http://ascenteq.com/project/epdp

ፍሉይ ልኡኽ ሕቡራት መንግስታት ኣመሪካ ኣብ ቀርኒ ኣፍሪቃ ኣምበስደር ማይክ ሃመር፡ ካብ 8 ክሳብ 19 ጉንበት 2024 ናብቲ ዝተላእከሉ  ዞና ከምዝገሸ ቤት ጽሕፈት ወጻኢ ጉዳይ ኣመሪካ ሓቢሩ። እቲ ልኡኽ ከም ኣካል መገሻኡ ኣብ ናይሮቢ  ንኬንያን ኣመሪካን  ኣብ ዘገድሱ ሓባራዊ  ዞናዊ ብደሆታት ምስ ላዕለዎት ሓለፍቲ ናይታ ሃገር ከም ዝመያየጥ ተሓቢሩ።

ኣብ ኣዲስ ኣበባ ድማ ምስ ሓለፍቲ ሕብረት ኣፍሪቃ፡ ላዕለዎት ሰብ መዚ ፈደራላዊ መንግስቲ ኢትዮጵያን ግዝያዊ ምምሕዳር ክልል  ትግራይን ርክባት ከካይድ  እዩ። ኣብ ኢትዮጵያ ምስዞም ኣካላት ዝዘራረበሉ ዛዕባ ንመስርሕ ኣተገባብራ ስምምዕ ፕሪቶርያን ፈደራላዊ መንግስቲ ኢትዮጵያን ህዝባዊ ወያነ ሓርነት ትግራይን ዝምልከት ከም ዝኸውን ኣብቲ መገልጺ ተጠቒሱ። እቶም ኣብ ኣተገባብራ ዝረአዩ  ፍልልያት ንድሕሪት ናብ ጐንጺ ከይምለሱን ብፖለቲካዊ ልዝብ ዝፍተሕሉ መንገዲ ምርካብን ኣብ  ዝምልከት ዓሚቕ ልዝብ ከካይድ ትጽቢት ኣሎ።

ኣብ ርእሲዚ ኣብ ኢትዮጵያ ክልላት ኣምሓራን ኦሮምያን ዝካየድ ዘሎ ደማዊ ውግኣት ብዘተ ዝፍተሓሉ መንገዲ ኣብ ምርካብ ማይክ ሃመር ምስ ሓለፍቲ መንግስቲ ኢትዮጵያ ከም ዝመያየጥ እቲ ንመገሻኡ ኣመልኪቱ ዝወጸ  መግለጺ ጠቒሱ።  

እቲ ፍሉይ ልኡኽ ኣብቲ ኣብ ቀርኒ ኣፍሪቃ ዝጸንሓሉ፡ ኣብ ጅቡቲ ከኣ ብዛዕባ ዞባውን ጸጥታውን ኩነታት ምስ ሓለፍቲ እታ ሃገር ከም ዝመያየጥ ተፈሊጡ።

ኣሜሪካ ኣብ ዝሓለፈ መዓልታት ኣብ ኣስመራ ብዘሎ ኤምባሲኣ ኣቢላ ብዘውጸኣቶ መግለጺ ንላዕለወት ሓለፍትን ስድሬቤትን ናይታ ሃገር ዘየጠቓልል ስሩዕ ኣገልግሎት ቪዛ ክትህብ ምዃና ምሕባራን፡  ድሮ ኣሸሓት ኤርትራውያን ከመልክቱ ቅሩባት ከም ዘለዉን ተሓቢሩ’ሎ።

ተቓላሳይ ሓው ግርማይ ኣብርሃ፡ ብ7 ጉንበት 2024 ኣብ ዓዲ እንግሊዝ ከተማ ለንደን ዓሪፉ፡ ዝብል ዘሰንብድ ዜና ብኣዝዩ ዓሚቕን መሪርን ሓዘን ሰሚዕናዮ። ካብ መቓልስቱን ብጾቱን ብዝተረኽበ ሓበሬታ መሰረት፡ ግርማይ ኣብርሃ ቅድሚ ናብ ሜዳ ምስላፉ፡ ኣብ ምስጢራዊ ስርርዕ፡ ብፍላይ ኣብ ኣስመራን ኢትዮጵያን ንሰውራኡ ኩሉ ዓይነት ኣበርክቶ ኣወፍዩ።

