ሃገርና እትርከበሉ ጀኦግራፍያዊ ኣቀማምጣ፡ ኣዝዩ ተሃዋስን ቅልጡፍ ለውጥታት ዝረኣየሉን ከባቢ እዩ። እቲ ተሃዋስነቱ ካብ ስትራተጂክዊ ተበሃግነቱን፡ ጠቓምነቱን እዩ ዝነቅል። ብፍላይ ሃገርና ኤርትራ ልዕሊ ሓደ ሺሕ ኪሎሜትር ገማግም ቀይሕ ባሕርን ኣማኢት ደሴታትን ስለ እትውንን ኣፍሪቃን ማእከላይ ምብራቕን ኣብ ምርኻብ ኣገዳሲት ስለ ዝኾነትን፡ ካብ ነዊሕ ግዜ ጀሚሩ በሃግታ ብዙሓት እዮም። ብፍላይ ከኣ ኢትዮጵያውያንን ፈተውቲ ኢትዮጵያን ኣብ ሃገርና ዝተኸልዎ ዓይኖም ጌና ክሳብ ሎሚ ሰለም ኣይበለን። ስለዚ ኤርትራውያን፡  ብኽንድኡ ደረጃ ኣብ ሓለዋ ሃገርና ወትሩ ድሉዋት ክንከውን ይግበኣና። ጸቢብ ጉጅላዊ ረብሓ ዝማእከሉ ቀልባዕባዕ መራሕቲ ህግደፍ ግና ዝሕልዉ ዘይኮኑስ፡ ንበላዒ ኣሕሊፎም ክህብዋ ዝደናደኑ ምዃኖም፡ ኢሳያስ ኣብ ዝተፈላለዩ ኣጋጣምታት ብግብሪ ኣርእዩና እዩ።

ብሓፈሻ ካብ ቀደሙ፡ ብፍላይ ከኣ ኣብዚ ንርከበሉ ዘለና ቅልጡፍ ምልውዋጥን ተሃዋሲ  ምዕባለን ጉዳይ ሃገርና ንህግደፍ ኣሕሊፍካ ዝወሃብ ኣይኮነን። ንሕና ናይ ለውጢ ሓይልታት ኤርትራ ምስ ህዝብና፡ ኣብዚ ዝሕቆን ዘሎ ሃገራውን ከባብያውን ማዕበል ተዓዘብቲ ዘይኮናስ ቀንዲ ተዋሳእቲ ምዃና ኣሚንና ብሓላፍነት ክንሰርሕ ከምዘለና ንካልኢት’ውን ክንዝንግዕ ኣይግበኣናን። ኣብ መስርሕዚ ቃልሲ ንዘጋጥሙ  ውጽኢታት ሓላፍነት ክንወስደሎም፡ እሞ በቲ ኣወንታ እንምጎስ፡ በቲ ከጋጥም ዝኽእል ኣሉታ ከኣ እንሕተት ምዃና ኣይንዘንግዕ።፡ ምስቲ ባህርያዊ ጉዕዘኡ ሓልዩ ንቕድሚት ዝነጉድ ዘሎ ግዜ፡ በታ ዘላትና ዓቕምን ግዜን ክንትግብሮ ዝግበና ዕማምን ክንከዶ ዝግበኣና ርሕቀትን ከነቀላጠፍ ምርጫና ዘይኮነ ግደታና እዩ።

ዋና ኣካያዲ ጉጅለ ህግደፍ፡ ንናይ  ህዝቢ ኤርትራ ናይ ለውጢ ጸዋዒት ጸማም እዚኒ ሂቡ፡ ኣብ ጐዳጉዲ ዓዲ ሃሎ ተሓቢኡ ጸኒሑ፡ ምስ ቀዳማይ ሚኒስተር ኢትዮጵያ ኣብይ ኣሕመድ ዕምቆትን ትካላዊ ምርኩስን ዘይነበሮ ዘይቅዱስ ዝምድና  መስሪቱ፡ ኣጀንድኡ ንምትግባር  ፈንጠርጠር ካብ ዝብል እነሆ ራበዓይ ዓመቱ ኣቑጺሩ። እቲ ፈንጠርጠሩ ኣብ ዙርያ ኤርትራዊ ኣጀንዳን መሰረታዊ ጠለብ ህዝብን  ዘይኮነ፡ ንኤርትራዊ ትጽቢትን ኣተሓሳስባን ጓስዩ ናብ ግዳም ዘማዕዱ  እዩ። ናይዚ ጉጅለ ኣካይዳ ወትሩ ኣዕናዊ እዩ እንብሎ፡ ኤርትራዊ ጸገም ስለ ዘይፈትሕ ጥራይ ዘይኮነ፡ ካልእ ሓዲሽ ማይ ዘይጠዓሞ መዘዝ ዝጐትት ብምዃኑ’ውን እዩ። ትጽቢት ህዝቢ ኤርትራ ኣብ ሃገሩ ሰላም፡ ልምዓት፡ ምኽባር መሰላትን ዲሞክራስያዊ ስርዓትን እግሪ ክተክል ክነሱ፡ እዚ ጉጅለዚ ግን  ብኣንጻርዚ ኩሉ ዕድላት መንእሰያት ኤርትራ ኣብ ሃገሮም  ኮሊፉ ዘርሞዘርሞ ዝገበሮም ከይኣኽሎ፡ ካብ ሃገሮም ወጺኦም ኣብ ውግኣት ንክሃልቁ  ተንኮላት ክፍሕስን ጻማ ቃልሶም ክጠልምን ዝነብር  ምዃኑ ከኣ ናይቲ ምስ ግዜ ዘይምኻድ ባህሪኡ መርኣያ እዩ።

ኣብዚ እዋንዚ ዓቕሚ ሓይልታት ለውጢ ኤርትራ ውሱን ምዃኑ ርዱእ እዩ። ነዚ ዘንጊዑ ንሓይልታት ለውጢ ኤርትራ ዓቕሙ ከየገናዘበ ቅልጡፍ ዓርሞሸሽ ውጽኢት ከመዝግብ ዝጽበ ኣካል እንተልዩ፡ ወድዓዊ ኣይኮነን። እቲ ሓይልታት ለውጢ ከኣ ኣብ ክንዲ ብዘለዎ ውሱን ዓቕሚ ምሱጓም፡ ዘይተደላይ ግዜ ንምብኻን ከዕጠጢ እንከሎ’ውን ክሕተት ናይ ግድን እዩ። ሓይልታት ለውጢ ኤርትራ በበይኑ ከድምዕ ከምዘይክእል ተረዲኡ፡ ዝተበተነ ዓቕሙ ምእካብ መተካእታ ከምዘየብሉ ክግንዘብ ይግበኦ። እቲ ዓቕምታትካ ኣብ ዝሰፍሐ ጽላል  ናይ ምጥርናፍ ተግባር ወሳኒ ክነሱ፡ ኣብ ምትግባሩ ማዕረማዕረቲ ዝነጉድ ዘሎ ግዜ እንተዘይሰጒሙ ብደረጃኡ ካብ ተሓታትነት ክሃድም ኣይክእልን እዩ። ሎሚ ክትዓሞ ዝግበኣካ ከይዓመምካ፡ ጽባሕ ከጋጥም ብዝኽእል ብደሆን ስግኣትን ተሸሚምካ ማዕረቲ ዝነጉድ ግዜ ዘይምስጓም ክሳብ ክንደይ ዋጋ ከም ዘኽፍል፡ ኣብ ተመኩሮ ምሕዝነት ፖለቲካዊ ሓይልታት ኤርትራ (ምፖሓኤ)ን ኤርትራዊ ዲሞክራኣስያዊ ኪዳን (ኤዲኪ)ን ዋጋ ኣኽፊሉና እዩ። ሕራይ እቲ ዝሓለፈ ክሳራ ክንመልሶ ኣይንኽእልን ኢና። ኣብ ክንዲ ካብኡ ንመሃር፡ ነቲ ናይ ሽዑ ሕጽረት  ምድጋሙ ግና ፈጺሙ ይቕረ ዘይበሃሎ  ሕጽረት እዩ።

