርቲ ደቂ ሰባት ነቶም ስደተኛታት ገንዘብ ንክኸፍሉ ንኸገድደዎም ዝተፈላላየ ኣካላዊ ስቃይ'ዮም ዘስዕብሎም
መግለጺ ስእሊ፡ ዘይሕጋውያን ኣሰጋገርቲ ደቂ ሰባት ነቶም ስደተኛታት ገንዘብ ንክኸፍሉ ንኸገድደዎም ዝተፈላላየ ኣካላዊ ስቃይ'ዮም ዘስዕብሎም

 

ቤት ጽሕፈት ኣኽባሪ ሕጊ ኔዘርላንድ፡ ብኪዳነ ግዳያት ዝኾኑ ሰባት፡ ዝተሳቐዩ፡ ተጨውዮም ገንዘብ ክኸፍሉ ዝተገደዱን ጾታዊ ዓመጻት ዝበጽሐንን ኣብ ኔዘርላንድ ስለዝርከቡ ንጉዳይ ኪዳነ ብዕቱብ ክርእዮ ከምዝመረጸ ገሊጹ።

ብመሰረት ሕጊ ኔዘርላንድስ፡ ኣብ ኔዘርላንድስ ኣብ ልዕሊ ዝነበሩ ሳባት በደል ንዝፈጸሙ ደቂ ካልእ ሃገራት ናብ ፍርዲ ዝቐርብሉ ኣገባብ ኣሎ።

ዘይሕጋዊ ምስግጋር ደቂ ሰባት፡ ዓመታዊ ኣሰጋገርቲ ሚልዮናት ዶላራት ዝሓፍስሉ ስራሕ እዩ።

ንሰድተኛታት ብምትላልን ብፈታውን ብዘይሓጋዊ ኣገባብ ካብን ናብን ሃገራት ብምስግጋር ኸኣ ንኣደደዳ ንስቃይ፡ መግረፍቲ፡ ጾታዊ ዓመጻትን ሞትን ከምዘቃልዕዎም'ዩ ዝግለጽ።

Wednesday, 05 January 2022 22:51

More Than 140 People Killed in Air Strikes in Northern Ethiopia Since October

Written by

h

Date: 04/01/2022Author: Martin Plaut

“Diplomats with knowledge of Abiy’s campaign and dispatches from aid agencies attribute much of the successes to its aerial assaults, utilizing drones and other equipment that they said had been bought from the United Arab Emirates and Turkey.”

Source: Bloomberg

By Simon Marks +FollowJanuary 4, 2022, 8:48 AM UTC

  •  Aerial assault death toll was compiled by aid agencies
  •  Thousands of people have died in 14 months of civil war
People injured in an airstrike in Togoga receive medical treatment at a hospital in Mekele, Ethiopia, on June 24, 2021.  People injured in an airstrike in Togoga receive medical treatment at a hospital in Mekele, Ethiopia, on June 24, 2021.   Photographer: Yasuyoshi Chiba/AFP/Getty Images

At least 143 people have been killed and 213 wounded in air strikes in Ethiopia’s northern Tigray region since October last year, according to aid agencies.

Civil war has been raging in Ethiopia for the past 14 months, pitting Prime Minister Abiy Ahmed’s federal forces against dissident troops loyal to the Tigrayan People’s Liberation Front. The conflict has swung in Abiy’s favor over recent weeks, with the Tigrayans retreating to within their home province from the neighboring Amhara and Afar regions. 

The government has attributed its advances to a land-based offensive, which saw Abiy join the Ethiopian National Defence Forces on the front lines. But diplomats with knowledge of Abiy’s campaign and dispatches from aid agencies attribute much of the successes to its aerial assaults, utilizing drones and other equipment that they said had been bought from the United Arab Emirates and Turkey. They asked not to be identified because they feared government retribution or being expelled from Ethiopia.

Abiy visited Turkey in August last year, where he met President Recep Tayyip Erdogan and signed off on a military and financial cooperation accord, the Ethiopian government announced at the time. The UAE and Turkish embassies in Ethiopia didn’t respond to emails sent on Monday seeking comment.

The humanitarian aid agencies have recorded 40 aerial strikes since Oct. 18 last year. One barrage carried out on the northern town of Alamata of Dec. 16 claimed 38 lives, while 86 people sustained injuries, the dispatches show. Another on an area east of Mekelle, the Tigrayan regional capital, on Dec. 20 caused 24 fatalities, while eight people were hurt, they said. Bloomberg was unable to independently verify the information or ascertain how many of those who died were civilians.

Jeffrey Feltman, the U.S. special envoy to the Horn of Africa, referenced reports about the use of armed drone use in Ethiopia and the attendant risk that civilians could be harmed during recent visits to the UAE and Turkey. The U.S. had made it clear to all external parties engaged in the conflict that they needed to press for negotiations and end the war, he said. 

Billene Seyoum, Abiy’s spokesperson for Abiy, and Selamawit Kassa, state minister of communications in Ethiopia, didn’t respond to questions about the use of drones in Tigray. Billene told reporters last month that territorial gains by Ethiopian forces were made “in very heavy battles” that cleared the TPLF from several towns. 

Last month, Tigrayan leader Debretsion Gebremichael ordered a strategic retreat by his troops and urged the United Nations Security Council to oversee an end to the civil war, which has claimed thousands of lives and left millions in need of aid. He also urged the United Nations to implement a no-fly zone for hostile aircraft over Tigray as well as an arms embargo on Ethiopia and its ally Eritrea.

Page 161 of 612

Bahgna - EPDP TV / ባህግና - ሰዲህኤ ቲቪ

Radio

Announcements

Harnnet Media - ሓርነት ሚድያ

Video

EPDP Magazines

Patriotic Songs

Most Read