ምስጢሩ ብጸላኢ ምስተፈልጠ ከኣ፡ ናብ ቤት ፍርዲ ጸላኢ ቀሪቡ ናይ 13 ዓመታት ጽኑዕ ማእሰርቲ ተፈሪድዎ። ስርዓት ሃይለስላሴ ወዲቑ ብደርጊ ምስ ተተክኤ፡ እሱራት ሰምበል ምሕረት ክግበረሎም ክሕተቱ እንከለዉ፡ ሓደ ካብቶም 22  “ንሕና ዝፈጸምናዮ ገበን ስለ ዘይብልና ምሕረት ኣይንሓትትን ኢና” ዝበሉ ጽኑዓት ምንባሩ ብኽብሮት እዝክሮ። ህይወቱ'ኳ ንሞት ኣሕሊፉ ሂቡ እንተነበረ፡ በቲ ኣብ 1975 ብተጋድሎ ሓርነት ኤርትራ ዝተኻየደ ብጽፉፍ መጽናዕትን ተባዕ ተወፋይነትን ዝተሰነየ እሱራት ናይ ምፍታሕ ስርሒት  ናጻ ወጺኡ ቃልሱ ኣብ ሜዳ ቀጺሉ።

ኣብ ሜዳ ኣብ ዝተሰለፈሉ ክፍልታት ብፍላይ ድማ ኣብ ክፍሊ መጐዓዝያ ዝለዓለ ተወፋይነት ኣርእዩ። ግርማይ ጻዕረኛ ጥራይ ዘይኮነ ምስ ሰባት ጽቡቕ ምቅርራብ፡ ሓልዮትን ምእዙዝነትን ከም ዝነበሮ ምስኡ ሓቢሮም ዝተቓለሱ ይገልጽዎ።

ደሓር ብስዑድ ዓረቢያ ኣቢሉ ናብ ዓዲ እንግሊዝ ምስ ኣተወ፡ ቅድም ኣባል ሰውራዊ ባይቶ፡ ቀጺሉ ከኣ  ክሳብ ዕለተ-መስዋእቱ ምስ ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ (ሰዲህኤ)፡ ብዝለዓለ ጽንዓትን ተወፋይነትን ግቡኡ ከበርክት ዝጸንሐ እዩ።

ስለዚ ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዛቢ ኤርትራ (ሰዲህኤ) ናይቲ ሓዘን ተኻፋሊ ምዃኑ እናገለጸ፡ መሪሕነቱን መሰረታቱን ንስዉእ ብጻይና መንግስተ ሰማያት የዋርሶ፡ ንቤተሰቡ፡ ፈተውቱን መቓልስቱን ድማ ጽንዓት ኣኻእሎን ይሃበና ይብል።

ገረዝጊሄር ተወልደ ኣቦ-መንበር ሰዲህኤ

8 ጉንበት 2024

ናይቲ ልምምድ ተሳተፍቲ ብኸፊል (ዓረብ ኒውስ)

 ኣብቲ ምስ ቀይሕ ባሕሪ ዝዳወባ ሃገራት ዝተሳተፍኦ፡ “ቀይሕ ማዕበል-7” ዝተሰምየ ልምምድ ሓይሊ ባሕሪ ይካየድ ከም ዘሎ ዓረብ-ኒውስ /ARAB NEWS ኣፍሊጣ። ኣብዚ ኤርትራ ዝበኾረትሉ፡ ኣብ መደበር ንጉሳዊ  ሓይሊ ባሕሪ ሱዕድያ ዝተጀመረ ልምምድ፡ ሓይልታት ጆርዳን፡ ግብጺ፡ ጅቡቲ፡ የመንን ኣካላት ሓይሊ ምድርን ሓለዋ ዶብን ስዑድያን ይሳተፉ ኣለዉ።

ናይ ሱዕድያ ኣዛዚ ምዕራባዊ ሓይሊ ባሕሪ ሪር ኣድሚራል መንሱር ቢን ሳውድ፡ ናይቲ ልምምድ ዓላማ ናይተን ምስ ቀይሕ ባሕሪ ዝዳወባ ሃገራት ድሕነትን ጸጥታን ምሕላው ምዃኑ ምጥቃሱ ኣገልግሎት ዜና ሳዑዲ ብወገና ኣፍሊጣ። ብዘይካዚ እቲ ልምምድ ናይቶም ተሳተፍቲ ሕድሕድ ናይ ምምህሃር ዕላማ ከም ዘለዎ እውን ተሓቢሩ። ምስዚ ብዝተተሓሓዘ፡ ምስ ታክቲካዊ ዓቕሚ ምምዕባል ናይተን ዝተሳተፋ ሃገራት ዝተሓሓዙ ወተሃደራዊ መግለጽታት ክወሃቡ እዮም።