ኣብዚ እዋንዚ ጉጅለ ኢሳያስ ኣፈወርቅ፡ ኣንጻር ረብሓን ድሌትን ህዝቢ ኤርትራ እዩ ዝንቀሳቐስ ዘሎ።  ንዝህቢ ኤርትራ ዝበደለን ዝጠለመን ስለ ዝኾነ ድማ፡ ብፍላይ ኣብዚ እዋንዚ ምስሉን ስሙን ኣብ ቅድሚ ህዝቢ  ኤርትራ ዝተደወነን ብሕማቕ ዓይኒ ዝረአን  እዩ። ኣብ ዞባና እንተኾነ’ውን ብዘይካ መራሒ ኢትዮጵያ ንሱ እውን ንግዝያዊ ጠቕምታቱ ኢሉ እንተዘይኮይኑ ካልእ   “ደሓን እቶ” ዝብሎ የብሉን። ምስዚ ኩሉ ግና እቲ ኢትዮጵያዊ ቀዳማይ ሚኒስተር፡ ድሕሪቲ “ዓለምለኻዊ መምዘኒ ኣየማለአን” ዝተባህለ ምርጫኡ፡ ብ4 ጥቅምቲ 2021 ኣብ ዘዳለዎ፡ ንህልዊ ኩነታት ህዝቢ ኢትዮጵያ ኣብ ግምት ስለ ዘየእተወ፡ ብዙሓት ዝዛረብሉ ዘለዉ ጽንብል ገለ መራሕቲ ኣፍሪቃ ክርከቡ ከለዉ ዉልቀ መላኺ ኢሰያስ ግን   ኣይተረኽበን።

ንናይ መራሒ ህግደፍ ኣብቲ ጽንብል ዘይምስታፍ፡ ከም ምኽንያት ምናልባታት ይቐርቡ ኣለዉ። እቲ ሓደ ንሱ ምስቶም ኣብ ውድብ ሓድነት ኣፍሪቃ ኮነ ኣብ ኢጋድን ርእይዎም ዘይፈልጥ መራሕቲ ኣፍሪቃ ምርእኣይ ስለ ዘሰከፎ  እዩ ዝብል እዩ። እቲ ካልእ ምናልባት ከኣ፡ እቶም ኣብቲ ጽንብል ዝተሳተፉ መራሕቲ ሃገራት ኣፍሪቃ “እንተደኣ ኢሳያስ ኣብቲ ጽንብል ተረኺቡ ንሕና ኣይንሳተፍን ኢና” ስለ ዝበሉ፡ ዶር/ር ኣብይ “ፍቕርናን ምትሕብባርናን ከም ዘለዎ ኮይኑ” ውራየይ ከይተበላሽወለይ ዓዲ ውዓል” ስለ ዝበሎ እዩ ዝብሉ እውን ኣለዉ። ብወገና ኩሉ እቲ ምናልባታት “ቅኑዕ መልሲ እዩ።” እቲ ካልእ ክውሰኽ ዝኽእል ምኽንያት ተሓቢእካኳ ዘይተርፍ እንተኾነ፣ ስግኣታት ኣብ  መገሻ ከጋጥም ካብ ዝኽእል ሓደጋ ክኸውን ይኽእል።

 እቲ ዘገርም ወዮ ዕድመ ስልጣኑ ንምንዋሕ ንምርጫ ብመትከል ዘነኣእስ ኢሳያስ፡ ብደረጃ ናይ ጽሑፍ መልእኽቲ ነቲ “ተመሪጹ” ጽንብሉ ዘካየደ መራሒ ኢትዮጵያ ናይ ዮሃና መልእኽቲ ምትሕልላፉ እዩ። እዚ ተግባሩ፡ እቲ ምርጫ ዘይምቅሮ ኣብ ኤርትራ ክኸውን እንከሎ ጥራይ ምዃኑ ዘመልክት እዩ። መልእኽቱ ናብ ህዝቢ ኤርትራ እንታይ ምዃኑ ከኣ ምስትብሃል የድልየና።

ሕጂ እውን ከባቢና ብዝተፈላለዩ  ምኽንያታት ይሕመስዩ  ዘሎ። ኤርትራን ህዝባን ከኣ ኣካልዚ ዝሕመስ ዘሎ ከባቢ እዮም። ካብ ሳዕቤን ናይዚ ዝሕቆን ዘሎ ከባብያዊ ቅልውላው፡ ኢሳያስ ኣይኮነንዶ ሃገርን ህዝብን ከድሕን፡ መሊሱ ሓዊ ዝኣጉድ እዩ። ንሕናን ህዝብናንከ ካብዚ ከየጋጥም ዘስግእ ዘሎ ሓደጋ ንምድሓን ምስዚ ዝነጉድ ዘሎ ግዜ ዲና ዓቕምና ጸንቂቕናን ኩሉ ክኢልናን ክንጉዓዝ ወይስ ኣብ ገዛእ ጉዳይና ተዓዘብቲ ክንከውን? ጽባሕ ዘይኮነ ሎሚ ብግብሪ ክንምልሶ ዝግበኣና ኣብ ቅድሜና ተገቲሩ ዘሎ እዋናዊ ሕቶ እዩ።

ቅድሚ ሸሞንተ ዓመት ብ3 ጥቅምቲ 2013 ሓሙስ ማዓልቲ፡ እቲ ንዓለም ምሉእ ዘንቀጥቀጠን ዘሰንበደን ህልቂት መንእሰያትን ህጻናትን ኤርትራ ኣብ ገማግም ደሴት ላምባዱዛ ዝተፈጸመሉ ናይ ሓዘን ማዓልቲ እዩ። ነዚ ናይ ሓዘን ማዓልቲ ክንዝክር እንከለና ግን፡ ናይ መጀመርታን ናይ መወዳእታን ሓዘን ኤርትራውያን እዩ ማለትና ኣይኰነን። ቅድሚኡን ድሕሪኡን ኣብ ምድረ በዳታት፡ ቀላያትን ባሕርታትን ዝሃለቑ መንእሰያትናን ህጻናትናን ማእለያ የብሎምን ጥራሕ ዘይኰነስ፣ ገናውን ዝቕጽል ዘሎ መርኣያ ሕሰምና ኰይኑ ዘሎ እዩ።