ብዘይካዚ ኣብቲ ልምምድ፡ ናይ መሬትን ሰማይን፡ ከምኡ እውን ኤለትሮኒካዊ ስርሒታት ዝምልከት ምንቅስቓሳት ክካየድ እዩ። ኣብ ርእሲዚ ሓለዋ መራክብን ምክልኻል ምጭዋይቲ መራክብን ንዝኣመሰሉ ጉዳያት ፍሉይ ቆላሕታ ዝህብ እዩ። እቲ ሱዕዳዊ ኣዛዚ ከም ዝገለጾ፡ ኣብቲ ውድድር፡ ወተሃደራዊ መራኽብ፡ ሄሊኮፕተራት፡ እግረኛ ሰራዊትን ሓይሊ ባሕርን ክሳተፉ እዮም።

ብወገን እቶም መዳለውቲ ናይቲ ወተሃደራዊ ልምምድ ኮነ ብወገን ምምሕዳር ህግደፍ ሰለምንታይ ኤርትራ ከም ዘይተሳተፈት ዝገለጸ ኣካል የለን።

ስእሊ ፋስ ዝሓዘ፡ ማርቲን ፕላውት ካብ ዘውጽኦ ጽሑፍ 06.05.2024

ደቂ 35ን 33ን ዓመት ኤርትራውያን ደገፍቲ ህግደፍ ኣብ ዝሓለፈ 5 ጉንበት 2024 ኣብ እስራኤል ከተማ ተልኣቪቭ ብፖሊስ ዞባ ኣያሎን ከም ዝተኣስሩ፡ ኣብ ጉዳይ ቀርኒ ኣፍሪቃን ደቡብ ኣፍሪቃን ዝነጥፍ፡ ጋዜጠኛ፡ ተመራማርን ደራስን እንግሊዛዊ ማርቲን ፕላውት ሓቢሩ። ዝረኸቦ ሓበሬታ: እቶም ዝተኣስሩ ተተኳሲ ነገራትን ፋስን ዝተዓጥቁን ነቶም ኣንጻሮም ንመንግስቲ ኤርትራ ዝቃወሙ ከጥቅዑ መደብ ዝነበሮም ምዃኖም ድማ ጠቒሱ። እቶም ዝተኣስሩ ኣቐዲሞም ብፖለቲካዊ ምኽንያት ኣንጻሮም ንዝተሰለፉ ከጥቅዑ መደብ ሰሪዖም ዝተበገሱ ምንባሮም ድማ ኣቃሊዑ።

ኣብ ወርሒ መስከረም 2023 ኣብ ከተማ ተልኣቪቭ ኣብ መንጎ ኤርትራውያን ተቓወምትን ደገፍትን ናይቲ ኣብ ሃገሮም ዘሎ ስርዓት ዓብይ ናዕቢ ተላዒሉ ምንባሩ እቲ ዜና ኣዘኻኺሩ። እቶም ናይ ሽዑ ተቐናቐንቲ ሓዲኦም ሰማያዊ እቶም ካለኦት ድማ ቀይሕ ዝለበሱ ምንባሮም ማርቲን ኣብዚ ጸብጻቡ ኣስፊሩ።

ኣብቲ ሽዑ ብኣእማንን ካራሩን ዝተኻየደ ሓያል ግጥም፡ 30 ናይ ፖሊስ እስራኤል መኮነናት ዝርከብዎም 135 ሰባት ቆሲሎም ብውሕዱ 39 ድማ ተኣሲሮም። እዚ ናይ ዕለት ትንሳኤ 5 ጉንበት 2024 ግጥም እውን ኣብ ደቡባዊ ክፍሊ ከተማ ተልኣቪቭ ዝርከብ ፍሉይ ዕጡቕ ሓይሊ ቀልጢፉ እንተዘየህደኦ ተመሳሳሊ ጉድኣት ናይ ምኽታል ዕድል ከም ዝነበሮ’ውን እቲ ጋዜጠኛ ኣብቲ ሓጺር ጸብጻቡ ኣስፊሩ።

ኣብ እስራኤል፡ ካብ ነዊሕ ግዜ ጀሚሩ ስርዓት ህግደፍ ዘዋፈረ እንተኣዋፈረ ክኸምሆ ዘይከኣለ፡ ዘይሰዓር መንእሰያዊ ናይ ለውጢ ሓይሊ ከም ዘሎ ዝፍለጥ እዩ።

ኣብ ኢትዮጵያ፡ ኣብ ግዜ  ኢትዮጵያዊ ህዝባዊ ወያናይ ዲሞክራስያዊ ግንባር (ኢህወደግ)፡ ወሳኒ ፖለቲካዊ ግደ ካብ ዝነበሮም መራሕቲ ሓደ ዝኾነ ኣቶ በረኸት ስምኦን፡ ብ6 ጉንበት 2024 ናብ ሕቡራት መንግስታት ኣመሪካ ከም ዝተሰደ ግዮን ዝተባህለት ማዕከን ዜና ሓቢራ።

ኣቶ በረኸት ስምኦን ቃልሱ ካብ ኢትዮጵያ ህዝባዊ ሰውራዊ ሰልፊ (ኢህሰሰ/ ኢህኣፓ/ EPRP፡ ዝጀመረ ኮይኑ; ድሕሪ ናይ ኢህኣፓ ምድኻም ኢትዮጵያዊ ህዝባዊ ዲሞክራስያዊ ምንቅስቓስ (ኢህድን)  ብዝብል ንብሄር ኣምሓራ ዝውክል ውድብ መስሪቶም፡ ምስ ህወሓትን ዲሞክራሲያዊ ውድብ ኦሮሞን ብሓባር ደርጊ ስዒሮም መሰጋገሪ መንግስቲ ካብ ዝመስረቱ ባእታታን ሓደ እዩ።

ኣቶ በረኸት ስምኦን ኣብቲ ቀዳማይ ምኒስተር ኣቶ መለስ ዜናዊ ዝመርሖ  መንግስቲ ኢትዮጵያ፡ ብደረጃ ሚኒስተር ዜና፡ ሓላፊ ሚኒስተሪ ርክባት፡ ኣመሓዳሪ ብሄራዊ ምርጫ ኢትዮጵያ 2005ን ኣብ ካልኦት ጽፍሒ ሓላፍነታትን ተመዲቡ ዝሰርሐ፡ ሓያል ተጽዕኖ ፈጣሪ ኣባል ፈጻሚ ኮሚተ ኢህወደግ እዩ ነይሩ።

ኣብ ግዜ ናይ ዶር ኣብይ ምንቅስቓስ ምድማር፡ ኣንበሳደር ኢትዮጵያ ኣብ ሕብረት ኢውሮጳ ክኸውን ተመዚዙ ድሕሪ ምሕሳሙ፡ ኣብ ክልል ኣምሓራ “ምጥፍፋእ” ብዝብል ጉልባብ ተኣሲሩ፡ ን6 ዓመታት ክእሰርድዎተፈሪዱ፡  ልዕሊ 4 ዓመታት ተኣሲሩ ዝተፈትሐ እዩ። ኣቶ በረኸት ንፖለቲካ ኢትዮጵያ ኣብ ዝምልከት 2ተ ኣገደስቲ መጻሕቲ ዝደረሰ ኣብ ልዕሊ ምዃኑ፡ ናይ ዶር ኣብይ ኣብ ስልጣን ምምጻእ ሓደገኛ ምዃኑ ንምግላጽ “እዚ ዝረአ ዘሎ ኣካይዳ ንመራሕቲ ክልል ኣምሓራ እውን ተመሊሱ ክበልዖም እዩ” ብዝብል ኣበሃህላኡ እዩ ዝዝከር።

በረኸት ኣብ ኣሚሪካ ዕቑባ ከም ዝሓትት ዝተሓብረ ኮይኑ፡ እንተኾነ “ናብ ፖለቲካ ኢትዮጵያ ይምለስዶ ኣይምለስን?” ከምዘይፍለጥ እቲ ዜና ሓቢሩ። ኣብ መዓርፎ ነፈርቲ ዳላስ ምስ በጸሐ ብበዓልቲ ቤቱ ወ/ሮ ኣሰፉ ፈንተን ከም ኣቶ ህላወ ዮሴፍ ዝኣመሰሉ ናይ ቀደም መቃልስቱን ከም ዝተቐበልዎ ከኣ ተፈሊጡ።