ኣብ ርእስ'ዚ፡ ንመንእሰያትና ዘጓንፎም ዘሎ  ዝተፈላለየ ኣሰቃቒ ተመኵሮታት ኣብ'ቶም ካብ'ዚ ህልቂትን ሞትን ዝተረፉ ደቕና፡ ኣሓትናን ኣሕዋትናን፣ ከምኡ'ውን ኣብ ቤተሰቦም ዘሕድሮ ኣሉታዊ ስነ-ኣእሙራዊ ስንብራት ንምፍዋሱ ቀሊል ዘይኰነ ጻዕርን ክብ ዝበለ ብቕዓትን ዝሓትት ምዃኑ ክዝንጋዕ ኣይግባእን። ስለ'ዚ ናይ ዝሞቱ ጥራሕ ዘይኰነ፡ ናይ'ቶም ብህይወት ዘለዉ እሞ ከቢድ ስነኣእሙራዊ ማህሰይቲ ዝወረዶም ዘሎ ዜጋታትና ሃለዋት ውን ከገድሰና ኣለዎ። 

ህልቂት ላምባዱዛ እምባኣር፡ ሬሳታትና ካብ ባሕሪ ክዝቈቊ፣ ዋና ተሳኢንዎ፡ ኣብ መሬት ተደርብዩ ጸሓይን ንፋስን ክውቃዕ፣ ንቡር ቀብሪ ስኢኑ፡ ኣብ ሳናድቕ ተዓሺጉ ንምርኢት ዝቐረበ ክመስል ዝቐደመን ዝዳሓረን ሕስረትን ውርደትን ኤርትራውያን ንመላእ ህዝቢ ዓለም ዘቃልዐን ዘሕዘነን ብምንባሩ፤ ንብዙሓት ደገፍቲ ስርዓት ዝነበሩ ከይተረፈ ካብ ድቓሶም ዘበራበረ ብምንባሩ፡ ከመይ ኢልካ እዩ እሞ ክርሳዕ?!!!! ነዚ ከምዚ ዝኣመሰለ ህልቂት ዝርስዕ እንተሎ፤ እቲ ካብ ተሕታትነት ክምልጥ ዝሓስብ ወይ ዝደሊ ጠንቂ ናይቲ ሕሰምን መከራን ዝኾነ፡ ሎሚ እውን ናብ ልቡ ዘይተመልሰ፡ መላኺ ስርዓትን መጋበርያታቱን ጥራሕ እዮም።

ስለ'ዚ ድማ'ዮም፡ ዲክታቶርያዊ ስርዓት ህግዲፍን “ኣጆኻ በሃልቱን”፡ መንነት ኤርትራዊ ግዳያት ግዳያት ላምፓዱዛ ክሒዶም፤ ክሳብ ሎሚ ጠንቂ ስደቶምን ጥፍኣቶምን ንኻልኦት የሰክሙ ኣለዉ። ወትሩ ምዝመዛ ገንዘብን ጉልበትን ኤርትራውያን ዘተሃራርፎ ጉጅለ ህግደፍ፡ መንእሰያት ኤርትራ ብህይወት እንከለዉ፡ ብስም ኣገልግሎት፡ ኣብ ጉዕዞ ስደቶም ድማ ምስ ነጋዶ ደቂ ሰባት ብቐጥታ ይኹን ብተዘዋዋሪ ብምትሕብባር ዝበልዖም ገንዘብ ከይኣኽሎ፡ ሕንኽ ከይበለ ካብቲ መንነቱ ዝኸሓዶ ሬሳታት ክነግድን ገንዘብ ክእምርርን ምፍታኑ ኣዝዩ ዘስደምም ኢዩ ነይሩ። ካብ ከምዚ ዝኣመሰለ ኤርትራዊ ስርዓት እንጽበዮ ኣውንታን እንፍደዮ ጽቡቕን ክህሉ ፈጺሙ ዘይሕሰብ እዩ። ወረ ሎሚስ ኣብ ዝገደደን ንህልውና ሃገር ናብ  ዘስግእ ተግባራት ዝመጣጠር ዘሎ እዩ።

እምበኣር፡ ኣብዚ ናይ 8ይ ዓመት ዝኽሪ ህልቂት ላምፓዱዛ ይኹን፡ ኣብ መጻኢ ናይ ዝኽሪ ዓመታት፡ “ብዝሓለፈ ህልቂት እንዳስቈርቈርና ዲና ክንነብር ወይ ነዚ ጠንቂ ናይ'ዚ ኵሉ ሽግራትና ዝዀነ ሓደገኛ ጉጅለ ሓንሳብ ንሓዋሩ ኣወጊድና፡ ዲሞክራስያዊ ስርዓት ሃኒጽና እፎይ እንብለላ ሃገር ክንውንን ኢና?” ዝብል ሕቶ ኣብ  እንምልሰሉ  ወሳኒ እዋን ከም ዘሎና ንዅላትና ብሩህ ኢዩ።

ኣብዚ ሎሚ እዋን ኤርትራ ከም ህዝብን ከም ሃገርን ኣብ ናይ ብርሰት ሓደጋ ኣብ እትርከበሉ ዘላ እዋን፡ ነፍስወከፍ ኤርትራዊ ከም'ቲ ኣብ ሓደ ኣጋጣሚ 4 ካቶሊካውያን ጳጳሳት ዝበልዎ፡ “ሓወይ ኣበይ ኣሎ? ሓብተይ ኣበይ ኣላ? ህዝበይ ከመይ ኣሎ?” ኢሉ ክሓትትን “ኣነ'ኸ እንታይ እገብርን ኣበይን ኣለኹ?” ኢሉ ምስ ነብሱ ክመራመርን ኢዩ ዝግብኦ። ከምዚ ዘይገብር ኤርትራዊ እንተዀይኑ ግን፡ ብፍላጥ ይኹን ብዘይፍላጥ ንጭቆና እቲ ጉጅለ ዘተባብዕ ኢዩ ክኸውን ዝኽእል ኢልካ ካብ ምሕላፉ ካልእ ትርጉም የብሉን። ኢጣልያዊ ገፋፍ ዓሳ ቪቶ ፍሎሪኖ (Vito Florino) እኳ፡ ኣባላት ሓለዋ ባሕሪ ኢጣልያን ምድሓን ግዳያት ላምፓዱዛን ዝነበሮም ግደ ክገልጽ እንከሎ፡ ኣብ ምቕራጽ ምስልታት ግዜ ወሲዶም ክብል ዝነቀፈስ፡ ገለ ኤርትራውያን ከኣ ንጠላም ተግብራት ናይቲ ጉጅለ ከጸባብቕዎ እንከለዉ ክትሰምዕን ክትዕዘብን እንከለኻ ዘደንጹ ጥራሕ ዘይኰነ፡ “ኣምበር'ዶኸ ሕልና ኣለዎም እዩ” ዘብለካ’ ውን እዩ።

በዚ ኣጋጣሚ ክለዓል ዘለዎ ሕቶ “ንመጻኸ እንታይ ይገበር?” ዝብል ኢዩ። ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ፡ (ሰዲህኤ)፡ ነዚ ኣብ ኤርትራውያን ሳዕሪሩ  ዘሎ ናይ ስደት ዋሕዚ ንምግታእ ክግበሩ ኣለዎም ዝብሎም ስርሓት እዞም ዝስዕቡ ይርከብዎም።