ግዝያዊ ምምሕዳር ክልል ትግራይ (ግምት)፡ ብ6 ጉንበት 2024 ኣብ ዘወጸኦ መግለጺ፡ ነቲ ተወርዋሪ ዕጡቕ ሓይሊ ሱዳን፡ “ሰራዊት ህዝባዊ ወያነ ሓርነት ትግራይ፡ ምስ መንግስታዊ ሰራዊት ሱዳን ኮይኑ ወጊኡኒ” ዝበል ንዘቕረቦ ክሲ ብትሪ ኮኒንዎ። እቲ ናይ ተወርዋሪ ሓይሊ ሰራዊት ሱዳን፡ ከምዚ ዝኣኣመሰል ክሲ ምቕራቡ፡ ነቲ ኣብ ሱዳን ተፈጢሩ ዘሎ ህይወት ኣሸሓት ዝበልዐ ውግእ ሕድሕድ ዓለም ለኻዊ መልክዕ ንምትሓዙ ዝተሃንደሶ መሰረተ ኣልቦ እዩ ኢልዎ።

እቲ መግለጺ በቐዳምነት ህወሓት ዝእዝዞ ስሩዕ ሰራዊት ዘየብሉ ፖለቲካዊ ውድብ ምዃኑ ኣስፊሩ። ብኻለኣይ ደረጃ ድማ ህዝቢ ትግራይ ምስ ህዝቢ ሱዳን ብተግባር ዝተፈተነን ነዊሕ ግዜ ዝጸንሐን ሕውነት ዘለዎ ህዝቢ እዩ ኢሉ። ኣብ ትግራይ ውግእ ምስተኸፍተ ኣብ ምዕራባዊ ዞባ ዝነበረ ትግራዋይ ናብ ካለኣይቲ ሃገሩ ሱዳን ዝወሓዘሉ ምኽንያት እውን ዘርዚሩ። ህዝቢ ሱዳን ምስ ኩሉቲ ዝነበሮ ብደሆታት ንሓዉ ህዝቢ ትግራይ ንምቕባል ንዘርኣዮ ልግስን ተገዳስነትን ጠቒሱ ድማ፡ ብመንጽርዚ ትግራይ ጉዳይ ሱዳን ንምግዳድ ኢዳ እተእትወሉ ምኽንያት ከምዘየለ ኣስፊሩ።

ህዝቢ ትግራይ እቲ ዘጋጠሞ ናይ ቀረባን ርሑቕን ኢድ ኣእታውነት ኣብ ጉዳዩ ዘውረደሉ ዕንወትን ጉድኣትን ካብኡ ንላዕሊ ዝርደኦ የለን ኢሉ። ብምቕጻል ድማ ክልቲኦም ሱዳናውያን ተዋጋእቲ ወገናት ኣብ ክንዲ ነቲ ኩነታት ኣብ ምግዳድ ዝጽመዱ ናብ ዘተ ክቢ ጠረጴዛ ክመጹ ኣተሓሳሲቡ። ኣብ ውግእ መቕጻል መፍትሒ ዘየምጽእ ኣብ ልዕሊ ምዃኑ ነቲ ሳዕቤን ከም ዘጋድዶ ኣፍሊጡ።

ኣብ መወድእታ ድማ ግዝያዊ ምምሕዳር ትግራይ፡ ኣብ ጉዳይ ናይቶም ኣብ ሱዳን ዝሳቐዩ ዘለዉ ተጋሩ ስደተኛታት፡ ብመሰረት ውዕል ፕሪቶርያ ምስ ፍደራላዊ መንግስቲ ኢትዮጵያ ተቐራሪቡ ይሰርሕ ከምዘሎ፡  በቲ መግለጺኡ ኣፍሊጡ።

ካብ ናይ ዲረክተር ጀነራል ንላዕሊ መዝነት ዘለዎም፡ ላዕለዎት ሓለፍቲ ኤርትራ፡ ኣብ ውድብ ህዝባዊ ግንባር ንዲሞክራሲን ፍትሕን (ህግደፍ) ሓላፍነት ዝሓዙ፡ ከምኡ እውን ምስ ናይዞም ዝተጠቕሱ ኣካላት ተመሳሳሊ ሓላፍነት ዘለዎምን፡ ትሕቲ 21 ዓመት ዝዕድመኦም ደቆምን እቲ ኣብ ልዕሊኦም ተነቢሩ ዝጸንሐ ናብ ሕቡራት መንግስታት ኣሜሪካ ዘእቱ ቪዛ ናይ ምርካቦም መሰል እገዳ ከም ዝቕጽል ተሓቢሩ። ነዚ ዝሓበረ ኤምባሲ ኣመሪካ ኣብ ኤርትራ ኣብዚ ዝሓለፈ መዓልታት ብዘውጸኦ መግለጺ እዩ።

ክፍሊ ገንዘብ ኣመሪካ ኣብ ወርሒ ነሃሰ 2021፡ ብሰንኪ ኤርትራ ኣብ ውግእ ትግራይ ኢድ ምእታዋ ኣብ ዘውጸኦ ጋዜጣዊ መግለጺ፡ ንሓለቓ ስታፍ ኤርትራ ጀነራል ፍሊጶስ ወልደዮሃንስ፡ ቀጺሉ ድማ ንሓላፊ ሃገራዊ ጸጥታ ህግደፍ ብሪጋደር ጀነራል ኣብርሃ ካሳን ሓልፊ ገንዘባዊ ጉድያት ህግደፍ ሓጎስ ገ/ህይወት ወልደኪዳንን ኣብ ዝርዝር ናብ ኣመሪካ ክኣትዉ ዘይፍቀደሎም ተደለይቲ ባእታታት ከም ዘእተዎም ይዝከር።

ኤምባሲ ኣመሪካ ኣብ ኤርትራ ነዚ ዝገለጸ፡ ኣብ ኣስመራ ብዝርከብ ቆንስላዊ ቤት ጽሕፈቱ ካብ 14 ጉንበት 2024 ጀሚሩ፡ ነቲ ካብ 13 መስከረም 2017 ንደሓር ኣቋሪጽዎ ዝጸንሐ፡ ንኤርትራውያንን ነበርቲ ኤርትራን  ስሩዕ ናይ ቪዛ ኣገልግሎት ከም ዝህብ ኣብ ዝሓበረሉ ዜና እዩ።

ምምሕዳር ህግደፍ እዚ ናይ ኤምባሲ ኣመሪካ ሓድሽ ኣውጅ ቪዛ፡ ብመጽርቲ ኣብ መጎኦም ዝጸንሓ ናይ ነዊሕ ግዜ ምክሳስ ክቐበሎ ድዩ ኣይቅበሎን ዝተፈልጠ የለን።

 ክቡራንን ክቡራትን፡ እነሆ ብምኽንያት በዓል ትንሳኤ ክርስቶስ  2024 ናይ ዮሃና መልእኽተይ ኣመሓላልፈልኩም። ብፍላይ ኣብ ጾም ዝጸናሕኩም  ኣመንቲ ክርስትና ብሓፈሻ ድማ መላእ ኤርትራውያን፡ “እንኳዕ  ጾመ-ልጓም ፈቲሑ፡ ኣብጻሓኩም ኣብጻሓና” እናበልኩ  ሰናይ ምንዮተይ እገልጸልኩም።

በዓል ትንሳኤ ነቲ ህዝብና ዝሓልፎ ዘሎ ጸገማትን ምክልባትን ስዒርና፡ ራህዋ ናብ ዘምጽእ፡ ውግእን ወረ ውግእን፡ ስደትን ምክልባትን ኣብቂዑ፡ ሰላምን ርግኣትን ዝፍጠረሉ ክኾነልና፡ መልእኽቲ ሰናይ ትምኒት   ደጊመ  አመሓላልፈልኩም።

ኣብ መወዳእታ፡ ጾመ-ኣርበዓ ብሓያል እምነትን ጸሎትን ተዛዚሙ፡ ናብ ምኽባር ትንሳኤ  እንቋዕ ኣብቅዓና እናበልኩ ብስም መላእ ኣባላት ሰዲህኤ   ዮሃና እብለኩም።