• ናይቲ መሰረታዊ ጸገማት ጠንቂ ዝዀነ መላኺ ጉጅለ ህግደፍን ናይ ጭቆና መሓውሩን ኣወጊድካ ብዲሞክራስያዊ ስርዓት ንምትካኡ ዝግበር ቃልሲ ምሕያል።
• ኣብ መንጎ ኤርትራን ናይ ርሑቕን ቀረባን መዛምድታ ዝፍጠር ርክብ ኤርትራዊ ረብሓ ዝማእከሉ ንኢድ ኣእታውነት ዘይቅበል ክኸውን ምጽዓት።
• ኤርትራዊ ናይ ለውጢ ፖለቲካዊ ሓይልታት፡ ህዝባዊ ምንቅስቓሳትን ማሕበራትን ብሓባር ኣንጻር ወጽዓ ህግደፍ ዝቃለስሉ ሰፊሕ ጽላል ንምፍጣር ዝካየድ ዘሎ ቃልሲ ምቅልጣፍ።
• ብሓፈሻ ኣብ ዝተፈላለዩ ሃገራት፡ ብፍላይ ከኣ ኣብ ኢትዮጵያ ዝርከብ ኣብ መደበራት ስደተኛ ኣብ ሓደገኛ ኩነታት ዘለዉ ኤርትራውያን ስደተኛታት ዝድሕንሉ ኩነታት ክፍጠር ቀጻሊ ጻዕሪ ምክያድን ናብ ዝምልከተን ትካላት ዝቐርብ ምሕጽንታ ኣሕይልካ ምቕጻሉ

ክብርን ዘልኣለማዊ ዝኽርን ንሰማእታትና

ኤርትራን ህዝባን ሓደ ኣካል ሓደ ኣምሳል እዮም። ምኽንያቱ ህዝቢ ካብ ሃገር፡ ሃገር ከኣ ካብ ህዝቢ ፈላሊኻ ዝረኣዩ ስለዘይኮኑ። ኣብዚ ኤርትራውያን ነካይዶ ዘለና ናብ ዲሞክራሲ ናይ ምስግጋር ቃልሲ፡ ኣብ ዝተወሰነ እዋን “ ንህዝቢዶ ንሃገር ኣቐዲምና ነድሕን?”  ዝብል ሕቶ ኣብ ምምላስ ምስሕሓብ ነይሩ’ዩ። ብፍላይ ከኣ ምውጋድ ጉጅለ ህግደፍን ምጥራር ዶብ ኤርትራን ኢትዮጵያን ውዕዉዕ ኣጀንዳ ኣብ ዝነበርሉ  ኣዝዩ ርሱን መካትዒ ነይሩ። ጉጅለ ህግደፍ ከኣ ነቲ ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ኤርትራ ዝፍጽሞ ዘቤታዊ በደል ንምሕባእን ኣቓልቦ ህዝቢ ኤርትራ ንምጥምዛዝን፡ ነቲ ደሓር ባዕሉ ኣብ ዋጋ ዕዳጋ ኣውሪድዎ ዘሎ “ልኡላውነት” ካብ ጉዳይ ህዝቢ ፈልዩን መጢጡን ከቕርቦ ፈቲኑ እዩ።

ኣብዚ እዋንዚ ግና ብዘይካቲ ህዝቢ ናይ ምግልጋል ኣጀንዳ ዘየብሉ ጉጅለ ህግደፍ፡ ህዝቢ ኤርትራን ናይ ለውጢ ውዳበታቱን ጉዳይ ህዝብን ሃገርን ፈላሊኻ ብምሓዝ “ሓደ ምስ ወዳእኩ ናብቲ ካልእ ክሓልፍ እየ” ዝበሃሎ ዘይኮነ፡ ብሓንሳብ ዝዕመምን ተመጋጋብን ምዃኑ ኣብ ዝተረደኣሉ ደረጃ በጺሕና ኢና። እዚ ከኣ ምትላል እቲ ጉጅለ ካብ ዝተዓጽፈሉ  ተረኽቦታት ሓደ እዩ።

ኣብ ንቡር ኩነታት ጉዳይ ሃገር ካብ ህዝቢ ንላዕሊ ዝምልከቶ ኣካል የለን። እዚ ከኣ ህዝቢ ኤርትራ ንሃገሩ ካብ ምንጋጋ መግዛእቲ ኣብ ዝመንዘዓሉ መዋእል ኣመስኪርዎ እዩ። ኣብ ከምዚ ኤርትራ ብዘይንቡር ኩነታት ትሓልፈሉ ዘላ መስርሕ ግና፡ እቲ ኣሰራርዓ ግምጥልሽ ኮይኑ፡ ንጉዳይ ሃገርን ህዝብን ሓደ ዕሉል ዓመጸኛ ጉጅለ ኣብ ዘኹድደሉ ኢና ንርከብ ዘለና። እዚ ከም ቁርዲድ ኣብ ህዝቢ ኤርትራ ተላሒጉ ዘሎ ጉጅለ፡ ዝጭቁን ጥራይ ዘይኮነ፡ ነዛ ሃገር ምስ ህዝባ ክምጥዋ ትንዕምንዕ ዝብል ዘሎ እዩ። መሰረታዊ ምኽንያት ናይቲ ህዝቢ ኤርትራን ውድባቱን ዝቃለስሉ ዘለዉ ከኣ ነዚ ዝንቡዕን ዘይንቡርን ርእሲ ህዝቢ ኤርትራ ዘድንን ውሑዳት ርእሶም ዘቕንዕሉን ኣሰላልፋ ኣወጊድካ ልዕልና ህዝቢ ናብ ንቡር ቦታኡ ንምምላስ እዩ።

 ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ (ሰዲህኤ)፡ ንልዕልናን ወሳንነት ህዝቢ ኤርትራ፡ ከም ሓደ መሰረታዊ ዓንዲ ናይ ቃልሱ፡ ኣብቲ መሰረታዊ ሰነዱ “ሰዲህኤ ምልካዊ ስርዓትን ንሱ ዘተኣታተዎ ኣዕናዊ ሳዕቤናትን ኣልጊስካ ኣብ እትምስረት ደሞክራስያዊት ኤርትራ ልዕልና ሕጊ ዝሰፈና ንመሰልን ክብርታትን ኩሎም ዜጋታታ ብማዕረ ንምርግጋጽ ምንጪ ስልጣን ናይቲ ዝቐውም መንግስቲ፡ ህዝቢ ምዃኑ ይኣምን። ኣብ ቅድሚ ህዝቢ ተሓታቲ ዝዀነ፡ ኣብዝሓ ሰልፍታታን ሰላማዊ ውድድርን  ዘፍቅድ፣ ንመሰረታዊ ሰብኣውን ዲሞክራስያውን መሰላት ዜጋታት ዘኽብርን ዝጣበቕን፤ ስርዓተ-መንግስቲ ብምርጫ ህዝቢ ክውሰን ከም ዘለዎ ይኣምን።” ብዝብል ኣስፊርዎ ኣሎ። ኣብ ሰነድ ምስፋር ጥራይ ዘይኮነ፡ ምስ ኩሎም ኤርትራውያን ኣካላት ለውጢ ብሓባር ንምዕዋቱ፡ ብመንገዲ መስርሕ እንካን ሃባን ዘሎ እዩ።

ሎሚ ጉጅለ ህግደፍ መሰረታዊ ጸገማት ህዝቢ ክፈትሕ ዘብቅዕ ዓቕሚ ኮነ ባህሪ የብሉን። ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ጽዒንዎ ዘሎ ብበብዓይነቱ ዝግለጽ ጭቆና ዘይፈተሐ ጥራይ ዘይኮነ፡ ኣብ ገሊኡስ ነቲ ነባር ጸገም ከጋድድ፡ ኣብ ገሊኡ ከኣ ሓደስቲ ጸገማት ክምህዝ እዩ ዝሰርሕ ዘሎ።  እዚ ጉጅለ፡ ህዝቢ ኤርትራ፡ ናጽነት ናይ ምምጻእን ልኡላውነት ሃገሩ ናይ ምሕላውን ግደታ እምብር፡ በቲ ብዋጋኡ ዝመጸ ጸጋታት ናጽነት ናይ ምጥቃም መሰል ከም ዘለዎ ኣይኣምንን እዩ። እዚ ከኣ “ኣነ እየ ዝሓስበልካ’ሞ ዝበኩኻ ግበር” ብዝብል ክቱር ትዕቢቱ እዩ ዝግለጽ። ጉጅለ ህግደፍ ከምዚ ናይ ምግባሩ ምስጢር ፍሉጥ እዩ። ህዝቢ ኤርትራ ንከምዚ ዓይነት ብደዐ ምጽማሙ ግና ሕቶታት ዘልዕል እዩ።

ናጽነትን ልኡላውነትን ኤርትራ ብጽንዓትን ተወፋይነትን ህዝብና እዩ ተረጋጊጹ። በዚ ከኣ ናይ ርሑቕን ናይ ቀረባን  ናእዳ ሓፊስሉ እዩ። እንተኾነ ምእንቲ ናጻነት ብዝኽፈሎ ዋጋን ዘርእዮ ጀግንነትን ክንየት ጉጅለ ህግደፍ ኣገሪህዎ እዩ። እዚ ኩሉ ህዝብና ዝሓልፎ ዘሎ ኣዝዩ መሪር ማሕበረ-ቁጠባዊ ህይወት ከኣ ናይቲ ዝተዳህለሎ ዋጋ እዩ። ደጊም እቲ መፍትሒ በቲ ዝሓለፈ ክምለስ ዘይከኣል “ኣህህ” ምባል ዘይኮነ፡ “ይኣክል በቓ” ክትብል ምኽኣል እዩ።

ህዝቢ ኤርትራ ናይ ኢዱ ከምዘይረኸበ ዝሓልፎ ዘሎ ህይወት መስካሪ ስለ ዝኾነ ካልእ ኣካል፡ ኣብ ሃገሩ “መሊኡ ዘይረገጸ፡ ሓሳብ ልቡ ዘይገለጸ፡ ወሊዱ ዘየዕበየን ኣብ ቁምነር ዘየብጽሐን፡ ፍትሕን ስርዓትን ዝጸምኦ” እናተባህለ ክዝርዝረሉ ዝጽበ ኣይመስለንን። ብዓይኡ ከኣ  ናይ ሰላም፡ ልምዓት፡ ድሕነትን ዲሞክራስን መሰሉ ፈጺሙ ዝተነፈገ ህዝቢ እዩ። ምስዚ ብዝተተሓሓዘ ወዮ ክንዲ ናጽነት ንዝኣመሰለ መሰረታዊ ጉዳይ ብክቡር ዋጋ ኣውሒሱስ፡ ፍረ ናይቲ ኮስኲሱ ዘዕበዮ ተኽሊ ኣብ ምሕፋስ ግን ዘይበቐዐ  ተባሂሉ ይንቀፍል ከም ዘሎ  ነጋሪ ዘድልዮ ኣይኮነን። ርግጽ እዩ ንጉጅለ ህግደፍ ኣብቲ መጀመርያ እምነት እንተነንብረሉ ጌጋ ኣይምተባህለን። ኣብቲ መስርሕ ኣሰጓጉማኡ ርእዩ “ክሳብ እትኣምን ኪድ፡ ካብ ዘይትኣምን  ግን ተመለስ”  ዘይምባሉ ግና ዘተዓዛዝብ እዩ።

ጉጅለ ህግደፍ ድሕሪ ሕጂ ህዝብን ሃገርን ንምጥፋእ በቲ ዝጀመሮ ክዕዘር እንተዘይኮይኑ፡ ንድሕሪት ኣብ ዘይምለሰሉ ደረጃ ጽላለ በጺሑ እዩ። ንህዝቢ ኤርትራ እቲ ክሳብ ሕጂ ኣብ ልዕሊኡ ዝፈጸሞ ገበናት ውሒድዎስ፡ እነሆ ሎሚ ከኣ ዝያዳ ቀይዲ በቲኹ፡ ከም መቐጸልታ ናይቲ ካብ ኤርትራ ሓሊፉ ዞባና ንክዘርግ ከዕገርግሮ ዝጸንሐ፡ ብንቡርኳ ከይተዓደመ ኣብ ሃገረ ኢትዮዮጵያ፡ ትግራይ፡ ጎንደርን ወሎን ከይዱ ብህይወት ኤርትራውያን ዕሸላት ይጻወት  ኣሎ። ናይዚ ኢድ ኣእታውነቱ ሳዕቤን ብዙሕ ኮይኑ ብቐረባ “ኣይማዮም ኣይሰማዮም” ኣብ ዝኾነ፡ ካብ ንቀጻልነት ህግደፍ ኣብ ስልጣን ሓሊፉ ኤርትራዊ ረብሓ ኣብ ዘየብሉ መንእሰያትና ይህልቕ  ኣሎ። ድሮኳ ኣብዚ ሓድሽ መገሸኦም እውን ብናይ ውግእ ገበናት ክኽሰሱ ጀሚሮም ኣለዉ። እዚ ኣብ ትግራይ፡ ዓፋርን ኣምሓራን ዝካየድ ዘሎ ውግእ፡  ኣብ ኤርትራ ኮንካ ኣማዕዲኻ ኣብ እትርእዮ ተደሪቱ ዘይክተርፍ ክኸውን ከም ዝኽእል ኤርትራዊ ምስትውዓል የድልዮ። እዚ ሻራዊ ጉዕዞ ህግደፍ፡ ኤርትራውያን ኣብ ዓዲ ጓና ዝሃልቅሉ ዘለዉ እዩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ኤርትራ ናብ እትፈርሰሉ ደረጃ እውን ክምዕብል ከም ዝኽእል ህዝብና ከስተብህለሉ አዘኻኽሮ። ስለዚ ሕጂ እ’ውን እቲ ሃገርን ህዝብን ናይ ምድሓን ዕድል ምሉእ ብምሉእ ኣይተጸንቀቐሞን’ሞ ህዝቢ ኤርትራ ሕሳብካ ክትገብር አዘኻኽር።