ገረዝጊሄር ተወልደ

ኣቦመንበር ሰዲህኤ

5 ጉንበት 2024

ኣብ ኣዲስ ኣበባ ዝመደበሮም ኣባል ሃገራት ሕብረት ኤውሮጳን ሕቡራት መንግስታት ኣሜሪካን ዝርከብዎ ጉጅለ 18 ሃገራት ምዕራባዊ ዲፕሎማሲያዊ ማሕበረሰብ፡  ኢትዮጵያ ብዘይፍትሓዊ ኣገባብ ኣሲራቶም ዘላ ጋዜጠኛታት ክትፈትሕ ብሓባር ጸዊዑ። ነዚ መጸዋዕታ ዘቕረቡ 3 ጉንበት ዓለምለኸ መዓልቲ  ናጻ ፕረስ ምኽንያት ብምግባር ምዃኑ መርበብ ኣዲስ ስታንዳርድ (Addis Abeba)  ኣፍሊጣ።

መዓልቲ ናጻ ፕረስ፡ ብዛዕባ ኣገዳስነት ምሕላው “ናጻነት ፕረስን መሰል ናይቶም ምእንቲ ሓቂ ዝቃለሱ ጋዜጥኛታትን መዲያን’ እተዘኻኽር ምዃና ዝገለጸ እቲ ናይ ሓባር ጋዜጣዊ መግለጺ፡ መሰል ምዝራብን ፕረስን ክዕቀቡ ዝግበኦም መሰረታዊ መሰላት ምዃኖም እውን ኣዘኻኺሩ።

ምስዚ ብምትሕሓዝ ድማ እቶም  መግለጺ ዘውጽኡ፡ ኣብዚ እዋንዚ ኣብ ኢትዮጵያ ብዙሓት ጋዜጠኛታት ኣብ ስረሖም እናሃለዉ ከም ዝእሰሩ ብምጥቃስ፡ ነቲ ኣጋጣሚ ተጠቒሞም፡ ንመሰል እቶም እሱራት ከም ዝሕለቑን  ጋዜጠኛታት ብናጽነት ዝጽብጽቡላ ናጻ ዓለም ንምፍጣር ክንሰርሕ ኢና ከም ዝበሉን ተሓቢሩ።

ናይዚ ዓመት መዓልቲ ናጽነት ፕረስ ትዝከር ዘላ፡  ኣብ ዝርዝር ናጻ ፕረስ ተንቆልቁል ኣብ ዘላትሉ ምዃኑ እቲ መግለጺ ጠቒሱ። ኢትዮጵያ ብመሰረት ጸብጻብ ዓለም ለኸ ትካል “ሪፖርተራት ብዘይዶብ”  ኣብዚ እዋንዚ 15 ጋዜጠኛታት ኣብ ግቡእ ስረሖም እንከለዉ ብምእሳር፡ ካብ 180 ሃገራት ካብቲ ኣብ 2022 መበል 114፡ ኣብ 2023 መበል 131 ዝነበረት ኢትዮጵያ ኣብ 2024 ናብ መበል 141 ምውራዳ በዚ ድማ ሓንቲ ካብተን ጋዜተኛታት ብምእሳር ዝፍለጠ 3 ሃገራት ሳብሳህራን ምዃና’ውን ተገሊጹ።

ኢትዮጵያ ኣብ ኣተሓሕዛ ፕረስ ካብቲ ዝነበረቶ ብራኸ መመሊሳ ትወርድ ዘላ፡ ብሰንኪ ኣብታ ሃገር ድሕሪ ምኽታም ውዕል ሰላም ፕሪቶርያ እውን  በብግዜኡ ዝምዕብል ዘሎ  ሕድሕድ ውግኣት ምዃኑ እቲ በቶም ዲፕሎማሲ ጉጅለ ዝወጸ ጋዜጣዊ መግለጺ ኣዘካኺሩ።

ኤርትራ ኣብ 2023፡ ብመሰረት ጸብጻብ ትካል ጋዜጠኛታት ብዘይዶብ፡ “ንነዊሕ ግዜ ጋዜጠኛታት ብምእሳርን ንዝያዳ 20 ዓመታት ናጻ ፕረስስ ብምእጋድን ብደረጃ ዓለም ተወዳዳሪ ዘየብላ ሃገር” ተባሂላ ከም ዝተገልጸትን ድሕሪኡ ዝገበረቶ ምምሕያሽ ከምዘየለን ይፍለጥ።

.