ህዝቢ ኤርትራ ቃልሲ ዝመረጸ፡ እቲ ቃልሲ ዝሓቶ ዋጋን ዝወስዶ ግዜን ናይ ምኽፋል ህርፋን ስለ ዝነበሮን ዘለዎን ከም ዘይኮነ ርዱእ እዩ። ህዝቢ ኤርትራ ዝቃለስ ብዘይካ ተቓሊስካ ብምምንዛዕ ጸለእቲ ፈትዮም ዘይተኹብሉ መሰል ስለ ዝነበሮን ዘለዎን እዩ። ናይቲ ን30 ዓመታት ምእንቲ ናጽነት ዘካየዶን ሎሚ  ንዲሞክራስያዊ ለውጢ ዘካይዶ ዘሎንቃልሲ ከኣ፣ ካብዚ ወጻኢ ካልእ ትርጉምን ምኽያትን የብሉን። ብፍላይ ነዚ ናይ ድሕሪ ናጽነት ቃልሲ ምእንቲ ሰላም፡ ልምዓትን ዲሞክራሲን ኣብ ሓደ እዋን “ሎሚኸ ድሕሪ’ታ ዝበሃግናያ ነጻነት ምርካብና እንታይ ቃልሲ ኣድለየ” ዝብሉ ወገናት ይስምዑ ነይሮም እዮም። ከምዚኦም  ዝኣመሰሉ ወገናት ነቲ ወጻዒ ጉጅለ ኣበሩ ሓቢኦም ከጸባብቕሉ ዝደልዩ፡ ወይ ድማ ትርጉም ምሉእነት ናጽነት ዘይተረድኡ እዮም።

ሎሚ ኣብ ኤርትራ ኣብ ክንዲ “ሕገመንግስቲ፡ ዲሞክራስያዊ ምርጫ፡ ምኽባር መሰረታዊ መሰላት፡ ልዕልና ፍትሒ፡ መሰል ሕሳብካ ምግላጽ….. ወዘተ”  እናበልካ ዝበኾሩ መሰላት ምጽብጻብ፡ “ዋላ ሓንቲ ዝተኸብረ መሰል የለን” ምባል ዝቐለለ እዩ። ጉጅለ ህግደፍ ብዓብይኡ ነቲ ናይ ኩሉ ሕግታት ዓንዲ ማእከል ሕገ-መንግስቲ ኣጊዱ ከብቅዕ፡ ኣብ 1996  ኣዋጅ ፕረስ  ቁጽሪ 90 /1996፡ ብዝብል፡ ኣዝዩ ጸቢብ ዕድል ዝህብ፡ ሕጊ ፕረስ ኣውጺኡ ምንባሩ ይፍለጥ።  

ነዚ ተኸቲለን ከኣ ሸውዓተ ናይ ብሕቲ ጋዜጣታት ክዕንብባ ጀሚረን ነይረን። ህዝቢ ኤርትራ በዘን ናይ ብሕቲ ሕትመታት ኣቢሉ ካብቲ መንግስቲ ዝዝርገሖ ዝንቡዕን ስሱዕን ዜናታት ዝተፈልየ መማረጺ ሓበሬታ ብምርካቡ ኣብ ለውጢ ተስፋ ኣሕዲሩ ነይሩ። እንተኾነ እቲ ተስፋ ህዝቢ፣ ዘይተስፍኡ ዝኾነ ጉጅለ ኢሳያስ፡ ክዕገስ ባህሪኡ ስለ ዘይፈቐደሉ፡  ምስቲ ኣብ ልዕሊ ኣባላት ጉጅለ-15 ዝወሰዶ ስጉምቲ ኣጐዛጒዙ፡ በቲ ኣብ ሕቡራት መንግስታት ኣሜሪካ ፈጸምቲ ራዕዲ ዘሕደርዎ ሻቕሎት ተኸዊሉ፡ ነተን ጋዜጣታት ኣብ ወርሒ መስከረም ብ2001 ክዓጽወን እንከሎ፡ ካብቶም ኣብኣተን ኣብ ዝተፈላለዩ ጽፍሕታት ዝነጥፉ ዝነበሩ ጋዜጠኛታት 16 ኣሲሩ። በዚ ከኣ ነቲ ጩራ ዘይመንግስታዊ ሓበሬታ ናይ ምርካብ ዕድል ምሉእ ብምሉእ ኣጸልሚትዎ። እዚ ስጉምቲ ሽዑ “ሀ” ኢሉ ዝተጀመረ ጸረ ዲሞክራሲ ስጉምቲ ዘይኮነ፡ መቐጸልታ ናይቲ ኣብ ጽባሕ ናጽነት ”ድሕሪ ሕጂ ብውድባት ሓሸውየ የለን” ብዝብል ዝፈለመ ናይቲ ጉጅለ መንደልሓቒ ተግባር እዩ።

ኣብዚ እዋንዚ ብፍላይ ከኣ ምስቲ ዕቤት ማሕበራዊ መራኸቢ ዘርእዮ ዘሎ ቅልጡፍ ገስጋስ፡ ሚድያ  ከም ሓጋጊ፡ ፈጻምን ፈራድን ኣካላት፡ እንታይነት ሓደ መንግስቲ ካብ ዝግለጸሉ መምዘንታት ሓደ ናብ  ምዃን ደረጃ በጺሑ ዘሎ እዩ። ኣብ ከምዚ ሓበሬታ ሓይሊ  ዝኾነሉ መዋእል፡ ህግዲፍ ንህዝቢ ናጻ ሚድያ ምንፋጉ ከኣ ኣብ ዝለዓለ ጫፋ ጸረ ዲሞክራሲ ምህላዉ ካብ ዘርእዩ ምልክታት እዩ። በዚ መሰረት እያ  ከኣ፣ ኤርትራ ኣብ ትሕቲ ምምሕዳር እዚ ጉጅለ፡  ይሕመቕ ይጸብቕ ብዘየገድስ፤ እንኮ ዘይመንግስታዊ ትካል ዜና ዘየብላ ሃገር ኣፍሪቃ ኮይና ተመዝጊባ ዘላ። በብግዜኡ ብደረጃ ዓለም ብዛዕባ ምእሳር ጋዜጠኛታት ዝርዝር ክዳለው እንከሎ ከኣ ደረጃ ኤርትራ ካብ መጠረስታ  ንላዕሊ ካብ 1ይ ክሳብ 3ይ ዘይሓልፍ እዩ።

ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ (ሰዲህኤ)፡ ግደ ናጻ ፕረስ ኣብ ምህናጽ ሃገርን ናይ ህዝቢ ሓበሬታ ናይ ምርካብ መሰል ኣብ መጻኢት ኤርትራን ፍሉይ ግምት ካብ ዝህቦም ሓደ እዩ። በዚ መሰረት ኣብቲ ብደረጃ ጉባአ ዝጸደቐ ንመጻኢ’ውን ዘማዕዱ ፖለቲካዊ መደብ ዕዮኡ፡ “ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ (ሰ.ዲ.ህ.ኤ) ሓበሬታ ዘይብሉ ህዝቢ ብዛዕባ መሰላቱን ነጻነቱን ብቑዕ ኣፍልጦ ከምዘይውንን ይኣምን። ኣብ ኤርትራ መራኸቢ ብዙሓን ካብ ምቍጽጻር መንግስትን ካብ ምግባት ዓበይቲ ኮርፖረሽናትን ነጻ ኰይነን ሰፊሕን ዓሚቝን ዝተኣሳሰረን  ዜናታት ንከቕርባ  ዘኽእለን ባይታታት ንምፍጣር ክጽዕት ኢዩ።” ዝብል ኣስፊሩ ኣሎ።

ነጻ ሚድያ፡ ምስቲ መንግስቲ ዝህቦ ሓበሬታ፡ ማዕረማዕረ ዝስጉም ንህዝቢ መማረጺ ሓበሬታ ዘቕርብ እዩ።  መንግስቲ ካብ ህዝቢ ተሓቢኡ፡ ህዝቢ ዝጐድእን ምጥፍፋእ ዘሳዕርርን መንገዲ ከይሕዝ ዝቆጻጸርን እንተተፈጺሙ ዘቃልዕን እዩ። ህዝባዊ ሓልዮት ዘለዎም ዲሞክራስያውያን መንግስታት፡ እዚ ብሕታዊ ሚድያ ንሳቶም ዘይረኣይዎ ዘርእዮም፡ ዘይበጽሕዎ ናይ ህዝቢ ስምዒታት ዘንጸባርቐሎምን ከዕርይዎ ዝገበኦም ጌጋታት ከእርሙ ዝሕግዞምን እዩ። ከምኡ ስለ ዝኾነ ከኣ ሕጋዊ መልክዕ ብምትሓዝ የተባብዕዎን ይሕግዝዎን። ከም ህግደፍ ዝኣመሰሉ ብዘይፈቓድ ህዝቢ ናብ ስልጣን ዝደየቡ፡ ካብ ህዝቢ ተሓቢኦም ክጐዓዙ ንዝደልዩን ወትሩ ካብ ህዝባዊ ማዕበል ዝሰግኡን ኣካላት ግና ንናጻ ፕረስ ከም ቁርን ኣስሓይታን ይፈርሕዎን ኣብኡ ንዝነጥፉ  ጋዜጠኛታት “ብማይ ቀጠነ” ይሃድንዎምን። ህግደፍ  ናይ ብሕቲ ጋዜጣታት ዝኣገደን ኣዳለውተን ኣሲሩ ዘሳቒ ዘሎን ከኣ ካብዚ ባህሪ ጨቆንቲዚ ነቒሉ እዩ።

ጉጅለ ህግደፍ ነተን ናተይ ዝብለን “ድምጺ ሓፋሽን ጋዜጣ ሓዳስ ኤርትራን” እውን፡ ብኣዝዩ ጸቢብ ምቁጽጻር እዩ ዝሕዘን። ኣብዘን ሚድያታት እዚኣተን ኮይኖም ዋላ ብውሱን ርሕቀት ካብ ድሌት እቲ ጉጅለ ወጻኢ ክስጉሙ ዝፍትኑ ናይ መንግስቲ ሚድያዊ ክኢላታት እውን ዕድሎም ማእሰርቲ እዩ። ኣብዚ እዋንዚ ኣብ ፈቐዶ ስደት ዘለዉ ኤርትራውያን ጋዜጠኛታት ከኣ ናይ ብሕቲ ዝነበሩ ጥራይ ዘይኮኑ ኣብ መንግስታዊ ሚድያ ዝሰርሑ ዝነበሩ እውን ኣለዉ።

ነቶም ኣብ መፋርቕ ወርሒ መስከረም 2001 ዝተኣስሩ እሞ ክሳብ ሕጂ ብዘይ ፍትሕን ፍርድን ዝሳቐዩ ዘለዉ ጋዜጠኛታት ምዝካሮም ኣገዳስን እዋናውን እዩ። እቲ ዝኽሪ ግና እቲ ጉጅለ ኣብ ልዕሊኦም ዝፍጸሞ ግፍዒ ንምጽብጻብ ጥራይ ክኸውን ኣይግባኦን። ኣብ ርእሲኡ “እቲ ንሳቶም ዝጀመርዎ ንህዝቦም መማረጺ ሓበሬታ ናይ ምስናቕ ዕላማ ብኸመይ ይቐጽል?” ዝብል ሕቶ ብዝምልስ ክኸውን ይግበኦ። ኣብ ኤርትራ ብሕታዊ ሚዲያ ዘይምላዉ፡ ካብቲ ዝዓበየ ዲሞክራስያዊ ብኩራት ሓደ እዩ። ኤርትራውያን ጋዜጠኛታት ኣብ ወጻኢ ዝገብርዎ ዘለዉ ጻዕሪ ዝተባባዕን ዝነኣድን እዩ። እንተኾነ ኣብርክተኦም ኣብ ክንዲ ኣብ ሕድሕዱ ዝነጻጸግ፡ ኣብ ሕድሕዱ ዝመጋገብ ኮይኑ እንተዘይተወዲቡ፡ መፍቶ ጉጅለ ህግደፍ ካብ ምዃን ሓሊፉ፡ ከምቲ ንብህጎ ልሳን ናይቲ  ልሳን እንከለዎ ዝተለጉመ ህዝቢ ክኸውን ኣይክእልን እዩ። ስለዚ ኣብዚ ዓውዲዚ ዝነጥፉ ዘለዉ ክኢላታት ኣብዚ ኣጋጣሚ ኮይኖም ክሓስብሉ ይግበኦም ንብል።

ኣቐዲመ ብስመይን ብስም መላእ ኣባላት ውድብ ሓድነት ኤርትራውያን (ውሓኤ)፡ ንኹለ ህዝብና እንቋዕ ናብ’ዛ ታሪኻዊት መዓልቲ - ባሕቲ መስከረም 2021፡ ኣብጻሓካ ክብል ዓቢ ፍናን ይስምዓኒ። ብምቕጻል ነዚ ናይ’ዚ ዕለት’ዚ መደብ ዘዳሎኹምን/ዘዳለኽንን፡ ኣባላት ኣዋሃሃዲ ሽማግለ ፖሓኤ ልዑል ምስጋና ከቕርብ ከለኹ ደስ እንዳበለኒ እዩ። ኣስዒበ ንኣቦ-መንበራት ፖለቲካዊ ሓይልታት ኤርትር ነዚ ሃገራዊ ሓባራዊ ዕማም ንምዕዋት እትገብርዎ ዘሎኹም ዘይሕለል ጻዕሪ ክብርን ሞጎስን ይብጻሕኩም ክብል እፈቱ። ኩላትና ብሓባርን ብቕንዕናን፡ ነዚ ሓያልን፡ኣድላይን ስራሕ ከነዐውቶ ሃገራዊ ግዴታ ኣሎና።

ዝኸበርካ ኣብ ውሽጥን ወጻን እትርከብ ህዝቢ ኤርትራ!

ህዝቢ ኤርትራ መግዛእቲ ጥልያን፣ ቀጺሉ ብግዝያዊ ወተሃደራዊ ምምሕዳር እንግሊዝ፣ ድሒሩ ነውሕን ዝተሓላለኸን ፖለቲካዊ ቃልሲ ኣካይዱ ኣብ ዘይተመጣጠነ ፈደራላዊ ውዑል ምስ ንጉሳዊ ግዝኣት ኢትዮጵያ ከም ዝቋረን ኰይኑ። ንሱ ከይኣክል ንጉሳዊ ስርዓት ነቲ ብውሕስነት ሕቡራት ሃገራት ዝተበጽሐ ውዑል ጥሒሱ በይናዊ ውሳኔ ብምውሳን ንኤርትራ ሃገርና ኣብ ትሕቲ ፍጹም መግዛእቲ ኢትዮጵያ ከም ትኣቱ ገበረ። ህዝብና ነዚ ናይ መግበጥቲ መስርሕ ተዓዚቡ ናይ ሰላማዊ መስርሕ ቃልሲ ኣካየደ። ይኹን እምበር ንጉሳዊ ስርዓት ኣዝዩ ጨካን ዝዀነ ዓመጻት ስለ ዝቐጸለ ነዚ ንምግጣም ዕጥቃዊ ቃልሲ ከም ዘድሊ ንኹሉ ብሩህ ኰነ።

ሓደ መስከረም 1961 እምበኣር፣ ጅግና መራሕ ዕጥቃዊ ቃልሲ ዝኾነ፣ ክቡር ተጋዳላይ ሓምድ እድሪስ ዓዋተን ካልኦት ጀጋኑን ተቓለስታን፣ ቀዳመይቲ ጥይት ኣብ ጎቦ-ኣዳል ዝተኰሱላ ታሪኻዊት ዕለት ኰነት። ቀጺሉ መሪር ቃልስን ከቢድ መስዋእነት ዘሰነዮ ናይ 30 ዓመታት ዝተናውሓ ቃልሲ ሰውራ ኤርታራ፡ ኣርዑት ኢትዮጵያዊ መግዛእቲ ሲዒሩ፣ ሃገርና ኤርትራ ኣካል ሕቡራት ሃገራት ዓለም ኮይና፣ ከም ኣካል ማሕበረ-ሰብ ዓለም መጠን ባንዴራኣ ከተንበልብል በቒዓ ኣላ። ይኹን’ምበር ቅዋም ተተኺሉ እቲ ኣብ ፖለቲካዊ፡ ቌጠባዊ፡ ማሕበራዊ ወዘተ ክኸይድ ትጽቢ ዝግበረሉ ዝነበረ ናይ ምዕባለ መስርሕ ብሰንኪ ህግደፋዊ ፍጹም ምልኪ ተኾልፈን ሃገር ዳግም ኣብ ኣዝዩ ዝጸልመተ ደረጃ ክትበጽሕ ከላ፣ ብዓቢኡ ከኣ ህላዌ ልዑላውነት ሃገርና ኣብ ሓደጋ ኣትዩ ዝርከበሉ ዘሎ መድረኽ ኢና በጺሕና ዘለና።

ዝኸበርካ ህዝብና!

ዝተባህለ ናይ ሃገር ምሕራር ጕዕዞ ብሂወትን ጕልበትን  ነፍሲ ወከፍ ኤርትራዊ ስድራን፣ መላእ ኤርትራዊ ሕበረተ-ሰብናን ከም ዝተረጋገጸ፣ ንስኻ ሓባሪ ዘይትደልየሉን ከም ኣጻብዕ ኢድካ እትፈልጦን ሓቂ’ዩ። የግዳስ እቶም ነዚ ክዉን ዝገበሩ ተጋደልቲ ደቅኻ፣ ብሰንኪ ፖለቲካዊ ኣረኣእያኦም - ኮታ ብመደብ - ብህግደፋዊ ምልኪ ሓደ ድሕሪ ካልእ ኣደዳ ሕሱም ማእሰርትን ስደትን ኮይኖም ኣለዉ። ከም ውጽኢቱ ሎሚ፣ ኢሰያስን ምልካዊ ስርዓቱን ሃገር ከም ውልቀ ንብረት ተቆጺራ፣ ናብ ውግእ ክሸማ ይኹን ንኽራይ ከውርዳ ዓለም ብዓለማ ትዕዘቦ ዘላ ጕዳይ ኮይኑ ኣሎ። 04 ነሓሰ 2020 ስርዓት ኢሳያይስ ኣብ ዘይምልከቶ ውእግ ንሃገር ኣትትዩ፡ ብዙሕ ግፍዒ ኣብ ንዕሊ ንጹሃት ህዝቢ ትግራይ ገበን ፈጺሙ። ህዝቢ ኤርትራ ብሰንኪ ጃንዳ ህግደፍ ኣብ ኣሰካፊ ጽልኢ ምስ ጐረበትና ዝዀነ ህዝቢ ትግራይ ኣእትዩዎ ይርከብ። ህግደፍ እዚ ንድልየት ህዝቢ ኤርትራ ዘየርውን ዘይድልየቱን ወራርን በደልን ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ትግራይ ምውራዱ ብዝኸበደ ቃላት ንኹንኖ።

ታሪኽ ከም ዝምስክሮ፡ ህዝቢ ኤርትራ ሕጂ’ውን ታሪኽ ጀጋኑ ደቁን ናይ ባዕሉ ታሪኽን ኣይክጠልምን’ዩ። ሃገሩ ካብ ሓደጋ ከድሕን፣ ሓንቲ ብሕግን ብቕዋምን እትመሓደር ዲሞክራያስያዊትን ፍትሓዊትን ዝኾነት ኤርትራ ክሃንጽ’ዩ። ምእንት’ዚ ኣብ ውሽጢ ሃገርን ኣብ ዲያስፖራን ዘሎ ደላይ ፍትሒ ተቃላሳይ እጃሙ ከበርክት ካብ ዝኾነ እዋን ንላዕሉ መድርኽ ይሓትት ኣሎ። ነቲ ዝጽበየና ዘሎ ከቢድ ዕማም ንምዕዋት፡ ማለት ህዝብና ሃገርን ንምድሓን፥ ኩሉ ተቓላሳይ  ኤርትራዊ፣ ዝሃለወ ይሃልዎ ኣፈላላይ ወጊዱ፡ ብሓባር ክቓለስ መድረኻዊ ሕቶ ኰይኑ’ሎ። ነዚ መድረኽ ዘሰከመና ናይ ቃልሲ ሓላፍነት ንዕኡ ብዝምጥን ውጽኢት መታን ክንምህዝ ከኣ፣  ውድብ ሓድነት ኤርትራውያን (ውሓኤ) ብሓደን ሓድነትን ክንቃለስ በዚ ኣጋጣሚ የዘኻኽር። ነዚ ኣጋጣሚ’ዚ ተጠቒመ እምኣር እወ፣ ሽግር ህዝቢ ኤርትራ ክፈታሕ ምኻኑ ዘየጣራጥር’ኳ እንተኾነ፣ ንዘሎና ሃገራዊ ሽግር ኣብ ዝሓጸረ ግዜን ብውሑድ ክሳራን ንምብዳህ፣ ኣብ ውሽጥን ወጻእትን እትርከቡ መንእሰያት ኤርትራ፣ ዝያዳ ልዑል ተራ ብምውሳድ  ቀንዲ ተዋሳእቲ ኣብ ፍትሓዊ ቃልሲ ህዝቢ ኤርትራ ክትኮኑ ይግባእ፣

 ኣብ መወዳእታ፣ ከነማሕጽኖን ክንብሎን ዝደሊ ጕዳይ፡ ሽግር ህዝባናን ሃገርናን፣ ዋላውን ከም ኣድላይነቱ ካብ ፈተውትና ሓገዝ ምሕታት ናትና መሰል ምኻኑ እናኣመና፥ ግና ባዕልና ክንፈትሖ እኹል ዓቕምን ተመኩሮን ኣሎና።  እሞ፣ ሃየ ሓድነትና ጥራሕ ነደልድል!!

 ሓደ መስከረም ንዘላኣለም ትንበር!

  ክብርና ክምለስ፡ብሓባር ንቓልሰ!

 የቀንየለይ!

4 መስከረም 2021